Morgunblaðið - 28.02.2002, Blaðsíða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 2002 27
Svona vilt þú
líta út núna
Extremely Spring Look 2002
Vorið kemur - og glæðir líf og liti. Ljósbleikt og fjólublátt, ögn brúnleitt
fyrir varir og neglur. Síðan koma skærari litir, nýja Floating color
fastapúðrið undirstrikar vorbirtuna á augum, kinnum, vörum og húð.
Notaðu þessa nýju liti eins og þú vilt - til að skapa nýtt og spennandi
útlit fyrir vorið 2002.
Sérfræðingar frá Estée Lauder
verða í eftirfarandi verslunum Lyfju:
Lyfja Lágmúla, fimmtud. kl. 13-18.
Lyfja Smáratorgi, fimmtud. kl. 13-18.
Lyfja Laugavegi, föstudag kl. 13-18
og laugardag kl. 13-17.
www.esteelauder.com
Heilsárs orlofshús
Upplýsingar gefur Heimir Guðmundsson, byggingaverktaki,
815 Þorlákshöfn, í síma 892 3742, netfang heimir@tresmidjan.is, heimasíða www.tresmidjan.is
Einstaklingar og starfsmannafélög
Erum að framleiða stórglæsileg heilsárs orlofshús
í ýmsum stærðum. Sjón er sögu ríkari.
NÚTÍMATÓNVERK, og það um
háalvarleg viðfangsefni tengd föst-
unni og krossfestingu Krists, þætti
manni almennt ekki vænlegasta upp-
skrift að góðri aðsókn á tímum ung-
lingafroðu og fjöldaafþreyingar. En
trúlega þekktu margir áheyrenda á
hinum furðufjölsóttu tónleikum
Scholae Cantorum s.l. sunnudags-
kvöld sína flytjendur og vissu að
hverju þeir gengu. Enda trauðla til
„bjartari von“ í hérlendum kamm-
erkórsöng, og ættu engin sérstök
tónlistarverðlaun að þurfa að undir-
strika það frekar, miðað við undan-
genginn feril kórsins.
Kórverkin á efnisskránni voru upp
til hópa í fremstu röð nútíma kirkju-
tónmennta. Tantum ergo eftir Kjell
Mørk Karlsen (f. 1947), norskan höf-
und vígsluverks Klais-orgels Hall-
grímskirkju fyrir níu árum, var sam-
ið 1998 við lítúrgískan latínutexta
um síðustu kvöldmáltíðina, ægifag-
urt verk og aðgengilegt með frekar
hraða textayfirferð þrátt fyrir hæg-
ferðugt tempó. Tónmálið var léttút-
víkkað tónalt, og var næsta óvenju-
legt í annars hómófónísku nútíma-
verki að heyra fúgatokafla á einum
stað (Cujus latus perforatum). Hér,
og enn frekar í kórverki Einojuhanis
Rautavaara við Faðirvorið á finnsku,
Herran Rukous (1973), voru miklar
hæðarkröfur gerðar til einkum sópr-
ans, sem voru leystar af óþvinguðum
tandurhreinum þokka. Styrkur reis
undir lokin á „þitt er ríkið, mátturinn
og dýrðin“ sem voldugt himneskt
brim.
Erindum úr Sjö orðum Krists á
krossinum, kórútsetningum Jóns
Hlöðvers Áskelssonar á fornum ís-
lenzkum þjóðlögum við passíusálm-
ana, var skeytt inn á milli erlendu
verkanna sem á eftir komu, einu í
senn, og kom það afbragðsvel út sem
tiltölulega einfaldir en auðmjúkt inn-
lifaðir hvíldarpunktar milli stærri
átaka. Sömuleiðis voru hinar fjórar
föstumótettur Poulencs frá 1939,
Quatre motets pour un temps de
pénitence, fléttaðar inn á milli nor-
rænu verkanna. Var sú niðurröðun
gerð af svo smekklegu hugviti að
uppi stóð markviss heild sem hefði
ekki síður notið sín á hljómdiski.
Poulenc myndaði afar persónuleg-
an stílrænan kontrapunkt við nor-
rænu verkin, átakamestan í Timor et
tremor, dulúðugastan í
lýsingunni á myrkrinu
á Golgata (Tenebrae
facta sunt) þar sem tón-
arnir dóu dramatískt út
við andlát Krists. Það
vottaði fyrir miðalda-
legum hoquetus-rit-
hætti í fyrstu mótett-
unni, Tristis anima
mea, og í nr. 2, Vinea
mea electa, brá Poulenc
fyrir sig ljúfsáru síð-
rómantísku tóntaki, er
enn sem oftar sýndi
hvað ólíku hliðar text-
ans gátu kallað fram
ólík en eindræg við-
brögð.
Corpus Christi Carol eftir hinn
norska Trond Kverno (f. 1945) við
enskan miðaldatexta með vöggu-
söngsviðlagi á „Lully, lulley“ í anda
leiðslukvæða eins og „As I lay on
Yoolis Night“, kallaði fram undur-
blíða tónaandstæðu við ógn og dep-
urð viðfangsefnisins, orðaskipti
Krists við móður sína og lærisvein-
ana á Höfuðskeljaholti. Kristín Erna
Blöndal og síðar Benedikt Ingólfs-
son sungu forsöng og kórinn viðlag.
