Morgunblaðið - 03.09.2002, Blaðsíða 31

Þessi þekking er margra eininga
virði og á skilyrðislaust að stytta leið
viðkomandi starfsmanns að lokaprófi
svo sem stúdentsprófi.
Samræmdar reglur
Símenntun með því sniði og
áherslum sem gilt hafa er ágæt svo
langt sem hún nær, en hún missir
marks ef einstaklingurinn fær hana
hvergi formlega metna til námsein-
inga. Á Norðurlöndunum hafa skóla-
yfirvöld, stéttarfélög og atvinnurek-
endur í nokkrum atvinnugreinum
unnið að því að koma á samræmdu
mati símenntunar. Þannig setja
menn reglur um framsetningu og
kröfur um innihald þeirra námskeiða
sem í boði eru og þannig er hægt að
meta námið til eininga á framhalds-
skólastigi, jafnvel háskólastigi þegar
lengra nám er í boði. Efni, efnistök
og próf, ef þau eru haldin, eru sam-
ræmd og starfsmenn upplýstir í upp-
hafi námsins um það mat sem skóla-
yfirvöld hafa samþykkt. Þannig geta
starfsmenn áunnið sér formlegan
rétt og námseiningar, sem auðveldar
þeim ekki bara frekara nám heldur
einnig atvinnuleit. Stjórnendur fyr-
irtækja eiga auðveldara með að meta
þekkingu og reynslu starfsmanna,
sem geta lagt slíkan samræmdan
vitnisburð fram með umsóknum sín-
um. Allir hafa mikinn hag af slíku
mati.
Hvatning til náms
Aukin reynsla, hæfni og þekking
einstaklingsins er hans sterkasta
vopn í kjarabaráttu. Viðurkenning
samfélagsins á þeirri fagmenntun
sem starfsmenn ávinna sér á vinnu-
markaðnum, innan fyrirtækjanna og
í tengslum við skólakerfið er nauð-
synleg til þess að hvetja fólk til dáða.
Í viku símenntunar erum við einu
sinni enn minnt á þá skyldu allra
hagsmunaaðila að koma á þessum
samræmdu skilgreiningum og mati á
fyrirtækjamenntun sem allra fyrst.
Nám
Aukin reynsla, hæfni og
þekking einstaklingsins,
segir Friðbert Trausta-
son, er sterkasta vopn
hans í kjarabaráttu.
Höfundur er hagfræðingur og
formaður SÍB.
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. SEPTEMBER 2002 31
ÞEGAR þetta er rit-
að eru jafnmargir látn-
ir í umferðarslysum
það sem af er þessu ári
og allt árið í fyrra. Enn
eru þó fjórir mánuðir
eftir ef þessu ári. Þeg-
ar fréttir berast af enn
einu umferðarslysinu,
lúta menn höfði og tala
um hörmungar um-
ferðarslysanna en taka
þeim gjarnan eins og
hverju öðru náttúru-
lögmáli. Einhverju
sinni heyrði ég máls-
metandi mann tala um
„ásættanlega tölu“
dauðaslysa og annarra
alvarlegra slysa í umferðinni. Það ár
reyndust slysin færri en í meðalári.
Umferðarslys geta aldrei orðið
„ásættanleg“ sama hversu fá þau
eru. Mönnum hefur orðið tíðrætt um
skort á umferðarlöggæslu og sífellt
heyrast loforð stjórnvalda um aukið
eftirlit í umferðinni. Minna virðist þó
vera um efndir. Þótt ökutækjum hafi
fjölgað um rúmlega 100 þúsund á
síðustu 20 árum hefur umferðarlög-
gæsla ekki aukist í samræmi við það
og frekar dregist saman, ef eitthvað.
Við skulum vera minnug þess að á
bak við hvert umferðarslys liggur
fyrir brot á umferðarlögum enda
yrðu varla umferðarslys ef þau væru
alltaf virt.
Að sama skapi yrðu aldrei ofbeld-
is-, fíkniefna- eða auðgunarbrot, ef
lög og reglur væru virt hér á landi.
Þegar illa árar í þeim málaflokki;
þ.e. ef óvenju mikið er um ofbeld-
isbrot og innbrot, vaknar þegar um-
ræða um aukna löggæslu og oftar en
ekki er orðið við þeim kröfum. Þó má
ljóst vera að engin afbrot í samfélag-
inu leiða til fleiri dauðsfalla og ör-
kumla en afbrotin í umferðinni. Þótt
vissulega sé ekki alltaf um ásetn-
ingsbrot að ræða þegar menn valda
umferðarslysum með því að van-
virða umferðarlögin, má flestum
ökumönnum vera það ljóst að um-
ferðarlagabrotið, t.d. of hraður akst-
ur eða ölvun við akstur, getur leitt til
dauða eða líkamstjóns. Engu að síð-
ur komast alltof margir ökumenn
upp með að brjóta umferðarlögin og
eru þannig eins og tifandi tíma-
sprengja úti á meðal saklausra veg-
farenda. Til marks umþað má geta
þess að umferðarnemar Vegagerð-
arinnar, sem staðsettir eru víða um
land, greina daglega fjöldann allan
af bílum sem ekið var langt yfir
leyfilegan hámarkshraða. Þá spyr
maður sig af hverju lögreglan upp-
rætir ekki slíkan ofsa-
akstur. Fyrir skömmu
var boðað til slysalauss
dags á vegum lögregl-
unnar í Reykjavík.
