Morgunblaðið - 03.09.2002, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 3. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Námskeið á sviði lífsiðfræðinnar
Líf og tækni,
trú og Guð
BIBLÍUSKÓLINNvið Holtaveg held-ur námskeið 5.
september frá klukkan 17
til 21.30 um álitamál er
varða rannsóknir og nýt-
ingu tækni við myndun og
varðveislu lífs á frumstigi
þess og í líffæraflutning-
um. Námskeiðið er haldið í
samstarfi við Kristilegt fé-
lag heilbrigðisstétta og
óskað er eftir því að
áhugasamir skrái sig á
námskeiðið í síðasta lagi á
morgun. Morgunblaðið
ræddi við Ragnar Gunn-
arsson sem er í forsvari
fyrir Biblíuskólann.
– Hvert er markmið
námskeiðsins?
„Markmið námskeiðsins
er að ná til sem flestra.
Þetta verður á nótum almenn-
ings, ekki sérfræðinga, og miðast
að opinni umræðu um siðferðileg
álitamál sem tengjast líftækni.
Við viljum vekja fólk til umhugs-
unar um þessi mál á sem breið-
ustum grundvelli, velta upp sið-
fræðispurningum þessu tengdum
og taka afstöðu til þessa mála-
flokks að því leyti sem unnt er.
Kynntir verða möguleikar vís-
indanna á sviði einræktunar og
genafræði, rannsóknir á fóstur-
vísum og stofnfrumum, blóði og
beinmerg, ígræðslur og annað er
snertir upphaf lífsins, hvernig
grípa má inn í og veita hjálp.“
– Er þetta þverfagleg umræða?
„Já, svo sannarlega. Líftækni
og siðferðileg álitamál henni
tengd koma við margar stéttir
þjóðfélagsins og þar að auki kem-
ur hún okkur beint við þegar mál-
in tengjast okkur á einhvern hátt.
Þetta snertir líf okkar allra og
heilsu, lagasetningu og fjárnotk-
un ríkisins. Læknar, lögfræðing-
ar og prestar eru þær þrjár lyk-
ilstéttir sem að þessu koma.“
– Hver eru helstu álitamálin í
sambandi við upphaf lífsins, fóst-
urvísa og stofnfrumur?
„Menn hefur greint á um með-
höndlun fósturvísa, hve miklar
rannsóknir eigi að leyfa á þeim og
hvað eigi að gera ef gallar í gen-
um finnast. Sömuleiðis er spurn-
ing hvort öll egg sem frjóvgast við
glasafrjóvgun eigi að fara inn í
móðurina og verða að barni.
Einnig þarf að velta fyrir sér hver
á að taka ákvörðunina og hvað
hægt sé að gera við alla þessa
þekkingu sem maðurinn hefur
aflað sér, til dæmis með fóstur.
Við megum ekki láta tæknina
teyma okkur heldur verðum við
að haga okkur eins og hugsandi
verur.“
– Hvað um álitamál varðandi
líffæraflutninga?
„Þar eru einnig brennandi
spurningar um hve langt við eig-
um að seilast í þeim efnum. Eft-
irspurn eftir líffærum eykst sífellt
og möguleikar líftækninnar hafa
einnig aukist í líffæraflutningum
og nú mun líklega verða mögulegt
að nýta líffæri úr dýr-
um í menn. Ný lyf hafa
einnig minnkað höfn-
unareinkenni líkam-
ans. Spurning er hverj-
ar séu afleiðingarnar
og hvaða áhættu við séum að taka
með þessari þróun.“
– Væntanlega hafa allir skoðun
á þessum málum.
„Já, sérstaklega ef þetta snert-
ir þig sjálfan eða einhvern þér ná-
kominn. Margir þurfa að glíma
við málin á þessum nótum og
spurningar í anda kristinnar sið-
fræði vakna, til dæmis um hvar
lífið hefjist, hvaða virðingu við
eigum að bera fyrir því, hvaða
vald við höfum til að koma þar að
máli og hvernig virðing okkar fyr-
ir lífinu birtist í aðgerðum okkar á
þessu sviði.“
– Hverjir munu flytja erindi á
námskeiðinu?
„Leifur Þorsteinsson líffræð-
ingur mun veita yfirlit yfir þróun
tækni og möguleika á sviði líf-
tækninnar. Haraldur Jóhannsson
læknir mun ræða um helgi mann-
legs lífs og virðingu okkar fyrir
mannlegu lífi. Ég mun ræða mál-
in siðfræðilega og þá sérstaklega
hvaða svör kristin siðfræði gefur
við þessum álitamálum. Trausti
Óskarsson læknanemi og Flóki
Guðmundsson heimspekinemi
hafa unnið saman að viðhorfs-
könnun meðal presta, lækna og
lögfræðinga um fósturvísa og
stofnfrumur. Þeir hafa unnið
þessa könnun nú undanfarið og
munu birta bráðabirgðaniður-
stöður á námskeiðinu. Að lokum
vonumst við til þess að fá stutt
innlegg frá fólki í heilbrigðisstétt-
um um viðhorf þess og skoðanir.
Að sjálfsögðu verður fundin stund
til umræðna og skoð-
anaskipta, en fundin-
um er ekki ætlað að
koma með neinar töfra-
lausnir á málunum.
