Morgunblaðið - 04.12.2002, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 MIÐVIKUDAGUR 4. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
SLÖKKVILIÐI höfuðborgarsvæðisins voru í gær
afhentir tveir nýir björgunarbátar og nýr
slökkviliðsbíll. Verða tækin í stöð liðsins á
Reykjavíkurflugvelli og er með búnaðinum verið
að efla slökkvi- og björgunarbúnað vallarins.
Annar báturinn verður geymdur í skýli sem
byggt hefur verið við sjósetningarbrautina í
Nauthólsvík en hinn er í slökkvistöðinni á flug-
vellinum.
Þorgeir Pálsson flugmálastjóri og Sturla Böðv-
arsson samgönguráðherra fluttu ávörp er tækin
voru afhent. Sagði ráðherra að nú þegar Reykja-
víkurflugvöllur hefði nýlega verið afhentur
formlega eftir endurnýjun og með tilkomu þess-
ara nýju tækja væri enn betur séð fyrir öryggis-
málum vallarins. Kvað hann úrtöluraddir sem
vildu flugvöllinn burtu hljóta að þagna þegar
ljóst væri hversu vel væri búið orðið flugvell-
inum.
Björgunarbátarnir eru af Zodiak Mark V-gerð,
5,85 m langir og 2,48 m breiðir. Hvor bátur get-
ur borið 15-20 menn og eru þeir búnir tveimur
50 hestafla Yamaha utanborðsmótorum sem geta
knúið þá á 25 sjómílna hraða. Bátunum fylgja
2X10 metra uppblásanlegir björgunarflekar.
Þeir eru vel búnir siglinga- og fjarskiptabúnaði,
GPS staðsetningartækjum og fleiru.
Slökkviliðsbíllinn er sá fullkomnasti sem er á
flugvelli á vegum Flugmálastjórnar segir í frétt
frá Flugmálastjórn. Hann er af gerðinni MAN
með 420 hestafla vél og drif á öllum þremur há-
singunum. Tvær vatnsbyssur eru á bílnum, önn-
ur á þaki sem dælt getur fjögur þúsund lítrum á
mínútu en hin að framan og getur hún dælt þús-
und lítrum á mínútu.
Tveir nýir björgunarbátar
og slökkviliðsbíll í gagnið
Nýi slökkviliðsbíllinn er fjær og eru sprautur bæði á þaki og framenda bílsins.
Morgunblaðið/Júlíus
Annar nýi björgunarbáturinn var sjósettur og prófaður í gær.
Flugmálastjórn afhendir Slökkviliðinu búnað
TRYGGINGASTOFNUN ríkisins
(TR) verður falið að setja á fót tvo
lyfjagagnagrunna til sameiginlegra
nota fyrir TR, landlækni og Lyfja-
stofnun, samkvæmt frumvarpi sem
Jón Kristjánsson heilbrigðisráðherra
lagði fram á Alþingi í gær til breyt-
inga á lyfjalögum. Annar lyfjagagna-
grunnurinn mun innihalda persónu-
greinanlegar upplýsingar en hinn
ópersónugreinanlegar upplýsingar
um afgreiðslu lyfja til sjúklinga.
Tryggingastofnun ríkisins, Lyfja-
stofnun og landlækni verður heimill
aðgangur að persónugreinanlegum
upplýsingum í lyfjagagnagrunninum,
„í því skyni að koma í veg fyrir mis-
notkun ávana- og fíknilyfja og færa
sönnur á ætlaða ólögmæta háttsemi,
að greina og skoða tilurð lyfjaávísana
með tilliti til lyfjakostnaðar og til end-
urgreiðslu lyfjakostnaðar einstak-
lings,“ eins og segir í ákvæðum frum-
varpsins.
Tilgangurinn með frumvarpinu er
að herða eftirlit með ávana- og fíkni-
lyfjum, koma í veg fyrir misnotkun
þeirra og færa sönnur á ætlaða ólög-
mæta háttsemi. Er að því stefnt að
gagnagrunnarnir verði að fullu komn-
ir í notkun 1. janúar 2005. Samkvæmt
frumvarpinu getur landlæknir sótt
upplýsingar um ávísanir lækna og
lyfjanotkun milliliðalaust beint í per-
sónugreinanlega lyfjagagnagrunn-
inn, verði frumvarpið að lögum.
„Verði landlæknir þess áskynja að
ávísun eða notkun ávana- og fíknilyfja
sé ólögmæt er nauðsynlegt að hægt
sé að bregðast skjótt og auðveldlega
við svo að grípa megi til viðeigandi
ráðstafana. Rafrænum gagnagrunni
er ætlað að bæta úr og auka skilvirkni
þess eftirlits sem fram til þessa hefur
verið haft með ávísun lækna á ávana-
og fíknilyf,“ segir í skýringum við
frumvarpið.
