Morgunblaðið - 07.12.2002, Síða 38

LISTIR
38 LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ verður að játast að sennilega eru
uppi meiri væntingar til tónlistarhópa sem
starfa á höfuðborgarsvæðinu, þar sem úrval
hámenntaðra tónlistarmanna er mun meira
en úti á landsbyggðinni. Það er ekki víst að
þar liggi endilega fordómar eða oflæti höf-
uðborgarbúa að baki; það er einfaldlega
staðreynd, að æðstu menntastofnanir í tón-
list eru á höfuðborgarsvæðinu, og þar eru at-
vinnutækifærin fyrir tónlistarfólk bæði fleiri
og betri. Á síðustu misserum hafa þó komið
fram vísbendingar um það, að á Suðurlandi
sé kominn fram sönghópur, sem stenst þeim
allra bestu snúning hvað varðar fagmennsku,
kunnáttu og músíkalskan söng. Þetta er
Kammerkór Suðurlands, sem hefur verið
starfræktur frá árinu 1997 undir stjórn
Hilmars Arnar Agnarssonar organista í
Skálholti. Geisladiskur sem Kammerkórinn
gaf út í hitteðfyrra var sérstaklega góður,
gaf fyrirheit um framtíð kórsins og hlaut
mjög góða dóma.
Kammerkór Suðurlands hélt tónleika í
Kristskirkju á Landakoti á fimmtudags-
kvöld. Efnisskráin var sérstaklega áhuga-
verð; hún var smekklega og vel samansett af
tónlist úr sálumessum og verkum þar sem
sungið er um undur lífsins andspænis dauð-
anum. Augljóst var að mikil vinna hafði verið
lögð í verkefnavalið, sem var úthugsað og
vandað. Þar var íslenskum verkum teflt fram
með útlendum og nýrri verkum með eldri.
Umgjörð tónleikanna var líka sérstaklega
áhrifamikil. Á stórt tjald sem stillt var upp
fremst, milli tveggja hárra trappa, var varp-
að myndum af málverkum enska málarans
og ljóðskáldsins Williams Blakes, en á tón-
leikunum var einmitt flutt verk Johns Tav-
erners við ljóð Blakes, Lambið. Viðfangsefni
mynda Blakes féll afar vel að tónlistinni, og í
hvoru tveggja var þemað: hvað býr handan
jarðvistarinnar, Paradísarmissirinn og þrá
mannsins til að sameinast guði á ný eftir
dauðann. Lítil kertaljós í tröppunum um-
hverfis tjaldið lýstu upp myndirnar og
myrka kirkjuna. Hildur Hákonardóttir var
höfundur þessarar myndrænu viðbótar við
tónleikana. Útfærslan var mjög vel heppnuð;
tónlistin og myndmálið studdu hvort annað,
– rændu ekki athyglinni hvort frá öðru, en
sköpuðu í sameiningu mjög sérstaka og fal-
lega stemmningu í kirkjunni.
Söngur Kammerkórs Suðurlands var að
jafnaði mjög góður. Kórhljómurinn var tær
og hreinn og ljóst að kórinn hefur á að skipa
kunnáttufólki með góðar söngraddir. Eini
gallinn í hljómnum sem orð er á gerandi er
að eins og svo víða í kórum landsins er
karlaröddum heldur áfátt. Bassinn var þó
furðu hljómmikill miðað við að í honum
syngja aðeins þrír karlar; – þó ber þess að
geta að þessi þriggja manna bassi hefur á að
skipa reyndum óperusöngvara, Lofti Er-
lingssyni, sem jafnfram söng einsöng með
kórnum á tónleikunum. Tenórinn þyldi hins
vegar vel einn til tvo góða söngmenn til við-
bótar til að hljómur hans yrði fyllri og hann
væri í betra jafnvægi við aðrar raddir kórs-
ins. Kvennaraddirnar eru mjög góðar, altinn
hnausþykkur og mjúkur, og sópraninn með
nógu margar bjartar og léttar raddir til að
hann hljómi klingjandi hreint á hæsta radd-
sviði.
