Morgunblaðið - 07.12.2002, Qupperneq 72

UMRÆÐAN
72 LAUGARDAGUR 7. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
• Enskur Jólabúðingur
verð frá kr. 250
• Enskar ávaxta jólakökur
verð frá kr. 995
• Ljúffengt enskt marmelaði,
ávaxtasultur og margt fleira.
Klapparstíg 44,
sími 562 3614
ÁRÍÐANDI hluti lýðræðisins er
sá að almennir borgarar taki þátt í
umræðunni um mikilvæg þjóð-
félagsmál. Fyrir tveimur árum
skrifaði ég grein sem birtist í Morg-
unblaðinu undir fyrirsögninni ,,Fyr-
ir hvern er Schengen?“ Þar gerði
ég m.a. að umtalsefni þann skelfi-
lega kostnað sem Schengen-þátt-
takan hefði fyrir Íslendinga, með
skírskotun til sérhannaðrar
Schengen-byggingar við Flugstöð
Leifs Eiríkssonar fyrir 5–6 millj-
arða. Vísaði ég þar einnig til mörg
hundruð milljóna króna rekstrar-
kostnaðar á ári vegna hennar og
þess viðbótarkostnaðar sem félli á
rekstraraðila í flugstöðinni og op-
inbera aðila. Jafnframt benti ég á
að þátttakan í Schengen hefði verið
ákveðin án hvatningar, ef ekki með
vanþökk, ferðaþjónustunnar í land-
inu. Í sömu grein sagðist ég hafa
veitt eftirtekt mikilli útþenslu í ut-
anríkisþjónustunni með mörgum
nýjum sendiráðum m.a. í Japan þar
sem stofnkostnaðurinn, væri þús-
und milljónir og rekstrarkostnaður-
inn 100 milljónir á ári. Tilgangur
minn var sá að vekja athygli á þess-
um óhagnýtu útgjöldum samfélags-
ins á sama tíma og umræðan í þjóð-
félaginu stóð hátt um kjör öryrkja,
ellilífeyrisþega, kostnað og þjón-
ustu þjóðfélagsins við heilbrigðis-
og menntamál og útgjöld til lög-
gæslumála, en í alla þessa mála-
flokka vantar tilfinnanlega fjár-
magn.
Litlar opinberar umræður
Mikill fjöldi fólks hafði samband
við mig eftir að greinin birtist og
skynjaði ég vel að þessi vitneskja
hafði farið framhjá mörgum. Í
Morgunblaðinu í janúar 2001 birtist
viðtal við utanríkisráðherra um
þetta mál, en þar sagðist hann m.a.
vera alveg ósammála þeim sjónar-
miðum sem fram kæmu í grein
minni og að hann hefði ekki heyrt
mig halda þeim fram meðan ég
hefði unnið að þessum málum í
Flugstöð Leifs Eiríkssonar. Ráð-
herrann sagði jafnframt aðspurður
að hann væri sannfærður að það
væri tvímælalaust í hag Íslendinga
að vera aðili að Schengen-samstarf-
inu. Viðbrögð hans um Schengen-
þátttökuna komu ekki á óvart, enda
hafa Evrópumálin haft eitthvert að-
dráttarafl á hann frá því hann kom
til starfa í utanríkisráðuneytinu.
Flestir hagsmunaaðilar á móti
Aftur á móti skil ég ekki ummæli
ráðherrans um að ég hafi ekki látið
efasemdir mínar um Schengen
koma fram meðan ég gegndi störf-
um sem framkvæmdastjóri Flug-
málastjórnar á Keflavíkurflugvelli
og síðar sem forstjóri Flugstöðvar
Leifs Eiríkssonar. Skoðun mín lá
alltaf skýr fyrir í ráðuneytinu og
síðar í stjórn flugstöðvarinnar, en
þessu viðhorfi deildi ég með yfir-
mönnum íslensku flugfélaganna,
forystumönnum ferðamála, nefnd-
armönnum í Markaðsráði Keflavík-
urflugvallar svo einhverjir séu
nefndir. Á hinn bóginn lét ég ekki
skoðun mína koma fram á opinber-
um vettvangi, enda hafði ráðuneytið
mælst til þess að embættismenn
héldu persónulegum skoðunum í
þessum efnum fyrir sig.
