Morgunblaðið - 04.10.2002, Qupperneq 36

UMRÆÐAN
36 FÖSTUDAGUR 4. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
UNDANFARIÐ hafa heyrst efa-
semdarraddir úr ólíkum áttum um
hvort rétt sé að taka upp tilskipun
Evrópusambandsins um sam-
keppni í rafmagnssölu. Efasemd-
armenn verða að segja hvað það er
sem þeir setja fyrir sig í nýjum
reglum. Flestum athugunum ber
saman um að samkeppni sé yfir-
leitt mikill happafengur fyrir neyt-
endur. Að vísu kemur hún ekki
jafnt við alla, því að hún stuðlar að
því að verð til hvers neytanda fær-
ist nær kostnaði við að þjóna hon-
um. Þá verður að afnema stuðning
við einstaka framleiðendur, til
dæmis í formi ríkisábyrgðar, ef
samkeppnin á að vera sanngjörn.
Forsvarsmenn Landsvirkjunar
snerust gegn breytingum á raf-
magnsmarkaði fyrir nokkrum
misserum og virðist ástæðan nokk-
uð ljós. Þegar rætt var um arðsemi
Fljótsdalsvirkjunar árið 1999
sögðu þeir að hún yrði að standast
sömu kröfur um arðsemi og gerðar
væru á frjálsum markaði, því að
fyrirtækið væri á leið inn í sam-
keppnisumhverfi eftir fáein ár.
Þetta viðhorf kemur til dæmis
fram í grein fjármálastjóra fyrir-
tækisins og yfirmanns fjárhags- og
hagmála hjá Landsvirkjun í Morg-
unblaðinu 17. desember 1999:
„[Þ]jóðhagsleg áhrif eru að
sönnu mikilvæg en þau hafa engin
áhrif á ákvarðanatöku fyrirtækis-
ins um að ráðast í framkvæmdir …
Sumir eigenda hafa lýst áhuga á að
Landsvirkjun verði gerð að hluta-
félagi á næstu árum og gera má
ráð fyrir því að einhver hluti fyr-
irtækisins verði seldur á markaði í
framhaldinu. Þá er líklegt að fyr-
irtækið muni við hlutafélagavæð-
ingu missa margumrædda ríkis-
ábyrgð á lánum. Það gefur því
augaleið að Landsvirkjun getur á
engan hátt reynt að nota einhverja
óskilgreinda „opinbera“ ávöxtunar-
kröfu …“
Landsvirkjun bað fjármálasér-
fræðinga að kanna áhrif þess á
orkusölu til stóriðju að tekin yrði
upp frjáls samkeppni og ríkis-
ábyrgð fyrirtækisins félli niður.
Um niðurstöðuna mátti fræðast í
erindi fjármálastjóra Landsvirkj-
unar á Orkuþingi Samorku í októ-
ber 2001:
„Hlutafélagavæðing nær ómögu-
leg ef virkja á fyrir stóriðju. –
Nauðsynlegt að skoða vel hvaða
áhrif breytingar [á rafmagnsmark-
aði] hafa á hæfi Landsvirkjunar og
annarra til að nýta auðlindir lands-
ins og stuðla þannig að hagvexti.“
Niðurstaða sérfræðinganna var
að virkjanir fyrir stóriðju stæðust
ekki próf hins frjálsa markaðar. Þá
var blaðinu snúið við, lagst gegn
breytingum í frjálsræðisátt í raf-
magnssölu og tekin upp lág „op-
inber“ ávöxtunarkrafa, sem áður
hafði verið afneitað. Engu er líkara
en að frá byrjun hafi sú niðurstaða
legið fyrir að virkjað skyldi. Það
ætti að valda áhyggjum þegar jafn-
mikið er lagt undir af almannafé og
í ráðgerðum virkjunum.
Þolir stóriðja ekki frjáls-
an rafmagnsmarkað?
Eftir Sigurð
Jóhannesson
„Engu er lík-
ara en að frá
byrjun hafi
sú nið-
urstaða leg-
ið fyrir að virkjað
skyldi.“
Höfundur er hagfræðingur.
GUNNAR I. Birgisson formaður
bæjarráðs Kópavogs birtir mikla
grein í sínu nafni í Morgunblaðinu
14. september síðastliðinn undir
fyrirsögninni „HVAR ERTU
NÚ…?“.
Í greininni telur hann upp alla
þá sem leyfðu sér að hafa skoðanir
á skipulagsáformum Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknarflokks á
Vatnsendalandi. Af máli Gunnars
má skilja að allir þeir sem ekki eru
sammála honum og félögum hans
séu einhvers konar leynifélag eða
eins og hann segir: „hópi þessum
var ekkert heilagt“. Síðan birtir
hann samhengislausar tilvitnanir
eftir óskilgreindan hóp sem „hróp-
aði sig hásan á torgum“.
