Morgunblaðið - 22.11.2002, Blaðsíða 48

MINNINGAR
48 FÖSTUDAGUR 22. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Svava Lárus-dóttir fæddist á
Efra-Vaðli á Barða-
strönd hinn 15.
ágúst 1911. Hún lést
í Seljahlíð í Hjalla-
seli 55 í Reykjavík
12. nóvember síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Lárus
Mikael Stefánsson
bóndi á Efra-Vaðli,
f. 22.9. 1871, d. 13.4.
1930, og kona hans
Jónína Valgerður
Engilbertsdóttir, frá
Melgraseyri við Ísa-
fjarðardjúp, f. 11.1. 1875, d. 9.2.
1926. Svava var fimmta yngst af
14 börnum þeirra hjóna. Elstur
var Gísli Hjörtur (1894–1964), svo
Kristjóna (1896–1924), Valgerður
Guðrún (1898–1984), Stefán Mika-
el (1900–1970), Halldóra (1905–
1985), Lára (1906–1989), Aðal-
heiður Jenny (1907–1937), Krist-
inn Janus (1908–1937), María
(1910–1992), Jóhanna (1913–
1974), Anna Sigurbjörg (1914–
1997), Gústaf Adolf (f. 1917) og
Valdimar (f. 1920). Vegna erfið-
leika og veikinda á heimili for-
eldra Svövu var hún, eins og fleiri
systkini hennar, send sem barn í
fóstur og fór hún til hjónanna
Hafliða Þórðar Snæbjörnssonar
(f. 2.5. 1886, d. 19.10. 1926) og
Matthildar Jónsdóttur (f. 16.3.
1992. b) Erla Arnardóttir tann-
tæknir, f. 3.2. 1965, gift Sigurði
Viðari Ottesen, trésmið og neyð-
arverði, f. 18.8. 1958, þeirra börn
eru Andri Rafn, f. 1.2. 1991, og
Thelma Björk, f. 18.12. 1995, c)
Harpa lífefnafræðingur, f. 29.10.
1974, gift Vilberg Sverrissyni
nuddara, f. 30.5. 1972, þeirra dæt-
ur eru, Aþena, f. 3.6. 1999, og
Perla, f. 5.10. 2002, d) Árni Svav-
ar, nemi í Flugskóla Íslands, f.
25.9. 1979. 3) Svala hjúkrunar-
fræðingur, f. 12.6. 1948, var gift
Jóni Þórðarsyni lyfsala, f. 10.1.
1949, þeirra börn eru: a) Árni Þór,
f. 3.7.1972, kerfisfræðingur og
sjúkraþjálfari, sambýliskona hans
er Margrét Huld Einarsdóttir
lyfjatæknir, f. 5.1. 1973, þeirra
dóttir er Anita Rún, f. 29.5. 1995,
b) Kristján Örn, sölustjóri, f. 4.3.
1976, c) Margrét Svava, nemi í
Menntaskólanum við Sund, f. 21.7.
1986. 4) Guðrún Hafdís, starfs-
maður Sótthreinsunardeildar
Landspítalans í Fossvogi, f. 22.12.
1953.
Svava og Karl bjuggu allan sinn
búskap í Reykjavík, lengst af á
Hrefnugötu 7. Svava vann við ým-
is störf fyrst eftir komuna til
Reykjavíkur en lengst af vann hún
við sauma, m.a. á Saumastofu
Feldsins. Um nokkurt skeið vann
hún í matstofu Háskóla Íslands.
Þau hjónin voru um árabil félagar
í Breiðfirðingafélaginu og sungu
með Breiðfirðingakórnum. Síð-
ustu níu árin var heimili Svövu í
Seljahlíð.
Útför Svövu verður gerð frá
Háteigskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 10.30.
1887, d. 26.4. 1966),
sem þá bjuggu í
Hergilsey á Breiða-
firði, og síðar á
Skálmarnesmúla í A-
Barðastrandarsýslu.
