Morgunblaðið - 22.11.2002, Síða 36

LISTIR
36 FÖSTUDAGUR 22. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
BORG nefnist sýning Ingu Svölu Þórsdóttur sem
opnuð verður í Listasafni Reykjavíkur – Hafn-
arhúsi kl. 18 í dag. Þar leggur Inga Svala fram
tillögu að milljón manna borgarskipulagi fyrir
Íslendinga í Borgarfirði og á norðanverðu Snæ-
fellsnesi. Að mati Ingu Svölu er þar um að ræða
borgarstaðsetningu á heimsmælikvarða: Þar er
ferskt loft, nægt heitt vatn og kalt, lítil jarð-
skjálftahætta, góð höfn frá náttúrunnar hendi,
gott land til ræktunar, stutt á miðin og gott að-
gengi að fjölbreyttri og umfram allt, óspilltri
náttúru.
Inntak sýningarinnar vísar m.a. í mögulegt
byggingarefni, formlausnir einstakra húsa,
stofnana og hverfa og þar eru settar fram hug-
myndir um áhrif borgarinnar á íslenskan veru-
leika.
Inga Svala segist lítt hrifin af því að skilgreina
sýninguna sem útópíska, þó svo að hún skilji vel
að það hugtak komi upp í tengslum við hana. „Þó
svo að ég setji þarna fram hugmyndir um ákveð-
ið samfélag er hún alls ekki fullmótuð, líkt og sjá
má á sýningunni. Ég held að sagan hafi sýnt að
það fer ekki vel að ein manneskja reyni að smíða
fullbúin hugmyndakerfi. Þannig er ég mjög opin
fyrir samvinnu varðandi þetta verkefni. Sýning
þýsku listakonunnar Annette Wehrmann á verk-
inu Gagn-staður sem opnar í SÍM-húsinu í dag,
kallast t.d. á við mína borgarsýningu en Annette
hefur verið að velta fyrir sér áþekkum hlutum.“
Inga Svala segist hafa unnið að þessu verkefni
í nokkurn tíma, og hafi hún haldið fyrstu sýn-
inguna í tengslum við hana, „Aðalbrautarstöð
Reykjavíkur“, í Berlín árið 2000. „Í þessu verk-
efni sameinast margt af því sem ég hef áhuga á,
og í Borgarsýningunni vík ég að þeirri hugmynd
að við Íslendingar stækkuðum okkar innan-
landsmarkað með því að opna landið fyrir fólki
annars staðar að. Það er staðreynd að á hverjum
degi flytja um 300.000 manns inn í borgir ein-
hvers staðar í heiminum. Þetta tengist auðvitað
hnattvæðingunni og er mikil þörf fyrir hag-
kvæmar, umhverfisvænar og manneskjuvænar
borgarlausnir í heiminum. Ég hef ákveðnar hug-
myndir um hvernig hægt er að skapa hér hag-
kvæmt og sjálfbært samfélag, m.a. í orkumálum.
Á Íslandi hefur verið mikil umræða um sölu á ís-
lenskri orku, en vegna smæðar markaðarins er
leitað að erlendum kaupendum, m.a. í álfram-
leiðslu. Í Borg yrði aðeins notuð raforka, jarð-
hiti, vindorka og orka fengin úr vetni og met-
angasi og skapaður innlendur markaður fyrir
hana.“
Inga Svala bendir á að þótt sýningin fjalli um
ákveðna borgarhugmynd, sé hún ekki framsett
sem hefðbundin arkitektúr- eða borgarskipu-
lagssýning. Sýningin er unnin í ólíka miðla og
felur m.a. í sér teikningar, skúlptúra, neonverk,
myndbandsverk og ljósmyndir. „Ég nota þær að-
ferðir sem ég þekki og kann, þ.e. aðferðir mynd-
listarinnar til að fjalla um þessar hugmyndir.
Það eru reyndar módel á sýningunni en þau eru
ekki hefðbundin arkitektúrmódel. Þeir sem sjá
sýninguna fá heldur ekki svör við öllu því sem á
að framkvæmast í borginni, það bíður betri tíma
að fullvinna hugmyndina, og þá vonandi í sam-
vinnu við aðra,“ segir Inga Svala.
