Morgunblaðið - 01.06.2002, Síða 34

ÚR VESTURHEIMI
34 LAUGARDAGUR 1. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
CONNIE Benediktson Magnusson
frá Gimli í Manitoba er fjallkona
ársins, en þetta var opinberað í
tengslum við starfsfund Íslend-
ingadagsnefndar í Gimli á dög-
unum.
Fjallkonan hefur komið fram á
Íslendingadeginum árlega síðan
1928, en hátíðin, sem fer nú fram í
113. sinn, hefur verið haldin í Gimli
síðan 1932 og verður því þar í 70.
sinn í sumar.
Tim Arnason, forseti Íslend-
ingadagsnefndar, greindi frá
ákvörðun nefndarinnar, sagði að
hún markaði upphaf hátíðarhald-
anna í ár og gat þess að fjallkonan
væri mikilvægasta ímynd föð-
urlandsins – arfleifðarinnar og
menningarinnar. „Fjallkonan hefur
verið miðpunktur Íslendingadags-
ins í meira en 75 ár,“ sagði hann
meðal annars við þetta tækifæri.
Connie er dóttir Sigríðar og Arn-
þórs V. Benediktssonar, en afar
hennar og ömmur voru Guðríður
Helgadóttir frá Akureyri og Vigfús
Sigurður Benediktsson frá Vopna-
firði í föðurætt og María Jóhanns-
dóttir, sem fæddist á Bolstad í Nýja-
Íslandi, og Sigurður Einarsson frá
Hrauni í Suður-Þingeyjarsýslu í
móðurætt. Connie giftist Ralph
Magnusson 1957 og eiga þau fjórar
dætur og átta barnabörn.
„Þetta er mikill heiður og það
eru forréttindi að vera valin,“ sagði
Connie en hún hefur mjög látið til
sín taka í „íslenska“ samfélaginu
vestra. Hún hefur m.a. gegnt stöðu
ritara, varaformanns, formanns og
fyrrverandi formanns í deild Þjóð-
ræknisfélagsins í Gimli, verið
stjórnarmaður og gjaldkeri Þjóð-
ræknisfélags Íslendinga í Vest-
urheimi, verið atkvæðamikil í sam-
bandi við Íslendingadaginn og er
auk þess heiðursfélagi í curl-
ingfélagi kvenna í Gimli.
Margret Lovísa Wishnowski var
fjallkona 2001, en hún lét formlega
af embættinu á fundinum og Connie
tók við. Næsta verkefni fjallkon-
unnar verður við styttu af Jóni Sig-
urðssyni í Winnipeg þjóðhátíð-
ardaginn 17. júní, en hátíðin í Gimli
stendur yfir helgina 2. til 5. ágúst í
sumar.
Connie
Magnus-
son fjall-
konan í ár
Ljósmynd/Lillian Vilborg
Tim Arnason, forseti Íslendingadagsnefndar, Connie Magnusson, fjall-
kona, og Margret Lovísa Wishnowski, fráfarandi fjallkona.
BÆJARSTJÓRN Spanish Fork í
Utah í Bandaríkjunum samþykkti á
fundi sínum fyrir skömmu að þriðja
helgin í júní ár hvert yrði helguð ís-
lenskum málefnum og viðkomandi
laugardagur og sunnudagur yrðu op-
inberlega nefndir íslenskir dagar.
Þegar Dale R. Barney, borgar-
stjóri, skrifaði undir yfirlýsinguna
um íslenska daga hvatti hann alla
borgarbúa til að halda íslensku dag-
ana hátíðlega og styðja þannig Ís-
lendingafélagið í Utah í því að varð-
veita íslenska menningu og íslenska
menningararfleifð, ekki síst með
kynslóðir framtíðarinnar í huga.
Í yfirlýsingunni kemur fram að Ís-
lendingafélagið í Utah stuðli að varð-
veislu íslenskrar menningar og
menningararfleifðrar, m.a. með því
að stuðla að auknum samskiptum við
Íslendinga og halda minningu fyrstu
landnemanna í Spanish Fork á lofti,
Yfirvöld séu hreykin af því að íslensk
menningararfleifð svífi yfir vötnun-
um og sérstakir íslenskir dagar sé
vel til þess fallnir að minnast frum-
herjanna sem hefðu haft kjark til að
byrja nýtt líf í nýju landi.