Þann dag var var mikl-
um fjölda lögreglu-
manna stefnt út í um-
ferðinna og
lögreglubílar voru víða
sýnilegir á götum borg-
arinnar. Þann dag, og
aðra slysalausa daga
undanfarinna ára,
fækkaði slysum og
óhöppum umtalsvert.
Það sýnir, svo ekki
verður um villst,
hversu áhrifarík um-
ferðarlöggæslan getur verið í bar-
áttunni við slysin.
Þegar stjórnvöld eru gagnrýnd
fyrir skort á umferðarlöggæslu,
bera þau gjarnan við fjárskorti og
slá fram tölulegum staðreyndum um
aukið fjármagn til löggæslumála.
Víst er að það fjármagn skilar sér
fráleitt út á götur og vegi þessa
lands í formi umferðarlöggæslu.
Vert er einnig að minna á að þegar
erlendir þjóðhöfðingjar koma hingað
til lands í opinbera heimsókn, virðist
sem nægilegur fjöldi lögreglumenna
sé til staðar til að gæta öryggis
þeirra. Einnig virtist ekki vera
skortur á lögreglumönnum þá slysa-
lausu daga sem haldnir hafa verið.
Því vaknar sú spurning hvort hags-
munir hins almenna borgara, sem
verður að ferðast frá einum stað til
annars í daglegu lífi, séu minna
metnir en erlendra höfðingja; hvort
líf og limir þeirra vegi ekki eins
þungt og erlendra höfðingja.
Víst er að þeir fáu lögreglumenn,
sem að störfum eru í umferðinni,
gera það sem í þeirra valdi stendur
til að sporna við umferðarslysunum
en er oft og tíðum ekki gert kleift að
sinna starfi sínu vegna þess kerfis
sem við lýði er hjá Ríkislögreglu-
stjóranum, sem fer með yfirstjórn
lögreglumála í landinu. Margir
óbreyttir lögreglumenn og yfirmenn
þeirra, víða um land hafa þráfald-
lega haft samband við undirritaða og
tjáð henni að þeir hafi fengið fyr-
irmæli um að spara akstur lögreglu-
bílanna og sinna nánast aðeins nauð-
synlegustu útköllum. Það helgast af
þeirri undarlegu skipan mála að
embættin úti á landi „leigja“ lög-
reglubílana og greiða til Ríkislög-
reglustjóraembættisins ákveðið
gjald fyrir hvern ekinn kílómetra. Í
víðfeðmum umdæmum úti á lands-
byggðinni gefur augaleið að aksturs-
kostnaður er meiri en þar sem vega-
lengdir eru minni. Þessi sparnaður
hefur í för með sér að sýnilegt um-
ferðareftirlit er nánst ekkert í sum-
um lögregluembættum.
Varla þarf að taka fram að sam-
dráttur umferðarlöggæslu hefur í
för með sér að afbrotamenn umferð-
arinnar komast upp með brot sín,
eftirlitslausir, sem skilar sér síðan
aftur í fleiri umferðarslysum.
Þótt VÍS, og aðrir einkaaðilar í
samfélaginu, verji miklum fjármun-
um í forvarnir í umferðarmálum,
dugir það ekki eitt og sér. Til þess að
koma í veg fyrir afbrot, hvort sem
um er að ræða í umferðinni eða ann-
ars staðar, þarf löggæslu. Mér er t.d.
til efs að það þýddi mikið að segja of-
beldishneigðu fólki að það sé hættu-
legt að meiða aðra eða innbrotsþjóf-
um að það sé ljótt að stela frá öðrum.
Forvarnir og umferðarlöggæsla þarf
að vinna saman svo árangur náist.
Þeir eru nefnilega alltof margir sem
fara eins langt og þeir komast og
víst er að afbrotamenn umferðarinn-
ar geta stundað iðju sína, nánast að
vild. Á kostnað okkar hinna. Ég
skora því á Sólveigu Pétursdóttur,
sem sýnt hefur í verki að hún er
áhugasöm um framfarir í umferðar-
málum, að beita sér fyrir stóraukinni
umferðarlöggæslu í landinu. Þá
fyrst sjáum við e.t.v. fyrst fyrir end-
ann á þeirri skálmöld sem ríkt hefur
úti í umferðinni og fækkum mann-
legum harmleikjum.
Skálmöld í
umferðinni
Ragnheiður
Davíðsdóttir
Slysfarir
Víst er, segir Ragnheið-
ur Davíðsdóttir, að af-
brotamenn umferð-
arinnar geta stundað
iðju sína nánast að vild.
Á kostnað okkar hinna.
Höfundur er forvarnafulltrúi VÍS.
alltaf á föstudögum
Stórhöfða 21, við Gullinbrú, s. 545 5500.
www.flis.is
netfang: flis@flis.is
flísar