Morgunblaðið - 17.07.2002, Side 23

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 17. JÚLÍ 2002 23
SAMGÖNGURÁÐUNEYTIÐFerðamálaráð Íslands
A
B
X
/
S
ÍA
listmálari kemur. Það er því svolítið
misvísandi þegar hann er kynntur
til sögunnar sem einn af þekktustu
listamönnum þarlendum. Er ekki
kominn tími til að skrúfa ögn niður í
stigbeygingu lýsingarorðanna í
okkar litla samfélagi, svona rétt áð-
ur en við töpum áttum í heims-
ÞAÐ gerist æ oftar að listamenn
frá öðrum löndum staldri hér við til
að njóta náttúrunnar og útsýnisins.
Kanadíski listmálarinn David Alex-
ander er í þeim hópi, en sumarið
2000 dvaldi hann í Straumi og
kynntist þá íslensku landslagi á
Reykjanesskaganum og víðar.
Nokkur málverkanna á sýningunni
í Hafnarborg eru afrakstur þess-
arar sumarveru hans hér.
Verkin fjórtán eru annars frá síð-
ustu sex árum. Þar af er helming-
urinn frá 2000 og síðar. Obbinn er
af hrauni og fjöllum, með jurtum
sem hringa sig í forgrunni líkt og
þær vilji máta sig við fjöllin í bak-
sýn. Það er ekki ofsögum sagt að
Alexander sé expressjónískur í stíl
sínum. Áhorfandinn hefur gjarnan
á tilfinningunni að hann vilji koma
öllu fyrir einu í sérhverri mynd og
nægi því varla stærð flatarins til að
finna því öllu stað.
Fyrir bragðið er sem málverk Al-
exander skeki sjóntaugarnar svo að
áhorfandinn á eilítið erfitt með að
halda utan um skynjun sína. Það er
ekki auðvelt að benda á eitt atriði
öðrum fremur sem veldur þessari
skynrænu ringulreið. Þó má nefna
mótsagnakennda pensildrætti sem
út af fyrir sig tvístra áherslunum út
um allan flötinn og varna því að
sjónin fái hvílt í honum.
Í þeim efnum bæta akrýllitir ekki
úr skák því þá skortir bæði mýkt og
sambræðslumátt olíulitanna. Massi
þeirra virkar einnig rýr í roðinu. Ef
til vill er þar komin ástæðan fyrir
þeirri togstreitu milli málaratækni
og grafískrar teiknitækni sem
hvarvetna ríkir í málverkum Alex-
ander og dregur óhjákvæmilega úr
fyllingu verkanna. Augljósustu
dæmin eru blómin sem listmálarinn
bætir í forgrunn landslagsverk-
anna, eflaust til að skapa aukið
dýptarskyn. Þau eru máluð með allt
annarri og grafískari tækni en fjöll-
in og stinga því enn frekar í stúf við
heildina.
Þótt David Alexander sverji sig
vissulega í ætt við Sjömenningana á
millistríðsárunum – einkum James
MacDonald sökum nýstílsáhrifanna
í verkum beggja – bætir hann ekki
miklu við framlag þess ágæta hóps.
Þá er það eilítið þreytandi að lesa á
meðfylgjandi einblöðungi með sýn-
ingunni enn eina gífurkynninguna á
listamanni sem hingað ratar: „...er
meðal þekktustu núlifandi lista-
manna í Kanada...“.
Þylja mætti upp röð af mun fræg-
ari listamönnum, kanadískum, þótt
ekki væri farið út fyrir borgarmörk
Vancouver, þaðan sem hinn ágæti
frægðarsoginu sem iðar látlaust við
strendur landsins, rétt eins og lokk-
andi sírenuvæl, með fyrirheit um að
eyjan okkar afskekkta verði brátt
miðpunktur sjálfrar heimsmenn-
ingarinnar?
Hybrid orchid lid er besta verkið á sýningu Davids Alexander.
Blóm og fjöll
MYNDLIST
Hafnarborg
Til 22. júlí. Opið miðvikudaga til mánu-
daga frá kl. 11 – 17.
MÁLVERK
DAVID ALEXANDER
Halldór Björn Runólfsson
Andlit óttans er
skáldsaga eftir
Minette Walters í
þýðingu Sverris
Hólmarssonar.
Sagan segir frá
rannsókn á dauða
Mathildu Gillespie
sem finnst látin í
baðkeri sínu. Lög-
reglan og nánustu ættingjar hennar
telja að um sjálfsmorð sé að ræða,
en læknir Mathildu leyfir sér að efast
enda ljóst að flestir íbúar í þorpinu
hötuðu hana.