Fyrstu Íslendingarnir komu til
Spanish Fork 1855, sama ár og bæj-
arfélagið var stofnað, en alls fluttu
410 Íslendingar til Utah á árunum
1855 til 1914. Um 400 manns eru í Ís-
lendingafélaginu í Utah og verða ís-
lensku dagarnir í ár haldnir hátíðleg-
ir 15. og 16. júní. Þá verður nýr
forseti Íslendingafélagsins kjörinn
en John K. Johnson hefur verið for-
seti þess undanfarin tvö ár.
Íslenskir dagar í
Spanish Fork
John K. Johnson, forseti Íslendingafélagsins í Utah, Dale Barney, borg-
arstjóri í Spanish Fork, og David A. Ashby, upplýsingafulltrúi.
SUNNUKÓRINN frá Ísafirði fer í
söngför til Vesturheims um næstu
helgi og kemur átta sinnum fram í
Bandaríkjunum og Kanada á tveim-
ur vikum.
Sigurveig Gunnarsdóttir, stjórn-
arformaður kórsins, segir að tilgang-
ur fararinnar sé að heiðra minningu
hjónanna Ragnars H. Ragnar og
Sigríðar Jónsdóttur. Ragnar, sem
stjórnaði kórnum til fjölda ára, hafi
lengi átt sér þann draum að fara með
kórinn til Vesturheims þar sem hann
bjó í 27 ár áður en hann fluttist til
Ísafjarðar en fyrst nú verði draum-
urinn að veruleika.
Dætur þeirra, Sigríður, sem er
undirleikari kórsins, og Anna Áslaug
verða með í för en flogið verður til
Minneapolis 7. júní. Rúmlega 50
manns eru í hópnum, þar af 34 í
kórnum. Margrét Geirsdóttir er
stjórnandi hans, Ingunn Ósk Sturlu-
dóttir einsöngvari, Baldur Geir-
mundsson spilar á harmonikku og
Samúel Einarsson á bassa.
Kórinn kemur til með að syngja
við ýmsar uppákomur á átta stöðum
í Minnesota, Norður-Dakota og
Manitoba, m.a. við styttu af Jóni Sig-
urðssyni í Winnipeg 17. júní. Far-
arstjóri verður Kent Björnsson, sem
er Kanadamaður af íslenskum ætt-
um.
Sunnukórinn til Vesturheims
Heiðra minningu
Ragnars og Sigríðar
LANDNÁMSSÝNINGIN Scand-
inavian Roots – American Lives, var
opnuð í Þjóðskjalasafninu í Ottawa í
Kanada fyrir helgi að viðstöddum
um 500 manns, en sýningin verður
opin fram í miðjan október í haust.
Ian Wilson þjóðskjalavörður
greindi frá tilurð sýningarinnar og
síðan flutti Hjálmar W. Hannesson,
sendiherra Íslands í Kanada, ræðu
fyrir hönd norrænu sendiherranna
og norrænu ráðherranefndarinnar.
6. apríl árið 2000 afhenti Davíð Odds-
son, forsætisráðherra, Jean Crétien,
forsætisráðherra Kanada, styttu af
Guðríði Þorbjarnardóttur og Snorra
Þorfinnssyni sem gjöf frá íslensku
þjóðinni til þeirrar kanadísku í tilefni
þess að þá voru 1000 ár frá því þau
komu til Kanada. Samfara opnun
sýningarinnar, sem átti sér stað ári
eftir að sendiráð Íslands var form-
lega opnað í Ottawa, var þessi stytta
flutt í Þjóðskjalasafnið og notaði
Hjálmar tækifærið og greindi frá
mikilvægi Guðríðar og Snorra í sögu
Kanada. Hann benti m.a. á, að sagt
hefði verið um Guðríði að hún hefði
verið sérstaklega fögur, hugrökk og
sjálfstæð, og norrænar konur hefðu
erft þessa eiginleika í ríkum mæli, en
þessi ummæli féllu í góðan jarðveg
enda flestir viðstaddra af norrænum
uppruna.
