Morgunblaðið - 19.04.2002, Blaðsíða 38

UMRÆÐAN
38 FÖSTUDAGUR 19. APRÍL 2002 MORGUNBLAÐIÐ
INNSTI kjarni
Sjálfstæðisflokksins er
nú byrjaður á þeirri
iðju, sem honum er
einkar lagið, að snúa
upp á sannleikann og
teygja hann og beygja
eftir eigin geðþótta.
Auglýsing í þeim anda
birtist sunnudaginn
14. apríl með línuriti
þar sem skuldaaukn-
ing Reykjavíkurborg-
ar er sýnd með striki
beint upp í loftið með-
an skuldaaukning
Kópavogsbæjar er á
jöfnu láréttu róli. Til
þess að reyna að gera
þetta trúverðugt var höfð sama að-
ferðin og Gróa á Leiti hafði á sínum
tíma: „Berðu mig ekki fyrir því.“
Það var sem sagt vísað til ársreikn-
inga Reykjavíkurborgar og Kópa-
vogsbæjar. Á þessu á síðan Sjálf-
stæðisflokkurinn örugglega eftir að
hamra í auglýsingu eftir auglýs-
ingu.
En hvað er á bak við þær tölur
sem birtar eru með þessu línuriti?
Það er bjagaður sann-
leiki svo að ekki sé
meira sagt. Auðvitað
er ekki minnst á það
að Kópavogur er mun
skuldsettari bær á
hvern íbúa en Reykja-
vík. Og það á reyndar
við um öll stóru bæj-
arfélögin í nágrenni
Reykjavíkur þó að
skattar séu lægri í
Reykjavík en í þeim
flestum. Eftirlitsnefnd
með fjármálum sveit-
arfélaga gefur Reykja-
víkurborg 8,0 í ein-
kunn í stjórn fjármála
meðan Kópavogabær
fær 5,8 og Hafnarfjarðarbær aðeins
0,8. Meira að segja Seltjarnarnes-
bær fær ekki nema 6,0 í einkunn.
Inn í tölur um skuldaaukningu
Reykjavíkurborgar eru teknar með
skuldir Orkuveitu Reykjavíkur og
eru þær líklega stærsti liðurinn. Af
hverju eru þessar skuldir ekki líka
teknar inn í tölur um skuldaaukn-
ingu Kópavogsbæjar? Ég veit ekki
betur en Orkuveitan þjóni líka
Kópavogi. Kópavogur fær heitt og
kalt vatn og rafmagn frá Orkuveitu
Reykjavíkur. Dýrar en arðsamar
framkvæmdir á vegum hennar, svo
sem Nesjavallavirkjun og ný virkj-
un á Hengilssvæðinu, eru ekki síð-
ur í þágu Kópavogsbúa en Reykvík-
inga. Og stofnkerfi í hinum nýju
hverfum Kópavogs eru öll lögð á
vegum Orkuveitunnar. Lína-Net er
sömuleiðis að leggja grunnnet ljós-
leiðara um allt höfuðborgarsvæðið.
Fjárfesting á hennar vegum, sem
hefur skilað 40 prósent ódýrari net-
tengingum og mun skila sér marg-
falt til baka á næstu árum, er ekki
síður í þágu Kópavogsbúa en Reyk-
víkinga.
En slíkur sannleiki hentar ekki
Sjálfstæðisflokknum.
Að hagræða
sannleikanum
Kolbeinn
Óttarsson Proppé
Reykjavík
Auðvitað er ekki
minnst á það, segir
Kolbeinn Óttarsson
Proppé, að Kópavogur
er mun skuldsettari bær
á hvern íbúa en
Reykjavík.
Höfundur er sagnfræðingur og skip-
ar 11. sæti á lista Reykjavíkurlistans.
HINN 25. maí
verða borgarstjórnar-
kosningar í Reykja-
vík. Þá fáum við
Reykvíkingar tæki-
færi til að tjá hug okk-
ar til þeirra sem hafa
boðið sig fram til þess
að tryggja velferð
okkar. Við fáum tæki-
færi til að hafa áhrif á
framtíðina. Framtíð
ungra Reykvíkinga er
björt – en hún gæti
verið miklu bjartari.
Til að skýra það sem
ég á við, ætla ég að
nefna þrjár augljósar
staðreyndir.