Fóstursystkini Svövu
voru Kristján Pétur
(1911–1918), Snæ-
björn Gunnar (1916–
1948), Kristján (f.
1919) og Guðrún Sig-
ríður (f. 1921).
Hinn 23. maí 1942
giftist Svava Karli
Þorleifi Kristjánssyni
fv. verkstjóra hjá
Reykjavíkurborg, f. 29.8. 1907 á
Hjarðarbóli í Eyrarsveit, d. 13.1.
1995. Foreldrar hans voru Krist-
ján Þorleifsson, hreppstjóri og
sýslunefndarmaður, kenndur við
Grund í Grundarfirði, f. 21.3.
1876, d. 23.6. 1959, og kona hans
Ragnheiður Benediktsdóttir, f.
3.4. 1875, d. 18.8. 1929. Börn
Svövu og Karls eru: 1) drengur, f.
12.8. 1943, d. 18.8. 1943. 2) Ragn-
heiður Kristín bókari, f. 24.11.
1944, gift Erni Árnasyni rafverk-
taka, f. 24.3. 1943, þau eiga fjögur
börn: a) Karl rafvirki og lögreglu-
maður, f. 8.10. 1961, kvæntur
Hönnu Erlingsdóttur leikskóla-
leiðbeinanda, f. 23.8. 1962, þeirra
börn eru Erlingur Örn, f. 30.12.
1982, Ragnheiður Svava, f. 31.3.
1987, og Áslaug Kristín, f. 17.3.
Einn fagran sumardag, eins og
þeir gerast yndislegastir á Barða-
strönd, vorum við fjölskyldan ásamt
tengdaforeldum mínum stödd í tún-
fætinum á Vaðli. Svava lék við hvern
sinn fingur, steinar, þúfur og börð
öðluðust líf í minningunni um ærsla-
fulla leiki barna frá æsku hennar á
þessum stað, sem hún rak uppruna
sinn til. Minningar sem blandnar
voru fölskvalausri gleði en einnig
trega og söknuði reyndrar konu sem
í æsku kynntist harmleik upplausn-
ar barnmargrar fjölskyldu vegna að-
stæðna sem margir Íslendingar
máttu þola, þegar veikindi bar að.
Þannig áttum við gleðiríka en
jafnframt alvöruþrungna stund og
mér varð ljóst að í raun var öll nátt-
úran þarna ennþá eins og Svava
mundi hana. Það sem hafði breyst
frá fyrri tíð var að samferðafólkið
sem lífgaði sögurnar hennar var allt
horfið burt á einn eða annan veg. Og
mitt í gleðinni yfir stund og stað
gekk Svava til manns síns sem stóð
þar hjá og skyggðist yfir Breiða-
fjörðinn í átt til Grundarfjarðar,
læddi lófa sínum í hönd hans og
hvíslaði: „Já, Kalli minn, ég sá alltaf
heim til þín, elskan mín.“
Þessi stund með Svövu og Karli
tengaforeldrum mínum kom í huga
mér er ég frétti af andláti hennar og
varð hugsað til þess hve fegurð nátt-
úrunnar er nátengd því fólki sem
upplifun hennar á sér stað með. Þúf-
ur og steinar líkjast hvert öðru hvar
sem er, nema persónur og atburðir
tengdir mönnum komi til. Ævin er
öll vörðuð stöðum og stundum sem
tengjast fólki, ferðafélögum til
skamms eða langs tíma.
Ég var svo heppinn að fá að slást í
för með Svövu og Karli um áratuga
skeið sem tengdasonur þeirra.
Fylgjast með og taka þátt í atorku-
sömu, heiðarlegu og trúræknu fjöl-
skyldulífi þeirra. Deila með þeim
söguheimi frá æsku- og uppvaxtar-
árum þeirra í frásögnum af sam-
skiptum fólks í sveitinni og baráttu
þess fyrir lífsbjörginni.
Ástarsagan þeirra Svövu og Karls
er þau kynntust á Siglufirði gleym-
ist ekki þeim sem fengu að heyra.
