Morgunblaðið - 13.12.2001, Blaðsíða 20

SUÐURNES
20 FIMMTUDAGUR 13. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
LÍTILL munur er á álögum sveitar-
félaganna á Suðurnesjum á íbúana
og hafa fjögur sveitarfélög af fimm
óbreytt útsvar á næsta ári. Vatns-
leysustrandarhreppur einn nýtir þá
heimild sem veitt hefur verið til að
hækka útsvarið. Meðalfjölskylda í
Vogunum gæti því þurft að greiða
10–20 þúsund kr. meira í útsvar á
næsta ári en fjölskylda í Sandgerði
þar sem útsvarið er lægst. Fast-
eignagjöldin verða svipuð hjá sveit-
arfélögunum fimm þegar upp verður
staðið þótt þau séu lögð á með aðeins
mismunandi hætti. Sum sveitar-
félögin lækka álagningarhlutfall
fasteignaskatta og lóðarleigu frá því
sem nú er, vegna hækkunar fast-
eignamats húsa og lóða í kjölfar end-
urskoðunar matsins, en flest fá aukn-
ar tekjur með því að halda
álagningarhlutfalli óbreyttu eða
lækka það minna en nemur hækkun
matsins.
Munar 10–20 þúsund
krónum á ári
Sveitarstjórnarmenn eru þessar
vikurnar að vinna í fjárhagsáætlun
fyrir næsta ár. Í tengslum við þá
vinnu þarf að ákveða álagningarhlut-
fall útsvars og fasteignagjalda og eru
línur farnar að skýrast mjög í þeim
efnum.
Fjórar sveitarstjórnir á Suður-
nesjum lögðu á 12,7% útsvar í ár en
Sandgerðisbær lagði á heldur lægra
útsvar, eða 12,6%. Sveitarfélögin í
landinu hafa nú fengið heimild til að
hækka útsvar um 0,33%, upp í
13,03% að hámarki.
Sveitarfélögin hafa öll verið eða
eru í verulegum framkvæmdum og
sum þeirra, eins og til dæmis Vatns-
leysustrandarhreppur og Reykja-
nesbær, skulda mikið. Flestir telja
þörf á að auka tekjur sveitarfélag-
anna til þess að standa undir rekstri
og fjárfestingum. Þó varð niðurstað-
an sú hjá fjórum sveitarstjórnum að
halda óbreyttu útsvari á næsta ári.
Lægsta útsvarið verður sem fyrr í
Sandgerði, 12,6%, en hæst í Vatns-
leysustrandarhreppi sem nýtir sér
að fullu heimild til álagningar út-
svars, leggur á 13,03%.
Vatnsleysustrandarhreppur
stendur í miklum fjárfestingum
vegna stækkunar byggðarinnar í
Vogum og hefur skuldsett sig mikið
vegna þeirra. Telur sveitarstjórnin
því ekki mögulegt annað en að nýta
heimild til hækkunar útsvars. Sá
munur sem er á útsvarinu í Sand-
gerði og Vogum gæti leitt til þess að
meðalfjölskylda í Vogum þyrfti að
greiða 10–20 þúsund krónum hærra
útsvar á næsta ári en sambærileg
fjölskylda í Sandgerði.
Kosningar og peningar
frá hitaveitunni
Ákvörðunin um að halda óbreyttu
útsvari virðist hafa verið mörgum
erfið. Til dæmis var komin fram til-
laga í bæjarráði Sandgerðisbæjar
um 0,3% hækkun útsvarsins en
meirihluti bæjarstjórnar féll frá
hækkun á síðari stigum. Menn telja
almennt að þörf sé fyrir hækkun, að
minnsta kosti þegar til lengri tíma er
litið. Á móti vegur að sveitarfélögin á
Suðurnesjum fá verulegar arð-
greiðslur frá Hitaveitu Suðurnesja á
þessu ári og í byrjun næsta árs sem
léttir á fjárhag þeirra nú um stundir.
Í heild nema greiðslurnar frá Hita-
veitunni á annan milljarð kr. og
koma því tugir og hundruð milljóna í
hlut hvers og eins. Þá er ekki ólíklegt
að sveitarstjórnarkosningarnar í vor
hafi haft áhrif á þessar ákvarðanir
þótt enginn sveitarstjórnarmaður
kjósi að nefna þá skýringu opinber-
lega.
Þegar ákvarðanir eru teknar um
útsvar líta sveitarstjórnarmenn
mjög til þess hvað gert er í öðrum
sveitarfélögum, ekki síst í nágranna-
byggðum, og því verður niðurstaðan
yfirleitt svipuð. Bendir það til þess
að nokkur samkeppni ríki milli sveit-
arfélaganna um íbúa því að enginn
vill skera sig úr með áberandi háar
álögur. Vatnsleysustrandarhreppur
hefur ekki getað haldið sig í sama
farinu og hin sveitarfélögin vegna
slæmrar fjárhagsstöðu nú um stund-
ir. Hlýtur það að hafa verið erfið
ákvörðun hjá sveitarstjórn minnsta
sveitarfélagsins að taka slíka ákvörð-
un en hún getur vísað til nágrannans
í austri, Hafnarfjarðarbæjar, sem
einnig er að stækka byggðina og nýt-
ir sér heimild til hækkunar útsvars.
Fasteignamat hækkaði verulega í
öllum sveitarfélögum á Suðurnesjum
við endurmat í haust. Áberandi er
hvað mat á landi hækkaði mikið ann-
ars staðar en í Sandgerði. Til dæmis
þrefaldaðist lóðamat í Gerðahreppi
að meðaltali og meira en tvöfaldaðist
í Vatnsleysustrandarhreppi.