Staðreynd 1. – Síðastliðin átta ár
hafa borgaryfirvöld lítið gert til að
auka framboð á íbúðarlóðum. Þetta
hefur leitt til þess að verð á lóðum
hefur rokið upp úr öllu valdi og
kaupverð á íbúðarhúsnæði hefur
hækkað gríðarlega í kjölfarið.
Ungt fólk á nú í erfiðleikum með að
kaupa sína fyrstu íbúð og verður að
leita á leigumarkað-
inn. Vegna þessa hef-
ur mikil umframeftir-
spurn skapast á
leigumarkaði og leigu-
verð er himinhátt. Að-
gerðarleysi R-listans
hefur því leitt til þess
að margt ungt fólk á í
mestu vandræðum
með að finna sér
heimili við hæfi. Sjálf-
stæðisflokkurinn ætl-
ar að tryggja nægar
lóðir í borginni.
Staðreynd 2. – Síð-
astliðin átta ár hafa
borgaryfirvöld hækk-
að álögur á borgarbúa
gríðarlega. Útsvar og fasteigna-
skattur hafa hækkað og skömmu
eftir að Ingibjörg Sólrún komst til
valda lagði hún svokölluð holræsa-
gjöld á fasteignir. Þau voru áður
óþekkt í Reykjavíkurborg. Auknar
álögur bitna auðvitað á öllum, en
ekki síst ungu fólki, sem er nýkom-
ið úr námi og er í byrjunarlauna-
þrepum. Yfirleitt er ungt fólk að
greiða háar mánaðarlegar afborg-
anir af fasteignum, bílum og í
mörgum tilfellum námslánum.
Aukin opinber gjöld þyngja mán-
aðarlega greiðslubyrði og rýra hag
fólks. Sjálfstæðisflokkurinn ætlar
að lækka fasteignagjöld verulega
með því að afnema holræsagjöld.
Staðreynd 3. – Síðastliðin átta ár
hafa skuldir borgarinnar aukist um
1.100% þrátt fyrir mesta hagvaxt-
artímabil Íslandssögunar. Skulda-
söfnun nú þýðir hærra útsvar
seinna. Þeir sem ungir eru í dag
sitja eftir með háar vaxta- og
skuldagreiðslur í framtíðinni. Sjálf-
stæðisflokkurinn ætlar að draga úr
skuldasöfnuninni með hagræðingu
og sparnaði í rekstri og tilfærslu
verkefna frá borg til einkaaðila og
félagasamtaka.
Framtíð ungra
Reykvíkinga
Jón Hákon
Halldórsson
Reykjavík
Þeir sem ungir eru, seg-
ir Jón Hákon Hall-
dórsson, sitja eftir með
háar vaxta- og skulda-
greiðslur í framtíðinni.
Höfundur er háskólanemi og
stjórnarmaður í Heimdalli, fus.
Í DAG, mánudag, las
ég í Fréttablaðinu að
nú væri síðasti snjórinn
að fara úr Bláfjöllum.
Sl. sunnudag var
einn besti dagur skíða-
manna til fjalla á höf-
uðborgarsvæðinu. 25
cm nýfallinn snjór í
Bláfjöllum og Skálafelli
og opið á öllum skíða-
svæðum höfuðborgar-
innar. Ég held að það
geri sér fáir grein fyrir
því hvað mikið er haft
fyrir því að opna og
undirbúa skíðasvæði
fyrir okkur skíða- og
brettaáhugamenn. Um miðja nótt
fer hópur manna á fætur til að brjóta
ísinn af lyftustaurum og lyftuvírum,
frostáhrifin eru mikil og oft þarf að
berja ís daglega af tækjunum. Svo
tekur við brekkuundirbúningur,
troða þarf allar skíðaleiðir og það
sem meira er, á þessum vetri þarf
helst að færa til hvert einasta snjó-
korn sem festir í fjall-
inu og þétta með því
undirlag sem helst
kannski örlítið lengur
fram eftir vorinu. Þá er
vont að heyra bara nei-
kvæðar fréttir af rign-
ingu og slagviðri. Það
er einmitt þá sem
kannski bætir í brekk-
urnar og starfsmenn
svæðanna leggja hart
að sér til að lengja
skíðatímann. Hráefnið
okkar snjórinn hefur
látið á sér standa hér
sunnanlands í tvo vetur
en það er ekki þar með
sagt að það verði þannig næstu árin.
Nú brettum við upp ermar, vinnum
að lagfæringum svæða og höldum
ótrauð áfram uppbyggingu.