Útgefandi er Vaka Helgafell og Ugl-
an - íslenski kiljuklúbburinn. Bókin er
327 síður, kilja.
Skáldsaga
Bókin um Anda-
lúsíu er eftir Dag
Gunnarsson ljós-
myndara og far-
arstjóra. Hér er á
ferð leiðsögurit
um suðurhluta
Spánar. Dagur lýs-
ir hér bæði fjöl-
förnum leiðum og
lítt þekktum stöðum, leiðir lesandann
um sögufrægar borgir á borð við Se-
villa, Granada og Córdoba og veitir
innsýn í fjölskrúðugt mannlíf með fla-
mencodansi, nautaati og hátíðum.
Bókin er prýdd fjölda ljósmynda eftir
höfundinn sem áður hefur skrifað
Bókina um London.
Útgefandi er Mál og menning. Bók-
in er 247 bls., prentuð í Danmörku.
Alda Lóa Leifsdóttir hannaði kápu.
Leiðsögurit
Íslenskur jarð-
fræðilykill er eftir
Ara Trausta Guð-
mundsson jarð-
eðlisfræðing með
myndum eftir
Ragnar Th. Sig-
urðsson. Í bókinni
er lykilhugtökum
íslenskrar jarð-
fræði haldið til haga og þau útskýrð.
Um eitt hundrað fyrirbæri náttúrunnar
eru talin fram í stafrófsröð og þeim
lýst í máli og myndum.
Útgefandi er Mál og menning. Bók-
in er 243 bls. Hönnun bókar var í
höndum Bjargar Vilhjálmsdóttir en
kápuhönnun annaðist Næst.
Jarðfræði
Guð hins smáa eftir Arundhati Roy í
þýðingu Ólafar Eldjárn er komin út í
kilju.
Sagan segir frá tvíburunum Rahel
og Estha sem búa í þorpinu Ayem-
enam á Indlandi og hvernig heimsókn
frænku þeirra hefur áhrif á líf þeirra.
Smám saman flettist ofan af leynd-
armálum fjölskyldunnar og atburðum
sem ollu straumhvörfum í lífi hennar.
Bókin hefur verið á metsölulistum
víða um lönd og hlaut höfundurinn
bresku Booker-verðlaunin.
Útgefandi er Forlagið. Bókin er 336
blaðsíður.
Skáldsaga
Í DUKE Eye Center í Durham í
Norður-Karólínu stendur nú yfir
sýning á verkum Kristínar Guð-
jónsdóttur en galleríið er fyrir
sjónskerta jafnt sem sjáandi.
Uppsprettu verkanna má rekja til
þess að á sl. ári greindist Kristín
með brjóstakrabbamein og skadd-
aðist auk þess á auga.
Kristín ákvað að búa til tvær
raðir af keilulaga veggverkum,
16 verk hvora röð, er tjá tvískipta
sýn kvenna á brjóstakrabbamein.
Sér til hjálpar notar Kristín
svart-hvítu bíómyndina The Many
Faces of Eve en myndin fjallar
um konu (Evu White) er átti að
hafa greinst með klofinn persónu-
leika (Evu Black og Evu White)
en í lok myndarinnar nær þessi
kona að mynda heilsteypta per-
sónu (Jane).
Kristínu fannst tilvalið að nota
sér þá sérstöðu að galleríið er
innan virts spítalakerfis. Hún
áformaði að setja upp tvær keilu-
laga raðir, aðra ljósa, hina dökka
hvorum megin við inngang augn-
setursins, Evu White hægra meg-
in en Evu Black hinum megin.
Þeir sem gengju út yrðu þar með
Jane eða hin stabíla Eva er hefði
fengið bót meina sinna.
Kristín beinir verkum sínum að
félags- og umhverfismálum og
gerir það meðal annars með því
að vinna svo til eingöngu úr
gömlum nytjahlutum eða end-
urnýtanlegum efnum. Verkin á
sýningunni eru úr reykbrenndum
leir og steyptu gleri, 99% endur-
unnu efni.
Sýningin stendur til ágústloka,
hana má sjá á netinu á heimasíðu
Kristínar á slóðinni www.art.net/
stina.
Fyrr á árinu sýndi Kristín í
Durham Art Guild Gallery í N-
Karólínu nýjustu verk sín ásamt
listamönnunum Ursulu Goebels-
Ellis frá Þýskalandi og Dawn
Stetzel frá Bandaríkjunum.
Ljósi helmingur Evu White.