Tryggðaböndin sem þar voru hnýtt
dugðu til æviloka og samferð þeirra
ljómar af þeirri lífsfyllingu sem
tveimur einstaklingum er frekast
unnt að veita hvor öðrum á ævi-
langri samferð.
Svava var mikil hagleikskona,
lærði saumaskap og vann við þá iðn
um nokkurra ára skeið. Hún hélt
manni sínum og dætrum fagurt
heimili sem bar vitni um smekkvísi
og snyrtimennsku.
Jólaboð, kvöldkaffi og miðdegis-
heimsóknir á Hrefnugötuna voru til-
hlökkunarefni. Alltaf var manni tek-
ið eins og kónginn hefði borið að
garði og engu líkara en húsfreyjan
hefði veður af hverri komu. Nýbak-
aðar tertur og smákökur dregnar út
úr langa skápnum og vöfflujárnið
rétt að verða heitt. Svava brosandi í
einlægri gleði yfir nærveru yngstu
afkomendanna og Kalli tilbúinn í
stólnum sínum úti í horni að verða
við óskum um reiðtúr á afakné.
Nýprjónaðir vettlingar og sokkar
í fallegum litum eins og listaverk
fyrir litlar hendur og fætur báru
vott um sköpunarsnilld sem áður
hafði fengið að njóta sín í fötum sem
hún saumaði en nú fyrir okkur og
barnabörnin. Handbragð sem lista-
fólki einu er lagið. Heimilið allt í
skorðum, hver hlutur á sínum stað
og hlýjan og notalegheitin innsigluð
með móðurlegu vangastroki og
geislandi brosi í lok heimsóknar.
Og nú er andartakið liðið frá því
er Karl hóf sína hinstu ferð og kallið
hennar Svövu komið. Söknuðinn og
hryggðina sem við börnin þeirra
berum nú verðum við að milda með
ljúfum minningum sem hvert okkar
geymir, og ég er þess fullviss að
góður Guð hefur látið óskina hans
Karls rætast þegar hann sendi
Svövu þessa fallegu afmælisósk.
Ég Drottin bið af heilu hjarta
að Hann þér gefi framtíð bjarta.
Svo okkar lífsins kærleiksbönd,
áfram tengist hönd í hönd.
Ég kveð þessa mætu konu með
virðingu og þökk og bið Guð að
geyma hana.
Jón Þórðarson.
Ég hef verið svo lánsöm í lífinu að
eiga yndislega ömmu og afa og feng-
ið að njóta umhyggju þeirra fram á
fullorðinsárin. Ég náði meira að
segja að kynna eldri dóttur mína
fyrir gimsteininum, henni ömmu,
sem er alveg ómetanlegt.
Flestar mínar æskuminningar
eru af samverustundum með ömmu
og afa á Hrefnugötunni, þar sem
þau dunduðu með mér og kenndu
mér sitt lítið af hverju. Þær voru
ófáar stundirnar sem ég eyddi í
stólnum hennar ömmu í horninu við
að hekla og prjóna undir hennar
leiðsögn og við borðstofuborðið að
spila „kasínu“ og „þjóf“. Amma
spillti mér þó aldrei. Ég man eitt
sinn, þegar við urðum ósammála um
spilaaðferð, þá sagði hún við mig, að
það væri „Ár aldraðra“ og því ætti
hún að ráða. Hún bar líka alltaf hag
minn fyrir brjósti þótt ég kynni ekki
alltaf að meta það, eins og þegar ég
var lítil og átti að fara í bað hjá
ömmu og hún setti svo lítið vatn í
baðið að það náði ekki að flæða yfir
lærin á mér og þrátt fyrir mótmæli
mín fékk ég ekki meira vatn í baðið,
því amma var svo hrædd um að ég
drukknaði. Svona var hún nú ynd-
isleg.
Ég man líka eftir að liggja, einu
sinni sem oftar, á bedda við hliðina á
rúminu hjá ömmu og afa, í hvítum,
brakandi hreinum sængurfötum,
amma á rúmstokknum syngjandi
barnasálma og vekjarklukkan þeirra
tikkandi við höfðagaflinn hjá mér.