Í dag standa þrettán sveitarfélög
að rekstri skíðasvæðanna. Ég vil sjá
aukna þátttöku í rekstrinum, þannig
verður heildin sterkari og fleiri koma
til með að stunda þessa hressandi
íþrótt. Það sem af er vetri hafa skíða-
svæðin verið opin þrjátíu til fjörutíu
daga og er það vissulega að þakka
dugnaði starfsmanna svæðanna. Á
símsvaranum segir: nú er nýfallinn
snjór í brekkunum og engin ástæða
til að pakka niður skíðabúnaði. Heyr
fyrir bjartsýnisröddum. Starfsmenn
skíðasvæða, þið hafið staðið ykkur
vel.
Snjórinn er hráefnið
Hildur Jónsdóttir
Höfundur er fulltrúi Seltjarnarness
í Bláfjallanefnd.
Íþróttir
Nú brettum við upp
ermar, segir Hildur
Jónsdóttir, vinnum að
lagfæringum svæða og
höldum ótrauð áfram
uppbyggingu.
F
yrir Alþingi liggur nú
þingsályktun-
artillaga sem flestir
þingmenn virðast
álíta að óleyfilegt sé
að hafa efasemdir um. Stað-
reyndin er þó sú að þessi tillaga,
um aðild Íslands að Kyoto-
bókuninni, er í meira lagi vafasöm
og eina rökrétta afstaðan til henn-
ar er að hún skuli felld. Þetta
hljómar ef til vill einkennilega, en
það er þá aðeins vegna þess að
áróðurinn hefur nær allur verið úr
annarri áttinni um að jörðin sé á
heljarþröm vegna „græðgi manns-
ins“. Lítill áhugi hefur hins vegar
verið á að fjalla yfirvegað um þær
staðreyndir sem benda til hins
gagnstæða.
Víða má þó finna heimildir sem
ættu að sá efasemdarfræjum í
huga þeirra
sem hingað
til hafa talið
að Kyoto-
bókunin
byggi á
traustum
vísindalegum grunni og sé eitt-
hvað annað en pólitísk leiksýning
snjallra sérhagsmunaafla. Æra
mætti óstöðugan með því að reyna
að rekja þær allar hér, en ástæða
er til að benda á heimasíður
Ágústs H. Bjarnasonar rafmagns-
verkfræðings, sem finna má á
slóðinni www.rt.is/ahb/sol, því þær
eru hafsjór fróðleiks um efnið og
tenginga á aðrar síður.
Ein þessara heimasíðna er á
vegum bandarísku geimvís-
indastofnunarinnar, NASA, og
getur þar að líta mynd með línuriti
sem sýnir aukningu gróðurhúsa-
lofttegunda, en markmið Kyoto-
bókunarinnar er einmitt að
minnka útstreymi þeirra. Á mynd-
inni má sjá að aukning þessara
lofttegunda hefur verið vaxandi en
sveiflukennd frá miðri nítjándu
öld. Á síðustu árum hefur hins
vegar dregið hratt og mikið úr
þessari aukningu og virðist hún
árið 2000 hafa verið komin niður á
svipað stig og á sjöunda áratug
síðustu aldar.
Kyoto-bókunin byggist að veru-
legu leyti á rökstuðningi í skýrslu
frá milliríkjanefnd Sameinuðu
þjóðanna um loftslagsbreytingar,
IPCC. Vandinn er þó sá að því fer
fjarri að vísindamenn séu á einu
máli um ágæti skýrslunnar, og á
það jafnvel við um þá sem eiga
stóran þátt í gerð hennar. Einn
þeirra er dr. Richard Lindzen og
hefur hann haldið því fram að
IPCC sé rekið áfram af pólitík
fremur en vísindum og að það
versta við skýrsluna sé að hún sé
kynnt sem sameiginleg niðurstaða
fjölda vísindamanna, en enginn
þeirra hafi verið spurður að því
hvort hann væri samþykkur
nokkru í skýrslunni, nema ná-
kvæmlega þeirri blaðsíðu sem
hann sjálfur vann við. Skýrslan er
um eitt þúsund blaðsíður og í
henni er sleginn margur varnagl-
inn, en Lindzen segir augljóst að
IPCC misnoti samantekt skýrsl-
unnar, sem er vitaskuld það eina
sem nokkur maður les, til að rang-
túlka niðurstöður hennar.
