Morgunblaðið - 03.09.2002, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. SEPTEMBER 2002 11
FYRRVERANDI og núverandi
starfsmenn Landhelgisgæslunnar,
allt frá bátsmönnum til skipherra
og annarra æðri stjórnenda,
komu saman í húsakynnum Ár-
veitinga í Kópavogi um helgina
til að minnast þess að 30 ár voru
liðin frá útfærslu fiskveiðilögsög-
unnar, eða landhelginnar, í 50
mílur. Ríflega 60 manns skrifuðu
sig í gestabók og urðu sannkall-
aðir fagnaðarfundir eins og Pálmi
Hlöðversson, fv. skipherra, orðaði
það í samtali við Morgunblaðið.
Hann var einn þeirra fyrrverandi
starfsmanna Gæslunnar sem
skipulagði samkomuna.
„Miðað við hvað undirbúning-
urinn var skammur, bara nokkrir
dagar, þá tókst þetta mjög vel og
menn lýstu yfir ánægju sinni með
framtakið. Menn voru varla mætt-
ir þegar þeir spurðu hvenær yrði
komið saman næst. Þarna höfðu
margir ekki sést í ein tuttugu eða
þrjátíu ár. Það var margt sem
þurfti að ræða en ætli tog-
víraklippurnar margfrægu hafi
ekki komið oftast til tals og að-
dragandinn að því að þeim var
beitt á bresku togarana,“ sagði
Pálmi sem starfaði hjá Landhelg-
isgæslunni á árunum 1958 til
1979, fyrst sem messagutti en
endaði sem skipherra á Óðni. Tók
hann því þátt í þorskastríðunum
þremur, fyrst 1958 er landhelgin
var færð út í 12 sjómílur, síðan
fyrir þrjátíu árum og loks árið
1975 er fiskveiðilögsagan var
færð út í 200 mílur.
Náin og sterk kynni
„Það er alltaf gaman að hitta
gamla vinnufélaga. Þegar menn
eru í hálfgerðri einangrun um
borð í skipum sólarhringum sam-
an myndast öðruvísi samband
milli manna en ef þeir væru starf-
andi í landi milli klukkan níu og
fimm. Kynnin verða nánari og
einhvern veginn sterkari,“ sagði
Pálmi en á samkomunni skiptust
núverandi og fyrrverandi starfs-
menn nokkuð jafnt í þeim rúm-
lega 60 manna hópi sem mætti.
Sumir þeirra hættu jafnvel fyrir
þrjátíu árum en halda enn tryggð
við Gæsluna.
Dagskrá samkomunnar, sem
stóð yfir í um þrjá tíma á laug-
ardeginum, var frjálsleg að sögn
Pálma. Megintilgangurinn var að
koma saman og rifja upp gamla
daga. Myndir frá átökunum við
útfærslu landhelginnar voru
sýndar, bæði í möppum og á
myndvarpa, og myndbönd sýnd í
sjónvarpi með annálum 50 mílna
og 200 mílna útfærslunnar.
Sem fyrr segir höfðu menn á
orði hvenær komið yrði saman
næst, svo góð var stemmningin.
Pálmi sagði það að minnsta kosti
gerast í október árið 2005 þegar
30 ár verða liðin frá útfærslu
landhelginnar í 200 mílur en
áreiðanlega yrði komið saman
fyrr. Hann minnti á að svonefnt
öldungaráð Landhelgisgæslunnar
væri starfandi og þar kæmu fyrr-
verandi starfsmenn saman einu
sinni í mánuði yfir vetrartímann.
Fjölmargir úr því ráði létu sjá sig
á laugardag en þar sem ekki átti
að hefja vetrarstarfið fyrr en í
október næstkomandi þá drifu
Pálmi og félagar í því að hittast
um helgina en formlega átti út-
færslan í 50 mílur sér stað 1.
september árið 1972.
Myndum safnað saman
Valdimar Jónsson, loft-
skeytamaður hjá Gæslunni til 25
ára, frá 1961 til 1986, vinnur að
því að safna saman og skanna inn
í tölvu gamlar myndir frá starfi
Landhelgisgæslunni í lofti, á láði
og legi. Skipta þær myndir þús-
undum og fjölmargar m.a. komið
úr fórum Guðmundar Kjærnested,
fv. skipherra.
