Morgunblaðið - 07.12.2002, Blaðsíða 57

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 2002 57
✝ Lilja MatthildurFransdóttir
fæddist á Stokkseyri
17. nóvember 1922.
Hún lést 26. nóvem-
ber síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
hjónin Anna Jónas-
dóttir og Frans Vill-
iam Tuomikoski frá
Finnlandi. Þegar
Frans faðir hennar
flutti með fjölskyldu
sína til Álandseyja
varð Lilja eftir á Ís-
landi og ólst upp hjá
hjónunum Hólmfríði
Hjartardóttur og Guðbrandi
Tómassyni í Skálmholti í Vill-
ingaholtshreppi. Eftir barnaskóla
stundaði hún nám í einn vetur við
Héraðsskólann á Laugarvatni.
Eftirlifandi eiginmaður Lilju er
Ingólfur Guðmundsson, f. 26. maí
1927 í Króki í Ásahreppi. Dætur
Lilju frá fyrra hjónabandi eru
Hólmfríður Rannveig, f. 6. októ-
ber 1941, gift Ólafi Sigfússyni frá
Læk í Holtum, f. 20. maí 1938, bú-
sett á Selfossi, og Sigríður Hrafn-
hildur, f. 25. ágúst
1943, búsett á Spáni.
Fóstursonur þeirra
er Ingólfur Magnús-
son, f. 1. apríl 1949,
kvæntur Þorbjörgu
Fjólu Sigurðardótt-
ur, f. 3. nóvember
1949, búsett í Hafn-
arfirði. Barnabörnin
eru 11, barnabarna-
börnin 23 og barna-
barnabarnabörn
tvö.
Lilja og Ingólfur
hófu búskap í
Reykjavík árið 1948
en fluttu síðan að Skálmholti og
bjuggu þar frá 1952–1953 er þau
tóku við búi í Króki og bjuggu
þar til ársins 1984. Þá keyptu þau
sér hús við Nestún á Hellu og áttu
þar heimili þar til þau fluttu til
dvalar á Lundi á Hellu í febrúar á
þessu ári.
Útför Lilju fer fram frá Odda-
kirkju á Rangárvöllum í dag og
hefst athöfnin klukkan 11. Jarð-
sett verður í Kálfholti í Ása-
hreppi.
Nú þegar Lilja er fallin frá er allur
hinn stóri barnahópur Skálmholts-
hjónanna, Hólmfríðar Hjartardóttur
og Guðbrandar Tómassonar, horfinn
af sjónarsviðinu. Lilja, fósturbarnið,
var langyngsta barnið og var aðeins
11 ára gömul þegar foreldrar mínir
tóku við búi í Skálmholti, en hún ólst
þar upp áfram til fullorðinsára í skjóli
afa og ömmu, fósturforeldra sinna.
Eftir skilnað við fyrri mann sinn
kom hún aftur heim að Skálmholti til
foreldra minna og þá með dætur sín-
ar og átti heima hjá okkur í nokkur ár
með eldri dótturina Hólmfríði Rann-
veigu, fallega ljóshærða hrokkin-
kollu.
Árið 1946 lést móðir mín og stóð þá
faðir minn einsamall uppi með fimm
ungar telpur. Þá kom það í hlut Lilju,
þá 23 ára, að taka að sér þetta stóra
heimili föður míns á þessum erfiða
tíma og standa fyrir öllum húsmóð-
urstörfum hjá honum þar til hún sett-
ist að í Reykjavík með Ingólfi manni
sínum. Það þarf mikinn kjark og góð-
mennsku til að taka að sér svo barn-
margt heimili og skilja eftir jafn góð-
ar minningar í huga ungra barna og
henni tókst að gera. Slík verk verða
aldrei þökkuð eins og vert er.
Lilja var snillingur í höndunum og
var handavinna hennar þekkt langt
út fyrir fjölskyldu og nánustu vini.
Hún hafði fengið einhverja tilsögn í
kjólasaumi og þótti mjög flink sauma-
kona. Á árunum sem hún var samtíða
móður minni í Skálmholti fékkst hún
nokkuð við kjólasaum og ég get
ennþá séð fyrir mér fína sparikjóla
sem hún saumaði á móður mína og
Heiðrúnu frænku. Annar þeirra var
skreyttur með perlusaumi en hinn
með pallíettum, en slík kjólaskraut
voru á þessum tíma mjög í tísku. Hún
nýtti líka vel þessa hæfileika sína á
búskaparárunum hvort sem um fínni
eða grófari saumaskap var að ræða.
