Morgunblaðið - 18.12.2002, Blaðsíða 25

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2002 25
NAFNARNIR Helgi Þorgils
Friðjónsson og Helgi Gíslason
skreyta um þessar mundir Vídalíns-
kirkju í Garðabæ með listaverkum
sínum. Helgi Þorgils sýnir eitt stórt
málverk sem nefnist „Ský“. Mál-
verkið er tæpir 5 metrar að lengd og
er þrískipt eins og tíðkast með alt-
aristöflur. Um miðja myndina stend-
ur nakinn maður með opna arma,
sem er önnur af tveimur algengustu
stöðum í birtingarmyndum listasög-
unnar, og við hlið hans er drengur,
einnig án klæða, ásamt lambi. Helgi
er hér að vinna með þekkt mynd og
táknmál kristninnar, en á fyrstu öld-
um hennar var Jesús gjarnan mál-
aður sem góði fjárhirðirinn með
lamb og/eða sem táknmynd „fórnar-
lambs“ Guðs. Það var ekki fyrr en að
kaþólisminn varð ráðandi í kristinni
trú að áherslan fór að beinast að
þjáningunni og krossfestingin varð
táknmynd kristindómsins. Helgi
Þorgils sýnir líka tvö minni málverk
sem hann kallar, „Sjálfsmyndir með
skegg“. Myndirnar eru tvískiptar.
Annars vegar eru það tvær eftir-
myndir af þekktum krossfestingar-
myndum frá miðöldum og hins vegar
tvær sjálfsmyndir listamannsins
með alskegg líkt og Kristur hefur oft
verið túlkaður í verkum eldri meist-
ara. Útlit Krists hefur lengi verið
álitamál. Í fyrstu var hann yfirleitt
sýndur stuttklipptur og skegglaus,
en þegar skegg komst í tísku á mið-
öldunum fór útlit frelsarans að
breytast eftir því. Ekkert er minnst
á útlit Jesú Krists í biblíunni nema í
„Opinberun Jóhannesar“ birtist
mannssonurinn Jóhannesi með höf-
uð og hár „hvítt eins og hvít ull, eins
og mjöll“. Ekki er talað um hársídd,
skegg eða skeggleysi.
Í verkum sínum skoðar Helgi
Gíslason inn fyrir útlitið og ræðst í
sjálfan líkamann eða holdið. Helgi
sýnir fjóra skúlptúra unna í brons og
járn sem munu teljast formalískir og
byggjast á brjóstmyndum (torso).
Helgi er hér í formrannsóknum sem
rekja má til endurreisnarinnar, eða
um það leyti sem lista- og fræðimenn
fóru að skoða trú og tilveru á eigin
forsendum en ekki á forsendum kaþ-
ólismans, sem leiddi til lútherskrar
mótmælendatrúar. Endurreisnin
var tími endurskoðunar á fagurfræði
og vísindarlegra rannsókna. Vinnu-
stofur listamanna, á borð við Mich-
aelAngelo og Leonardo da Vinci, eru
sagðar hafa verið eins og líkhús þar
sem listamennirnir krufðu raunveru-
lega líkama til að skilja anotomíu
mannsins. Í dag er mannslíkaminn
reyndar kominn burt frá sjálfu form-
inu og er frekar skoðaður sem ólíkar
efnasamsetningar. Helgi heldur sig
þó við sígild vinnubrögð í sígildu efni
og sýnir innvið líkamans í t.d. formi
sem líkist lunga og því sem virðist
hlutar af manneskju.
Kirkjulist hefur lengi staðið í stað
og því er ánægjulegt að sjá þegar
einhver breytni er í þeim efnum, þótt
hún sé ekki í formi byltingarkenndra
nýjunga. Skilst mér að einhver um-
ræða hafi verið í söfnuðinum um
listaverkin. Fagurfræði brons-
skúlptúranna er grófgerðari en tíðk-
ast í kirkjulistinni og nektin í mál-
verki Helga Þorgils mun víst fara
fyrir brjóstið á sumum. En hér er
auðvitað ekki um klám að ræða held-
ur er hér algerlega saklaus nekt þar
sem manneskjan, eða mannssonur-
inn klipptur nútímalegri klippingu,
stendur opin(n) og allslaus í barns-
legu sakleysi.