Það er styrkur þessa kórs hvað raddirnar
eru góðar, en það væri lítils virði eitt og sér
ef ekki kæmi til sérstaklega góð kórstjórn
Hilmars Arnar Agnarssonar. Það sem var
áberandi í söng kórsins var það hversu vel
og ítarlega hefur verið unnið að hverju verk-
efni. Hvert orð var mótað af næmum skiln-
ingi kórstjórans, hver lína í söngnum faglega
og fallega unnin, hvert erindi mótað með til-
liti til heildarinnar. Þarna var ekki bara ver-
ið að syngja frá hjartanu, – heldur af skýrri
músíkalskri kunnáttu. Þar skilur á milli
þeirra sem geta og hinna sem geta betur; –
milli áhugamennsku og fagmennsku.
Heildarsvipur tónleikanna var sterkur og
fallegur. Það sem hreif mest var flutningur
kórsins á þáttunum úr Sálumessu Faurés,
Ubi caritas eftir Duruflé, Ó, undur lífs eftir
Jakob Hallgrímsson, Requiem eftir Jón
Leifs og Kvöldvísum til Máríu eftir Atla
Heimi Sveinsson. Söngur kvenraddanna í Pie
Jesu, þar sem konunum var stillt upp í tvo
kóra sem sungu andspænis hvor öðrum frá
hvorum væng kirkjuskipsins, var tilkomu-
mikill og þýður einsöngur Lofts Erlings-
sonar í Libera me skilaði fallega inntaki
þessarar frelsunarbænar. Steingrímur Þór-
hallsson lék með kórnum í nokkrum verk-
anna og var hans framlag til tónlistarinnar
jafnvandað og annarra. Þetta voru yndislegir
og stemmningsríkir tónleikar þar sem and-
inn var frelsaður frá efninu um stundarsakir
með músíkölskum og listrænum söng Kamm-
erkórs Suðurlands.
Lífið andspænis
dauðanum
Bergþóra Jónsdóttir
TÓNLIST
Kristskirkja, Landakoti
Kammerkór Suðurlands flutti tónlist eftir Fauré,
Duruflé, Alain, Atla Heimi Sveinsson, Þorkel Sigur-
björnsson, Jakob Hallgrímsson, Jóhn Leifs, Tavern-
er og Kodály. Einsöngvari: Loftur Erlingsson, með-
leikari á orgel: Steingrímur Þórhallsson; stjórnandi:
Hilmar Örn Agnarsson. Hildur Hákonardóttir sá um
listræna uppsetningu og tæknimaður var Yngvi Karl
Jónsson. Fimmtudagskvöld 28.11 kl. 20.30.
KÓRTÓNLEIKAR
Í FRAKKLANDI er „bon
appétit“ það sem búast má við að
heyra þegar gestgjafi býður gest-
um sínum að matarborði og óskar
þeim góðrar matarlystar. Hér er
það hið andlega fóður sem er í
boði. Ríkuleg tónlistarveisla er
framundan.
Franska barokktónlistin er tón-
list yfirstéttar þess tíma, tónskáld-
in voru hirðtónskáld hjá konung-
um og aðalsmönnum og tónlist
þeirra hafði gjarnan „settlegt“ yf-
irbragð. Á þessum nýja diski Bar-
okkhópsins halda menn virðingu
sinni en leyfa sér samt léttúðugan
gáska við og við.
Marin Marais (1656–1728) var
afkastamikið tónskáld og lærði
tónsmíðar hjá Lully. Hann var og
einn þekktasti gömbuleikari
Frakka á sínum tíma og bætti sjö-
unda strengnum við gömbuna.