Með árunum þróaðist listhneigð
hennar fremur til prjónaskapar og
má finna fjölda fínna dúka, stórra og
smárra, frá hennar hendi bæði í eigu
fjölskyldu og vina og einnig annarra
viðskiptavina. Auk dúkanna prjónaði
hún brúður í ótrúlega fjölbreyttu úr-
vali sem hún bæði gaf og seldi. Hina
miklu fjölbreytni í hannyrðum henn-
ar má rekja til þrautseigju hennar og
góðrar greindar að ná þeim árangri
að geta notað uppskriftir á mörgum
erlendum tungumálum.
Fátt eitt hefur verið sagt en margt
er ósagt um lífshlaup þessarar mætu
konu.
Þótt líkaminn væri farinn að heilsu
hvarf brosið aldrei, það hvíldi mikill
friður yfir henni þar sem hún sat í
hjólastólnum sínum í hópi fjölskyldu
og vina í 80 ára afmæli hennar fyrir
réttum tveimur vikum.
Ingólfur minn, Lilla, Ingi og allar
fjölskyldurnar ykkar. Við Jón og
systur mínar sendum ykkur okkar
innilegustu samúðarkveðjur.
Hólmfríður Tómasdóttir.
Það eru ekki mörg dæmi um það,
að fólk taki að sér annarra manna
börn til sumardvalar eða í langtíma-
fóstur og ali þau upp sem sín eigin, án
endurgjalds, börn óviðkomandi fólks.
Það eru ekki heldur mörg dæmi þess,
að fólk ali annarra manna börn upp í
slíkri hjartahlýju, að minningarnar
úr uppeldinu séu góðar og einungis
góðar. Það gerðu hjónin Lilja og Ing-
ólfur. Þau voru bara að ,,passa okk-
ur“, fyrir mömmu, gerðu enga kröfu
til þess að gera okkur að sínum. Þau
ólu okkur upp í fölskvalausri ást til
móður, sem neyðst hafði til að láta
okkur þrjú frá sér, mig þó aðeins á
sumrum, allt án skilyrða, án kröfu um
sambandsslit. Fyrir þetta er ég þakk-
lát, þakka fyrir hönd okkar systkin-
anna og móður okkar. Þetta var dýr-
mætt.
Ingólfur og Lilja bjuggu fyrst í
sama húsi og mamma í Reykjavík, en
fluttu að Króki í Áshreppi. Þegar ég
kom þangað fyrst 1956, var moldar-
gólf í húsinu og lítil efni, en það kom
ekki að sök. Þarna vorum við 15 börn
og höfðum nóg að gera, nóg að borða
af óbreyttum mat, sem mér finnst
lostæti enn þann dag í dag og sunnu-
dagslærið var kryddað manngæsku
og vináttu, það var og er besti matur í
heimi. Það fór vel um okkur. Ekki síst
nutum við þolinmæði, væntumþykju
og kærleiksríks aga Lilju og Ingólfs.
Þau skiptu aldrei skapi, tóku á vanda-
málum, þegar upp komu og leystu,
stóðu saman eins og einn maður, ekki
styggðaryrði um neinn eða við neinn.
Þau höfðu einstakt lag á að veita okk-
ur öryggi. Ég var tólf ára, þegar
Kúbudeilan var og heimurinn ramb-
aði á barmi heimsstyrjaldar. Ég hafði
engar áhyggjur af því, ég myndi
bjargast. Ég ætlaði bara að vera hjá
Lilju og Ingólfi. Enginn gæti skert
hár á höfði mínu þar, þeir þarna úti
vissu örugglega ekkert um þeirra
stað!
Ég skrifa í minningu Lilju og til að
votta þér okkar innilegustu samúð,
kæri Ingólfur. Það er dýrmætt að
hafa átt ykkur að. Guð laun fyrir það.
Lára Magnúsdóttir.
Góða vinkona. Þá ertu þú farin í
þetta langa ferðalag sem bíður okkar
allra. Vonandi er þér nú batnað eins
og þú varst svo vongóð með allt til síð-
ustu stundar.