Ljósmynd/Gerry Einarsson
Lennart Alvin, sendiherra Svíþjóðar, Ola Brevik, staðgengill sendi-
herra Noregs, Ian Wilson, þjóðskjalavörður Kanada, Hjálmar W. Hann-
esson, sendiherra Íslands, Erik Lundberg, staðgengill sendiherra Finn-
lands, og Svend Roed Nielsen, sendiherra Danmerkur.
Landnámssýningin
opnuð í Ottawa
ÍSLENSKA kaffihúsið Wevel Cafe
var formlega opnað í menningar-
miðstöðinni The Waterfront
Centre í Gimli í Kanada fyrir
stuttu. Safn íslenskrar menningar-
arfleifðar í Nýja-Íslandi, sem er í
menningarmiðstöðinni í Gimli, sér
um reksturinn, en kaffihús með
þessu nafni var samastaður Kan-
adamanna af íslenskum ættum í
vesturbæ Winnipeg fram á rúm-
lega miðja nýliðna öld.
Bill Barlow, bæjarstjóri í Gimli,
og Neil Bardal, kjörræðismaður
Íslands í Gimli, fluttu stutt ávörp
við athöfnina áður en þeir aðstoð-
uðu Mettu Johnson, fyrrverandi
þjónustustúlku á Wevel Cafe í
Winnipeg, við að klippa á borðann
til merkis um að staðurinn væri
formlega opnaður.
Neil Bardal gat þess að hann
hefði oft farið með afa sínum á
Wevel Cafe á Sargent Avenue,
þegar gatan var miðstöð Íslend-
inga í borginni, og hitt þar menn
eins og skáldin Guttorm Guttorms-
son og KN. Wevel Cafe hafi verið
helsti staðurinn þar sem Íslend-
ingar hafi hist og þar hafi Charlie
Thorson orðið ástfanginn af hinni
tvítugu Kristínu Sölvadóttur þjón-
ustustúlku sem hafi reyndar ekki
endurgoldið honum ástina. Margir
eldri menn hafi leitað ýmissa ráða
hjá Kristínu og hún hafi leyst úr
hvers manns vanda. Charlie hafi
tekið eftir þessu og þar með hafi
kviknað hugmyndin að Mjallhvíti
og dvergunum sjö, sem hann
teiknaði með eftirminnilegum
hætti fyrir Walt Disney.
Brent Johnson, sonur Mettu,
færði kaffihúsinu innrammaðan
handskrifaðan matseðil frá Wevel
Cafe í Winnipeg frá 1939 að gjöf
og síðan var öllum viðstöddum
boðið upp á kaffi, vínartertu og
annað góðgæti, en á matseðlinum
er t.d. skyr, brauð með rúllupylsu,
pönnukökur og fleira íslenskt. Á
veggjum hanga íslenskar myndir
og til stendur að vera þar með
sýningar.
Tammy Axelsson, fram-
kvæmdastjóri safnsins, segir að
kaffihúsið hafi notið mikilla vin-
sælda, en um sé að ræða eina „ís-
lenska“ kaffihúsið í Kanada. Hún
hefur hug á að bjóða upp á ís-
lenskar vörur eins og t.d. vatn,
harðfisk, sælgæti, reyktan lax og
síld auk minjagripa. „Með þessum
hætti get ég boðið öllum gestum
safnsins og í raun öllum gestum
Gimli upp á eitthvað frá Íslandi og
tengt þá betur Íslandi,“ segir
Tammy, sem verður væntanlega á
Íslandi um miðjan júní, m.a. með
vörukaup í huga.
„Íslenskt“ kaffihús
endurvakið í Gimli
Ljósmynd/Loren Gudbjartsson
Metta Johnson klippir á borðann til merkis um opnun „íslenska“ kaffi-
hússins Wevel Cafe í Gimli. Til vinstri er Bill Barlow, bæjarstjóri í Gimli,
og til hægri Neil Bardal, kjörræðismaður Íslands í Gimli.
Ljósmynd/Loren Gudbjartsson
Fjölmenni var við opnunina en standandi lengst til vinstri er Tammy Ax-
elsson, framkvæmdastjóri Safns íslenskrar menningararfleifðar í Nýja-
Íslandi, sem rekur kaffihúsið.