Þótt Svítan í g-moll sé í raun
dansasyrpa er angurværðin, sem
svo oft einkennir tónverk Marais,
aldrei langt undan. Þetta fallega
verk er spilað hér af natni og inn-
lifun, sérstaklega lokakaflinn,
passacaglía, í sinni „guðdómlegu
lengd“. Faðir franska fiðluskólans,
Jean-Marie Leclair (1697–1764),
starfaði fyrst sem dansari og
seinna ballettmeistari á Ítalíu en
lærði þar einnig á fiðlu (og þótti
einnig mjög fær í knipplinga-
gerð!). Hann flutti aftur til Frakk-
lands 1728, og voru vinsældir hans
sem bæði tónskálds og fiðluleikara
talsverðar. Hann féll fyrir morð-
ingjahendi 1764. Verkið sem hér
er flutt er fjölbreytt og hugmynda-
rík dansaruna með grípandi laglín-
um og gott ef maður verður ekki
var við ítölsk áhrif. Og ómótstæði-
legur er hinn fjörugi Tambourin.
Flutningur Barokkhópsins ein-
kennist af léttleika og skýrri mót-
un hendinga. Og eins og við er að
búast fáguðum hljóðfæraleik. Jos-
eph Boismortier (1689–1755) er
talinn hafa samið fyrsta einleiks-
konsertinn í Frakklandi (1729).
Eftir hann liggur m.a. talsverður
fjöldi hljóðfæraverka þar sem
flautan er áberandi (m.a. konsert
fyrir sex flautur!). Á diskinum eru
tvær sónötur fyrir þrjár flautur og
fylgirödd (op. 34, útg. 1731?). Við
fyrstu heyrn eru þetta ekki ýkja
grípandi verk en þau vinna vel á
við endurtekna hlustun. Samleikur
þeirra Guðrúnar S. Birgisdóttur,
Martials Nardeau og Camillu Söd-
erberg er með miklum ágætum.
Síðast en ekki síst ber að geta
Blómadúettanna þriggja sem af-
marka stærri verkin á diskinum.
Þetta eru lítil, hnyttin verk eftir
Philibert de Lavigne (u.þ.b. 1700–
1750). Það er góð hugmynd að láta
þessi örsmáu og bráðskemmtilegu
verk gegna hlutverki millispils.
Leikur Peters Tompkins óbóleik-
ara og einhvers flautuleikaranna
þriggja er feiknagóður og ljær
þessum glaðlegu smástykkjum
sérstakan þokka.
Í bæklingi hefði gjarnan mátt
geta um hljóðfæraskipun og flytj-
endur í hverju tónverki um sig
þannig að alltaf væri ljóst hverjir
spila og hvernig hópurinn er sam-
settur. En þetta er léttvæg um-
kvörtun þegar svona vel er gert.
Því hér fer saman vandaður leikur
nokkurra okkar bestu barokk-
hljóðfæraleikara, góð og skýr
hljóðritun með notalegum endur-
ómi og falleg hönnun umbúða.
Frumlegt efnisval gerir það að
verkum að diskurinn ætti jafnt að
höfða til gallharðra safnara og
þeirra sem eru fyrst og fremst að
leita sér að notalegri tónlist til að
ylja sér við í skammdeginu.
Verði ykkur að góðu, eða „bon
appétit“ eins og maður segir á
frönsku. Allt er til reiðu. Nú er
bara að njóta góðgerðanna.
Boðið til veislu
TÓNLIST
Geislaplötur
Joseph Bodin de Boismortier: Sónata
nr. 1 í g-moll, Sónata nr. 6 í a-moll.
Marin Marais: Svíta í g-moll. Jean-
Marie Leclair: Deuxième récréation
de musique op. VIII. Philibert de
Lavigne: Blómadúettar – La violette,
La jachinte, Le chèvre-feuille. Hljóð-
færaleikur: Barokkhópurinn: Camilla
Söderberg (blokkflautur), Martial
Nardeau (barokkflauta), Guðrún Sig-
ríður Birgisdóttir (barokkflauta), Pet-
er Tompkins (barokkóbó), Svava Bern-
harðsdóttir (barokkfiðla), Ólöf
Sesselja Óskarsdóttir (viola da
gamba), Snorri Örn Snorrason (te-
orba), Elín Guðmundsdóttir (semball).