Borgarstæðið í Borgarfirði varð að sögn lista-
konunnar fyrir valinu vegna þeirra kjör-
aðstæðna sem þar ríkja, og segir hún að taka
megi mið af mynstri skýja, fjalla og gróður- og
dýralífi á svæðinu við uppbyggingu borgarinnar.
Saga svæðisins kallast einnig skemmtilega á við
verkefnið. „Þegar Skallagrímur nam land í
Borgarfirði og nefndi fyrsta bæinn Borg hóf
hann ákveðið verkefni sem spennandi er að
halda hér áfram með.“
Sýningin Borg verður opnuð í Hafnarhúsinu í
dag, föstudag, kl. 18.
Skýjaborg eða
milljónaborg?
Mun byggjast upp milljónaborg á Mýrum? Inga
Svala Þórsdóttir veltir þeirri hugmynd fyrir sér
á sýningunni Borg sem opnuð verður í Listasafni
Reykjavíkur – Hafnarhúsi í dag.
ir munir frá norrænum söfnum,
m.a. gripir frá Þjóðminjasafni Ís-
lands og handrit frá Stofnun Árna
Magnússonar. Margvíslegir menn-
ingarviðburðir hafa verið skipu-
lagðir í tilefni af sýningunni en
henni lýkur 18. maí nk.
Forsetinn mun jafnframt heim-
sækja Háskólann í Minneapolis
meðan á dvöl hans stendur og efnt
verður til móttöku fyrir Vestur-Ís-
lendinga og Íslandsvini í tilefni af
heimsókn hans.
FORSETI Íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, er nú staddur í Minnea-
polis í Bandaríkjunum þar sem
hann mun í kvöld flytja setningar-
ávarp sýningarinanr Vikings: The
North Atlantic Saga. Forsetinn
mun einnig opna sýninguna fyrir
almennum gestum ásamt forseta
Vísindasafnsins á laugardag.
Sýningin var skipulögð af Smith-
soninan-stofnuninni í Washington
og fyrst opnuð þar í borg árið 2000.
Á Víkingasýningunni eru fjölmarg-
Forsetinn opnar
Víkingasýninguna
LSTMUNAUPPBOÐ Gallerís Fold-
ar verður í Súlnasal Hótels Sögu á
sunnudag kl. 19. Að venju verður
boðinn upp fjöldi verka af ýmsum
toga, þar á meðal mörg verk gömlu
meistaranna.
Uppboðsverkin eru til sýnis í Gall-
eríi Fold, Rauðarárstíg 14–16, í dag
kl. 10–18, laugardag til kl. 17 og
sunnudag kl. 12–17.
Listmunaupp-
boð í Súlnasal
SÓMALSKA fyrirsætan og baráttu-
konan Waris Dirie kemur til Íslands
um helgina en ný bók hennar, Eyði-
merkurdögun, er nýkomin út hjá
JPV útgáfu.
Þetta er í annað sinn sem Waris
Dirie kemur hingað til lands en hing-
að kom hún fyrst fyrir ári þegar met-
sölubók hennar, Eyðimerkurblómið,
kom út. Hún hélt fyrirlestur á vegum
Unifem á Íslandi.
Eyðimerkurdögun er önnur bók
hennar og þar segir hún frá þrá sinni
eftir heimahögunum í Sómalíu sem
hún flúði barnung. Bókin hlaut á
dögunum alþjóðleg bókmenntaverð-
laun, Corine-verðlaunin, en þau eru
þýsk að uppruna. Hún hefur sett á
laggirnar sérstök samtök til að berj-
ast gegn ofbeldi á konum. Þau bera
heitið Desert Dawn eða Eyðimerk-
urdögun. Hún hefur verið á ferð um
Evrópu að halda fyrirlestra um of-
beldi gegn konum. Heimasíða sam-
takanna er www.desertdawn.com.
Waris Dirie áritar bók sína á
sunnudag í Pennanum, Kringlunni,
kl. 14 og í Eymundsson, Smáranum,
kl. 15, Bókabúð Máls og menningar,
Laugvegi 18, kl. 17 á mánudag og á
þriðjudag kl. 17 í Eymundsson,
Austurstræti.
Waris Dirie
áritar bók sína
Waris Dirie á Íslandi í fyrra.
