Morgunblaðið - 07.06.2002, Blaðsíða 39

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. JÚNÍ 2002 39
STUTT grein í
Morgunblaðinu sl.
þriðjudag 4. júní vakti
mig til umhugsunar.
Greinarhöfundur er
Drífa Hjartardóttir al-
þingismaður, fyrsti
þingmaður Suðurlands
og formaður landbún-
aðarnefndar Alþingis.
Það er ekkert einka-
mál sauðfjárbænda og
fulltrúa ríkisvaldsins
hvernig þessum málum
er varið. Sem neytanda
og skattgreiðanda
skiptir það mig miklu
máli hvernig fram-
leiðsla, gæði og verð-
lagning á sauðfjárafurðum þróast, en
ekki síður skptir það mig miklu
hvernig þessari atvinnugrein reiðir
af vegna hinna gríðarmiklu byggðaá-
hrifa sem afkoma hennar hefur.
Ég skil þingmanninn þannig að
hún telji gildandi búvörusamning í
sauðfjárrækt slæman, „því miður
hafa verið gerðir öðruvísi búvöru-
samningar í sauðfjárræktinni,“ segir
hún. Hafa verður í huga þegar þessi
orð eru metin að búvörusamningur-
inn er gerður við núverandi ríkis-
stjórn og staðfestur af Alþingi. Þá
var hann samþykktur af miklum
meirihluta sauðfjárbænda í almennri
atkvæðagreiðslu þannig að mjög
orkar tvímælis hjá þingmanninum að
bændur hafi verið „þvingaðir“ eins
og kemur fram hjá honum.
Sem neytandi gladdist ég yfir
framsýni forystu bænda þegar þeir
lögðu áherslu á gæðamál og sjálf-
bæra nýtingu afrétta í samningum
sínum. Ég trúi því ekki að þingmað-
urinn vilji senda íslenskum neytend-
um verksmiðjuframleitt stera- og
lyfjakjöt, eða vöru sem eru fengin
með ofbeit og vanfóðrun. Ég trúi því
ekki að sem leiðtogi í stærsta land-
búnaðarhéraði landsins vilji hún hafa
uppi gunnfána landeyðingar og bú-
skussa. Ég er þess fullviss að ís-
lenskir neytendur kæra sig ekki um
það, við sem kaupum þessa vöru og
leggjum til atvinnugreinarinnar fjár-
muni af skattpeningum okkar eigum
kröfu á gæðavöru sem er framleidd
með skynsamlegri nýtingu lands.
Annað atriði í grein
Drífu Hjartardóttur
ýtti mér enn frekar út í
þessa umræðu, en það
voru ítrekaðar fullyrð-
ingar hennar um nauð-
syn þess að koma á
framseljanlegu
greiðslumarki í sauð-
fjárrækt. Um þetta er
hægt að segja að sporin
hræða. Stefnan sem
rekin hefur verið í sjáv-
arútvegi er á góðri leið
með að leggja byggðir
landsins við sjávarsíð-
una í auðn.
Samþjöppun veiði-
heimilda og valds hefur
á einum og hálfum áratug breytt
grónum byggðum í deyjandi bæi.
Ægivald kvótaeigendanna lamar
jafnt framtak einstaklinga og frjálsa
skoðanamyndun. Það er sú framtíð-
arsýn sem bíður sauðfjárbænda nú
þegar kvóti í sauðfjárrækt er orðinn
söluvara. Munu þeir eftir nokkur ár
búa við það að miskunnsamir Sam-
herjar stjórni skoðanamálaráðuneyti
bænda?
Sú stefna sem þingmaðurinn Drífa
Hjartardóttir mælir fyrir í grein
sinni er andstæð íslenskum neytend-
um og skattgreiðendum þar sem sá
stuðningur sem samið er um að komi
til niðurgreiðslna matvælaverðs er
orðinn söluvara þeirra sem eru að
hætta búskap. Þessi stefna mun auka
kostnað í greininni sem fer beint út í
verð til neytenda. Ég óttast að afleið-
ingin verði enn meiri byggðaflótti.
Græðgi eða
gæði
Hrafnkell A.
Jónsson
Höfundur er héraðsskjalavörður,
Fellabæ.
