Morgunblaðið - 12.02.2002, Blaðsíða 25

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. FEBRÚAR 2002 25
MARGRÉT prinsessa var á sínum
tíma fallegi og ærslafulli konungs-
fjölskyldumeðlimurinn og hefði
auðveldlega staðist Díönu prins-
essu, sem seinna varð tengdadóttur
systur hennar, snúning í glæsilíf-
inu. En í einkalífinu dvaldi hún í
gullslegnu búri og tókst aldrei að
finna hina sönnu ást. Forboðin ást,
fjöldi ástarævintýra og skilnaður
settu mark sitt á líf hennar, sem
hún lifði í skugganum af eldri syst-
ur sinni, Elísabetu drottningu.
Margrét skildi við mann sinn
1978, en slíkt hafði svo háttsettur
konungborinn einstaklingur ekki
gert í Bretlandi í næstum 450 ár, er
Hinrik áttundi rauf hjónaband sitt
við Katrínu af Aragon. Margrét lést
á sjúkrahúsi í London aðfaranótt
laugardagsins, 71 árs. Hún hafði
skömmu áður fengið fjórða heila-
áfallið á jafnmörgum árum.
Margrét var 14 ára þegar hún
hitti fyrst Peter Townsend, kaftein
sem barist hafði með breska flug-
hernum í síðari heimsstyrjöld og
fengið orðu. Hann var yfirhesta-
vörður föður hennar, Georgs sjötta.
Nokkur ár liðu áður en þau urðu
ástfangin, og þau neyddust til að
fara leynt með það – þótt sést hafi
til Margrétar, eins og frægt varð,
dusta ryk af jakkanum hans við
krýningu systur hennar 1953.
Kirkjan andvíg ráðahagnum
En Townsend var almúgamaður
og stóð í hjónaskilnaði. Þegar hann
sagði einkaritara drottningarinnar,
sir Alan Lascelles, frá löngun sinni
til að kvænast Margréti brást hirð-
maðurinn hinn versti við og sagði
að hann væri annaðhvort genginn
af göflunum eða verulega illa inn-
rættur. Þótt margir telji að Georg
sjötti hefði samþykkt ráðahaginn
var hann látinn og Anthony Eden
forsætisráðherra sagði að margir
ráðherrar myndu segja af sér ef
Margrét giftist Townsend.
Á þessum árum gátu konung-
bornir hvergi komið nálægt hjóna-
skilnaði, og auk þess var Enska
biskupakirkjan andvíg ráðahagn-
um. Til að geta gifst Townsend
hefði Margrét orðið að afsala sér
stöðu sinni og gerast venjuleg, gift
kona.
Townsend lýsti Margréti einu
sinni þannig, að hún hefði „gífur-
legan lífskraft ... Hún var gædd
óvenjulega mikilli fegurð er bjó í
þessum lágvaxna, granna líkama
og þungamiðjan var stór augun,
þrýstnar varir og gullið litarhaft.“
Á bak við þetta fagra útlit, skrifaði
hann, var að finna „fágæta mýkt og
einlægni. Hún gat komið manni til
að skellihlæja; og hún gat líka snert
hjarta manns.“ En í október 1955
tilkynnti hún, að vegna konung-
legrar skyldu sinnar myndi hún
ekki kvænast Townsend.
„Í ljósi kenninga kirkjunnar um
að kristilegt hjónaband verði ekki
rofið, og vegna skyldu minnar við
Samveldið,“ sagði hún ennfremur,
„hef ég ákveðið að þetta skuli vega
þyngst.“ Townsend sagði síðar að
þau hefðu verið komin á leið-
arenda. „Tilfinningar okkar í garð
hvors annars voru óbreyttar, en
þær höfðu orðið okkur svo þungar í
skauti að við ákváðum, í samein-
ingu, að láta þar við sitja.“ Þegar
Margrét var spurð, mörgum árum
síðar, hvers vegna þau hefðu ekki
farið sínu fram svaraði hún: „Það
var Peter sem vildi það ekki.“
Huggun harmi gegn
Gleði næturlífsins í London var
huggun harmi gegn, í félagsskap
vel kynntra samkvæmisljóna. Vinir
prinsessunnar minntust þess þegar
hún sat í mjúku hægindi á hóteli í
Kensington og Frank Sinatra söng
henni mansöng, þegar hann hafði
nýlokið sýningu. Á þeim forsendum
að það væri betra að giftast en lifa
lífinu einsömul samþykkti Margrét
að ganga að eiga mann úr sínum
eigin hópi, Billy Wallace, en hún lét
hann róa eftir að hann átti stutt
gaman á Bahamaeyjum.
Í einkasamkvæmi tveim árum
síðar hitti Margrét Antony Arm-
strong-Jones, ljósmyndara sem var
rétt að byrja að láta að sér kveða.
Þau trúlofuðust í desember 1959 og
gengu í hjónaband í Westminster
Abbey sjötta maí 1960. Hann var
fljótlega gerður að jarlinum af
Snowdon. Þau eignuðust soninn
Davíð í nóvember 1961 og dótt-
urina Söru í maí 1964. Til að byrja
með gekk hjónabandið vel, en svo
fór að reyna á þolrifin þegar
Snowdon hélt sínu striki og Mar-
grét sínu.
Hann var mikið erlendis í við-
skiptaerindum. Hún fór í frí án
hans til uppáhalds Karíbahafseyj-
arinnar sinnar, Mustique. Margrét
var orðuð við fjölda vonbiðla og
eignaðist að vinum menn á borð við
Mick Jagger, söngvara Rolling
Stones, og leikarann Peter Sellers.
Síðla árs 1973 voru hjónin að mestu
skilin að skiptum þegar Margrét
kynntist landslagsgarðyrkjumann-
inum Roddy Llewellyn, sem álitinn
var fráleitt viðeigandi.
Hjónabandið flosnaði svo end-
anlega upp í ársbyrjun 1976 þegar
æsifréttablaðið News of the World
birti mynd af prinsessunni og Llew-
ellyn í „nánum“ samskiptum.
Tveim árum síðar var gengið form-
lega frá skilnaði, og þá var sam-
band Margrétar við Llewellyn líka
runnið út í sandinn.
Erfitt að vera í skugganum
Margrét prinsessa var „of kon-
ungleg til að geta orðið uppreisn-
armaður, og of mikill uppreisn-
armaður til að vera konungleg“,
skrifaði höfundur ævisögu Mar-
grétar, Theo Aronson, í blaðið The
Daily Mail. Útför Margrétar verður
gerð á föstudaginn í Windsor-
kastala.
W.F. Deeds, reyndur blaðamaður
og fyrrverandi ráðherra Íhalds-
flokksins, sagði að Margrét hefði
átt erfitt með að lifa í skugganum
af eldri systur sinni, Elísabetu
drottningu. „Allar götur síðan
drottningin tók við krúnunni 1952
hafði Margrét prinsessa átt erfitt
með að sætta sig við hlutskipti sitt
sem yngri systir einvaldsins,“ skrif-
aði Deeds í The Daily Telegraph.
Glataðar ástir
Margrétar prinsessu
Margrét og Antony Armstrong-Jones á brúðkaupsdaginn.
AP
Peter Townsend og Margrét í Suður-Afríku 1947.
’ Hún var gæddóvenjulega mikilli
fegurð ‘
London. AFP.