Hljóðritun: Halldór Víkingsson, febr-
úar og júní 2000. Heildartími: 62’50.
Útgefandi: Fermata FM 020 (2002).
BON APPÉTIT
Valdemar Pálsson
Flautuleikararnir Guðrún S.
Birgisdóttir og Martial Nardeau.
MYNDLISTARKONURNAR Anna
Þóra Karlsdóttir og Guðrún Gunn-
arsdóttir vinna saman undir nafn-
inu Tó-Tó og opna sýningu í Gallerí
Skugga, Hverfisgötu 39, í dag,
laugardag, kl. 17. Þar sýna þær
flókareyfi úr lambsull.
Tó-Tó eru hér að vinna með
myndlist, hönnun og handverk og
leiða athyglina að því hvernig
áhorfandinn skapar sína eigin
skynjun og hversu stutt bil getur
verið á milli þessara greina.
„Reyfin geta verið hvort sem er
verk á vegg eða í rými eða til að
sveipa um sig. Við það að reyfin
færist frá vegg eða rými yfir á lík-
ama öðlast þau nýtt líf og form og
taka á sig ýmsar myndir eftir því
hvernig þeim er sveipað. Reyfi get-
ur einnig verið skírskotun til þess
tíma þegar sauðkindin hélt lífi í
þjóðinni,“ segja listakonurnar.
Anna Þóra og Guðrún hafa
haldið fjölmargar einkasýningar og
tekið þátt í fjölda samsýninga
hérlendis sem erlendis.
Sýningin stendur til 22. desem-
ber og er opin alla daga nema
mánudaga frá kl. 13 - 17.
Bakatil í galleríinu verður sýnt
verk úr eigu Skugga. Að þessu
sinni er um að ræða verk eftir Ör-
lyg Sigurðsson listmálara. Annars
vegar blýantsteikning frá Græn-
landi sem nefnist Evrópsk áhrif og
svo myndskreyttar ferða- og mann-
lífssögur sem listamaðurinn gaf
sjálfur út á sjöunda og áttunda ára-
tugnum.
Lambsullin
í endurnýj-
un lífdaga
Morgunblaðið/Kristinn
Guðrún Gunnarsdóttir og Anna Þóra Karlsdóttir eru tvenningin Tó-Tó.
Listasafn Íslands Myndlistarleið-
angur fyrir börn í fylgd æv-
intýrapersóna og Höllu Margrétar
Jóhannesdóttur leikara kl. 11-12.
Gerðarsafn Guðbergur Bergsson
verður með leiðsögn um sýninguna
Kyrr birta kl. 15.
Syngjandi jól verða í Hafnarborg kl.
13 og standa tónleikarnir til kl. 20.20.
Fram koma 22 kórar og sönghópar,
alls um 800 söngvarar.
Þórunn Lárusdóttir leikkona opnar
málverka- og ljósmyndasýningu í
Lóuhreiðrinu, Kjörgarði, kl. 17. Þór-
unn er nú fastráðinn við Þjóðleik-
húsið og leikur nú í Veislunni.
Sýningin verður opin út desem-
bermánuð.
Söngsetur Esther Helgu Jóla-
tónleikar verða í Digraneskirkju kl.
17. Undirleikari er Katalin Lörincz
og stjórnandi Esther Helga Guð-
mundsdóttir.
Hrásalur, Listaháskóli Íslands,
Sölvhólsgötu 13 Jólatónleikar tón-
listardeildar verða kl. 20.
Skólavörðustígur 17b Mæðgurnar
Sif Ægisdóttir, gullsmiður, og Guð-
rún Marinósdóttir, textílhönnuður,
opna nýja skartgripaverslun og gall-
erí, Hún og hún. Ennfremur verður
þar boðið upp á myndlistarsýningar.
