Morgunblaðið - 29.12.2001, Blaðsíða 1

300. TBL. 89. ÁRG. LAUGARDAGUR 29. DESEMBER 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 29. DESEMBER 2001
SPENNA magnaðist enn í samskipt-
um Indlands og Pakistans í gær og
sögðu fulltrúar Pakistanstjórnar að
mikil hætta væri á að stríð brytist út
ef ekki væri lagst á allar árar til að
afstýra því. Indverjar tilkynntu að
pakistönsk flugfélög fengju ekki
lengur að fljúga um lofthelgi lands-
ins og að helmingur starfsliðs pakist-
anska sendiráðsins í Nýju-Delhí yrði
að hafa sig á brott. Svöruðu Pakist-
anar þegar í sömu mynt.
Pakistanskir stjórnarerindrekar
fullyrtu að um 95% lofthers Indlands
væru nú í viðbragðsstöðu, reiðubúin
til að gera án fyrirvara árás á skot-
mörk í Pakistan. Mikill viðbúnaður
er jafnframt á landamærum
ríkjanna og skiptust hermenn á skot-
um í Kasmír-héraði, sem lengi hefur
verið bitbein landanna tveggja.
Musharraf reiðubúinn
til að hitta Vajpayee
Rashid Quereshi, talsmaður her-
foringjastjórnarinnar í Pakistan,
sagði að Indverjar væru að mála sig
út í horn með aðgerðum sínum. Erf-
itt yrði fyrir þá að snúa við blaðinu
og koma þannig í veg fyrir að deilan
magnaðist upp í bein hernaðarátök.
Áður hafði Lal K. Advani, innan-
ríkisráðherra Indlands, sagt að Ind-
verjar væru reiðubúnir í úrslitabar-
áttu „alveg burtséð frá því hvaða
stuðning við höfum frá öðrum ríkjum
í þessu stríði gegn hryðjuverkum“.
Krefjast Indverjar þess að Pakist-
anar bindi enda á starfsemi öfgahópa
í Kasmír, sem vilja sjálfstæði eða
sameiningu við Pakistan.
Deilurnar nú eiga rætur að rekja
til sjálfsmorðsárásar við þinghúsið í
Nýju-Delhí 13. desember sl. þar sem
fjórtán féllu, þ.m.t. fimm árásar-
mannanna. Indverjar telja pakist-
önsk stjórnvöld hafa staðið á bak við
ódæðið en því neita Pakistanar.
Indverskir stjórnarerindrekar
sögðu ekki koma til greina að Atal
Behari Vajpayee, forsætisráðherra
Indlands, hitti Pervez Musharraf,
leiðtoga herforingjastjórnarinnar í
Pakistan, á fundi Suður-Asíuríkja í
Nepal eftir helgi en Musharraf lýsti
sig hins vegar reiðubúinn til að hitta
Vajpayee. „Við Pakistanar erum
bandamenn friðar, við viljum ekki
stríð. Við munum aldrei hefja stríðs-
undirbúning nema aðrir þvingi okk-
ur til þess,“ sagði hann.
Vaxandi spenna í samskiptum Indlands og Pakistans
Mikil hætta sögð á
að stríð brjótist út
AP
Íbúar þorpsins Asaluttal við landamæri Indlands og Pakistans yfirgáfu
heimili sín í gær að fyrirskipan indverska hersins. Indverjar sögðu íbú-
um um 40 þorpa, um 20 þúsund manns, að flytja sig til öruggari svæða.
Islamabad, Nýju-Delhí. AFP, AP.
MIKILL þrýstingur var á Tony
Blair, forsætisráðherra Bretlands, í
gær að setja evruaðild á oddinn en
evran, sameiginlegur gjaldmiðill
Evrópusambandsins, verður tekin í
notkun í tólf ESB-ríkjum eftir að-
eins nokkra daga, eða þegar nýtt ár
gengur í garð. Blair hefur viljað
bíða og sjá hvernig til tekst í upp-
hafi en í gær hvöttu ýmsir for-
ystumenn í verslun og viðskiptum í
Bretlandi, auk Charles Kennedy,
leiðtoga frjálslyndra, hann til að
taka af skarið og hefja undirbúning
að þjóðaratkvæðagreiðslu um málið.
Undirbúningur að upptöku evr-
unnar eftir helgi í Finnlandi, Hol-
landi, Belgíu, Lúxemborg, Þýska-
landi, Frakklandi, Írlandi, Ítalíu,
Grikklandi, Spáni, Portúgal og
Austurríki hefur gengið vel. Fyrr í
þessum mánuði gafst almenningi í
ríkjunum tólf loksins tækifæri til að
kaupa sér lítið magn af evrum, til
að venjast myntinni og æfa sig í
notkun hennar. Eftir að árið 2002
gengur í garð mun hins vegar hefj-
ast ferli sem miðar að því að taka
úr umferð hina gömlu gjaldmiðla
landanna og koma þeim nýja í
gagnið.
Miklar öryggisráðstafanir
Miklar öryggisráðstafanir hafa
verið viðhafðar í bönkum og spari-
sjóðum enda gífurlega mikið magn
evrumyntar þar í geymslu, auk þess
sem verslanir eru við öllu búnar, en
búast má við að margir kjósi að
nota gömlu myntina sína í stað þess
að skipta henni fyrir evrur í bönk-
um.
