Morgunblaðið - 05.05.2002, Blaðsíða 28

RANNVEIG Fríða Bragadóttir
mezzósópransöngkona syngur með
Gerrit Schuil píanóleikara á Sunnu-
dagsmatinée í Ými í dag kl. 16. Þetta
eru jafnframt síðustu tónleikarnir í
tónleikaröðinni á þessum vetri.
Á efnisskránni verða sönglög eftir
Mozart, Schubert, Mahler og Manuel
de Falla, en auk þess frumflytja þau
þrjú ný lög eftir Pál Pampichler Páls-
son við ljóð eftir Wilhelm Busch.
Rannveig Fríða og Gerrit gáfu sér
tíma frá æfingu í vikunni til að segja
frá efnisskránni og samstarfi þeirra,
sem hófst fyrir tilviljun norður á Ak-
ureyri. En forvitnilegast er að vita
meira um ný sönglög Páls. Páll býr í
Austurríki eins og Rannveig, þau hafa
líka oft unnið saman, og Rannveig
sungið verk eftir hann. Allsendis
óstaðfest kjaftasaga segir að Páll hafi
samið þessi lög við eldhúsborðið hjá
Rannveigu. Hvað er hæft í henni?
„Jú,“ segir Rannveig og hlær. „Páll
kemur stundum að heimsækja mig,
ég á voðalega stórt og mikið eldhús-
borð. Hann situr oft þarna og semur,
samdi jafnvel part af fiðlukonsertin-
um sínum og ýmislegt fleira. Við, fjöl-
skyldan, erum bara að sinna okkar
verkum; elda og stússast og strák-
arnir að leika sér, en Páll situr bara
og semur og lætur ekkert trufla sig.
En ég held að þessi tilteknu lög hafi
nú orðið til annars staðar. Páll kom til
mín í desember með þessa erótísku
ljóðabók Wilhelms Busch, en Busch
var kallaður besti húmoristi Þjóð-
verja og teiknaði mikið af kaldhæðn-
um og skemmtilegum skopmyndum.
Ljóðin eru erótísk, en þó ekki síður
spaugileg og kannski svolítið skugga-
leg. Við Páll hlógum mikið að þessum
ljóðum og í febrúar og mars settist
hann svo niður og samdi þessi þrjú
lög.“
Gerrit segir að samstarf þeirra
Rannveigar Fríðu hafi staðið allt frá
árinu 1995. „Þetta var annað árið mitt
á Íslandi; Rannveig kom með mast-
erklassa og námskeið norður í Tón-
listarskólann á Akureyri þar sem ég
starfaði og þar hófst samvinna okkar.
Kvöldið áður var hún með tónleika
sem ég fór á og ég hugsaði með mér,
jahá, þessi söngkona er góð. Við
spjölluðum saman eftir námskeiðið og
ég sagði henni að ef það kæmi tæki-
færi, þá langaði mig að vinna með
henni. Fyrstu tónleikarnir sem við
unnum saman voru svo á Schubert-
hátíðinni í Garðabæ 1997. Síðan höf-
um við unnið upp nýtt prógramm á
hverju ári og gefið út tvo geisladiska.
Það er spurning hvers vegna svona
nær svona góðu samstarfssambandi.
Þetta er eitthvað sem er ekki hægt að
koma í orð, það var bara til staðar frá
fyrsta skipti sem við hittumst. Það
smellur eitthvað í samband og sálir
okkar þekkjast um leið. Við erum
aldrei að þrefa um tempó eða skýra út
hvort fyrir öðru hvernig við viljum
hafa hlutina, þetta kemur ósjálfrátt,“
segir Gerrit, og Rannveig Fríða tekur
undir það:
„Áður en ég hlustaði í fyrsta skiptið
á Ave Maríuna okkar á Schubert-
diskinum var ég sannfærð um að upp-
takan væri ekki nógu góð og við yrð-
um að gera hana aftur. Á einum stað
hægði ég á einum tóni – ég man vel
eftir þessu í upptökunni sjálfri – ég
hafði aldrei gert þetta svona, en
Gerrit fylgdi mér fullkomlega. Við
höfðum aldrei talað um þetta og aldr-
ei gert þetta svona, en þegar ég
heyrði það var ég alveg undrandi, því
þetta kom svo vel út. Það er eins og
það sé lína á milli okkar einhvers stað-
ar í loftinu og þetta er svo mikilvægt í
svona samstarfi. Ég hef oft unnið með
píanóleikurum þar sem maður þarf að
hafa mikið fyrir samstarfinu og það
getur verið svo erfitt og þá líður
manni ekki vel. Þetta er eins og í
hjónabandi; það gengur ekki upp
nema að samstarfið sé gott.“
Gerrit segir að það sem honum
finnist mikilvægast að koma til skila á
tónleikum, sé það sem hann kallar
faktor X. „Þetta er eitthvað sem ekki
er hægt að koma orðum að, eitthvað
sem gerist bara og maður gæti kallað
kraftaverk. En þetta gerist bara þeg-
ar maður vinnur með miklum lista-
mönnum. Það eru margir góðir tón-
listarmenn, sem eru ekki endilega
góðir listamenn; þetta tvennt fer ekki
endilega saman og á þessu er stór
munur. Allt of margir hlaupa inn á
sviðið og hafa svo hreinlega ekkert að
segja. Það getur verið mjög gott og
fagmannlegt, en án þess að segja
manni nokkurn skapaðan hlut. Fólk
sem hefur ekkert að segja getur samt
orðið miklu vinsælla en hitt. Þetta
getur þó verið mjög hættulegt fyrir
þroska þeirra sem hlusta, því þeir
gætu farið að trúa því að þetta sé list,
án þess að svo sé. Þetta á ekki bara
við um Ísland, þetta er almennt um
allan heim. Stjörnurnar eru ekki endi-
lega besta listafólkið.“
Rannveig Fríða Bragadóttir og Gerrit Schuil koma fram á síðasta Sunnudagsmatinée vetrarins
Samið við eldhúsborð
Morgunblaðið/Ásdís
Rannveig og Gerrit í túnfætinum við Ými.