Kristnin og líkaminn
Málverk Helga Þorgils Friðjónssonar á veggnum í Vídalínskirkju.
MYNDLIST
Vídalínskirkja
Sýninguna má sjá þegar kirkjan er opin
og hún stendur til 6. janúar 2003.
MÁLVERK OG SKÚLPTÚR
HELGI ÞORGILS FRIÐJÓNSSON OG
HELGI GÍSLASON
Jón B.K. Ransu
Ömmukaffi, Austurstræti 20, við
hliðina a Hressó. Tríó Thollýar
syngur gospel- og negrasálma kl. 21.
Tríóið er skipað, auk Thollýar, Óla
Schram á hammond-orgel og Jakobi
Hafþóri Björnssyni bassaleikara.
Ísak Harðarson les trúarleg ljóð úr
nýútkominni ljóðabók sinni.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
JÓLATÓNLEIKAR Kammerkórs
Hafnarfjarðar verða í Hásölum í
Hafnarfirði kl. 20. í kvöld. Að þessu
sinni fær kórinn til liðs við sig þau
Ingibjörgu Guðjónsdóttur sópran-
söngkonu, Ingunni Hildi Hauksdótt-
ur píanóleikara og Gunnar Gunnars-
son flautuleikara.
Flutt verður aðventu- og jólatón-
list, m.a. eftir John Rutter, Pietro
Yon, Johann Sebastian Bach og fleiri.
Stærsta verk tónleikanna er Hear my
Prayer eftir Felix Mendelssohn.
Verkið er fyrir sópran, kór og píanó.
Á tónleikunum verður frumflutt
nýtt kórverk eftir Símon Birgisson,
sem er félagi í kórnum. Verkið heitir
Á Hvalsnesi og er samið við ljóð
Snorra Hjartarsonar.
Kammerkór
Hafnarfjarð-
ar flytur
nýtt verk
KRISTJÁN Jónsson er annar lista-
maðurinn sem sýnir í hinu nýja gall-
eríi á Hverfisgötu 39, Sal #39. Þar
sýnir Kristján um tuttugu málverk
sem ýmist eru unnin með blandaðri
tækni eða olíulitum. Kristján nam
grafík og málaralist í Barcelona.
Sýningin er opin daglega frá kl.
17–19, en á Þorláksmessu verður
opið hús í Sal #39 frá kl. 19 til 22 og
er það jafnframt síðasti sýning-
ardagurinn.
Eitt verka Kristjáns Jónssonar.
Málverk
í Sal #39
KAMMERHÓPURINN Camerarct-
ica heldur nú sína tíundu kertaljósa-
tónleika en hópurinn hefur frá árinu
1993 haldið slíka tónleika síðustu dag-
ana fyrir jól. Flutt verður tónlist við
kertaljós í þremur kirkjum: Kópa-
vogskirkju annað kvöld, fimmtudags-
kvöld, Hafnarfjarðarkirkju á föstu-
dagskvöld og í Dómkirkjunni í
Reykjavík á laugardagskvöld. Tón-
leikarnir verða allir kl. 21 og eru
klukkustundar langir.
Verkin sem hópurinn leikur að
þessu sinni eru Kvintett í A-dúr fyrir
klarinettu og strengi eftir Wolfgang
Amadeus Mozart og Kvartett í G-dúr
fyrir flautu og strengi eftir samtíma-
mann Mozarts og vin, Johann Christ-
ian Bach.
Camerarctica skipa þau Hallfríður
Ólafsdóttir, flautuleikari, Ármann
Helgason, klarinettuleikari, Hildi-
gunnur Halldórsdóttir og Sigurlaug
Eðvaldsdóttir, fiðluleikarar, Guð-
mundur Kristmundsson, víóluleikari
og Sigurður Halldórsson, sellóleikari.
Í lok tónleikanna verður að venju
leikinn jólasálmurinn Í dag er glatt í
döprum hjörtum eftir Mozart.
Kirkjurnar verða eins og áður ein-
ungis lýstar með kertaljósum. Að-
göngumiðar við innganginn.
Mozart
við kerta-
ljós
Morgunblaðið/Sverrir
Tónlistarhópurinn Camerarctica á æfingu í Dómkirkjunni.