Ef dýpra er skyggnst
Frá því að grein mín birtist er
komin nokkur reynsla hérlendis á
Schengen-aðildina. Til allrar óham-
ingju er ekki að finna neitt nýtt um
ágæti þátttökunnar til viðbótar því
sem við mátti búast þ.e. að ekki er
lengur nauðsynlegt fyrir Íslendinga
að sýna vegabréf þegar þeir ferðast
til Schengen-landa. Aftur á móti eru
annmarkarnir farnir að koma fram
hver af öðrum. Kostnaðurinn hefur
haft veruleg áhrif á afkomu rekstr-
araðila í flugstöðinni. Verslun og
viðskipti við tengiflugsfarþega (far-
þega sem ferðast utan Schengen) er
nánast engin orðin. Tekjur flug-
stöðvarinnar hafa þannig verið
skertar. Skráning og talning far-
þega til og frá landinu er ekki leng-
ur möguleg. Aðgengi útlendinga að
landinu frá Schengen-löndum er
hindrunarlaust. Þessi skipan mála
hefur laðað að landinu fólk, sem
sumt hefur skapað hér vandræði og
útgjöld fyrir samfélagið. Talið er að
á Schengen-svæðinu séu a.m.k. 20
milljónir manna sem komist hafa
ólöglega inn á svæðið, mest frá
Austur-Evrópu og Asíu, og margir
þeirra stunda ýmiss konar glæpa-
starfsemi. Þetta fólk ferðast hömlu-
laust innan svæðisins og til Íslands.
Meðal annars þess vegna hafa Bret-
ar ákveðið að gerast ekki þátttak-
endur í Schengen.
Áleitnar spurningar
Í viðtali sem nýlega birtist í
Morgunblaðinu við forsætisráð-
herra kom fram hjá honum að
Schengen-aðildin væri ekki galla-
laus. Má segja að þar með hafi kom-
ið fram fyrsta vísbendingin um að
ráðamenn geri sér nú grein fyrir að
Schengen-aðild er ekki heppilegur
kostur fyrir Íslendinga og að hún
geti verið þessari fámennu eyþjóð
hættuleg.
Í Rómarrétti til forna var sagt: ,,Í
vafamálum ber að kveða upp hinn
mildari dóm“. Ef það verður um-
sögn íslensku þjóðarinnar að hún
vilji ekki opna dyr sínar fyrir öllum
einstaklingum innan evrópska efna-
hagssvæðisins, þá er sársauka-
minnst fyrir hana að hætta þessari
þátttöku. Með því má spara mikla
fjármuni, sem nýtast munu vel til
velferðarmála, og fækka til muna
vandamálum sem tengjast hindrun-
arlausu aðgengi útlendinga að land-
inu. Áfram sem hingað til yrðu út-
lendingar boðnir velkomnir til
landsins gegn framvísun vegabréfs.
Eftir Ómar
Kristjánsson
„Annmark-
arnir eru
farnir að
koma fram
hver af
öðrum.“
Höfundur er framkvæmdastjóri og
fv.forstjóri Flugstöðvar Leifs Eiríks-
sonar.
SCHENGEN-aðild og
hindrunarlaust að-
gengi útlendinga
NÚ er enn á ný komin upp sú um-
ræða í fjölmiðlum hvort ekki sé
kominn tími til að texta íslenskt
sjónvarpsefni. Þetta mál hefur skot-
ið upp kollinum af og til síðustu ár
en hefur því miður ekki verið tekið
föstum tökum af hálfu stjórnvalda.
Það var ekki fyrr en 19. maí árið
2001 sem þingsályktun var sam-
þykkt á Alþingi þess efnis að
menntamálaráðherra skyldi beita
sér fyrir textuninni. Ég man þennan
dag vel þar sem ég er heyrnarlaus
og hef misst af endalaust miklu ís-
lensku efni sem mig hefur langað að
sjá. Nú var loksins komin smáglæta
í textamyrkrinu og var ég, sem og
hinir 30.000 heyrnarlausu á landinu,
fullur bjartsýni á komandi tíð. En
hvar er svo textinn okkar? Ekkert
hefur bólað á honum þrátt fyrir
þessa þingsályktun. Er bara verið
að þagga niður í heyrnarlausu fólki
með því að „gefa“ þeim smávon um
betri tíma eða ætla Alþingismenn að
standa við orð sín eins og þeim ber?
Ég er einn af þeim sem hafa alltaf
haft trú á okkar lýðræðislega sam-
félagi. Þar sem hver og einn ein-
staklingur hefur sama rétt og hinn
næsti óháð litarhætti, búsetu eða
fötlun. Því miður hefur verið grafið
undan þessu trausti hægt og bítandi
undanfarin ár þar sem ég með mína
fötlun hef ekki notið réttinda á við
næsta mann. Þessu þarf að breyta.
Hvernig stendur á því að 10%
þjóðarinnar fá ekki að fylgjast með
öllu því vandaða íslenska sjónvarps-
efni sem í boði er svo ekki sé minnst
á fréttatímann? Er RÚV sjónvarp
allra landsmanna eða eingöngu
þeirra sem hafa heyrn? Ætti ég ef
til vill að fá afslátt af afnotagjöld-
unum?