LISTIR
28 SUNNUDAGUR 5. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Gagnasafn Morgunblaðsins
greitt með gsm
Nú geta þeir sem eru með
gsm-síma frá Símanum greitt
fyrir greinar og fréttir úr
Gagnasafni Morgunblaðsins
og gjaldið færist beint á
símareikninginn.
Einfalt og þægilegt!
ERLING Blöndal Bengts-
son leikur á einleikstón-
leikum í Salnum í kvöld kl.
20. Á efnisskránni eru fjög-
ur einleiksverk, eftir
Hindemith, Sibelius, Kod-
ály og Bach. „Þetta eru
fjögur mikilvæg tónverk,“
segir Erling Blöndal, „þau
eru ólík, en öll mjög mik-
ilvæg fyrir tónlistina og
sellóið.“
Erling Blöndal talar um
Bach eins og góðan vin
sinn. „Gamli góði Bach,“
segir hann. „Maður elskar
alltaf það sem maður er að
spila hverju sinni, en auð-
vitað verður maður aldrei leiður á
Bach. Hann er grunnurinn að svo
mörgu. Það er sama hvað maður spilar
hann oft og lengi, maður er alltaf að
uppgötva eitthvað nýtt. Ég get sagt
þér það, að ég spila Bachsvítu á hverj-
um einasta degi. Það er bara svo gott.
Það er ekki að undra áhrif hans, hann
er að mínu mati besta tónskáld sem
uppi hefur verið. Í sellósvítum, svo ein-
faldar sem þær eru nú, finnur maður
allt sem maður vill hafa í tónlist; tækni
og list og svo mikla músík. Þarna er al-
heimurinn og erfitt að
útskýra það. Ég spilaði
Bachsvítu í fyrsta
skipti tólf ára gamall og
er enn að og mér finnst
þessi endalausa ást á
Bach og það að maður
fær aldrei leið á honum
sönnun þess hve hann
var mikilvægur fyrir
okkur. “
Þegar Erling Blön-
dal Bengtsson lék í
fyrsta skipti á Íslandi
var það í Gamla bíói.
Hann lék líka oft í
Austurbæjarbíói og
svo hefur hann auðvit-
að leikið margoft með Sinfóníuhljóm-
sveit Íslands í Háskólabíói. En nú eru
nýir tímar og ný hús. Fyrir tveimur ár-
um lék hann í fyrsta sinn í Salnum og
frumflutti þá með Kammersveit
Reykjavíkur Erjur, sellókonsert eftir
Atla Heimi Sveinsson.
„Salurinn er mjög gott tónleikahús,
enda þannig hannað frá upphafi. Ég
get ekki sagt annað en að Salurinn sé
frábær viðbót við þau hús sem ég hef
þegar kynnst hér og hlakka mikið til
að spila þar aftur.“
Gamli góði Bach
Erling Blöndal
Bengtsson
Erling Blöndal Bengtsson á
einleikstónleikum í Salnum
TVEIR Færeyingar, Olivur við
Neyst og Anker Mortensen opnuðu
málverkasýningu í Baksalnum í
Galleríi Fold Rauðarárstíg 14-16 í
gær. Nefnist sýningin Úr frænd-
garði.
Olivur við Neyst stundaði nám
við Listaakademíuna í Kaupmanna-
höfn 1975–81. Hann þykir meðal
athyglisverðustu færeyskra mynd-
listarmanna af yngri kynslóðinni.