Að sögn Valdimars er áhersla
lögð á myndir af fólki þó að öðru
myndefni eigi einnig að halda til
haga, t.d. af skipa- og flug-
vélakosti Gæslunnar í gegnum
tíðina.
Starfsmenn Gæslunnar minntust þess að 30 ár eru liðin frá útfærslu landhelginnar í 50 mílur
„Hvenær
verður komið
saman næst?“
Morgunblaðið/Kristinn
Fagnaðarfundir urðu þegar gamlir starfsmenn Landhelgisgæslunnar
hittust. Hér takast í hendur Ólafur Thorlacius, fv. sjómælingamaður, til
vinstri, og Valdimar Jónsson, fv. loftskeytamaður, og á milli þeirra
stendur Sigurður Árnason, fv. skipherra.
Skipherrarnir fyrrverandi, Guðmundur Kjærnested og Pálmi Hlöðvers-
son, glugga í gamlar myndir sem verið er að safna saman frá starfi
Landhelgisgæslunnar og voru til sýnis á samkomunni.
FORMAÐUR fjárlaganefndar Al-
þingis, Ólafur Örn Haraldsson, segir
að það sé alveg ljóst að það verði að
breyta aðferðum við áætlanagerð og
fjárlagavinnu hvað varði útgjöld til
Landspítala – háskólasjúkrahúss,
því það sé árvisst að spítalinn fari
fram úr áætlunum.
Fjárlaganefnd Alþingis kom sam-
an í gær og var meðal annars fjallað
um fjárhagsvanda Landspítala – há-
skólasjúkrahúss á fundinum, en for-
svarsmenn spítalans komu á fund
nefndarinnar.
Ólafur Örn sagði að hann væri alls
ekki að segja að þessi fjárhagsvandi
væri tilkominn vegna óráðsíu, síður
en svo. Spítalinn væri að fara í gegn-
um mjög erfitt tímabil þar sem verið
væri að sameina tvær mjög stórar
sjúkrastofnanir, auk þess að sam-
eina hann viðamikilli starfsemi Há-
skólans. Þá hefðu kjarasamningar
verið gerðir í ár og margt fleira
kæmi til. Til dæmis hefði bráðamót-
takan vaxið gríðarlega.
„Allt þetta hefur verið mjög erfitt
og fólk er að vinna mjög samvisku-
samlega að því að halda niðri kostn-
aði. Ég tel einfaldlega að við verðum
að skoða þessi mál alveg upp á nýtt
og reyna að finna aðrar aðferðir,“
sagði Ólafur Örn. Hann sagði til
dæmis að þær hugmyndir sem komið
hefðu fram um að verkefnatengja
fjárhagsáætlanir og tengja við ár-
angur væru mjög áhugaverðar.
Ólafur Örn benti einnig á að
kostnaður við laun og launatengd
gjöld hefði hækkað um 6% á spít-
alanum, sem væri 2,7% fram yfir það
sem fjárlögin gerðu ráð fyrir. Þarna
yrði um hundruð milljóna kr. að
ræða á árinu og það væri ekki hægt
að saka Alþingi eða heilbrigðisráð-
herra um að bera ábyrgð á þessu.
Hann sagði að Alþingi væri ekki
starfandi nú og málin væru ekki í
höndum þingsins á þessu stigi held-
ur í höndum heilbrigðisráðuneytis-
ins og spítalans sjálfs.
Hann bætti því að hann vildi ekki
að aldraðir þyrftu að búa við þær að-
gerðir sem núna hefðu komið fram.
Málið rætt á víðum grundvelli
Jónína Bjartmarz, formaður heil-
brigðisnefndar Alþingis, segir að
engin niðurstaða fáist í vandamálum
Landspítala – háskólasjúkrahúss
varðandi lokanir deilda og sparnað-
araðgerðir fyrr en við gerð fjárlaga
og fjáraukalaga. „Það er sama hvað
gert verður til skemmri eða lengri
tíma. Það kallar á fjármagn og hugs-
anlega flutning á fjármagni.“
Hún boðaði heilbrigðisnefnd Al-
þingis á fund síðastliðinn föstudag
sem og fulltrúa Landspítala – há-
skólasjúkrahúss og heilbrigðisráðu-
neytisins vegna lokana deilda LSH
og sparnaðaraðgerða spítalans.
