Morgunblaðið - 24.02.2002, Blaðsíða 49

KIRKJUSTARF
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 24. FEBRÚAR 2002 49
Staður Nafn Sími 1 Sími 2
Akranes Jón Helgason 431 1347 431 1542
Akureyri Skrifstofa Morgunblaðsins 461 1600
Bakkafjörður Stefnir Elíasson 473 1672
Bifröst Bára Rúnarsdóttir 435 0054
Bíldudalur Pálmi Þór Gíslason 456 2243
Blönduós Gerður Hallgrímsdóttir 452 4355 868 5024
Bolungarvík Nikólína Þorvaldsdóttir 456 7441 867 2965
Borgarnes Þorsteinn Viggósson 437 1474 898 1474
Breiðdalsvík Skúli Hannesson 475 6669 894 2669
Búðardalur Agnar Sæberg Sverrisson 434 1381
Dalvík Halldór Reimarsson 466 1039 862 1039
Djúpivogur Sara Dís Tumadóttir 478 8161
Egilsstaðir Páll Pétursson 471 1348 471 1350
Eskifjörður Björg Sigurðardóttir 476 1366 868 0123
Eyrarbakki R. Brynja Sverrisdóttir 483 1513 699 1315
Fáskrúðsfjörður Jóhanna Sjöfn Eiríksdóttir 475 1260/853 9437/475 1370
Flateyri Hjördís Guðjónsdóttir 456 7885
Garður Álfhildur Sigurjónsdóttir 422 7310 699 2989
Grenivík Ólína H. Friðbjarnardóttir 463 3131
Grindavík Kolbrún Einarsdóttir 426 8204 426 8608
Grímsey Unnur Ingólfsdóttir 467 3149
Grundarfjörður Bjarni Jónasson 438 6858/854 9758/894 9758
Hella Brynja Garðarsdóttir 487 5022 892 1522
Hellissandur Sigurlaug G.Guðmundsdóttir 436 6752 855 2952
Hnífsdalur Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Hofsós Jóhannes V. Jóhannesson 453 7343
Hólmavík Jón Ragnar Gunnarsson 451 3333
Hrísey Siguróli Teitsson 466 1823
Húsavík Bergþóra Ásmundsdóttir 464 1086 893 2683
Hvammstangi Stella Steingrímsdóttir 892 3392 894 8469
Hveragerði Imma ehf. 483 4421 862 7525
Hvolsvöllur Helgi Ingvarsson 487 8172/893 1711/853 1711
Höfn Ólafía Þóra Bragadóttir 478 1786 896 1786
Innri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 862 3281
Ísafjörður Auður Yngvadóttir 456 5477 893 5478
Keflavík Elínborg Þorsteinsdóttir 421 3463 896 3463
Kirkjubæjarkl. Birgir Jónsson 487 4624 854 8024
Kjalarnes Haukur Antonsson 566 8372 895 7818
Kópasker Hrönn Guðmundsdóttir 465 2112
Laugarás Reynir Arnar Ingólfsson 486 8913
Laugarvatn Berglind Pálmadóttir 486 1129 865 3679
Neskaupstaður Sólveig Einarsdóttir 477 1962 848 2173
Ólafsfjörður Árni Björnsson 866 7958 466 2575
Ólafsvík Laufey Kristmundsdóttir 436 1305
Patreksfjörður Björg Bjarnadóttir 456 1230
Raufarhöfn Alda Guðmundsdóttir 465 1344
Reyðarfjörður Guðmundur Fr. Þorsteinsson 474 1488/892 0488/866 9574
Reykholt Bisk. Guðmundur Rúnar Arneson 486 8797
Reykhólar. Ingvar Samúelsson 434 7783
Reykjahlíð Mýv. Pétur Freyr Jónsson 464 4123
Sandgerði Sigurbjörg Eiríksdóttir 423 7674 895 7674
Sauðárkrókur Ólöf Jósepsdóttir 453 5888/854 7488/865 5038
Selfoss Jóhann Þorvaldsson 482 3375 899 1700
Seyðisfjörður Margrét Vera Knútsdóttir 472 1136 863 1136
Siglufjörður Sigurbjörg Gunnólfsdóttir 467 1286 467 2067
Skagaströnd Þórey og Sigurbjörn 452 2879 868 2815
Stokkseyri Halldór Ásgeirsson 867 4089
Stykkishólmur Erla Lárusdóttir 438 1410 690 2141
Stöðvarfjörður Sunna Karen Jónsdóttir 475 8864
Suðureyri Tinna Sigurðardóttir 456 6244
Súðavík Ingibjörg Ólafsdóttir 4564936
Tálknafjörður Sveinbjörg Erla Ólafsdóttir 456 2676
Vestmannaeyjar Jakobína Guðlaugsdóttir 481 1518 897 1131