Mikil óvissa er í öllum spám og
mælingum um hita jarðar en
minna er gert úr henni í sam-
antekt skýrslunnar en skýrslunni
sjálfri. Lindzen hefur tekið sem
dæmi að rannsóknir sem hann og
vísindamenn frá NASA hafa gert,
sýni að spár kunni að ýkja mögu-
lega hitaaukningu nær fjórfalt
vegna þess að í þeim sé ekki rétti-
lega litið til áhrifa breytinga á
skýjafari. Í samantekt skýrsl-
unnar er ekki bent á slík vanda-
mál, en þess í stað nefnt að þekk-
ingin hafi aukist.
Einn af meginhöfundum IPCC-
skýrslunnar, dr. John Christy,
hefur einnig gagnrýnt hana mikið.
Christy er sérfræðingur í hitastigi
jarðar og segir að síðustu tvo ára-
tugi hafi hitastig á norðurhveli,
þar sem flestir búa, heldur hækk-
að, en hitinn hafi lækkað frá 20
gráðum norðlægrar breiddar allt
til Suðurskautslandsins. Að með-
altali hafi hitinn þó aukist lítillega,
eða sem nemi 0,04 gráðum á Cels-
ius á áratug. Hann telur þó ekki að
hækkun hitans sé verulegt
áhyggjuefni eða tilefni til upp-
sláttar eins og raunin hafi orðið á.
Hitinn hafi farið hækkandi allt frá
ísöld og muni líklega halda áfram
að hækka enn um sinn. Líklega
verði einhver hluti þeirrar hækk-
unar vegna athafna mannsins en
ekki sé hægt að segja til um hve
stór hluti og hann bendir á að hvað
sem við gerum muni loftslagið
breytast, eins og það hafi gert í
gegnum tíðina.
Það sem þessir vísindamenn og
fjölmargir aðrir leggja áherslu á
er sú mikla óvissa sem fyrir hendi
er, en óvissan er nokkuð sem ekki
er lögð mikil áhersla á þegar reynt
er að fá þjóðþing til að samþykkja
að gera íbúa landa sinna fátækari.
Staðreyndin er nefnilega sú að þó
að árangurinn af Kyoto verði í
besta falli sáralítill og ekki merkj-
anlegur fyrir nokkurn mann mun
hann kosta mikið í aukinni skatt-
byrði á almenning eða beinum
höftum. Samkvæmt opinberum
líkönum sem stuðst hefur verið við
til að mæla hugsanlegan árangur
af Kyoto, mun hitastig verða um
0,02 gráðum lægra árið 2050 með
Kyoto en án, en til að ná þessu
þurfa Vesturlandabúar að leggja á
sig að fara með orkunotkun niður
fyrir það sem hún var í árið 1990.
En hver trúir því svo sem að
tölvulíkönin, sem ævinlega hafa
reynst vitlaus, geti nú spáð af
slíkri nákvæmni? Það er vissulega
fjarstæðukennt, en þegar við bæt-
ist að Bandaríkin ætla alls ekki að
taka þátt í Kyoto-bókuninni og
ýmsar aðrar þjóðir eru mjög tví-
stígandi – fyrir utan það að fjöl-
mennustu ríki heims eru alls ekki
þátttakendur – þá er ljóst að sam-
þykkt Alþingis á bókuninni hefði
þær afleiðingar einar að leggja
óþarfar byrðar á íslenskan al-
menning en gerði „umhverfinu“
ekkert gagn. En ef til vill sjá sér
einhverjir leik á borði að ná fram
draumi sínum um skattahækkun
og aukin umsvif ríkisins á þessum
fölsku forsendum.
Hér hefur aðeins verið getið um
lítið brot af þeirri rökstuddu gagn-
rýni sem fram hefur komið á
Kyoto-bókunina, en vonandi munu
einhverjir þingmenn taka dagpart
í að kynna sér málið nánar. Þá
þarf varla að efast um að þeir
munu í framhaldinu fjalla efn-
islega um þingsályktunartillöguna
og veita henni svo það braut-
argengi sem hún á skilið, með því
að fella hana.
Hafnið
Kyoto
Þó að árangurinn af Kyoto verði í besta
falli sáralítill og ekki merkjanlegur fyrir
nokkurn mann mun hann kosta mikið í
aukinni skattbyrði á almenning.
VIÐHORF
Eftir Harald
Johannessen
haraldurj@mbl.is