Eftir stílæfinguna kemur Gunn-
ar sér að efninu. Honum finnst
sem sagt að þeir sem mótmæltu
skipulagsáformum í Kópavogi mót-
mæli ekki skipulagsáformum
Reykjavíkur í Norðlingaholti nógu
sterkt. Síðan telur hann upp ýmsa
einstaklinga og félagasamtök og
kvartar yfir því að ekki heyrist í
þeim nú. Samt var frestur til að
skila inn athugasemdum við skipu-
lagið ekki liðinn þegar Gunnar
birti grein sína.
Annar tónn
Þegar umræddir aðilar og fé-
lagasamtök mótmæltu í Kópavogi
á sínum tíma fann Gunnar því allt
til foráttu og taldi raunar að Nátt-
úruvernd ríkisins, Landvernd og
öðrum kæmi málið ekkert við auk
þess sem allt sem þau segðu væri
þvættingur. Ég og aðrir sem stóðu
stöðugt í orðræðu um þessi mál við
Gunnar gátum oft á tíðum greint
lítið álit hans á náttúruverndarsér-
fræðingum, áhugamannasamtök-
um og samtökum íbúa. Grein hans
ber því varla að skilja svo að hann
taki mark á því sem ofangreindir
aðilar hafa að segja, hann vill bara
að þeir mótmæli í Reykjavík líka.
Vitanlega mun ég ekki svara fyrir
hönd viðkomandi, þeir gera það
best sjálfir ef þeir sjá ástæðu til.
Gloppótt minni
Einu gleymir Gunnar, kannski
viljandi, að fyrstu hugmyndir hans
og félaga hans um skipulag á
Vatnsenda voru um mun meira
byggingarmagn, 5 og 6 hæða
blokkir á viðkvæmum stað á svæð-
inu. Frá þeim áformum var fallið
vegna samstöðu og baráttu Vatns-
endabúa og annarra. Hann getur
nú hrópað sig hásan á torgum og
víðar, svo notað sé orðfæri sem
honum er tamt, að þetta sé of há
byggð í nágrannasveitarfélagi.
Það lætur enginn blekkjast,
Gunnar, þú ert enginn talsmaður
lágrar byggðar, fjarri því. Hér er
eingöngu verið að reyna að koma
pólitísku höggi á Reykjavíkurlist-
ann. Meirihluti Sjálfstæðis- og
Framsóknarflokks í Kópavogi
samþykkti að leyfa hækkun á há-
hýsum í Salahverfi frá samþykktu
skipulagi. Skyldi íbúum í Sala- og
Lindahverfi sem mótmæltu breyt-
ingum og hækkunum á húsunum
frá samþykktu skipulagi ekki finn-
ast þessi nýi tónn í Gunnari hljóma
falskt?
„Nágrannakærleikur“
Gunnar virðist óska nágranna-
sveitarfélaginu alls hins versta í
skipulagsmálum og það versta sem
hann getur hugsað sér er að „sam-
stilltur hópur fólks“ mótmæli og
geri athugasemdir við skipulagsá-
form bæjaryfirvalda. Og að það sé
gert til verndar umhverfi og nátt-
úru er algert eitur í hans beinum.
Það er vert að hafa það í huga að
það eina sem Gunnar hafði um um-
hverfismál að segja í kosningabar-
áttunni í vor var sú setning að
„malbik væri náttúrulegt efni“. Ég
ætla ekki að tína til hér öll „gull-
kornin“ sem Gunnar og félagar
hafa látið falla í umræðum um
skipulagsmál á Vatnsenda, það
væri efni í ógurlega langa grein.
Sú spurning hlýtur að vakna eftir
lestur á langhundi þínum, Gunnar,
hvar þú varst þegar umræðan um
viðkvæmt lífríki Elliðavatns var til
umræðu, hvar þú varst þegar þús-
undir mótmæltu skipulagsáform-
um Kópavogsbæjar, hvar þú varst
þegar virt samtök og stofnanir
gerðu verulegar athugasemdir og
bentu á margt sem betur mátti
fara. Hvar var umhverfissinninn
Gunnar þá?
Alvörumál
Skipulagsmál eru alvörumál.
Þau á ekki að nota til að ala á mis-
klíð og ríg á milli sveitarfélaga.
Undanfarið hefur verið unnið mik-
ið starf í svæðisskipulagi fyrir höf-
uðborgarsvæðið svo sveitarstjórn-
armenn hugsi skipulag fyrir
svæðið í heild og starfi saman að
úrlausn verkefna. Því verkefni hef-
ur Gunnar aldrei sýnt neinn áhuga
og farið um það háðuglegustu orð-
um.
