Morgunblaðið - 18.12.2002, Blaðsíða 49

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2002 49
ÞAÐ mun vera draumur flestra bréf-
ritara sem senda bréf til Morgun-
blaðsins að skrifin veki einhver við-
brögð, a.m.k. gladdi það mig að
Ragnar Eiríksson á Sauðárkróki
skyldi gefa sér tíma til að svara bréfi
mínu „Um orkusparnað“. Ég get
ekki verið sammála Villu vinkonu
minni sem taldi þessi skrif Ragnars
„víðáttu vitlaus“, þótt vissulega sé
grein hans „ansi skondin“ á köflum.
Ragnar er að mínu mati nokkuð mál-
efnalegur og augljóslega mikill húm-
oristi, sem er meira en segja má um
manneskju sem sendi mér nafnlaust
(skiljanlega) bréf heim.
Ragnar furðar sig á því að ég hafi
notað orðið „hrepparígur“ um mál-
flutning græningja og sama er að
segja um þann nafnlausa, enda hefði
víst verið nær að nota orðið „þröng-
sýni“ sem lýsir betur vandamáli
þessa fólks. Merkingin sem ég var að
reyna varpa ljósi á er að hinn átak-
anlegi skortur á heildrænni hugsun
þessa fólks girðir fyrir að það skoði
málin út frá hagsmunum allra jarð-
arbúa (les: sjálfrar jarðarinnar). Ég
verð því líklegast að viðurkenna að
þetta orðalag var of langsótt, þótt
eldra fólk hafi eflaust flest hvert vit-
að hvað fyrir mér vakti, enda var
hrepparígur fyrr á árum gríðarlegt
vandamál sem tafði víða framfarir.
(Ragnar hefur kannski orðið var við
ástandið, þegar þessi ófögnuður kom
í veg fyrir að talsvert langur kafli á
veginum til Sauðárkróks væri lagður
bundnu slitlagi!?)
Næst vitnar Ragnar í einhvern
„hádegisverðarfund“ þar sem fram
mun hafa komið að byggja þurfi þrjú
risaálver árlega (og e.t.v. úrelda ein-
hver önnur) til að mæta vaxandi eft-
irspurn eftir áli. Þessi merkilegi
fundur hefur farið framhjá mér og
því skal ég ekkert fullyrða um þessar
tölur en ólíklegt þykir mér að ekki
verði árlega byggð fleiri álver en
þetta í heiminum. Vegna Kyoto-sam-
komulagsins eykst þrýstingur á lok-
un úreltra, mengunarspúandi álvera,
ekki síst í Austur-Evrópu og fyrrver-
andi Sovétríkjunum, því kommúnist-
arnir beinlínis nauðguðu náttúrunni
og hirtu lítt um mengunarvarnir.
Síðari (ef ekki síðri!) hluti bréfs
Ragnars er með miklum ólíkindalát-
um og gríni sem ég ætla ekki að
svara sérstaklega, þótt finna megi
nokkur sannleikskorn inn á milli og
ástæða væri til einhverra andsvara.
Það er leitt til þess að vita að honum
dettur ekkert annað í hug en tor-
færujeppar sem byggðir verði úr áli í
vaxandi mæli. Ég gæti skrifað heilt
hjörl um hluti sem ál og alls konar ál-
blöndur munu nýtast til framleiðslu
á og auðvitað er það hárrétt ályktun
hjá Ragnari að Íslendingar ættu að
leitast við að taka þátt í þeirri þróun
fullvinnslu á afurðum úr þessum létt-
málmi sem dregur úr orkunotkun,
leysir af hólmi ýmis byggingarefni
(t.d. timbur í gluggakarma) og um-
búðir af öllu tagi. Stefna ríkisstjórn-
arinnar í skattamálum fyrirtækja er
fyrsta skrefið til að koma í veg fyrir
að fleiri sendinefndir erlendra aðila
hrökklist á brott í stað þess að stofna
fullvinnslufyrirtæki hérlendis í þess-
um geira.
Virkjanaframkvæmdir opna leiðir
fyrir almenning inn á hálendið og
erfitt er að ímynda sér að betri sam-
starfsaðili en Alcoa komi að þessu
máli með okkur, því sama dag og
bréf Ragnars birtist í Morgun-
blaðinu mátti sjá yfirlýsingu frá
þeim þar sem m.a. segir: „Við hjá Al-
coa viljum starfa með ríkisstjórninni,
bæjarfélögum og umhverfisverndar-
samtökum svo hægt sé að tryggja að
ókomnar kynslóðir fái notið óbyggða
Íslands um aldur og ævi.“
PÁLL P. DANÍELSSON,
Vogatungu 25,
Kópavogi.
Ragnari Eiríks-
syni svarað
Frá Páli P. DaníelssyniFYRIR nokkru birtist í blaðinu grein
mikil eftir Tómas Inga Olrich
menntamálaráðherra þar sem hann
fjallar um dýrgripi og forngripi þá ís-
lenska sem enn eru á erlendum söfn-
um. Mig langar að leggja þessu máli
örlítið lið. Ég ætla hins vegar ekki að
gera þetta að kosningamáli þótt Tóm-
as eigi í hlut og kosningar séu handan
við áramótin.