Við hjónin höfum verið vinir þeirra
Lilju og Ingólfs frá því við bjuggum í
sömu sveit. Við Lilja störfuðum þar
saman í kvenfélaginu og kynntumst
þá vel. Hún var einn af stofnendum
félagsins. Gott var þau hjónin heim að
sækja. Gestrisni og hlýja í þeirra fari
laðaði fólk að, enda oft margt í kring-
um þau. Lilja var myndarleg húsmóð-
ir, hannyrðakona með afbrigðum,
saumaði mikið og prjónaði. Á seinni
árum prjónaði hún mikið af fallegum
brúðum og dúkum sem prýða nú
mörg heimili.
Lilja naut þess að ferðast til fjalla
með manni sínum og fara að vatninu
þar sem þau ræktuðu silung. Margar
fallegar myndir eru til frá þessum
ferðum og er það gott, Ingólfur minn,
að eiga þær góðu minningar. Við
hjónin eigum margar góðar minning-
ar um samverustundir okkar bæði í
byggð og til fjalla og erum við þakklát
fyrir þær.
Lilja varð 80 ára nú í nóvember og
hélt skyldfólkið henni þá veislu. Lilja
var þá orðin mjög lasburða en var
ótrúlega hress þennan dag. Hún
sagði mér frá veislunni daginn eftir,
sýndi mér gjafir og brosti sínu blíð-
asta brosi eins og henni var svo tamt.
Næsta dag komum við hjónin til
hennar og var hún þá mikið lasin.
Samt reyndi hún að brosa og tala um
afmælið. Þau Ingólfur og Lilja
studdu vel hvort annað í erfiðum
veikindum. Er það styrkur fyrir Ing-
ólf hversu vel hann studdi Lilju í loka-
stríðinu.
Elsku Ingólfur. Við hjónin sendum
þér okkar innilegustu samúðarkveðj-
ur og biðjum guð að styrkja þig og
þína í sárum harmi. Guð varðveiti
Lilju og minningu hennar.
Far þú í friði,
friður guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Steinunn G. Sveinsdóttir.
Elsku Lilja mín. Ég kveð þig með
söknuði og þakklæti.
Ég var svo heppin að koma í sveit-
ina til þín og Ingólfs á Krók þá aðeins
12 ára borgarbarn, sem ekkert kunni
til verka, hvorki inni né úti. Meiri
skaðvaldur á tækin og vélarnar var
vandfundinn, en alltaf var sama yf-
irvegunin hjá ykkur: „Þetta er bara
hún Maja.“
Viðmót ykkar Ingólfs, hlýja og
góðmennska umvöfðu mig og hef ég
búið að því og ég veit það gerði mig að
meiri og betri manneskju.
Á Króki eignaðist ég annað heimili.
Þar var lífið heilsteypt og gott.
Lilja, ég þakka þér, Ingólfur, Emil
og Jón Halldór, ég á svo margar frá-
bærar minningar um gott fólk, sveita-
lífið allt um kring og svo virðingu fyr-
ir náttúrunni og sköpunarverkinu í
allri sinni dýrð.
Langar mig að minnast líka Emils
vinar okkar sem kvaddi okkur alltof
snemma.
Í nýja fína húsinu á Króki sem þið
byggðuð á mettíma átti ég meira að
segja herbergi.
Lilja, þú varst svo merkileg kona,
þú varst svo góð eiginkona og vinur
Ingólfs, góð mamma og amma og
langamma, góður kokkur og bakari,
þú lærðir erlend tungumál, varst
listamaður í höndunum og prjóna-
skapurinn þannig að var ævintýri lík-
ast.
Við Magda María eigum eina
dúkku sem ég passa vel uppá.
Líf þitt, Lilja, var ekki alltaf auð-
velt, fjölskyldumálin svo flókin. Ég
unglingurinn sat og hlustaði á þig
segja frá gamla tímanum, reyndi að
átta mig svo á hver var hvað í ætt-
unum. Þetta var svo margt fólk.
Margt af því sem þú sagðir mér hafði
mikil áhrif á mig og ég þroskaðist og
lærði að lífið væri ekki alveg sjálf-
gefið.
Elsku Ingólfur, ég samhryggist
þér heitt og innilega, missir þinn er
svo mikill.
Ég votta öllum aðstandendum
innilega samúð. Megi Guð styrkja
ykkur.
Þín
María Jónsdóttir.