Verðlag
Það er ekkert einkamál
sauðfjárbænda og full-
trúa ríkisvaldsins, segir
Hrafnkell A. Jónsson,
hvernig verðlagsmálum
búvara er varið.
Í VIKUBLAÐINU
Feyki á Sauðárkróki
29. maí 2002 er
kveðjugrein Herdísar
Á. Sæmundardóttur
fyrrv. sveitarstjórnar-
manns Framsóknar
þar sem hún fjallar
um úrslit kosninganna
í Sveitarfél. Skaga-
firði. Þar sem ég hef
ekki fengið rúm á síð-
um Feykis fyrir skrif
mín vegna málefnalegs
ágreinings við hinn
„óháða“ ritstjóra
Feykis sé ég mig knú-
inn til að svara Her-
dísi nokkrum orðum í öðrum og
óháðari miðli.
Herdís er ánægð með úrslitin og
gleðst yfir miklu tapi Sjálfstæðis-
manna en telur að Framsóknar-
mönnum hafi haldist furðu vel á
sínu. Báðir flokkar töpuðu um 5%
miðað við síðustu kosningar! Okkur
Frjálslyndum og Óháðum vandar
Herdís ekki kveðjurnar og segir
okkur hafa farið með „endemis
óhróður og vitleysu sem dæmd hafi
verið marklaus“! Segir hún að full
ástæða sé til að gleðjast yfir því
hve lítið fylgi við fengum og að það
sýni að skítkast borgi sig ekki.
Það er nú oft svo að sannleik-
anum verður hver sárreiðastur og
held ég að það sé tilfellið hér. Við
höfðum hvorki flokksvél né mikil
auraráð en ég er sannfærður um að
kostnaður Framsóknar var ekki
neðan við 100.000 kr
og örugglega lítið lagt
úr eigin vösum eins og
var hjá okkur ef frá
eru taldar þær 40.000
kr sem sveitarfélagið
lagði fram! Í grein
Herdísar eins og á
framboðsfundunum er
ekkert sagt hvað hún
kallar óhróður og skít-
kast – engar skýringar
gefnar! Eðlilegri gagn-
rýni aldrei svarað en
tönnlast á innantómum
loforðum – að það yrði
gott veður út kjörtíma-
bilið en það var reynd-
ar loforð allra flokkanna að okkur
Frjálslyndum undanskildum. Því
miður völdu kjósendur að trúa á
veðurspána sem ólíklegt er að ræt-
ist!
Við spurðum margs en engu var
svarað! Er það rangt að rafmagns-
reikningar fyrirtækja á Sauðár-
króki hafi hækkað um allt upp í 140
% eftir að RARIK tók við rafveit-
unni? Er það rangt að umsókn um
byggingu á 3000 fermetra skrif-
stofuhúsnæði hafi ekki verið tekin
fyrir í byggingarnefnd fyrr en um
6–7 mánuðum eftir að hún barst
(stjórnsýslubrot!) og afgreiðsla
málsins öll með endemum miðað við
að mörg störf hefðu komið inn í
sveitarfélagið með nýjum fyrirtækj-
um í húsið? Er það rangt að Vill-
inganesvirkjun, óskabarn Fram-
sóknarmanna, sé með allra
óhagkvæmustu virkjunarkostum
sem völ er á? Er það rangt að
Blönduvirkjun hafi verið keyrð með
65–80% nýtingu miðað við uppgefið
afl undanfarin mörg ár og því sé í
raun nóg rafmagn til á svæðinu? Er
það rangt að ekkert samráð hafi
verið haft við starfsmenn Steinull-
arverksmiðjunnar um söluna og
kaup þeirra á hlut í verksmiðjunni?
Er það rangt að Framsóknarmenn
hafi skrifað í kosningabæklingi að
15%+24% væri um það bil 50% og
þar með væri meirihlutaeign heima-
manna í Steinullarverksmiðjunni
tryggð? Telst það að skila góðu búi
eins og Herdís segir að skila fjár-
hagsáætlun 2002 með um eða yfir
250 millj. kr halla og með stór-
framkvæmdir í gangi sem hvergi
eru á áætlun eins og t.d. við Fé-
lagsheimilið Miðgarð?
