Morgunblaðið - 28.06.2002, Side 10

Morgunblaðið - 28.06.2002, Side 10
FRÉTTIR 10 FÖSTUDAGUR 28. JÚNÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ  ÞÓRARINN Guðjónsson líf- fræðingur varði doktorsritgerð við læknadeild Kaupmanna- hafnarháskóla 18. janúar síð- astliðinn. Rit- gerðinn ber tit- ilinn „The Myoepithelial cell: cellular origin and heterotypic sign- alling in breast morphogenesis and neoplasia“. Andmælendur voru prófessor dr. Ulla Wever frá læknadeild Kaup- mannahafnarháskóla, dr. Boye Schnak Nilsen frá Danska krabba- meinsfélaginu og dr. Åke Borg frá Háskólanum í Lundi í Svíþjóð. Leiðbeinendur Þórarins voru dr. Ole William Petersen og dr Lone Rønnov-Jessen. Doktorsverkefni Þórarins fjallar um uppruna og hlutverk vöðva- þekjufrumna í brjóstkirtli. Kirt- ilgangar og kirtilber í brjóstkirtli eru gerðir af innra lagi af skaut- uðum þekjuvefjarfrumum og ytra lagi af vöðvaþekjufrumum. Mark- mið verkefnisins var að auka skiln- ing á tilurð vöðvaþekjufrumna í brjósti ásamt því að skoða hlutverk þeirra í sérhæfingu eðlilegrar og ill- kynja brjóstaþekju. Með því að nota sérvirk mótefni gegn yfirborðsviðtökum var mögu- legt að einangra þekjufrumur og vöðvaþekjufrumur og rækta þær við skilgreindar aðstæður þar sem frumurnar viðhéldu upprunalegri svipgerð. Í ljós kom að þekjufrumur gátu myndað vöðvaþekjufrumur í rækt. Næst voru áhrif vöðvaþekju- frumna á frumusérhæfingu athug- uð. Byrjað var á að rækta þekju- frumurnar einar sér í þrívíðu kollagenhlaupi. Í þessu rækt- unarlíkani náðu þekjufrumurnar ekki að sérhæfast á eðlilegan hátt og sýndu afbrigðilega svipgerð. Þegar vöðvaþekjufrumum var bætt út í ræktunarlíkanið leiðréttist svip- gerð þekjufrumna og þær mynduðu aftur berjalaga holrými líkt því sem gerist í líkamanum. Við nánari at- hugun kom í ljós að grunn- himnupróteinið laminin-1, sem framleitt er af vöðvaþekjufrumum, gat eitt og sér stjórnað sérhæfingu þekjufrumna. Næsta skref var að athuga hvort vöðvaþekjufrumur einangraðar frá krabbameini hefðu sömu áhrif á frumusérhæfingu og eðlilegar vöðvaþekjufrumur. Loka- hluti þessa verkefnis var að ein- angra stofnfrumur úr brjósti með það að markmiði að skilgreina betur þroskun þeirra og sérhæfingu og að búa til frumulínur sem hægt yrði að nota í áframhaldandi rannsóknum. Doktorsverkefnið hefur verið birt í þremur greinum í tímaritum. Doktorsverkefnið var styrkt af eftirtöldum aðilum: Minningarsjóði Rønne M. Jensen, Dansk Kræft- forsknings Fond, Dagmars- Marshalls Fond, Vísindasjóði NATO, Rannsóknanámssjóði RANNÍS og Minningarsjóði Berg- þóru Magnúsdóttur og Jakobs Júl- íusar Bjarnasonar bakarameistara. Þórarinn Guðjónsson fæddist 27. maí 1967 í Reykjavík, sonur hjón- anna Guðjóns Júníussonar múrara og Erlu Sigurðardóttur húsmóður, sem nú er látin. Þórarinn lauk stúd- entsprófi frá Fjölbrautaskólanum í Breiðholti 1987, B.Sc.-prófi í líf- fræði frá háskóla Íslands 1992 og M.Sc. í „humanbiologi“ við lækna- deild Kaupmannahafnarháskóla 1998. Sambýliskona Þórarins er Sigríður Anna Garðarsdóttir, nemi í grafískri hönnun við Listaháskóla Íslands. Þau eiga einn son, Hrannar Þórarinsson, f. 3. september 1998. Þórarinn starfar á Rann- sóknastofu í sameinda- og frumu- líffræði hjá Krabbameinsfélagi Ís- lands. Doktor í frumulíffræði brjósta- krabbameins FYRSTA námstefnan um kennslu og þjónustu við blind og sjónskert grunnskólabörn á Íslandi var mjög gagnleg, að sögn Ragnhildar Björnsdóttur, blindrakennara og upphafsmanns ráðstefnunnar. Námstefnan