Bókabúð Máls og menningar,
Laugavegi 18 Lesið verður úr
barnabókum kl. 11. Kristín Steins-
dóttir les úr bókinni Engill í vest-
urbænum og lesið verður úr bókinni
Jólin koma eftir Jóhannes úr Kötlum
og lesnar fleiri jólasögur. Þá munu
rithöfundar afgreiða bækur í versl-
uninni milli kl. 13-18.
Glerblástursverkstæðið á Kjal-
arnesi verður opið kl. 10-17 í dag og
kl. 10-15 á morgun, sunnudag.
Ásgeir Smári opnar vinnustofusýn-
ingu á Grensásvegi 5 kl. 16-19.
Vinnustofan verður einnig opin á
morgun kl. 13-17.
Þóra Sigurþórsdóttur leirlist-
arkona verður með opið hús á vinnu-
stofu sinni á Hvirfli í Mosfellsdal kl.
12-19. Óskar Þ. G. Eiríksson, tenór,
syngur jólalög.
Bankastræti 5 Bryndís Brynj-
arsdóttir, Elsa Soffía Jónsdóttir, Þór-
dís Þorleiksdóttir og Hilmar Bjarna-
son opna myndlistarsýningu kl. 16.
Sýningin verður opin mánudaga til-
laugardaga kl.13-18 og fylgir jólaopn-
unartíma verslana til 23. desember.
Ómar Stefánsson opnar mál-
verkasýningu á Næsta bar kl. 17.
Sýningin stendur út árið.
Menningar- og friðarsamtök ís-
lenskra kvenna halda sína árlegu
bókmenntakynningu kl.14 í MÍR,
Vatnsstíg 10. Eftirfarandi höfundar
lesa úr verkum sínum: Sigurbjörg
Þrastardóttir, Sólar saga. Guðrún
Helgadóttir, Öðruvísi dagar. Guðrún
Eva Mínervudóttir, Sagan af sjó-
reknu píanóunum. Anna Valdimars-
dóttir, Leggðu rækt við ástina. Guð-
rún Friðgeirsdóttir, Norðanstúlka.
María Rún Karlsdóttir (Marjatta Ís-
berg), Ljóðelskur maður borinn til
grafar. Vigdís Grímsdóttir, Hjarta,
tungl og bláir fuglar. Kristín Steins-
dóttir, Engill í vesturbænum. Ingi-
björg Haraldsdóttir, Hvar sem ég
verð. Þá leikur Andri Leó Lem-
arquis, nemandi í Tónskólanum Do-
Re-Mí á altflautu. Föndurhorn verð-
ur fyrir börnin.
Íbúasamtök Vesturbæjar efna til
bókavöku kl. 14 í Borgarbókasafni
Tryggvagötu. Dagskráin er í sam-
vinnu við Forlögin Bjart, JPV-
útgáfu, Mál og Mynd og Sögufélagið.
Þessir höfundar lesa úr verkum sín-
um: Þorvaldur Þorsteinsson, Þórunn
Valdimarsdóttir, Sigurbjörg Þrast-
ardóttir, Guðbergur Bergsson, Helgi
Skúli Kjartansson og Oddur Sigurðs-
son, Dulin veröld, (myndasýning).
Sérstakur gestur er Þórarinn Eld-
járn og Helgi Skúli.
Tónskóli Sigursveins D. Krist-
inssonar 100 nemendur á forskóla-
aldri koma fram á tónleikum í Selja-
kirkju kl. 14.
Slunkaríki, Ísafirði Pétur Tryggvi,
gullsmiður, opnar sýningu kl. 16.
Pétur lauk sveinsprófi árið 1979 og
hefur unnið við gull- og silfursmíði
síðan.
Sýningin stendur til jóla og er opin
fimmtudaga til sunnudaga kl. 16-18.
Í DAG