Vík í Mýrdal Hulda Finnsdóttir 487 1337 869 7627
Vogar Hrönn Kristbjörnsdóttir 424 6535 557 5750
Vopnafjörður Svanborg Víglundsdóttir 473 1289 473 1135
Ytri-Njarðvík Eva Gunnþórsdóttir 421 3475 868 3281
Þingeyri Sigríður Þórdís Ástvaldsdóttir 456 8233 456 8433
Þorlákshöfn Ragnheiður Hannesdóttir 483 3945 483 3627
Þórshöfn Ragnheiður Valtýsdóttir 468 1249
Dreifing Morgunblaðsins
Hér eru upplýsingar um þá sem dreifa blaðinu á landsbyggðinni
JAFNRÆÐI ergrundvöllur mann-réttinda. En sagankennir okkur þó, að
ekki hafi nálægt því
allir á liðnum tímum
kunnað að meta þau
sannindi; þar hafa sumir
kosið að vera jafnari en
aðrir, og er svo enn víða
um heim. Því miður.
Konur eru helmingur
alls mannkynsins, en
hafa oftar en ekki þurft
að verma annað sætið, þegar kem-
ur að réttindum af ýmsum toga.
Nema þá e.t.v. í hreinum und-
antekningartilvikum, þegar ætt-
ernið hefur verið stórt, eða eitt-
hvað í þeim dúr. Kannski var þetta
sumpart afleiðing af þjóðfélags-
gerðunum áður fyrr, þar sem karl-
maðurinn hafði í nógu að snúast
við að afla fæðu eða verjast árás-
um fjandsamlegra hópa. En það
eitt nægir ekki til að skýra málið.
En hvað um það.
Ríkjandi samfélagsskipan í Mið-
jarðarhafsbotnum á ritunartíma
Biblíunnar var feðraveldi. Konur
voru einskis metnir og engum mál-
stað var það til framdráttar að þær
væru áberandi fulltrúar hans.
Lögmálið og erfikenning Gyðinga
bönnuðu t.d. hreinlega að tekið
yrði mark á vitnisburði þeirra fyrir
dómi.
Maður skyldi ætla, að við til-
komu kristins siðar á jörð og þess
róttæka boðskapar, sem fylgdi
honum og einkenndi, hefði grund-
völlur verið lagður að betri tíð kon-
um til handa, en það brást að
miklu leyti. Ekki vegna þess, að
skilja hefði mátt orð Jesú þar um á
tvo vegu eða fleiri, heldur var
ástæðan sú, að þeir, sem ræðunni
var beint að, kusu að sniðganga
hana.
Orð Jesú um þetta efni voru
skýr, og allt fas hans og athafnir
lutu að því sama; hann lagði kynin
að jöfnu. Og ýmislegt fengu konur
í sinn hlut umfram, meira að segja,
eins og Guð vildi leggja sérstaka
áherslu á þetta. T.a.m. voru þær
hafðar í aðalhlutverki í mikilvæg-
ustu atburðum guðspjallanna. Eða
eins og Sigurbjörn Einarsson
biskup ritar í bók sinni, Konur og
Kristur: „Konur fyrstar í kringum
Jesú, áður en ævisaga hans hefst.
Og síðast, þegar ævi hans líkur,
eru konur næstar honum. Engin
kona var í hópi þeirra, sem hæddu
hann, kvöldu og dæmdu … En
kona bað honum griða, eiginkona
Pílatusar, segir Matteus. Og Lúk-
as tekur fram, að fjöldi kvenna
fylgdi honum, þegar hann bar
krosstréð út til aftökustaðarins.“
Og Páll frá Tarsus, sem ým-
islegt ritaði þó á hinn veginn til
hinna kristnu frumsafnaða, er höf-
undur þessarar mögnuðu setn-
ingar í Rómverjabréfinu: „Guð fer
ekki í manngreinarálit.“
Vissulega náði þessi hugsun að
festa rætur og vaxa og dafna í
kirkjunni er fram liðu stundir. En
bara þó að ákveðnu marki. Konur
hafa látið mikið til sín taka í frum-
kirkjunni og sýnilega átt gríð-
armikinn þátt í útbreiðslu kristn-
innar. En ýmislegt bendir til þess,
að undir lok fyrstu aldarinnar hafi
jafningjasamfélagið orðið að víkja
fyrir þrepskiptu valdaskipulagi,
sem jafnframt var kynskipt.