fór nýverið fram í Álftamýrarskóla og voru fluttir margir fyrirlestrar um málefnið, en á annað hundrað manns sóttu hana. Ragnhildur Björnsdóttir segir að með námstefnunni hafi gefist tæki- færi til að koma víðtækri þekkingu til foreldra, kennara og annarra sem vinna með þessum börnum víða um land og benda á hvernig best sé að kenna, þjónusta og hjálpa blind- um og sjónskertum grunnskóla- börnum. Hún segir að námstefnan hafi verið haldin vegna þess að þessi börn séu dreifð víða um land. Blindradeild Álftamýrarskóla hafi ráðgjafarhlutverk gagnvart þeim og þetta hafi verið liður í þeirri þjón- ustu. Að sögn Ragnhildar er um 76 börn í grunnskóla að ræða. Þar af eru um 50 á höfuðborgarsvæðinu eða tæplega 60%. Fjölbreytt dagskrá Dagskráin var mjög fjölbreytt. Guðni Olgeirsson, deildarstjóri í menntamálaráðuneytinu, Vilhjálm- ur Þ. Vilhjálmsson, formaður Sam- bands íslenskra sveitarfélaga, og Arthur Morthens, forstöðumaður þjónustusviðs Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur, fluttu erindi um skyld- ur viðkomandi. Tryggvi Sigurðsson, sálfræðingur á Greiningarstöð rík- isins, talaði um þroska barnanna og Guðmundur Viggósson, yfirlæknir Sjónstöðvar, fjallaði um helstu augnsjúkdóma sem valda blindu og sjónskerðingu hjá grunnskólabörn- um. Björg Guðjónsdóttir sjúkra- þjálfi ræddi um áhrif sjónskerðing- ar eða blindu á hreyfiþroska barna, Sólveig Ásgrímsdóttir sálfræðingur talaði um áhrifin á sjálfsmyndina, Elínborg Lárusdóttir, félagsráðgjafi á Sjónstöð Íslands, ræddi um erf- iðleikana sem blasa við foreldrum og fjölskyldum sjónskertra, Gerður Gústafsdóttir iðjuþjálfi talaði um þátttöku og færni í daglegu lífi, Guðmundur Viggósson, forstöðu- maður Sjónstöðvar, sagði frá tölvu- búnaði sem nýtist blindum og sjón- skertum, og Kristín Gunnarsdóttir sjóntækjafræðingur kynnti sjón- hjálpartæki og notkun þeirra. Seinni daginn greindi Bergþóra Gísladóttir, sérkennslufulltrúi á FMR, frá nýtingu ráðgjafarinnar, Klara Hilmarsdóttir, guðfræðingur og ráðgjafi Blindrafélagsins, út- skýrði hvernig Blindrafélagið kem- ur að þessum málefnum, Helga Ólafsdóttir, forstöðumaður Blindra- bókasafnsins, fjallaði um þjónustu safnsins og Rannveig Traustadóttir, ráðgjafi á Sjónstöð Íslands, sagði frá hvernig Sjónstöðin þjónaði þess- um börnum. Ragnhildur Björns- dóttir blindrakennari sagði frá kennslu þessara barna og hvernig bekkjarkennarar og stuðnings- fulltrúar vinna með þessum nem- endum. Margrét Sigurðardóttir blindrakennari fjallaði um þjónustu blindradeildar Álftamýrarskóla og Fanný Gunnarsdóttir, námsráðgjafi og aðstoðarskólastjóri Álftamýrar- skóla, greindi frá vinnu námsráð- gjafa með blindum og sjónskertum og starfi skólastjórnenda með blindradeild. Helga Einarsdóttir umferliskennari sagði frá hvernig hjálpa ætti börnunum að bjarga sér í daglegu lífi, Margrét Sigurðar- dóttir og Ragnhildur Björnsdóttir kynntu blindraletur, Inga Þóra Geirlaugsdóttir sérkennari fjallaði um blindan nemanda í heimaskóla og umsjónarkennarar úr Álftamýr- arskóla, fyrrverandi nemandi og foreldrar sögðu frá reynslu sinni, en Margrét Sigurðardóttir var fund- arstjóri. Vantar blindrakennara Ragnhildur segir að eitt helsta vandamálið sé að það vanti blindra- kennara, en aðeins tveir kennarar séu sérmenntaðir í kennslu blindra og sjónskertra grunnskólabarna. Á námstefnunni hafi jafnframt komið fram að svona námstefnu þyrfti að halda með jöfnu millibili og ekki sjaldnar en á fimm ára fresti, m.a. til að samhæfa þjónustuna. Þessi