Hún segir að málið hafi verið rætt
á víðum grundvelli og forsvarsmenn
spítalans hafi gert vel grein fyrir
stöðunni með fyrirliggjandi gögnum,
m.a. sex mánaða uppgjöri.
Að sögn Jónínu kom m.a. fram að
í framkvæmdinni þyrfti hugsanlega
að vera skýrara hvert hlutverk
sjúkrahússins væri og hvert væri þá
ekki hlutverk þess. Þegar rætt
hefði verið um hvaða verkefni ættu
heima annars staðar hefði heilsu-
gæsluna borið hátt, ekki síst í
tengslum við verkefni bráðadeildar.
Ennfremur hefði verið mikil um-
ræða um útskriftarvandann og
hvaða úrræði væru fyrir hendi.
Skýrsla frá ráðuneytinu um þörf-
ina og áætlun um hvernig ætti að
bregðast við henni lægi fyrir, en ekki
væri hægt að hrinda henni í fram-
kvæmd á næstu mánuðum. Því hefðu
menn velt fyrir sér til hvaða ráða
væri hægt að grípa og þegar til
skemmri tíma væri litið væri mjög
horft til Vífilsstaða. Enginn sætti sig
við það á hverjum nýlegar aðgerðir
bitnuðu og enginn vildi sjá þær end-
urtaka sig, því þær bitnuðu mest á
þeim sem minnst mættu sín.
Hún sagði að enn fremur hefði
komið fram að svo virtist sem allur
vandi lenti á LSH, því þegar deildum
væri lokað á öðrum sjúkrahúsum úti
á landi færðist vandinn yfir á LSH.
Því hlytu menn að velta því fyrir
sér hvaða forsendur væru fyrir
þessu fjárhagskerfi fyrir spítalann,
þ.e. föstum fjárlögum, þegar hlut-
verkið væri ekki betur afmarkað en
raun bæri vitni.
Verður að breyta að-
ferðum við áætlanagerð
Formaður fjárlaganefndar um fjárhagsvanda LSH
Formaður banka-
ráðs fagnar sölunni
HELGI S. Guðmundsson, formaður
bankaráðs Landsbanka Íslands, seg-
ir að gagnrýni Björgólfs Thors
Björgólfssonar, Magnúsar Þor-
steinssonar og Björgólfs Guðmunds-
sonar á sölu eignarhluta bankans í
VÍS komi sér ekki á óvart, en hann
fagnar sölunni.
Þremenningarnir gagnrýndu söl-
una fyrir helgi, en sögðust áfram
hafa áhuga á kjölfestuhlut í bankan-
um. Helgi segir að hlutur Lands-
bankans í VÍS hafi lengi verið til sölu
og þeim sem fylgst hafi með málinu
sé kunnug sú skoðun sín að bankinn
eigi ekki að vera með eins mikla
bindingu í VÍS og verið hefur enda
hafi hann sett fram tillögu í því efni á
sínum tíma. Tilboð frá tilteknum
hópi hafi borist, það hafi verið skoð-
að og síðan hafi verið ákveðið að taka
því.
Björgólfur Thor segir að tíma-
setningin sé mjög einkennileg en
Helgi er ekki á sama máli. Hann seg-
ir að ríkið sé að selja sinn hlut. Það
hafi tekið ákvörðun um að vera í
minnihluta og hafi verið komið í
minnihluta. Því verði menn að spyrja
sig hvort ríkið ætti að stöðva svona
sölu og hvort það hafi stöðu til þess
umfram aðra eigendur bankans sem
séu í meirihluta.
Hins vegar fagni hann sölunni fyr-
ir hönd bankans. Eðlilegt sé að bank-
inn sé í þessari líftryggingastarfsemi
og því verði haldið áfram í samstarfi
við VÍS en það þýði ekki að bankinn
þurfi að binda mikla peninga í að
eiga slíkt fyrirtæki.
Sala Landsbankans á hlut í VÍS