Ástæðan er sú, að karlmönnum
flestum hefur nefnilega löngum
staðið einhver torkennileg ógn af
þeirri viðleitni kvenna að fá að
vera með í fylkingarbrjósti. Þær
áttu einfaldlega að vera á heim-
ilinu og sinna því. Vangaveltur
gríska heimspekingsins Aristótel-
esar, sem guðfræðingar tóku upp á
arma sína og fóstruðu, þar sem
konan taldist vanskapaður karl,
með það hlutverk eitt að fæða af
sér og ala upp sveinbörn, vó hér
þungt er fram liðu stundir.
Málað hafði verið yfir boðskap
Jesú með framandi litum.
Á síðustu áratugum hafa konur í
auknum mæli farið að krefjast
réttar síns, á hinum ýmsu sviðum
mannlífsins, í von um að fá leiðrétta
þessa slagsíðu. Einn angi þeirrar
vakningar lýtur að gagnrýni á áhrif
karlmiðlægs hugsunarháttar feðra-
veldisins innan kristinnar guðfræði
síðustu 2000 árin. Er það vel, en
hefði mátt gerast fyrr. Enda er
engum blöðum um það að fletta, að
í sköpunarsögu Fyrstu Mósebókar
(1:27), þar sem upphafinu er lýst,
er enginn munur gerður á kynj-
unum hvað eðliseiginleika snertir
eða hlutverk. „Og Guð skapaði
manninn eftir sinni mynd, hann
skapaði hann eftir Guðs mynd,
hann skapaði þau karl og konu,“
segir þar. Hin sköpunarsagan, í 2.
kafla sömu bókar (2:23), ber með
sér að vera hugarsmíð óttafulls
karlmanns í prestastétt þess tíma,
fram sett til að halda í þá tauma,
sem valdið gefa. Eða eitthvað álíka.
Til að ná athygli hafa konur
þurft að beita fyrir sig hvössum
nálum og prjónum, notað orð, sem
hafa fengið margan til að hrökkva
við, að ekki sé fastar að orði kveð-
ið. Talað um Guð sem konu. Og
það hefur borið árangur. Stein-
runnin eyru hafa sperrst, og göm-
ul og þreytt augnlok hafist upp.
Ýmist í undrun eða vörn.
En það sem Evudætur hafa vilj-
að benda á, er alls ekki það, að Guð
sé kona – það var einungis taktískt
bragð – heldur það, að hann sé
ekki bara karl. Og það er að sjálf-
sögðu rétt. Jesaja spámaður líkir
t.d. Guði við móður, sem hossar
barni á hnjám sér (66: 12–13). Og
Jesús, sem líkti Guði við föður sem
leitar að týndum syni (Lúkasar-
guðspjall 15:11–32), líkir honum
einnig við konu sem er að baka
(Matteusarguðspjall 13: 33), eða
þá leitar að týndri drökmu (Lúk-
asarguðspjall 15: 8–10).
Að ætla sér að kyngreina Guð er
því beinlínis fáránlegt. Og eflaust
kímir hann að slíkum pælingum
mannanna. Og þó, nei; kannski
grætur hann frekar. En hitt er
ljóst, að ekki er nokkur möguleiki
að gera honum full skil, nema að
grípa til málfars og eiginleika
beggja kynja. Af því að hann er
svo óendanlega mikill.
Til hamingju með daginn, syst-
ur.
Citius, altius, fortius. Það er svo
margt eftir.
Morgunblaðið/Ómar
Evudætur
Nú hefur þorrinn kvatt og góa er tekin við; hún
er fimmti mánuður vetrar að forníslensku tíma-
tali. Sigurður Ægisson tileinkar þessa hugvekju
Evudætrum og degi þeirra, konudeginum, sem
fagnað er víðast hvar á landinu í dag.