námstefna hafi verið liður í því að tengja fólk. Skólarnir beri ábyrgð á menntun síns starfsfólks og þar sem blindradeildin sé í Álfta- mýrarskóla beri hann ábyrgð á að mennta viðkomandi fólk um allt land. Námstefna um kennslu og þjónustu við blind og sjónskert grunnskólabörn Tækifæri til að koma víð- tækri þekkingu til skila Morgunblaðið/Árni Sæberg Frá ráðstefnunni sem haldin var nýlega í Álftamýrarskóla. „ÞÁTTTAKENDUR Snorraverk- efnisins heimsóttu utanrík- isráðherra í fyrradag og var þessi mynd tekin við það tæki- færi. Í hópnum eru 5 frá Banda- ríkjunum og 11 frá Kanada. Snorraverkefnið er samstarfs- verkefni Norræna félagsins og Þjóðræknisfélags Íslendinga og annast skipulag og framkvæmd heimsókna ungs fólks í Norður- Ameríku af íslensku bergi brotið til Íslands. Alls hafa 60 ungmenni tekið þátt í verkefninu á 4 árum.“ Morgunblaðið/Gunnar G. Vigfússon Heim- sóttu ut- anríkis- ráðherra ENDURKRÖFUNEFND sem met- ur rök fyrir endurkröfu trygginga- félaga á hendur tjónvöldum fékk á síðasta ári 209 ný mál til úrskurðar. Af þeim samþykkti hún endurkröfur að flestu eða öllu leyti í 176 málum sem nema rúmlega 41 milljón króna samtals. Í þeirri fjárhæð eru viðbót- arkröfur úr nokkrum eldri málum. Ástæðurnar eru í 70% tilvika ölvun tjónvalds. Árið 2000 var fjöldi mála 107 og voru endurkröfur samþykktar í 98 tilvikum, samtals að upphæð rúmlega 28 milljónir króna. Umferðarlagabrot, svo sem ölvun- arakstur, hraðakstur og fleiri, geta leitt til ökuleyfissviptinga eða refs- inga í formi sekta eða fangelsunar. Tjón sem verður á ökutæki tjónvalds í slíkum tilvikum verður hann iðulega að bera sjálfur. Í umferðarlögum eru ákvæði um að vátryggingafélag, sem hefur greitt bætur vegna tjóns af völdum ökutækja, getur krafist end- urgreiðslu hjá þeim sem valda tjóni af ásetningi eða stórkostlegu gáleysi. Þriggja manna endurkröfunefnd, sem skipuð er af dómsmálaráðherra, ákveður hvort og hversu mikill end- urkröfuréttur vátryggingafélaga er í slíkum tilvikum. Hæsta krafan 1,6 milljónir Hæsta einstaka endurkrafan nam í fyrra tæplega 1,6 milljónum króna og 23 endurkröfur voru að upphæð 500 þúsund eða meira. Ástæður endur- krafna eru langoftast ölvun tjónvalds eða í 70% tilvika. Reyndust 87 öku- menn í 124 ölvunartilvikum vera óhæfir til að stjórna ökutæki. Þrisvar var lyfjaneysla ástæða endurkröfu og réttindaleysi ökumanna var ástæðan í 36 skipti. Fjórir ökumenn voru krafð- ir endurgreiðslu vegna ásetnings og 9 vegna glæfraaksturs eða stórkostlega vítaverðs aksturslags. Af 176 málum sem endurkröfu- nefndin samþykkti voru karlar tjón- valdar í 131 tilviki en konur í 45 til- vikum. Segir í frétt frá endurkröfu- nefnd að hlutfall kvenna hafi farið vaxandi síðustu ár, það hafi verið 14% árið 1992 en 26% í fyrra. Um 70% endurkrafna vegna ölvunaraksturs LANDHELGISGÆSLUNNI bár- ust tilkynningar frá skipum, flug- vélum og gervihnetti um sendingar frá neyðarsendi skips um ellefu- leytið á þriðjudagskvöld og sýndi gervihnattastaðsetning að skipið væri í nágrenni Reykjavíkur. Í ljós kom að sendingarnar komu frá skemmtiferðaskipinu Delphin sem lá í Reykjavíkurhöfn en TF-SIF þyrla Landhelgisgæsl- unnar hafði verið send til leitar. Var þar um að ræða sendi um borð sem fannst ekki fyrr en eftir tals- verða leit og þurfti aðstoð Póst- og fjarskiptastofnunar til að finna hann svo hægt væri að slökkva á honum. Neyðarkall frá skemmtiferða- skipi í Reykja- víkurhöfn

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.