Anker Mortensen hefur vakið at-
hygli, ekki síst í Danmörku, en þar
hefur hann sýnt nokkrum sinnum.
Þá hefur hann haldið einkasýn-
ingar í Noregi og á Grænlandi auk
margra sýninga í Færeyjum.
Verk Vigdísar Kristjánsdóttur
í Rauðu stofunni
Þá var einnig opnuð sýning í
Rauðu stofunni á verkum Vigdísar
Kristjánsdóttir (1904–1981). Vigdís
var einn fremsti listamaður okkar
á sviði myndvefnaðar. Hún hélt
fyrstu einkasýningu sína í Bogasal
Þjóðminjasafnsins 1952 og sýndi þá
bæði gobelinvefnað og olíu-
málverk.
Hún hélt nokkrar fleiri einkasýn-
ingar og tók þátt í enn fleiri sam-
sýningum, aðallega hér á landi, en
einnig á hinum Norðurlöndunum.
Vigdísar er aðallega minnst fyrir
myndvefnað og textílverk. Þekkt-
ustu verk hennar á því sviði eru tvö
stór veggteppi sem hún óf eftir fyr-
irmyndum Jóhanns Briem listmál-
ara.
Gallerí Fold er opið daglega frá
kl. 10-18, laugardaga til kl.17 og
sunnudaga frá kl. 14-17. Sýningin
stendur til 20. maí.
Færeysk myndlist í Galleríi Fold
Færeysku myndlistarmennirnir Olivur við Neyst og Anker Mortensen.
Í ÖLLUM þremur húsum Listasafns
Reykjavíkur, Hafnarhúsi, Kjarvals-
stöðum og Ásmundarsafni er hafinn
undirbúningur að sýningum sem
opnaðar verða á Listahátíð í Reykja-
vík sem stendur dagana 11.–31. maí.
Ásmundarsafni var lokað um síð-
ustu helgi en þar er nú verið að vinna
að breytingum og lagfæringum
vegna sýningar sem verður opnuð 20.
maí á afmælisdegi listamannsins, Ás-
mundar Sveinssonar. Sýningin ber
yfirskriftina Listin á meðal fólksins.
Sýningarstjórn er í höndum Hönnu
Styrmisdóttur og Péturs H. Ár-
mannssonar.
Í Hafnarhúsinu lýkur sýningunum
Breiðholtið: byggt yfir hugsjónir og
Aðföngum 1998–2001 í dag en leið-
sögn verður um sýningarnar kl. 16. Í
húsinu verða áfram uppi sýningarnar
Erró og listasagan og sýning á verð-
launateikningum á vegum skipulags-
og byggingarnefndar Reykjavíkur-
borgar. Vegna framkvæmda verður
Hafnarhúsið lokað mánudaginn 6.
maí.
Stærsti myndlistarviðburður
Listahátíðar verður svo opnaður í
Hafnarhúsinu sunnudaginn 12. maí
kl. 15. Sýningin nefnist Mynd, íslensk
samtímalist, en þar sýna níu starf-
andi listamenn verk af ólíkum toga í
fjórum sölum hússins og í útiporti.
Listamennirnir sem verk eiga á sýn-
ingunni eru Anna Líndal, Birgir
Andrésson, Bjarni Sigurbjörnsson,
Guðjón Bjarnason, Jón Óskar, Mar-
grét Blöndal, Ómar Stefánsson,
Svava Björnsdóttir og Þorvaldur
Þorsteinsson
Klukkan 18 sama dag verður frum-
flutt dansstuttmyndin Brakraddir
eftir Helenu Jónsdóttur en myndin
verður sýnd daglega milli 15 og 18
meðan Listahátíð stendur yfir.
Í Hafnarhúsinu verða einnig á sýn-
ingartímabilinu haldnir tónleikar
með nýrri, íslenskri tónlist undir yf-
irskriftinni Fyrir augu og eyru þar
sem fram koma fjölmargir listamenn.
Þá verður frumsýnd stuttmynd eftir
Þorfinn Guðnason 17. maí.
Á Kjarvalsstöðum lýkur sýning-
unni Félagar, afmælissýningu Mynd-
höggvarafélagsins í Reykjavík í dag
en leiðsögn verður um sýninguna kl.
15.
Þar er nú í undirbúningi, í sam-
starfi við Ljósmyndasafn Reykjavík-
ur ljósmyndasýning Mary Ellen
Mark, American Odyssey en sýning-
in verður opnuð í miðrými hússins
sunnudaginn 12. maí kl. 16. Mary Ell-
en Mark er bandarísk og var nýverið
kjörin áhrifamesti kvenkyns ljós-
myndari allra tíma af lesendum tíma-
ritsins American Photo.
Listasafn Reykja-
víkur undirbýr sýn-
ingar á Listahátíð