Fyrst og fremst er
nauðsyn að vekja fólk til umhugs-
unar og aðmynda sér rökstuddar
skoðanir á siðferðilegum spurn-
ingum tengdum líftækni.“
Öllum áhugasömum er velkom-
ið að taka þátt í námskeiðinu, en
óskað er eftir því að þátttakendur
skrái sig fyrir 4. september, ann-
aðhvort með því að hringja í síma
588-8899 eða með því að senda
tölvupóst á skrifstofa@krist.is.
Ragnar Gunnarsson
 Ragnar Gunnarsson fæddist í
Reykjavík 1955. Hann lauk stúd-
entsprófi frá MR 1975, BA-prófi í
sagnfræði og norsku frá Háskóla
Íslands, uppeldis- og kennslu-
fræði 1980 og BA-prófi í guð-
fræði frá sama skóla 1993. Hann
stundaði einnig nám í kristni-
boðsfræðum í Osló eitt ár. Hann
var framkvæmdastjóri KFUM og
KFUK í Reykjavík 1994–1998 og
starfaði sem kristniboði í Kenýa
1983–1986, 1987–1991 og 1998–
2001, en hefur verið starfsmaður
Sambands íslenskra kristniboðs-
félaga (SÍK) 1991–1994 og frá
2001, þar af framkvæmdastjóri
innanlandsstarfs frá því í vor.
Hann hefur einnig verið í for-
svari Biblíuskólans við Holtaveg
frá 1994–1997 og frá því í vor.
Ragnar er kvæntur Hrönn Sig-
urðardóttur hjúkrunarfræðingi
og eiga þau þrjá syni og eina
dóttur.
Nauðsyn að
vekja fólk til
umhugsunar
UM tuttugu manns mótmæltu síðdegis á laugardag
lagningu Kárahnjúkavegar, en sá vegur á að liggja
frá Fljótsdalsheiðarvegi við Laugarfell að Fremri-
Kárahnjúki við Jökulsá á Dal. Framkvæmdir við
veginn eru nýhafnar og eru þær fyrsta skrefið í átt
að byggingu Kárahnjúkavirkjunar.
Guðmundur Páll Ólafsson, náttúrufræðingur og
náttúruljósmyndari, var einn mótmælenda við Kára-
hnjúkaveg. Hann sagði að mótmælin hefðu farið
þannig fram að fólk hefði stungið niður íslenskum
pappírsfánum í veginn og umhverfis tvær jarðýtur
sem þar voru að vinna. Með því hefðu framkvæmdir
við veginn tafist um allt að þrjá tíma.
„Ég lít svo á að þessi vegur sem þarna er verið að
leggja sé hraðbraut fyrir verktaka og ríkisstjórn að
þeim náttúruspjöllum sem á að vinna við Kára-
hnjúka,“ segir Guðmundur Páll í samtali við Morg-
unblaðið.
Hópur fólks mótmælti við Kárahnjúkaveg
Ljósmynd/Jóhann Ísberg
Jarðýturnar voru stöðvaðar með því að stinga niður íslenskum pappírsfánum í kringum þær.
Hraðbraut að náttúruspjöllum
Á AÐALFUNDI Samtaka sunn-
lenskra sveitarfélaga um helgina
var hvöss umræða í garð ríkisins
um rekstrarvanda hjúkrunar- og
dvalarheimila. Guðmundur Gunn-
laugsson, sveitarstjóri í Rangár-
þingi ytra, sagði stöðu þessara
stofnana gjörsamlega óviðunandi
fyrir rekstraraðilana. „Það þarf að
gefa spilin upp á nýtt í þessum
málaflokki,“ sagði Guðmundur í um-
ræðum um málið. Benti hann á að
stofnanirnar ættu jafnvel ekki fyrir
launum þegar kæmi að mánaðamót-
um.
Aðalfundurinn samþykkti ályktun
þar sem skorað er á heilbrigðis- og
tryggingaráðherra og fjármálaráð-
herra að endurskoða nú þegar upp-
hæð daggjalda til dvalar- og hjúkr-
unarheimila. Í ályktuninni segir:
„Stórfelldur halli er á rekstri slíkra
stofnana. Hann má m.a. rekja til
launahækkana, hækkana á lyfjum
og fleiri þáttum sem ekki hefur ver-
ið tekið nægjanlegt tillit til í dag-
gjöldum, en launahækkanir voru í
fullu samræmi við samninga sem
ríkið gerði við heilbrigðisstéttir.
Ekki hefur heldur verið tekið fullt
tillit til hærra þjónustustigs sem
hefur reynst nauðsynlegt til að geta
sinnt því fólki sem dvelur á heim-
ilunum.
Ekki verður við þetta ástand un-
að og minnir aðalfundur SASS á að
ríkið á að standa straum af rekstri
þessara heimila með daggjöldum og
því mikilvægt að tekið sé tillit til
eðlilegs rekstrarkostnaðar við
ákvörðun daggjaldanna. Einnig er
minnt á að lögum samkvæmt ber að
hafa samráð við rekstraraðila þess-
ara stofnana áður en ákvörðun um
daggjöld er tekin. Stjórnvöld eru
hvött til að bregðast skjótt og
drengilega við þessari áskorun,“
segir í ályktun aðalfundar SASS.
Bregðast þarf við vanda
dvalar- og hjúkrunarheimila
Selfossi. Morgunblaðið.