Ég ætla ekki hér að koma inn á
kaup Kaupfélags Skagfirðinga og
Fiskiðjunnar á rafmagni frá RA-
RIK en það er sennilega það sem
Herdís helst flokkar sem óhróður,
enda má auðveldlega tengja það
sölu rafveitunnar og varpar sér-
stæðu ljósi á hana! Það mál verður
skoðað nánar og sannleikurinn
kemur þá vonandi fram.
Með von um greið svör í óháðum
miðli.
Að kosning-
um loknum
Ragnar Eiríksson
Kosningar
Því miður völdu kjós-
endur að trúa á veð-
urspána, segir Ragnar
Eiríksson, sem ólíklegt
er að rætist!
Höfundur er fyrrverandi versl-
unarmaður og er búsettur á Sauð-
árkróki.
JÓNAS Magnús-
son, sviðstjóri á Land-
spítala-háskólasjúkra-
húsi, segir í viðtali við
Mbl. 6. júní sl. að
ástæðan fyrir löngum
biðlistum sé spurning
um pólitískan vilja til
þess að veita nægilegt
rekstrarfé. Helsti
vandinn sé langur bið-
listi eftir bæklunar-
skurðlækningum og
nú bíði 675 sjúklingar
eftir slíkum aðgerð-
um.
Þegar Jónas talar
um pólitískan vilja
liggur ekki fullljóst
fyrir hverja hann hefur í huga en
það er ekki óeðlileg ályktun að
ætla að þá sé fyrst og fremst verið
að beina spjótunum að heilbrigð-
isráðherra, eða er hann e.t.v. að
meina alla ríkisstjórnina?
Hver notar dýru tækin?
Jónas segir orðrétt í viðtalinu:
„Ef hægt væri að manna deildir og
hafa skurðstofurnar í gangi eftir
þörfum gæti biðlistinn horfið á
einu til einu og hálfu ári og þá
væri hægt að gera aðgerðir á fólki
án nokkurrar biðar...“ Hér er um-
hugsunarverður vandi á ferðinni
að mínu mati en sá vandi er ekki
pólitískur. Vandamálið hefur með
stjórnunarhætti og valdabaráttu
að gera inni á spítalanum. Það
liggur ljóst fyrir að Landspítali-
háskólasjúkrahús er mjög vel
tækjum búinn til þess að fram-
kvæma hinar flóknustu bæklunar-
aðgerðir og eflaust væri hægt að
kaupa marga skuttog-
ara fyrir þá fjármuni
sem til þeirra tækja
hefur verið varið. Og
er það vel. Hins vegar
ber að athuga að til
þess að nýta þessi
fínu tæki þarf sér-
fræðinga með kunn-
áttu og mikla reynslu
á sviði bæklunar-
skurðlækninga. Hvar
eru sérfræðingarnir
eiginlega niðurkomn-
ir?
Bæklunarsérfræð-
ingar hafa flúið
spítalann
Það verður ekki hallað á kunn-
áttu þeirra bæklunarsérfræðinga
sem ennþá starfa við spítalann í
þessum skrifum. Það er aftur á
móti mjög alvarleg staðreynd að
sérfræðingar með áralanga
reynslu á sviði bæklunarskurð-
lækninga hafa flúið út af spítalan-
um á liðnum árum. Sumir hafa
verið hraktir og enn aðrir hafa
verið reknir og það helst ólöglega.
Flestir þessara reyndu sérfræð-
inga starfa á Læknastofunni í
Álftamýri, aðrir starfa erlendis.
Þessir umræddu sérfræðingar
koma aldrei til starfa á Landspít-
ala-háskólasjúkrahúsi á meðan
þeir stjórnendur spítalans sem nú
vaða uppi með gerræðislegum
vinnubrögðum eru þar innandyra.Í
þessu sambandi er rétt að minna á
að það var ekki hægt að gera
krossbandsaðgerðir í heil 2 ár hér
á landi þar sem engir slíkir sér-
fræðingar voru starfandi á spít-
alanum og þann vanda leysti heil-
brigðisráðherra með
þjónustusamningi við sérfræðinga
í Álftamýrarstöðinni nú í vetur.
Þessi staðreynd kemur heilbrigð-
isráðherra við og honum ber að
forðast tómlæti.