Lærum hvert
af öðru
Grein sinni lýkur Gunnar á því
að stjórnendur Reykjavíkur geti
margt af Kópavogi lært. Auðvitað
getum við öll lært hvert af öðru.
Okkur hefur tekist vel til með
margt hér í Kópavogi og af okkur
má ýmislegt læra. En stjórnendur
Reykjavíkur og borgarstjórinn
Ingibjörg Sólrún geta ekkert lært
af Gunnari þegar kemur að því að
skipuleggja viðkæm svæði, hvern-
ig komið er fram við íbúa, samtök
þeirra og aðra sem láta sig Vatns-
endasvæðið og umhverfi þess ein-
hverju varða. Í því er Kópavogur
því miður ekki fyrirmynd nema til
að sýna hvernig ekki á að koma
fram við fólk.
Hvar varst
þú…Gunnar?
Eftir Flosa
Eiríksson
Höfundur er oddviti
Samfylkingarinnar í Kópavogi.
„Skipulags-
mál eru al-
vörumál.
Þau á ekki
að nota til
að ala á misklíð og ríg
milli sveitarfélaga.“
V. Fellsmúla • S. 588 7332
Opið: Mán. - föst. 9-18, lau. 10-14
Ný vefsíða: www.i-t.isEitt mesta úrval landsins af hágæða baðinnréttingum úr einingakerfi sem hentar flestum stærðum baðherbergja.
en nú er tækifærið!
Hörkutilboð!
w
w
w
.d
es
ig
n.
is
©
20
02
-
IT
M
90
24
Oft er lag,
HINN 4. október er UMSK (Ung-
mennasamband Kjalarnesþings) 80
ára. UMSK var stofnað 1922 og er
bandalag íþróttafélaga í þeim kaup-
stöðum sem áður voru sveitir um-
hverfis Reykjavík: Kópavogi, Garða-
bæ, Seltjarnarnesi, Mosfellsbæ og
Bessastaðahreppi auk Kjósarhrepps.
Aðildarfélögin eru 26 og sinna
íþróttastarfi fyrir keppnisfólk og
áhugafólk á öllum aldri. Áður fyrr
voru elstu félögin með ýmiss konar
menningar- og félagsstarfsemi en
með fólksfjölgun á svæðinu hafa þau
verkefni færst á önnur sérhæfðari fé-
lög.
Íþróttafélögin innan UMSK eru
ýmist sérgreinafélög eða fjölgreina-
félög. Í Kópavogi eru fjölgreinafélög-
in Breiðablik og HK, fimleikafélagið
Gerpla, siglingafélagið Ýmir, hesta-
íþróttafélagið Gustur, dansfélögin
Hvönn og Dansíþróttafélag Kópav.,
Íþróttafélag aldraðra, Tennisfélag
Kópav., Skotfélag Kópav. og knatt-
spyrnufélagið Augnablik. Í Garðabæ
eru fjölgrf. Stjarnan, hestaíþróttafé-
lagið Andvari, Golfklúbbur Kópavogs
og Garðabæjar, golfklúbburinn Odd-
ur og Keilufélag Garðabæjar. Á Sel-
tjarnarnesi er fjölgrf. Grótta og Golf-
klúbbur Ness. Í Mosfellsbæ er fjölgrf.
Afturelding, hestaíþróttafélagið
Hörður, golfklúbbarnir Kjölur og
Bakkakot og íþróttafélag fatlaðra
Gáski. Í Bessastaðahreppi er fjölgrf.
Bessastaðahrepps og hestaíþróttafé-
lagið Sóti og í Kjósarhreppi Umf.
Drengur. Í þessum 26 íþróttafélögum
eru rúmlega 25.100 félagar sem þýðir
55% hlutfall af íbúafjölda á svæðinu.
Iðkendur eru rúmlega 12.000 í 19
íþróttagreinum og félögin velta um
hálfum milljarði á ári.
Í tilefni af 80 ára afmælinu verða
vegleg þátttökuverðlaun á árlegu
skólahlaupi UMSK í Kópavogi 4.
október. Afmælisveisla verður 13.
október og almenningsíþróttadagur í
tengslum við verkefni ÍSÍ, „Ísland á
iði“, verður 27. október í samvinnu við
sundstaðina á sambandssvæðinu.
Það er von mín að sem flestir fé-
lagar og aðrir á sambandssvæðinu
taki þátt í afmælisdagskránni og sýni
þannig aðildarfélögum UMSK stuðn-
ing og þakklæti fyrir frábært íþrótta-
og forvarnarstarf í þágu okkar allra.
UMSK 80 ára
Eftir Valdimar Leó
Friðriksson
Höfundur er formaður UMSK.
„Það er von
mín að sem
flestir fé-
lagar og aðr-
ir á sam-
bandssvæðinu taki þátt
í afmælisdagskránni ...“