LILJA MATTHILDUR
FRANSDÓTTIR
Jæja, amma, þá er komið að því
að kveðja þig í hinsta sinn, við vitum
að nú líður þér vel og að þú munt
vaka yfir okkur. Við munum sakna
þín mikið.
Sjáumst síðar.
Ásmundur, Guðlaugur
og Elva Björg.
Það er ekki hægt að segja að við
þekktumst mikið við Kristrún. Við
sáumst ekki mjög oft. Hún var
amma Didda á Húsavík og ég var
amma Bíbí í Reykjavík. Tvö indæl
barnabörn eru fjölskyldutengsl okk-
ar. Það gefur nánd – sem er notaleg
og nógu sterk til að vera óstaðbund-
in. Hún dugar yfir sjó og land, hún
dugar til kynna. Hvor úr sinni átt-
inni höfum við af umhyggju fylgst
með barnabörnunum okkar frá
fyrstu tíð, notið þess að sjá þau
dafna vel og þroskast fallega. Ég
heyrði mikið talað um ömmu Diddu
og mér var hlýtt til hennar. Mér
fannst mikið til hennar koma þegar
við hittumst. Ég myndi ekki segja að
af henni hafi staðið gustur geðs.
Hún var hógvær á þann hátt sem
þeir einir eru sem eru miklir af sjálf-
um sér og þurfa ekki að státa af
neinu, en gerðarþokkinn var vissu-
lega til staðar. Hún var ábyrg og
merk í starfi, hörku íslenskukennari
sagði einn nemandi hennar við mig.
Það er mikið hrós.
Auðsýnt er hve mikill harmur er
kveðinn að eiginmanni hennar og
börnum þeirra sex, sem nú hafa
misst slíka konu „úr sýn en ei úr
hug“.
Innilegar samúðarkveðjur.
Anna Friðbjarnardóttir.
Kveðja frá
Framhaldsskólanum á Húsavík
Með Kristrúnu Karlsdóttur er
góður fulltrúi kennarastéttarinnar
fallinn í valinn. Hún var glæsileg
kona með tígulegan limaburð, lát-
laus og smekkvís svo eftir var tekið.
Í störfum sínum við Gagnfræða-
skóla Húsavíkur og síðar við ung-
lingadeildir Framhaldsskólans á
Húsavík vann hún hylli nemenda
sinna og samstarfsmanna.
Hún var hlý og umhyggjusöm og
um leið einörð og stefnuföst. Nem-
endur hennar þurftu ekki að velkj-
ast í vafa um hver verkefni þeirra og
skyldur voru og henni tókst oftar en
ekki að laða fram það besta í fari
þeirra í glímunni við menntagyðj-
una. Íslenska var kennslugrein
Kristrúnar og metnaðarfull mark-
mið hennar voru augljós.
Samstarfsfólki var hún góð fyr-
irmynd því hún sinnti starfinu af
mikilli alúð og samviskusemi og
reyndist auðvelt að leysa hvern
þann vanda sem upp kom. Hún var
létt í lund, jákvæð og hvetjandi og
tók virkan þátt í samfélagsumræðu
kennarastofunnar.
Kristrún var afkastamikil hann-
yrðakona og allt handbragð hennar
ber vott um mikið listfengi. Það var
gæfa Húsvíkinga að fá að njóta nær-
veru og starfa Kristrúnar. Guð
blessi minningu hennar. Eiginmanni
og fjölskyldu eru færðar samúðar-
kveðjur.
Guðmundur Birkir
Þorkelsson.
Við andlát Kristrúnar Karlsdótt-
ur er okkur hjónum efst í huga
þakklæti fyrir góða viðkynningu en
upphafið má rekja til þess er við
tengdumst fjölskylduböndum fyrir
nærfellt tveimur áratugum. Við höf-
um fylgst með börnum og barna-
börnum okkar í leik og starfi og tek-
ið þátt í gleðistundum í lífi þeirra.
Kristrún var afar listræn og bera
hannyrðir hennar þess glöggt vitni.
Listaverk hennar prýða heimili ætt-
ingja hennar og vina og eru verð-
ugur minnisvarði um listfengi henn-
ar.
Að leiðarlokum þökkum við Krist-
rúnu samfylgdina og vottum Ás-
mundi og afkomendum þeirra okkar
dýpstu samúð. Veri hún að eilífu
guði falin.
Aðalsteinn Dalmann
Októsson,
Gyða Erlingsdóttir.
