Morgunblaðið - 18.12.2002, Blaðsíða 26

LISTIR
26 MIÐVIKUDAGUR 18. DESEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
fia› er gott a› hafa öruggt skjól í Tra›arkoti fyrir bílinn
flegar flú átt erindi í mi›bæinn.
Fyrsta klukkustundin kostar a›eins 80 kr. e›a 1,33kr.
mínútan, sí›an grei›ir flú 10 kr. fyrir hverjar 12 mínútur
sem flú notar.
Fyrir flá sem starfa
e›a búa í mi›borginni
er í bo›i mána›arkort
á a›eins 5.600 kr. *)
fia› fæst varla
ód‡rara skjól fyrir
bílinn flinn.
Tra›arkot
vi› Hverfisgötu - gegnt fijó›leikhúsinu
*) Ef flú kaupir 6 mánu›i borgar›u a›eins fyrir 5.
skreytt af Búa Kristjánssyni, eru
ekki eingöngu kynntar til sögunnar
persónurnar Trú, Von og Kærleikur,
heldur einnig litríkar persónur, sem
tákna hina ýmsu neikvæðu eiginleika
sem börn og fullorðnir temja sér.
Þetta eru fýlupokar, frekjudósir,
væluskjóður, hrekkjalómar, óláta-
belgir, letipúkar, kjaftaskúmar,
fremst að vera skemmtilega barna-
bók, þar sem grín og glens ræður
ríkjum, en undirtónninn sé þó alvar-
legur og bendi á hvernig við eigum
það til að láta áreitið í umhverfinu
hafa áhrif á okkur. Hún bætir því við
að kannski sé bókin til þess fallin að
vekja foreldra til umhugsunar um já-
kvæð viðhorf í uppeldi barna sinna.
„Undanfarin tíu ár hef ég unnið að
námsefnisgerð fyrir barnastarf
kirkjunnar, Námgagnastofnun og
fleiri aðila, þar sem áhersla er lögð á
mannrækt og lífsleikni. Í tengslum
við þá vinnu hef ég velt því fyrir mér
hvaða leiðir foreldrar fara í uppeldi
barna sinna. Ég held að okkur finnist
uppeldi fyrst og fremst felast í því að
vera sífellt að skamma börnin og
leiðrétta þau. Það má hins vegar
spyrja sig hvernig sjálfsmynd barn
þróar með sér sem sífellt er verið að
skamma, það upplifir sig e.t.v. þá
sem einhvern óforbetranlegan
hrekkjalóm, ólátabelg eða kjánaprik.
Ég trúi því að allir séu í eðli sínu gott
fólk, og að slæmir eiginleikar séu
fyrst og fremst áunnir. Þetta er
kannski undirtónninn í bókinni þó
svo að þar sé fyrst og fremst verið að
slá á létta strengi,“ segir Elín.
Í bókinni, sem er ríkulega mynd-
NÚ fyrir jólin kom út hjá Skálholts-
útgáfunni barnabókin Jólahrein-
gerning englanna. Þar segir af engl-
unum Trú, Von og Kærleika sem eru
í vinnu hjá Guði. Hann hefur falið
þeim það erfiða verkefni að taka til í
veröldinni fyrir jólin, en þar úir allt
og grúir af alls konar leiðindaverum,
sem gera fólk fúlt, frekt, óþekkt, latt
og kjánalegt svo dæmi séu nefnd.
Englarnir nota hina góðu eiginleika
sína til að reka þessa leiðindipúka og
frekjudósir í burtu, svo að allir geti
átt friðsæl og gleðileg jól.
Höfundur bókarinnar er Elín El-
ísabet Jóhannsdóttir en hún starfar
m.a. sem æskulýðsfulltrúi í Fella- og
Hólakirkju. Elín er kennari að
mennt og hefur unnið að námsefn-
isgerð fyrir börn um margra ára
skeið. Hún ritstýrði unglingablaðinu
Smelli og barnablaðinu Æskunni um
skeið og hefur áður sent frá sér
barna- og unglingabókina Einn dag-
ur – þúsund ár: Sagan af Snorra og
Eddu sem út kom árið 2000, og bók-
ina Skrefi á undan sem hefur að
geyma leiðbeiningar til foreldra um
forvarnir fyrir börn í ákveðnum
áhættuhópum.
Elín Elísabet segir að Jóla-
hreingerning englanna eigi fyrst og
prakkarastrik og kjánaprik. „Þegar
ég fór að huga að því hvernig mætti
útfæra þessar persónur, kom í ljós að
orðin eru mjög persónugerð og
myndræn í eðli sínu. Þannig eru
frekjudósirnar einfaldlega mjög
frekar dósir, fýlupokarnir eru fúlir
bréfpokar og kjánaprikin eru kjána-
leg prik. Þetta bauð upp á mjög
skemmtilega möguleika í myndrænu
útfærslu, en minnir okkur um leið á
hversu áþreifanlega persónugerð
þessi hugtök eru. Þannig verður það
barn sem sýnir frekju einfaldlega að
frekjudós, líkt og frekja sé órjúf-
anlegur hluti af persónuleika þeirra.
Það er því ekkert skrítið að okkur
hætti e.t.v. til að gangast upp í þess-
um hlutverkum,“ segir Elín.
Englunum Trú, Von og Kærleika
er stefnt gegn þeirri neikvæðu hegð-
un sem ásækir persónur sögunnar.