Nýju íslensku kvikmyndirnar t.d.
Fálkar og auðvitað sjálft Hafið,
framlag okkar til Óskarsverð-
launanna, skiluðu sér ekki til mín né
annarra heyrnarlausra. Þetta er
mikill missir fyrir kvikmyndaáhuga-
menn sem eru mjög margir í þess-
um hópi fatlaðra. Málið er einfalt.
Allt íslenskt sjónvarpsefni sem og
íslenskar kvikmyndir ættu að vera
textaðar, annað er mismunun.
Eru þingsályktanir
bara orðin tóm?
Eftir Þórð Örn
Kristjánsson
„Allt ís-
lenskt sjón-
varpsefni
sem og ís-
lenskar
kvikmyndir ættu að
vera textaðar, annað er
mismunun.“
Höfundur er heyrnarlaus.
EINS og kunnugt er leigði fyrir-
tæki, nátengt bæjarlögmanni Kópa-
vogs, ólöglegar íbúðir í atvinnuhús-
næði á Hafnarbrautinni. Fréttastofa
ríkissjónvarpsins greindi frá þessu í
haust og vakti það talsverða athygli.
Bæjarstjóri Kópavogs upplýsti að
sér hefði verið kunnugt um þetta en
hann hafði engar athugasemdir gert.
Húsaleigubætur afnumdar
Nokkrir leigjendur höfðu fengið
greiddar húsaleigubætur enda höfðu
þeir í höndum þinglýsta húsaleigu-
samninga og lögheimili skráð í hús-
inu. Kópavogsbær hefur heimilað
slíkt um árabil, m.a. til að leysa bráð-
an húsnæðisvanda fólks. Í kjölfar
fréttaflutnings RÚV í september sl.
gerði félagsmálaráðuneytið athuga-
semd við greiðslu húsaleigubóta í
ólöglegu íbúðarhúsnæði í Kópavogi,
lög heimiluðu það ekki. Bæjaryfir-
völd ákváðu því að hætta að greiða
íbúunum bæturnar. Þar með var fót-
unum kippt undan fjárhag þessa
fólks, sem hafði flutt inn í húsnæðið í
þeirri góðu trú að það hefði rétt á
bótum.
Fyrst á móti – svo með
Bæjarfulltrúar Samfylkingarinn-
ar lögðu til í bæjarstjórn að þeim
íbúum sem misst hefðu húsaleigu-
bæturnar yrðu greiddar samsvar-
andi bætur þar til þeir hefðu fundið
annað húsnæði. Þessa tillögu felldu
fulltrúar Sjálfstæðis- og Framsókn-
arflokks. Þeir sýndu engan vilja til
að koma fólkinu til hjálpar, en auð-
vitað báru þeir ábyrgð á þeirri stöðu
sem það var komið í. Að frumkvæði
fulltrúa Samfylkingarinnar sam-
þykkti félagsmálaráð Kópavogs að
koma til móts við íbúana og greiða
þeim samsvarandi bætur næstu sex
mánuði. Þar með var vandi þeirra
leystur.
Allt ykkur að kenna
Í umræðum um málið komu fram
undarleg viðhorf sjálfstæðis- og
framsóknarmanna í bæjarstjórn.
Þeir brugðust illa við umræðunni og
kenndu Samfylkingunni um að hætt
var að greiða húsaleigubæturnar.
Viðbrögðin bentu til þess að fulltrúar
Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks
teldu að til þess hefði ekki komið ef
málið hefði ekki farið í fjölmiðla, þá
hefðu bæturnar einfaldlega verið
greiddar áfram! Það er sem sagt allt
í lagi að fara á svig við lögin ef allir
eru sammála um að þegja um það.
Sökudólgarnir í málinu væru fulltrú-
ar Samfylkingarinnar sem höfðu
leyft sér að taka málið upp og tala
um það opinberlega.
Þeir, sem treyst er til að stjórna
bænum, eiga ávallt að fara að lögum
og hefja hagsmuni íbúanna yfir póli-
tískar þrætur. Þau vinnubrögð hafa
fulltrúar Samfylkingarinnar að leið-
arljósi í bæjarstjórn Kópavogs sem
annars staðar.
Allt í lagi að
brjóta lögin kom-
ist það ekki upp!
Eftir Hafstein
Karlsson
Höfundur er bæjarfulltrúi Samfylk-
ingarinnar í Kópavogi.
„Það er sem
sagt allt í
lagi að fara
á svig við
lögin ef allir
eru sammála um að
þegja um það.“
Mörkinni 3, sími 588 0640
Glæsilegar
jólagjafir
Mikið úrval
af blóma-
vösum
Moggabúðin
Geisladiskahulstur, aðeins 700 kr.