Varðveisla og vinnsla
Lyfsölum er skylt skv. núgildandi
ákvæðum lyfjalaga að afhenda TR
rafrænar upplýsingar um afgreiðslu
lyfja og er landlækni heimilt að kalla
eftir tölvuskráðum upplýsingum frá
apótekum. Í athugasemdum með
frumvarpinu er hins vegar bent á að
ekki sé sérstaklega kveðið á í lögum
um heimild til varðveislu og vinnslu
þessara upplýsinga.
„Nauðsynlegt er að lögfesta skýra
heimild Tryggingastofnunar ríkisins
til að koma á fót og reka lyfjagagna-
grunna. Þá þarf samkvæmt lögum um
persónuvernd og meðferð persónu-
upplýsinga að geta þess hver sé
ábyrgðaraðili grunnanna. Lögfesta
þarf beinan aðgang landlæknis að
persónugreinanlega gagnagrunnin-
um í stað þess að hann þurfi að kalla
eftir þeim í tölvutæku formi til við-
komandi lyfsala. Þá er nauðsynlegt að
kveða skýrar á um eftirlit landlæknis
og Lyfjastofnunar með ávana- og
fíknilyfjum,“ segir í greinargerð
frumvarpsins.
Skilyrði sett fyrir aðgangi
TR fær aðgang að persónugrein-
anlega gagnagrunninum þegar fyrir
liggur samþykki sjúkratryggðs ein-
staklings til afgreiðslu máls hans og
einnig til að kanna lyfjaávísanir og
ávísanavenjur lækna vegna eftirlits
með lyfjakostnaði.
Lyfjastofnun fær aðgang að grunn-
inum þegar rökstuddur grunur leikur
á um fölsun lyfseðils fyrir ávana- og
fíknilyfi eða að tilurð hans hafi orðið
með öðrum ólögmætum hætti. Einnig
fær Lyfjastofnun aðgang að grunn-
inum þegar rökstuddur grunur leikur
á að um ranga afgreiðslu lyfjaávísun-
ar á ávana- og fíknilyf sé að ræða.
Landlæknir fær aðgang að per-
sónugreinanlega gagnagrunninum í
fyrsta lagi þegar einstaklingur fær
ávísað miklu af ávana- og fíknilyfjum
frá mörgum læknum. Í öðru lagi þeg-
ar læknir ávísar ávana- og fíknilyfjum
á sjálfan sig og í þriðja lagi þegar ein-
staklingur fær ávísað meira af ávana-
og fíknilyfjum en eðlilegt getur talist
á tilteknu tímabili, skv. ákvæðum
frumvarpsins.
„Dæmi eru um að fíkniefnaneyt-
endur gangi á milli lækna og fái ávís-
un á ávana- og fíknilyf til eigin neyslu
eða jafnvel sölu, oft til að fjármagna
neyslu. Nauðsynlegt er að stemma
stigu við slíkri óheillaþróun með
auknu eftirliti. Þá geta þau tilvik m.a.
komið upp að læknir ávísar sjálfum
sér óhóflegu magni ávana- og fíkni-
lyfja til eigin nota. Því er mikilvægt að
landlæknir geti, í undantekningartil-
vikum, fengið beinan aðgang að per-
sónugreinanlegum upplýsingum á
rafrænu formi. Þannig getur hann
greint vandamálið á mun markvissari
og skjótari hátt en áður var hægt og
gripið fyrr til viðeigandi aðgerða. Til-
gangurinn er að herða eftirlit með
ávana- og fíknilyfjum, koma í veg fyr-
ir misnotkun þeirra og færa sönnur á
ætlaða ólögmæta háttsemi. Þá er til-
gangur ákvæða um aðgang Trygg-
ingastofnunar ríkisins að persónu-
greinanlegum upplýsingum um
sjúklinga í gagnagrunni að auka þjón-
ustu við sjúkratryggða og einfalda
vinnslu við endurgreiðslur sam-
kvæmt réttindum þeirra, þó að því
skilyrði uppfylltu að sjúklingur sam-
þykki vinnsluna. Augljóst hagræði er
fyrir sjúkratryggðan að hafa á einum
stað upplýsingar um lyfjanotkun sína
auk þess sem það getur auðveldað
endurgreiðslur vegna lyfjakostnaðar.
Þá er nauðsynlegt fyrir Trygginga-
stofnun að geta kannað tilurð lyfja-
ávísana og ávísanamynstur lækna til
að geta rækt eftirlitshlutverk sitt með
lyfjakostnaði,“ segir í athugasemdum
með frumvarpinu. Gert er ráð fyrir að
til að sinna auknu eftirliti með ávana-
og fíknilyfjum þurfi að ráða viðbót-
arstarfsmann að embætti landlæknis.