Fasteignagjöld hækka
vegna endurmats eigna
Sveitarfélögin leggja 0,36% fast-
eignaskatt á íbúðarhúsnæði og lóðir,
nema Grindavíkurbær sem leggur á
0,376%. Er þessi álagning langt und-
ir lögleyfðu hámarki sem er 0,625%.
Að viðbættu holræsagjaldi og vatns-
gjaldi sem er að meðaltali samtals
0,30% til viðbótar nema þessi gjöld í
heildina 0,66 til 0,68% af fasteigna-
mati, eins og sést á meðfylgjandi
töflu. Hæsta hlutfallið er í Reykja-
nesbæ og gæti fasteignaeigandi þar
þurft að greiða tvö til þrjú þúsund
kr. meira til sveitarfélagsins í þessi
gjöld en húseigandi í Garði svo dæmi
sé tekið. Á móti kemur að ekki er
lagt á sorpeyðingargjald í Reykja-
nesbæ og jafnast álögurnar út með
þeim hætti. Munurinn virðist því
vera hverfandi milli sveitarfélaganna
þegar litið er á fasteignagjöldin í
heild.
Fasteignaskattsprósentan hefur
verið 0,4% í Grindavík, Garði og Vog-
um en lækkunin nú er sögð gerð til
að koma til móts við húseigendur
vegna hækkunar fasteignamatsins í
haust. Reykjanesbær og Gerða-
hreppur voru með lægri álagningar-
prósentu en hinir bæirnir og lækka
hana ekki frekar. Það hefur í för með
sér að tekjur þessara tveggja sveit-
arfélaga hækka á næsta ári um sem
nemur hækkun fasteignamats um-
fram almennar verðlagsbreytingar.
Mat húsa og lóða í Reykjanesbæ
hækkaði að meðaltali um 13% og um
30% í Gerðahreppi.
Eigandi húss í Garðinum sem met-
ið var á 10 milljónir króna þurfti að
greiða 66 þúsund kr. í fasteignaskatt
og holræsa- og vatnsgjald. Ef mat
húss og lóðar hefur hækkað um með-
altalið við endurmatið í haust þarf
sami maður að greiða 20 þúsund
krónum meira, eða um 86 þúsund
krónur. Sveitarstjórinn í Garði met-
ur það svo að tekjur sveitarfélagsins
aukist um 6 milljónir á næsta ári
vegna matshækkunarinnar en odd-
viti minnihlutans telur að gjöld
Garðsmanna hækki um 7–10 milljón-
ir á næsta ári, umfram verðlags-
breytingar.
Sandgerðisbær og Vatnsleysu-
strandarhreppur munu einnig auka
tekjur sínar af fasteignaskatti, um-
fram verðlagsbreytingar. Sem dæmi
má nefna að fasteignamat í Sand-
gerði hækkar að meðaltali um 28% á
meðan fasteignaskattsprósentan
lækkar um 10%. Ekki hefur verið
tekið tillit til atvinnuhúsnæðis við
þennan samanburð, sem er inni í
meðaltalstölum um fasteignamatið.
Álagningarprósentur þess breytast í
flestum tilvikum í takt við álagningu
á íbúðarhúsnæði. Þó er ljóst að þrátt
fyrir lækkun álagningarprósentu
fasteignaskatts auka flest sveitar-
félögin tekjur sínar verulega vegna
hækkunar matsins í haust enda
segja sumir sveitarstjórnarmenn að
þar hafi aðeins verið um að ræða leið-
réttingu á matinu.
Hlutfall lóðarleigu lækkað
Verulegar breytingar verða víða á
lóðarleigu sem sveitarfélögin inn-
heimta af þeim sem eiga hús á landi
þeirra. Sveitarfélögin hafa innheimt
um 2% lóðarleigu af fasteignamati,
Grindavíkurbær heldur lægri leigu
og Vatnsleysustrandarhreppur um
3%. Vatnsleysustrandarhreppur,
Gerðahreppur og Grindavíkurbær
lækka leiguhlutfallið vegna hækkun-
ar fasteignamatsins í haust. Sem
dæmi er leigan í Gerðahreppi lækk-
uð úr 2 prósentum í 1% og í Vatns-
leysustrandarhreppi úr 3 í 1,4%. Í
þessum sveitarfélögum hækkaði
lóðamat mest, meira en tvöfaldaðist.
Bæði í Garði og Vogum er verulegur
hluti lóða í einkaeigu og er það í báð-
um tilvikum yfirlýst markmið lækk-
unar á leiguhlutfalli að hvetja aðra
landeigendur til þess að lækka einn-
ig leiguna.
Leigan verður óbreytt í Reykja-
nesbæ, 2%, þrátt fyrir að landmat
hafi hækkað verulega, eða um 87%
að meðaltali. Raunar innheimtist 2%
lóðarleiga af fáum fasteignum í
Reykjanesbæ því að notast hefur
verið við gamla leigusamninga sem
miðast við tímakaup verkamanna og
stærð lóðar. Stór hluti lóðanna í
bænum er í eigu einkaaðila sem inn-
heimta sjálfir lóðarleigu og miðast
hún yfirleitt við tímakaup.
Lítill munur á álagningu útsvars og fasteignagjalda milli sveitarfélaganna
Álögur aukast vegna
endurmats fasteigna
Þótt sveitarfélögin á Suðurnesjum haldi
flest útsvarshlutfalli óbreyttu aukast tekjur
þeirra vegna hækkunar fasteignamats um-
fram verðlagshækkanir og lækkun fast-
eignaskattshlutfalls. Helgi Bjarnason
kynnti sér áform um álagningu skatta á ein-
staklinga á næsta fjárhagsári.
helgi@mbl.is
Suðurnes