✝ Sigurjóna Gott-liebsdóttir fædd-
ist í Ólafsfirði 1. maí
1918. Hún lést á Dval-
arheimilinu Horn-
brekku í Ólafsfirði
hinn 1. desember síð-
astliðinn. Foreldrar
hennar voru Gottlieb
Halldórsson, bóndi í
Burstabrekku í
Ólafsfirði, f. 4. ágúst
1890, d. 21. maí 1980,
og Guðrún Frímanns-
dóttir húsmóðir, f. 6.
maí 1894, d. 15. ágúst
1981. Sigurjóna var
þriðja í röð tíu systkina. Systkini
Sigurjónu eru Guðrún, f. 18. ágúst
1915, d. 25. september 1915, Hall-
dóra, f. 30. ágúst 1916, d. 4. mars
2000, Kristrún, f. 22. nóvember
1919, Olgeir, f. 24. ágúst 1921,
Laufey, f. 11. október 1922, Anna,
f. 12. maí 1924, d. 31. júlí 2000,
Dómhildur, f. 17. apríl 1927, Þór-
unn, f. 3. janúar 1929, og Konráð,
f. 30. apríl 1930.
Sigurjóna giftist
Sverri Sigfússyni
vélstjóra frá Hólum í
Hjaltadal, f. 1 maí
1918, d. 31. desem-
ber 1994. Sonur
þeirra er Sævar sölu-
maður, f. 18. maí
1957, sambýliskona
Berglind Jónsdóttir,
f. 1. október 1972.
Sonur þeirra er
Sverrir, f. 16 júlí
1999. Fyrri kona
Sævars er Bjarney
Ólsen Richardsdóttir
sjúkraliði, f. 22. októ-
ber 1959. Börn þeirra eru Richard
Haukur, f. 15. júlí 1976, og Thelma
Sif, f. 22. september 1987.
Sigurjóna ólst upp í Ólafsfirði,
en fluttist til Reykjavíkur um
1938, síðustu árin dvaldist hún á
Dvalarheimilinu Hornbrekku í
Ólafsfirði.
Útför Sigurjónu verður gerð frá
Ólafsfjarðarkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Sigurjóna Gottliebsdóttir – Jóna
frænka – dó á Hjúkrunarheimilinu
Hornbrekku í Ólafsfirði 1. desem-
ber 2002. Hún hafði síðustu árum
ævi sinnar eytt á mörkum þess
veruleika sem við skiljum. Snöggt
bros, blíðlegt augnatillit eða skyndi-
leg reiði gaf til kynna að hún mundi
og skildi. Þess á milli var hún í
heimi sem er handan hins hvers-
dagslega.
Fyrir okkur átti Jóna frænka sér
dularfulla hlið, sögubókarfortíð, sem
spratt af því að hafa verið í Reykja-
vík sem ung kona, í „vist“ hjá góðu
fólki, á „skálanum“ í samfélagi við
skáld og listamenn og í veruleika
stríðsáranna. Hún átti sér listræna
hlið, söngrödd sem var langt um-
fram hið hversdagslega, handlagni
og áhuga á því sem var fallegt og
vel gert. Hún átti sér áhyggjulausa
hlið og glaðlyndi en fyrst og fremst
mannlega hlið, með þolinmæði og
sköpunargleði sem við fengum að
njóta. Jóna frænka gat spilað við
okkur tímunum saman og lagt í það
að kenna okkur spil eins og „Brús“
og Manna. Við eyddum löngum
stundum hjá henni án þess að nokk-
urn tíma kæmi til árekstra eða
ósamlyndis. Hún sýndi börnum þá
virðingu sem þau ein skilja og átti
þess vegna virðingu þeirra óskerta.
Fyrir þann ómælda tíma og þá
ótöldu ánægju og gleði sem Jóna
frænka gaf okkur verðum við alltaf
þakklátar. Um leið og við vottum
systkinum og nánustu aðstandend-
um Jónu frænku samúð okkar,
kveðjum við hana með þakklæti,
með eftirfarandi orðum úr ljóðinu
Eyjar eftir Snorra Hjartarson.
Enn sit ég í fjörunni
og horfi til eyjanna
langt fyrir landi
þar sem enginn hefur komið
og alltaf er vor
og allt er litir og ljós
og hljómar.
Ingibjörg, Hólmfríður
og Dóra.
SIGURJÓNA
GOTTLIEBSDÓTTIR