Hafa hollensk yfirvöld brugðið á
það ráð að læsa bak við lás og slá
ýmsa þjófa og ræningja sem sleppt
hafði verið úr haldi áður en þeir
luku afplánun dóma sinna. „Við vilj-
um tryggja að myntbreytingin
gangi vel fyrir sig,“ sagði Cees den
Bakker, talsmaður löggæsluyfir-
valda. „Þessir glæpamenn hafa allir
verið sakfelldir fyrir rán eða þjófn-
aði og við mátum það svo að hætta
stafaði af þeim.“
Reuters
Starfsstúlkur verslunar í Berlín með stækkuð sýnishorn af evrumynt.
Blair hefji
þegar umræðu
um evruaðild
London, Haag, París. AFP.

E-dagurinn/28–29
FULLTRÚAR bráðabirgðastjórnar-
innar í Afganistan gáfu í gær til
kynna að þeir myndu e.t.v. senn fara
fram á það við Bandaríkjamenn að
þeir hættu loftárásum sínum á skot-
mörk í landinu. Sagði Mohammed
Habeel, talsmaður varnarmálaráðu-
neytisins, að líklegt væri að fullur sig-
ur ynnist á al-Qaeda-hryðjuverka-
hópnum innan fárra daga og þá yrði
lagt mat á það hvort nauðsynlegt væri
að Bandaríkin héldu hernaðaraðgerð-
um sínum áfram.
Talsmenn bandaríska varnarmála-
ráðuneytisins vildu ekki tjá sig um
það í gær hvort líklegt væri að þeir
færu að vilja stjórnarinnar í Afganist-
an. „Við útilokum aldrei neitt en við
munum gera hvaðeina til að ná mark-
miðum okkar,“ sagði Victoria Clarke,
talsmaður ráðuneytisins. Gat Clarke
þess að 70 talibanar eða liðsmenn al-
Qaeda væru nú í haldi Bandaríkja-
hers í Afganistan. George W. Bush
Bandaríkjaforseti sagði hins vegar að
Bandaríkjaher myndi halda kyrru
fyrir í Afganistan uns fullur sigur
væri unninn á al-Qaeda og pólitískur
stöðugleiki væri tryggður í landinu.
Hét Bush því að þó að Bandaríkja-
menn hefðu enga hugmynd um hvar
Osama bin Laden væri nú niðurkom-
inn myndu þeir hafa hendur í hári
hans og koma lögum yfir hann. „Hann
sleppur ekkert frá okkur,“ sagði
Bush. Gerði forsetinn lítið úr mikil-
vægi myndbands með bin Laden, sem
gert var opinbert á fimmtudag.
Kvaðst hann aðeins hafa horft á brot
úr myndbandinu, sem sýnt var í heild
sinni á sjónvarpsstöðinni al-Jazeera í
Katar á fimmtudag.
Segja full-
an sigur á
al-Qaeda
í sjónmáli
Kabúl, Washington, Crawford. AFP, AP.
DANSKA ríkisstjórnin hyggst
leggja niður meira en 50 nefnd-
ir, ráð og vinnuhópa og spara
með því á annan tug milljarða
ísl. kr. Eru þessar nefndir
mjög misgamlar en ákveðið
hefur verið, að hér eftir verði
allt nefndastarf á vegum hins
opinbera endurskoðað árlega.
Mikil endurskoðun hefur
farið fram á nefndastarfi sam-
hliða fjárlagavinnunni og flest
bendir til, að niðurskurðurinn
verði meiri en núverandi
stjórnarflokkar lofuðu í kosn-
ingabaráttunni. Kom þetta
fram í Jyllands-Posten í gær.
Thor Pedersen fjármálaráð-
herra sagði að sumt af þeirri
starfsemi sem haldið væri úti á
vegum nefnda, ráða og vinnu-
hópa væri „út í hött“ og nefndi
sérstaklega þróunarsjóð
menningarmálaráðuneytisins.
Hann hefði til dæmis haldið
námskeið þar sem fjallað hefði
verið um „veislur og drykkju á
Eyrarsundsvæðinu. Áfengis-
neysla, fræðileg sem í reynd“.
Nefnda-
skógurinn
grisjaður
FORYSTUMENN heimastjórnar
Palestínumanna fóru í gær fram á það
að sáttasemjari Bandaríkjastjórnar,
Anthony Zinni, sneri aftur til Mið-
Austurlanda. Fyrr um daginn hafði
Ísraelsstjórn aflétt herkví um Betle-
hem og er því nú komin nokkur þíða í
samskipti Ísraela og Palestínumanna
eftir róstusama tíð.
Ef marka má skoðanakönnun, sem
birt var í gær, eru tveir þriðju Ísraela
hlynntir þeim hugmyndum sem
Shimon Peres, utanríkisráðherra Ísr-
aels, hefur kynnt um drög að friðar-
samkomulagi við Palestínumenn. Ar-
iel Sharon forsætisráðherra lýsti sig
hins vegar andsnúinn því í gær. „Það
mun ekkert koma út úr þessum hug-
myndum. Raunar er það þegar út af
borðinu,“ sagði hann.
Kom til nokkurra átaka á heima-
stjórnarsvæðinu í gær og m.a. skutu
ísraelskir hermenn til bana einn liðs-
manna Jihad-samtakanna á Gaza-
ströndinni. Voru vísbendingar um að
maðurinn hygðist efna til sjálfs-
morðsárásar en það hefði reynst
fyrsta árásin af þeirri tegund frá því
að Jihad hét því að hætta sjálfsmorðs-
árásum gegn ísraelskum borgurum.
Ennfremur særðust fimm Palestínu-
menn í átökum á Vesturbakkanum.
Zinni snúi
aftur til
Mið-Aust-
urlanda