Áskorun
Í ljósi þessa vandræðagangs
skora ég á heilbrigðisráðherrra að
bregðast við ummælum Jónasar
Magnússonar sviðstjóra. Ég skora
á heilbrigðisráðherra að leita eftir
starfskröftum þeirra manna sem
hvað best kunna til verka á sviði
bæklunarskurðlækninga í landinu
og leita eftir þjónustusamningi við
þá. Ég skora á heilbrigðisráðherra
að grípa inn í vitleysuna á Land-
spítala-háskólasjúkrahúsi og setja
vannýttar skurðstofur og frábær-
an tækjabúnað í útleigu, einhverja
daga í viku hverri, til þeirra sér-
fræðinga sem ráða við vandann.
Slíkt fyrirkomulag gæti eytt bið-
listum til bæklunaraðgerða ásamt
því að skapa leigutekjur fyrir spít-
alann. Það gæti einnig leitt til þess
að hægt væri að fá sjúklinga er-
lendis frá til bæklunaraðgerða hér
á landi og það gefur auga leið að
slíkt skapar enn frekar tekjur fyr-
ir þjóðarbúið. Heilbrigðisráðherra,
ég skora á þig að sitja ekki undir
ámæli Jónasar Magnússonar og
láta hjá líða að bregðast við.
Áskorun til
heilbrigðis-
ráðherra
Arnþrúður
Karlsdóttir
Viðbrögð
Ég skora á
heilbrigðisráðherra,
segir Arnþrúður Karls-
dóttir, að sitja ekki
undir ámæli
Jónasar Magnússonar
og láta hjá líða að
bregðast við.
Höfundur er formaður Gigtarráðs
og fyrrv. varaþingmaður Framsókn-
arflokksins í Reykjavík.
SUMUM finnst gott
að berja hausnum við
steininn. Ekki mér. Á
síðum Morgunblaðsins
hefur á síðustu dögum
spunnist sérkennileg
umræða um niðurstöð-
ur bæjarstjórnarkosn-
inganna á Akureyri.
Þar hafa stungið niður
penna tveir atorku-
miklir sómamenn sem
brjóta um það heilann
viðstöðulaust hvort lítið
sé minna en meira. Með
einhverjum óskiljan-
legum hætti reyna þeir
að krýna L-listann sig-
urvegara í bæjarstjórn-
arkosningunum á Akureyri. Að
þeirra mati nægði honum að fá tæp
18 prósent í kosningunum til að vera
kominn í lykilstöðu og eiga heimtingu
á að mynda meirihluta í bæjarstjórn.
En þannig gerast ekki kaupin á eyr-
inni. Til að setja punktinn aftan við
þessa umræðu er í
rauninni nóg að segja
að meirihluti er meiri-
hluti, hvorki meira né
minna. Það er að sjálf-
sögðu fagnaðarefni ef
einhver bætir sig, því
batnandi mönnum er
best að lifa, en því mið-
ur er það stundum ekki
nóg.
Núna stendur yfir
heimsmeistaramót í
knattspyrnu og ég er
nokkuð viss um að
mönnum þætti það
skjóta skökku við ef lið-
ið sem skoraði engin
mörk í síðustu keppni
en eitt mark í hverjum tapleik þetta
árið yrði krýnt heimsmeistari, jafnvel
þótt það endaði í neðsta sæti. Er sá
sem bætir sig mest sigurvegari? Er
skjaldbakan sem kemur síðust í mark
í spretthlaupinu, en þó með örlítið
betri tíma en í fyrra, sigurvegari? Og
á hérinn bara að skammast sín fyrir
að koma einni sekúndu seinna í mark
en árið áður, jafnvel þótt hann hafi
verið tveimur dögum á undan skjald-
bökunni yfir marklínuna?
Ég læt hér staðar numið, þakka
kjósendum dyggan stuðning og bið
félagsfræðinginn og útgerðarmannin
vel að lifa.
,,Skjaldbakan
kemst þangað líka“
Kristján Þór
Júlíusson
Höfundur er bæjarstjóri á Akureyri.
Akureyri
Meirihluti er meirihluti,
segir Kristján Þór
Júlíusson, hvorki meira
né minna.