 
 




 

  
!
" 

 
"##
$ 

% 




&'(
&'(
&')
&'(
&*'*
     *%(
)%
)%
)%
)%





'
&'+
'
&'
&'+


,



#,


 
-.






')/
')()
'))
'))
'))
0


!
, 

 

VARNARLIÐIÐ hefur veitt Olíufé-
laginu hf., ESSO, viðurkenningu
fyrir örugga og góða þjónustu við
Bandaríkjaher á árinu. Dean M.
Kiyohara yfirforingi afhenti Geir
Magnússyni forstjóra viðurkenning-
arskjöld og heiðursskjal við athöfn í
Knútsstöð á Keflavíkurflugvelli.
Við athöfnina var vikið að björg-
unarleiðangri þyrlna varnarliðsins
á Snæfellsnes síðastliðið föstudags-
kvöld. Flotaforinginn þakkaði
starfsmönnum Olíufélagsins á
Keflavíkurflugvelli sérstaklega fyr-
ir þeirra þátt í að búa þyrlur Varn-
arliðsins skjótt og vel undir afar
erfitt björgunarflug.
Viðurkenning Varnarliðsins á
rætur að rekja til árlegrar úttektar
á bandarískum herstöðvum í
Bandaríkjunum og utan Bandaríkj-
anna. Þar er kerfisbundið farið yfir
rekstur, viðhald, umhverfi og starf-
semi í herstöðvunum og kannað
hvort settum reglum sé framfylgt.
Herstöð í Norfolk fékk viðurkenn-
ingu fyrir bestu frammistöðuna í ár
en herstöðin á Íslandi hreppti annað
sætið. Bandaríkjaher þótti síðan
efni til að veita Olíufélaginu hf.,
ESSO, sérstaka viðurkenningu fyrir
vel unnin störf á árinu.
Geir Magnússon forstjóri tekur við viðurkenningarskildinum úr hendi
Dean M. Kiyohara yfirforingja.
Olíufélag-
ið heiðrað
fyrir góða
þjónustu
Keflavíkurflugvöllur