Alla tíð síðan og um ókomna tíð mun
svona vekjaraklukkutif hlýja mér
um hjartaræturnar.
Minningarnar um ferðalögin á
Hjarðarból, skjótast líka upp í koll-
inn. Það var alltaf svo gaman að fara
með ömmu og afa á græna Golf-
inum, því þau tóku alltaf með sér
nestiskörfu og stoppuðu á miðri leið
og gæddu sér á kræsingunum henn-
ar ömmu. Enda þótti mér amma
snilldarkokkur og bar kæfuna henn-
ar þar hæst. Þegar ég varð eldri var
það ómissandi hluti af jólaböllum og
árshátíðum að fara til ömmu og fá
lánað glingur. Amma sem alltaf var
svo fín og sæt.
Minningarnar um ömmu eru
óteljandi enda amma búin að vera
stór hluti af lífi mínu frá því að ég
fæddist. Eitt af því sem amma gerði
þegar maður kvaddi hana og hún
hefur gert þetta frá því að ég man
eftir mér, var að strjúka manni um
kinnarnar með báðum höndum og
segja: „Mikið ertu nú falleg/-ur.“ En
í þetta sinn kveðjum við ömmu án
þess að hún strjúki okkur um vang-
ann, en við getum huggað okkur við
það að nú dansar amma glöð við afa
og litla drenginn þeirra. Við getum
ekki annað en verið ánægð fyrir
hennar hönd, þó að við sem horfum
á eftir henni inn í sólarlagið sitjum
hér með tárvotar kinnar og séum að
kveðja eina elskulegustu manneskj-
una í lífi okkar allra. En við verðum
að muna að við erum þau heppnu,
því við fengum að njóta hlýjunnar
hennar ömmu í uppvextinum og
fengum tækifæri til að eignast ótal
hugljúfar minningar með henni og
afa, sem munu lifa með okkur um
aldur og ævi.
Elsku amma, takk fyrir allt.
Þín
Harpa.
Í dag kveð ég elsku ömmu, sem
skilur eftir sig margar fagrar minn-
ingar, sem gott er að ylja sér við.
Það er táknrænt að hún skyldi
kveðja svona snögglega á þriðju-
degi. Þriðjudagar voru dansdagar
hjá henni og hún varð helst að vera
rúmföst til þess að sleppa danstím-
unum. Þessi dagur hefur verið mikill
gleðidagur fyrir ömmu, þó svo að við
sitjum hér eftir með söknuð í hjarta.
Hún hefur loksins fengið að dansa
við rétta dansherrann sinn, afa, sem
hún hefur saknað mikið, en hann dó
fyrir sjö árum. Nú eru þau saman
aftur – frísk og kát.
Þó svo að mikill aldursmunur
væri á milli mín og ömmu áttum við
margt sameiginlegt og gerðum
margt saman á meðan hún og afi
bjuggu á Hrefnugötunni og fyrstu
árin þeirra í Seljahlíð. Amma saum-
aði mikið og prjónaði. Stundum sát-
um við með handavinnuna okkar og
hlustuðum á Ríó tríóið eða Björgvin
Halldórsson, sem hún hélt mikið
upp á. Þær eru ófáar hendurnar,
sem hafa fengið hlýja vettlinga frá
ömmu. Ég man ennþá eftir gleði-
svipnum á andliti hennar, þegar ég
kom eitt haustkvöld 1990 og bað
hana um að prjóna fyrir mig litla
sokka og vettlinga, vegna þess að ég
ætti von á barni. Prjónarnir voru
sóttir og hún byrjaði strax að
prjóna. Margar ferðirnar fórum við
saman í bæinn, því amma hafði svo
gaman af því að kaupa sér föt og
vildi líta vel út. Hún fylgdist líka vel
með tískunni, átti alltaf nýjustu
saumablöðin og pöntunarlistana. Afi
naut góðs af þessum ferðum okkar,
því við enduðum alltaf í bakaríi og
komum heim með vínarbrauð handa
honum.