SKAMMDEGIÐ
er skollið á og hugur
margra leitar suður
á bóginn, burt frá
norrænu frosti og
fýlusvipum í bros-
mildari hlýju og létt-
úð sólarlanda. Þetta
virtist liggja í loftinu
á fjölsóttum tónleik-
unum í Íslenzku óp-
erunni á miðviku-
dagskvöld, og
kannski ekki síður
forvitni eftir að
heyra í Höllu Mar-
gréti Árnadóttur,
sem söng svo eftir-
minnilega hina seiðandi poppbal-
löðu Valgeirs Guðjónssonar, Hægt
og hljótt, í Evrópusöngvakeppni
sjónvarpsstöðva fyrir fimmtán ár-
um en hefur dvalið síðan að mestu
á Ítalíu við nám og störf.
Lögin þrettán á prentaðri dag-
skrá tónleikanna, sem haldnir voru
í tilefni af útgáfu á nýjum geisla-
diski, létu sum kunnuglega í eyr-
um, þó að fæstir áheyrenda kynnu
sjálfsagt að nefna þau öll réttu
nafni, hvað þá höfunda þeirra. Gilti
það um valsinn Reginella (G.
Lama) og hið cha-cha kennda Dici-
tencello vuie (R. Falvo), en flestir
eldri en um fimmtugt hlutu hins
vegar að kannast við Volare (D.
Modugno) frá gullaldarárum
ítalskra dægurlaga á sjötta áratug.
I te vurria vasa! (E. di Capua) og
tangóinn Ti voglio tanto bene (E.
de Curtis; lipurlega stiginn af 14–
15 ára Íslandsmeisturum í sam-
kvæmisdansi) voru minna þekkt,
en O sole mio (di Capua) öllu bet-
ur. Hvað þá Mamma (C. A. Bixio)
þar sem 13 hvítklæddar berfættar
stúlkur „alla lazzarine“ úr Barna-
kór Skálholtskirkju sungu með við
prýðisgóðar undirtektir áheyr-
enda. Sérleikin innskotsatriði Nap-
ólí-kvintettsins fyrir og eftir hlé
komu ekki fram af tónleikaskránni,
né raunar aðrir flytjendur en ein-
söngvarinn, og er hér því byggt á
vitneskju frá forkynn-
ingu í Morgunblaðinu.
Eftir hlé var fyrst
Napólívalsinn Te voglio
bene assaje (R. Sacco)
með aðstoð karlakórs
úr Kirkjukór Selfoss,
hið alþekkta Santa
Lucia (T. Cottrau) þar
sem 17 konur kórsins
bættust við, ’O surdato
’nnamurato (E. Cann-
ino; m. karlakór) og
ótilgreind tarantella
með hljómsveitinni
einni. Síðan kom Non ti
scordar di me (de Curt-
is) og hið alþekkta
Torna a Surriento eftir
sama höfund sem var undirleikari
Giglis. Loks var kláfsöngurinn
frægi, Funiculì funiculà, sunginn
með karlakór og síðan stúlkunum
og kórkonunum er leiddust upp á
svið í lokin.
Þó að undirtektir reyndust afar
hlýjar (það heyrðist m.a.s. „brav-
að“ eftir Surriento og víða kvað við
taktfast klapp, auk þess sem hlust-
endur klöppuðu standandi eftir
síðasta atriðið) voru þessir tón-
leikar að viti undirritaðs, burtséð
frá nettri spilamennsku Napólís-
veitarinnar, meira fyrir augu en
eyru. Það lék enginn vafi á glæsi-
legri útgeislun Höllu Margrétar á
sviðinu. En hvað sjálfan sönginn
áhrærir var fókusinn það laus og
víbratóið það stjórnlaust að það
hlaut að spilla verulega fyrir heild-
inni, þrátt fyrir auðsýnda innlifun.
Napólískar
alþýðudillur
Ríkarður Ö. Pálsson
TÓNLIST
Íslenzka óperan
Útgáfutónleikar. Halla Margrét Árnadótt-
ir og Napólísveitin (Tatu Kantoma harm-
ónika, Kristinn H. Árnason gítar, Erik
Qvick slagverk, Jón Skuggi kontrabassi
og Magnús R. Einarsson mandólín).
Barnakór Skálholtskirkju u. stj. Hilmars
Arnar Agnarssonar og kirkjukór Selfoss-
kirkju u. stj. Glúms Gylfasonar. Miðviku-
daginn 20. nóvember kl. 20.