15,3 milljónir í hugbúnað
Áætlaður kostnaður við að smíða
hugbúnað gagnagrunnanna tveggja
er 15,3 milljónir án virðisaukaskatts,
8,4 milljónir eru áætlaðar til kaupa á
miðtölvu og gagnageymslubúnaði til
að hýsa grunninn og gerir fjármála-
ráðuneytið ráð fyrir að stofnkostnað-
ur TR verði 11,6 millj. kr. á næsta ári
og 12,1 millj. kr. árið 2004 en lögin
eiga að vera komin að fullu til fram-
kvæmda 2005.
Heilbrigðisráðherra leggur fram frumvarp um aukið eftirlit þriggja stofnana með lyfjum
Persónugreinan-
legum lyfjagagna-
grunni komið á fót
Garðar Sverrisson, formaður Ör-
yrkjabandalags Íslands, segir að
með bréfinu sé öryrkjum sýnd lítils-
virðing og hvetur hann þá sem eru
hikandi í afstöðu sinni til efnis þess,
til að bíða eftir áliti Persónuverndar
á efni þess og lögmæti.
„Í bréfinu er fólk látið halda að
stjórnarskrávernduð réttindi þess
séu bundin því skilyrði að maki þess
veiti starfsmönnum TR galopna
heimild til að afla beint og milliliða-
laust gagna sem öðrum og óskyldum
aðilum er gert að gæta trúnaðar um,
sem vitaskuld er óframkvæmanlegt.
Til að kóróna þetta makalausa erindi
er ekki einu sinni haft fyrir því að
vísa til lagaheimildar. Það er regin-
munur á beiðni um upplýsingar og
því að vilja fá heimild til að gramsa
út og suður í persónuuplýsingum ör-
yrkja og maka þeirra.“
TRYGGINGASTOFNUN ríkisins
sendi rúmlega 39 þúsund bótaþegum
TR bréf í síðustu viku þar sem fram
kemur að makar bótaþega séu skyld-
ugir til að veita upplýsingar um
tekjur sínar. Karl Steinar Guðnason,
forstjóri TR, segir stofnunina vera
að framfylgja lagaskyldu, á grund-
velli persónuverndarákvæða laga
um almannatrygginga þar sem TR
verður að fá samþykki maka bóta-
þega vegna tekjutengdra bóta. Fái
TR ekki umræddar upplýsingar hafi
TR ekki heimild til að greiða tekju-
tengdar bætur.
Karl Steinar segir að með þessu sé
verið að innleiða nýtt fyrirkomulag
með því að fyrirbyggja eftir mætti
van- og ofgreiðslur til bótaþega. „Við
teljum að þetta sé til hagsbóta og
þæginda bæði fyrir bótaþega og
Tryggingastofnun,“ segir hann.
Bótaþegar beðnir
um upplýsingar
um tekjur maka
SAMÞYKKT var á fundi borgar-
ráðs Reykjavíkur í gær að beina því
til stjórnar Orkuveitu Reykjavíkur
(OR) að hún láti gera úttekt á bygg-
ingarkostnaði nýrra höfuðstöðva
fyrirtækisins og skili skýrslu um
málið til borgarráðs; „... verði m.a.
skoðað hvernig áætlanir hafa staðist
og hver kostnaður er á fermetra í
samanburði við aðrar byggingar
sem reistar hafa verið til svipaðra
nota, s.s. Ráðhúsið, nýbyggðan
þjónustuskála Alþingis, náttúru-
fræðihús og hús Íslenskrar erfða-
greiningar,“ segir í samþykkt meiri-
hluta borgarráðs.
Um var að ræða breytingartillögu
sem borgarfulltrúar Reykjavíkur-
lista lögðu fram við tillögu sem
borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins
hafa lagt fram varðandi kostnað við
hinar nýju höfuðstöðvar OR. Var til-
laga fulltrúa R-listans samþykkt
með 4 samhljóða atkvæðum.
Eðlilegt að borgarráð ákveði
hvernig úttektin er gerð
Borgarráðsfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins létu bóka að þeir ítrekuðu
það sjónarmið að eðlilegt væri að
borgarráð ákvæði hvernig skyldi
gera úttekt fyrir hönd borgarinnar
á því hver væri kostnaður vegna
höfuðstöðva OR og flutnings þang-
að.
Borgarráðsfulltrúar Reykjavíkur-
lista létu á móti bóka að þeir treystu
fulltrúum listans í stjórn OR fylli-
lega til að fela óháðum aðila að gera
úttekt á þessum málum.
Úttekt á bygging-
arkostnaði
höfuðstöðva OR