Verk Kristínar Guðjónsdóttur.
Hin mörgu andlit Evu
LEIKFÉLAGIÐ Hallvarður Súg-
andi hefur fundið sér nokkuð frum-
lega aðferð við að lifa af í nútímanum
með öllum sínum landsbyggðarflótta
og samkeppni um tíma fólks. Félagið
hefur undanfarin ár starfað á sumrin
og sett upp eitt verkefni á hverju
sumri, gjarnan í tengslum við sum-
arhátíð á Suðureyri.
Þetta hefur gefist vel og engan bil-
bug að finna á félaginu. Að þessu
sinni glíma þau við gamanleik um
leikhús, nokkuð algengt form, sem
hér tekur á sig þá mynd að leikhópur
stendur frammi fyrir því á frumsýn-
ingu á Draumi á Jónsmessunótt að
bróðurpartur leikhópsins lætur ekki
sjá sig. Góð ráð eru dýr og hver sót-
raftur á sjó deginn; gjaldkerinn, sýn-
ingarstjórinn, smiðurinn og jafnvel
fyrrverandi unnusti prímadonnunn-
ar. Fljótlega fara tengsl leikendanna
að hafa áhrif á túlkun þeirra á verki
Shakespeares, auk þess sem þau
þurfa flest að leika fleira en eitt hlut-
verk, og kunna að auki heldur lítið í
verkinu. Semsagt; ágætis farsaupp-
skrift.
Sýning Hallvarðs Súganda á
Draumi í Dós á ágæta spretti og fé-
lagið lumar greinilega á góðum
kröftum, jafnt á sviði sem utan.
Tvennt stendur einna helst í vegi
fyrir því að sýningin verði verulega
skemmtileg að þessu sinni.
Fyrir það fyrsta er leikritið ekkert
sérstaklega gott. Höfundunum verð-
ur einhvern veginn ekki mikill matur
úr hugmyndinni, eins góð og hún
hljómar við fyrstu heyrn. Klaufa-
gangurinn í kringum uppfærsluna á
Draumnum nær aldrei flugi, og af-
staða leikendanna til áhorfenda er
ekki skýr.
Síðan er annað sem einnig vinnur
gegn sýningunni, líklega hefðu að-
standendur félagsins ekki getað
fundið óheppilegri gamanleik til að
glíma við. Verk á borð við Draum í
dós útheimta nefnilega sérlega þjálf-
aða og vana leikendur, sem eru færir
um að túlka persónur sínar af fyllsta
öryggi, og sýna jafnframt hvernig
persónurnar valda ekki sínum hlut-
verkum. Leikendur Hallvarðs Súg-
Góð
ráð dýr
LEIKLIST
Leikfélagið Hallvarður Súgandi
Höfundar: Elly Brewer og Sandi Toksvig.
Þýðandi: Guðjón Ólafsson. Leikstjóri:
Unnar Þór Reynisson. Félagsheimilinu á
Suðureyri 13. júlí 2002.
DRAUMUR Í DÓS
Þorgeir Tryggvason
anda hafa fæstir mikla reynslu, og
ráða því illa við þessar kröfur,
hversu hæfileikaríkir sem þeir ann-
ars eru. Aukinheldur útheimtir grín-
ið í verkinu nokkuð staðgóða þekk-
ingu á Draumi á Jónsmessunótt, sem
ekki er hægt að gera ráð fyrir hjá
venjulegum íslenskum leikhúsgest-
um.
Merkilegt nokk, þá held ég að það
sem best lukkast hjá Hallvarði í sýn-
ingunni sé uppfærslan á Draumi á
Jónsmessunótt, leikritinu í leikrit-
inu.
Þar ná leikararnir að hvíla í hlut-
verkum sínum og skila skýrri ætlan
og sögu, þrátt fyrir þá skopstælingu
sem óhjákvæmilega er til staðar.
Þannig verða til eftirminnilegustu
atriði sýningarinnar, hin kostulegi
fljúgandi Bokki og álfarnir með
rabbarbarann. Umgjörð var falleg
og búningar skemmtilegir. Einnig
var vel útfærð staðfærsla verksins til
fyrirmyndar.
Líklega er Draumur Shake-
speares einfaldlega of gott gaman-
leikrit til að hægt sé að ýta því til
hliðar og beina athygli áhorfenda að
annarri ómerkilegri sögu. Það er
hins vegar tilhlökkunarefni að heim-
sækja þetta öfluga leikfélag að ári og
sjá efnilegan leikhópinn glíma við
verðugra og hæfilegra verkefni.