Minningarnar eru ljúfar og svo
ótal, ótal margar. Þá gimsteina
varðveiti ég í hjarta mér.
Elsku amma mín, ég kveð þig
með söknuði og hlakka til að hitta
ykkur afa, þegar þar að kemur.
Þangað til munu þessar ljóðlínur
óma í huga mér:
Minn hugur þráir, hjartað ákaft saknar,
er horfnum stundum ljúfum dvel ég hjá.
Þú fagra minning eftir skildir eina,
sem aldrei gleymi meðan lífs ég er.
(Cesar.)
Hafðu þökk fyrir allt.
Þín dótturdóttir,
Erla.
Elsku amma. Í huganum er ekki
langt síðan ég lék mér á Hrefnugöt-
unni hjá ykkur afa, prílaði í trjánum,
úðaði í mig rifsberjum og bjó til
heilu vegakerfin úr sveskjusteinum.
Þegar ég hugsa til ykkar afa finn ég
fyrir djúpum kærleik sem mér hefur
alltaf þótt einkenna samverustundir
okkar, minnist heimsóknanna til
ykkar og hve vel mér leið ávallt í
nærveru ykkar. Í minningunni eruð
þið afi nánast órjúfanleg heild og ég
hef í gegnum tíðina dáðst að sam-
heldni ykkar, sérstaklega síðustu
árin á Hrefnugötunni þar sem heilsu
ykkar beggja var farið að hraka og
þið skiptust orðið á að heimsækja
hvort annað á spítala þrátt fyrir eig-
ið heilsuleysi. Það gladdi mig veru-
lega að verða vitni að því hve vel
ykkur leið eftir að þið fluttust í
„sveitina“ í Seljahlíð þar sem þið
gátuð notið betur síðustu áranna
saman. Ég veit að þú hefur saknað
afa mikið síðustu sjö árin og þrátt
fyrir að ég finni fyrir söknuði við
þessa kveðjustund þá finn ég einnig
fyrir gleði yfir að vita af ykkur sam-
an á ný. Megi guð geyma þig, amma
mín, minning ykkar mun lifa.
Árni Þór Jónsson.
SVAVA
LÁRUSDÓTTIR
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
LÁRA BJÖRNSDÓTTIR
frá Neskaupstað,
Norðurbrún 1, Reykjavík,
lést á líknardeild Landspítala Landakoti mánu-
daginn 18. nóvember.
Guðbjörg Sigurðardóttir, Guðlaugur Gíslason,
Jón Sigurðsson, Ingibjörg Guðmundsdóttir,
Selma Sigurðardóttir, Gunnar Þ. Jónsson,
Björn E. Sigurðsson, Hólmfríður Sigurðardóttir,
Hreinn Sigurðsson,
Gróa Sigurðardóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Bróðir okkar,
TORFI NIKULÁSSON,
Túngötu 38,
Eyrarbakka,
verður jarðsunginn frá Eyrarbakkakirkju laug-
ardaginn 23. nóvember kl. 14.00.
Blóm og kransar afþakkaðir en þeim, sem vilja
minnast hans, er vinsamlega bent á dvalar-
heimilið Sólvelli, Eyrarbakka, eða Hjartavernd.
Fyrir hönd fjölskyldunnar,
Matthildur Nikulásdóttir,
Þorkell Nikulásson.
Ástkær eiginkona mín, móðir mín og amma
okkar,
NÍNA HEIÐRÚN JÓNSDÓTTIR,
frá Seyðisfirði,
Sævangi 24,
Hafnarfirði,
lést föstudaginn 15. nóvember sl.
Útförin mun fara fram frá Víðistaðakirkju
mánudaginn 25. nóvember kl. 13.30.
Trausti Hólm Jónasson,
Inga Jóna Traustadóttir,
Trausti Rúnar Egilsson,
Sigurður Benedikt Egilsson,
Berglind Ósk.