Ég fór til Færeyja í sumar, nánar
tiltekið í ágústmánuði, og dvaldi þar í
eina viku. Þar bar margt fyrir augu
sem ekki er í frásögur færandi að
þessu sinni, en ég kom meðal annars
við í Kirkjubæ, þeim sögufræga stað
hvar Kirkjubæjarstólarnir svokölluðu
áttu uppruna sinn. Stólar þessir voru
skornir úr tré á miðöldum haganlega
og prýddu staðarkirkju um aldir. Það-
an var þeim bjargað til Danmerkur,
eins og Danir orða það, og voru síðan
taldir með gersemum Þjóðminja-
safnsins danska um aldabil. Þegar
grannt er skoðað voru þessar björg-
unaraðgerðir sennilega réttmætar á
sinni tíð því líklega hefðu stólarnir
fordjarfast í kirkjunni eins og málum
var þá háttað. Nú hafa Danir skilað
Færeyingum stólunum og má sjá
þessi listaverk og skoða í Þjóðminja-
safninu í Færeyjum og eru frændur
okkar að vonum afar stoltir og víst er
að þarna eiga téðir stólar heima.
Við Íslendingar munum hafa gert
ýmsa samninga við Dani og m.a. þess
efnis að eftir handrit fengjum við ekk-
ert fleira úr þeirra fórum. Við vitum
hins vegar að í Danmörku eru margir
munir á söfnum, sem hvergi eiga
heima nema hér. Mig langar að benda
á til dæmis að á Þjóðminjasafninu
danska er altarisbrík úr alabastri gef-
in Munkaþverárkirkju á 15. öld af
Margréti Vigfúsdóttur, þá húsfreyju
að Möðruvöllum fram. Bríkin var
send til Danmerkur 1844 þegar nú-
verandi kirkja var byggð og sendi
Danakonungur fagran hökul en
snjáðan, eins og þar stendur, í stað-
inn. Ég fer ekki ofan af því að brík
þessi eða altaristafla á hvergi heima
nema í Munkaþverárkirkju. Til þess
að endurheimta hana er ég fús ásamt
með sóknarnefnd Munkaþverár-
kirkju að skila höklinum í staðinn. Og
enn vil ég ítreka stuðning minn við
menntamálaráðherra í þessum efnum
og máski er búið að samþykkja frum-
varp sem hvarf í Kárahnjúkavirkjun-
arumræðunni og er það vel ef slíkt
frumvarp hefur náð fram að ganga.
Ennfremur heiti ég sama ráðherra að
ganga fram í þessu máli af fyllstu
kurteisi. Ég verð Dönum hins vegar
eilíflega þakklátur megi bríkin öðlast
sinn forna sess í Munkaþverárkirkju.
HANNES BLANDON,
prófastur í Eyjafjarðarsveit.
Forngripir erlendis
Frá Hannesi Blandon
MARGIR virðast gera ráð fyrir að
Alcoa muni bera allan kostnað af
Kárahnjúkavirkjun með greiðslum
fyrir raforku. Svo mun þó ekki verða
nema Alcoa beri ábyrgð á lántökum
til virkjunarinnar. Slík lán bæru 7-8%
vexti.
Þar með væri rekstrargrundvöllur
virkjunarinnar brostinn. Virkjun
með stofnkostnað nærri 100 miljörð-
um króna, rekstrarkostnað upp á
1,5% á ári og orkuverð nærri 1,6 kr.
(19 mill) á kwst miðað við núverandi
álverð ber ekki hærri ávöxtunarkröfu
en 4%. Ávöxtunarkröfur alþjóðlegs
markaðar endurspegla áhættu af
verkefninu. Niðurstaða markaðarins
er sú að áhættan af verkefninu er svo
mikil að neikvætt núvirði Kára-
hnjúkavirkjunar er a.m.k. 36 millj-
arðar króna. Markaðsvirði Lands-
virkjunar mun rýrna um 36 milljarða
og eigið fé fyrirtækisins yrði að engu.
Nú er fyrirhugað að ríkið, Reykjavík-
urborg og Akureyrarbær taki að sér
það hlutverk sem eðlilegt væri að Al-
coa eða alþjóðlegur fjármálamarkað-
ur gegndi. Er réttlætanlegt að leggja
áhættuna á almenning og seilast í
vasa skattborgaranna á þennan hátt?
ÓLAFUR S. ANDRÉSSON,
lífefnafræðingur, Þverási 21,
110 Reykjavík.
Vill Alcoa
ábyrgjast virkjun?
Frá Ólafi S. Andréssyni
Yfirhafnir
Laugavegi 53
Mörkinni 3, sími 588 0640
Glæsilegar
jólagjafir
Mikið úrval
af blóma-
vösum
Suðurlandsbraut/Ármúli
TIL LEIGU
www.valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9-17.30.
Upplýsingar veitir
Magnús Gunnarsson í
s. 588 4477 eða 822 8242
Til leigu eitt glæsilegasta skrifstofuhúsnæðið í Reykjavík, húsnæði
Orkuveitu Reykjavíkur. Allur aðbúnaður og aðkoma er til fyrirmyndar.
Mjög góð staðsetning, góð aðkoma og næg bílastæði.
Húsnæðið er laust frá og með næstu áramótum.
Eignin er í eigu Landsafls, sem er öflugt sérhæft fasteignafélag.
LOFTLYKLASETTETT
JÓLATILBOÐ
4.900,00
JÓLATILBOÐ
7.900,00