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
FRÉTTIR
Inngangur að
erfðafræði
ENDURMENNTUN HÍ efnir dag-
ana 1. og 2. mars til inngangsnám-
skeiðs í erfðafræði í samstarfi við Ís-
lenska erfðagreiningu. Markmiðið er
að gera þátttakendum kleift að skilja
og meta betur umfjöllun fjölmiðla um
erfðavísindi. Námskeiðið er öllum op-
ið. Farið verður stuttlega í sögu erfða-
fræðinnar, uppbyggingu erfðaefnis-
ins DNA og stafróf erfðanna og lýst
helstu aðferðum sameindaerfðafræð-
innar. Þá verður rannsóknaferlið hjá
Íslenskri erfðagreiningu skoðað og
hvernig ættfræðiupplýsingar Íslend-
inga eru notaðar til að finna erfða-
þætti algengra sjúkdóma. Umsjón
hefur Eiríkur Sigurðsson líffræðing-
ur.
Frekari upplýsingar um námskeið-
ið eru á vefsíðunum www.endur-
menntun.is og þar er jafnframt hægt
að skrá sig, segir í fréttatilkynningu.
Mikil fjölgun í
framhaldsnámi
HÁSKÓLI Íslands kynnir þá fjöl-
mörgu möguleika til framhaldsnáms
sem í boði eru við skólann veturinn
2002–2003 28. febrúar. Með fram-
haldsnámi er hér átt við meistara-
nám, doktorsnám og ýmiskonar við-
bótarnám til starfsréttinda. Sams-
konar kynning var haldin í fyrsta
sinn í fyrra og fylltist út úr dyrum af
áhugasömum gestum.
Á fjórum árum hefur nemendum í
framhaldsnámi við Háskóla Íslands
fjölgað úr 280 í 750, sem segir sína
sögu um þörfina og áhugann. Ný
tækifæri hafa skapast fyrir stóran
hóp háskólagengins fólks sem ekki
hefur áður átt þess kost að fara í
framhaldsnám í sínu fagi. Eða allt
öðru fagi, því þverfaglegum náms-
leiðum fjölgar líka stöðugt í bæði
grunn- og framhaldsnámi við Há-
skólann, segir í fréttatilkynningu.
Samfylkingin
fundar um stöðu
heilbrigðismála
MÁLEFNAHÓPUR Samfylkingar-
innar um heilbrigðismál sem starfa
skal á milli landsfunda flokksins
heldur fund þriðjudaginn 26. febrúar
kl. 17.15 á skrifstofu flokksins, Aust-
urstræti 17, í Reykjavík. Fundurinn
er öllum opinn. Farið verður yfir
stöðu mála, stefna flokksins rædd og
eins þær aðstæður sem skapast hafa
í heilbrigðismálum. Gestur fundar-
ins verður Ásta Ragnheiður Jóhann-
esdóttir alþingismaður. Fundar-
stjóri er Stefán Jóhann Stefánsson,
segir í fréttatilkynningu.
RÓTARÝKLÚBBUR Grafarvogs
hefur veitt nemendum Margmiðl-
unardeildar Borgarholtsskóla verð-
laun og viðurkenningar fyrir hönn-
un merkis vegna Grósku í
Grafarvogi.
Alls tóku 23 nemendur þátt í að
velja merki fyrir Grósku í Graf-
arvogi en Gróska er samstarfsverk-
efni allra félaga, samtaka og stofn-
ana í hverfinu þar sem markmiðið
er að kenna börnum og unglingum
heilbrigðan lífsstíl. Frekari upplýs-
ingar um verkefnið er að finna á
www.grafarvogur.is Rótaryklúbb-
ur Grafarvogs, sem stofnaður var
þ. 19. júní sl. ákvað að veita þremur
bestu tillögunum verðlaun og öðr-
um viðurkenningu fyrir þátttök-
una. 1. verðlaun, stafræna mynda-
vél ásamt fylgihlutum hlaut Andrea
Marel Þorsteinsdóttir fyrir merki
sitt sem þótti sameina allt sem
Gróskan stendur fyrir. Fast á hæla
hennar og nær jafnfætis, því erfitt
var að velja á milli, var Sigursteinn
Sigurðsson í öðru sæti en hann átti
merki er vísar sterkt í hverfin átta
innan Grafarvogshvefis. Sá þriðji
var Andrés Kristjánsson. Þeir sem
voru í sætum nr. 2 og 3 fengu fætur
undir myndavélar.
Það var úr vöndu að ráða fyrir
dómnefndarmenn þar sem margar
af tillögunum voru afburða vel unn-
ar og hugmyndirnar skemmtilegar,
segir í fréttatilkynningu.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sigursteinn Sigurðsson og Andrea Marel Þorsteinsdóttir.
Rótarý-
klúbbur
Grafar-
vogs veitir
verðlaun