Útsetningin var á látlausum þjóðleg-
um nótum en afar fjölbreytt og óx
smám saman í áferð og styrk. Verkið
var sérlega áhrifamikið í grípandi
einfaldleika sínum og ofurtær túlkun
þess ekki síður.
Þykkasti kórsatz kvöldsins og á
margan hátt sá tilkomumesti var 8
radda mótetta Knuts Nystedts til
krossins, O crux (1978). Í alla staði
meistaralegt verk, þar sem samstíg-
ar tvíundir mynduðu sundlandi tí-
brárhillingar í byrjun. Síðan tók við
kremjandi ferli klasahljóma, er lýsti
átakanlega kvöl Krists
en líka sæluvon mann-
kyns. Framvindan var
afar sterk þrátt fyrir
allítarlega texta-
vinnslu. Hér fagnaði
mikil og sveigjanleg
styrkvídd kórsins seið-
mögnuðum sigri allt
frá stórviðrafortiss-
imói niður að mörkum
hins heyranlega. Inn-
tónun var að vanda
óaðfinnanleg, tjáningin
djúp og skýr með af-
brigðum. Eftir þennan
hápunkt gat leiðin að-
eins hnigið til hinztu
hvíldar, og mynduðu 4.
mótetta Poulencs og Sjöunda orð
Krists á krossinum eftir Jón Hlöðver
sem næst fullkomið niðurlag.
Í raun er litlu við að bæta um
frammistöðu Scholae Cantorum á
þessum frábæru tónleikum. Tína
mætti að vísu til fjölda eftirtektar-
verðra viðbótaratriða, eins og t.d.
hvernig „kýlt“ var á háar innkomur
af fullkomnu öryggi, án þess hvorki
að læðast inn né renna upp í tóninn
eins og oft vill verða hjá skemmra
komnum kórum. En það væru smá-
munir einir hjá hrífandi heildinni,
sem fullyrða má að gerist ekki betri
á okkar breiddargráðum. Svo verður
bara að vona að einstök hljómgæði
kórsins skili sér af jafnmiklum glæsi-
brag í hinni aðsteðjandi keppni suð-
ur á Ítalíaló og í hljómmesta húsi
landsins á Skólavörðuhæð, sem
söngfólkið og slyngur stjórnandi
þess hafa greinilega lært að nýta til
fullnustu.
Gerist ekki betra
TÓNLIST
Hallgrímskirkja
Norræn verk eftir Mørk Karlsen, Rautav-
aara, Kverno og Nystedt. Fjórar föstu-
mótettur eftir Poulenc. Sjö orð Krists á
krossinum eftir Jón Hlöðver Áskelsson.
Kammerkórinn Schola Cantorum u. stj.
Harðar Áskelssonar. Sunnudaginn 24.
febrúar kl. 20.
KÓRTÓNLEIKAR
Hörður
Áskelsson
Ríkarður Ö. Pálsson
Saga heilagrar
Önnu er þýðing
helgisagnarinnar
um Önnu móður
Maríu meyjar, lág-
þýskrar gerðar og
var prentuð í
Braunschweig
1507. Kirsten
Wolf ritstýrði.
Íslenski textinn hefur varðveist í
tveimur óheilum handritum, hið eldra
er talið vera frá öðrum fjórðungi sex-
tándu aldar, en hið yngra frá fyrri hluta
sautjándu aldar, og þar er varðveittur
meginhluti sögunnar frá upphafi. Þeg-
ar handritin eru lögð saman vantar
aðeins nokkrar jarteinir úr niðurlagi
lágþýska textans. Þýðingin hefur verið
gerð á fyrri hluta sextándu aldar,
sennilega á Hólum. Í útgáfunni eru
bæði handritin gefin út stafrétt og lág-
þýski textinn prentaður öndvert ís-
lenska textanum. Í formála er gerð
grein fyrir sögunni, og handritunum og
sambandi þeirra við þýska textann er
nákvæmlega lýst. Ritið er heimild fyrir
íslenska málsögu.
Í biblíunni er hvergi minnst á móður
Maríu, en í apókrýfu guðspjalli frá
annarri öld er sögð af henni saga og
öðrum skyldmennum. Heilagrar Önnu
er getið í íslenskum ritum á 13. og
14. öld, en hér gætir dýrkunar hennar
mest um 1500, m.a. í kveðskap séra
Halls Ögmundarsonar.
Kirsten Wolf er prófessor í Norð-
urlandamálum við Wisconsinháskóla
í Madison, en hefur verið tíður gestur
á Stofnun Árna Magnússonar.
Útgefandi er Stofnun Árna Magn-
ússonar. Háskólútgáfan sér um dreif-
ingu. Bókin er 166 bls., unnin í Guten-
berg. Verð: 3.800 kr.
Helgisaga
FASTEIGNIR mbl.is