EINSÖNGSTÓNLEIKAR
Halla Margrét
Listaháskóli Íslands Opið hús
verður í hönnunardeildinni í dag. Í
deildinni er boðið er uppá 90 eininga
nám til BA-gráðu. Kennt er á eft-
irfarandi brautum: Grafísk hönnun
(prentmiðlar og margmiðlun), vöru-
hönnun (textíl og fatahönnun eða
þrívið hönnun) og arkitektúr. Kenn-
arar og nemendur verða til viðtals
og farið verður í skoðunarferðir um
húsið.
Árni Sighvatsson opnar myndlist-
arsýningu í Félagsstarfi Gerðu-
bergs kl. 16. Við opnunina syngur
Gerðubergskórinn og Árni tekur
sjálfur lagið og flytur lög eftir Sig-
valda Kaldalóns o.fl. Undirleikari er
Jón Sigurðsson en þeir félagar gáfu
út geislaplötu árið 2000 með lögum
Sigvalda.
Árni er baritonsöngvari og starfar
sem söngkennari. Hann hefur sótt
námskeið undanfarin ár í olíumálun,
vatnslitamálun, tréskurði o.fl.
Sýningin stendur fram í febrúar og
er opin virka daga kl. 10–17, um
helgar kl. 13–17.
Gallerí Nema hvað, Skólavörðu-
stíg Íris Eggertsdóttir opnar sýn-
inguna „Skyn“ kl. 18. Íris er á loka-
ári í myndlist við LHÍ og sýnir
mjúka skúlptúra úr textíl sem hafa
eða framkalla líkamlega tengingu
við tilfinningu eða minningu.
Sýningin verður opin frá föstudegi
til fimmtudags kl. 12–14.
Bókabúð Máls og menningar,
Laugavegi Lesið verður úr nýjum
bókum kl. 17. Alla Valdimarsdóttir
les úr bók sinni Leggðu rækt við
ástina, Þórir Steingrímsson kynnir
bókina Sakamál 2002 og Anna
Kristine Magnúsdóttir les úr við-
talsbók sinni, Litróf lífsins II. Þá
mun Geir Ólafsson söngvari syngja
við undirleik hljómsveitarinnar
Furstanna.
Vesturfarasetrið, Hofsósi Viðar
Hreinsson heldur fyrirlestur um
Stephan G. Stephansson kl. 20. Til-
efnið er nýútkomin ævisaga Steph-
ans, Landneminn mikli, sem Viðar
er höfundur að. Hann mun fjalla
sérstaklega um tengsl Stephans við
Skagafjörð og lesa kafla úr ævisög-
unni.
Skriðuklaustur Kvöldvaka hinna
myrku afla nefnist dagskrá sem
hefst kl. 20.30 og er um að ræða
fræðslu um galdur á miðöldum.
Vaktir eru upp draugar og kveðnir
niður, kveðist á að gömlum sið og
rýnt í Píslarsögu Jóns þumlungs.
Minjasafn Austurlands Fyr-
irlestrar um klausturlíf hefjast kl.
14. Jón Ingi Sigurbjörnsson, sagn-
fræðingur og kennari í ME, flytur
erindi sem heitir Að setjast í helgan
stein.
Skúli Björn Gunnarsson, for-
stöðumaður Gunnarsstofnunar,
fjallar um klaustrið að Skriðu.
Steinunn Kristjánsdóttir fornleifa-
fræðingur fjallar um Skriðuklaustur
– híbýli helgra manna.
Þá hafa nemendur við ME opnað
sýninguna Klausturlíf á Íslandi og
stendur hún til desemberloka.
Félagsheimili Þingeyri Efnt verð-
ur til skemmtikvölds í tilefni af út-
gáfu Ljóðasafns Elíasar M.V. Þór-
arinssonar frá Hrauni í Keldudal í
Dýrafirði kl. 20.30. Meðal flytjenda
eru Ólína Þorvarðardóttir, Sigurður
Pétursson, Valdimar Gíslason, Páll
Elíasson. Ljóðasafnið er fjögur
bindi, samtals rúmar 1.300 bls. Að
útgáfunni standa Kristjana Vagns-
dóttir, Hrafngerður Elíasdóttir og
Siggeir Stefánsson.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
♦ ♦ ♦