„Þetta eru hefðbundin trúartákn fyr-
ir þá jákvæðu eiginleika sem geta
hjálpað okkur að lifa lífinu og eru
nauðsynlegir í öllum mannlegum
samskiptum. Með því að vera bjart-
sýn, vongóð og kærleiksrík getum
við sigrast á ólíkustu erfiðleikum.
Við eigum að nota þá góðu eiginleika
sem við búum yfir til að útiloka hið
neikvæða. Í trúnni birtast þessir eig-
inleikar sem tákn, og bjó ég til per-
sónur í kringum þessi tákn til að
börnin ættu auðveldara með að skilja
þau.“
Elín segir það að lokum skemmti-
lega tilbreytingu að skrifa barnabók
meðfram námsefnisgerðinni, þar
sem fjallað er um mikilvægi þess að
vera í jákvæðum samskiptum við
aðra. „Ég hef verið að vinna að efni
fyrir börn og unglinga í ýmsum
myndum, en aðeins einu sinni áður
verið þátttakandi í jólabókamark-
aðnum.“
Að sópa burt neikvæðninni
Morgunblaðið/Kristinn
Elín Elísabet Jóhannsdóttir sendir frá sér barnabókina Jólahreingerning
englanna fyrir þessi jól. Sjálf á hún von á litlu jólabarni á næstunni.
ÞVÍ verður ekki neitað að Mót-
ettukór Hallgrímskirkju er nokk-
urs konar trygging fyrir vönduð-
um og músíkölskum flutningi.
Kórinn er óumdeilanlega í fremstu
röð blandaðra kóra landsins. Þess-
um árangri hefur verið náð með
góðu söngfólki í öllum röddum og
ekki má gleyma eljusemi og vand-
virkni stjórnandans Harðar Ás-
kelssonar.
Þegar hlustað er á þennan nýja
geisladisk eru væntingarnar því
miklar. Víst er að margt er hér vel
gert. En diskurinn er ekki með
öllu gallalaus og tengist það m.a.
þeirri staðreynd að hér er um tón-
leikaupptökur að ræða. Eftir hvert
lag kveður við klapp sem heggur á
tónlistina og skemmir þá stemn-
ingu sem kann að hafa myndast.
Klapp á tónleikum er óhjákvæmi-
legt en er það ekki of mikið af því
góða að heyra þennan ómúsíkalska
hávaða átján sinnum á sama disk-
inum? Og sérstaklega þegar um er
að ræða disk með jólalögum og
sálmum. Ef menn vilja endilega
hafa klapp á tónleikadiski ætti að
nægja að hafa það á eftir síðasta
tónverkinu. Ef það þykir ekki
nægilegt hefði hugsanlega mátt
heyrast klapp í lok hvers hluta
tónleikanna, en þeim var skipt í
þrennt: Aðventu, Maríu og Jól.
En eins og áður er getið er hér
margt vel gert. Ber þar fyrst að
nefna gullfallega sálma Otto Ols-
sons en diskurinn hefst á Aðventu
eftir Olsson. Og það er einmitt að
loknu þessum fallega sálmi að fjár-
ans klappið byrjar að eyðileggja
stemninguna. Seinna lag Olssons,
Guðs sanni son!, er í þjóðlegum
stíl og því svipar svolítið til amer-
ísku Shaker-sálmanna. Glaðlegur
fagnaðarsöngur og sérstaklega vel
sunginn af tenórröddum (vers
1–2), sópran (vers 3–4) og öllum
kórnum í lokaversunum. Ómót-
stæðileg gleði geislar einnig af
flutningi kórsins á Opin standa
himins hlið í útsetningu Sir Davids
Willcocks sem lést nú fyrir
skömmu. Útsetning Róberts A.
Ottóssonar á Nú kemur heimsins
hjálparráð er önnur perla sem hér
er sungin ákaflega fallega af kórn-
um. Mig huldi dimm og döpur
vetrarnótt eftir Eccard er gott
dæmi um fágaðan og dýnamískan
söng Mótettukórsins. Norska tón-
skáldið Trond Kverno á hér eitt
verk og þótt það sé ekki ýkja nú-
tímalegt (ætli Kverno hafi verið að
hlusta á Kodály (Pange Lingua)
þegar hann samdi þetta stykki?)
er það eina verkið á diskinum sem
talist getur til nútímatónlistar.
Áheyrilegt verk sem vinnur á við
endurtekna hlustun. Tvö verk eru
hér sem ekki tengjast jólunum.
Annað þeirra, Andante Mozarts K
315, sem menn munu þekkja betur
í frumgerðinni fyrir einleiksflautu
og hljómsveit, er hér leikið afar
fallega af Daða Kolbeinssyni óbó-
leikara og organistanum Kára
Þormar. Ekki veit ég hver Steven
Mercurio er en sá ber ábyrgð á
tveimur útsetningum fyrir tenór,
kór og orgel. Önnur þessara út-
setninga er hljómsveitar-inter-
mezzóið úr óperu Mascagnis, Cav-
alleria Rusticana, sem sungið er
við Ave Maria-textann! Þetta er
sérkennilegt val á verki á jóladisk
þar sem þessi ópera hefur jafnan
verið bendluð við páskahátíðina.
Útsetning þessi er ekki ýkja
smekkleg og tilfinningahlaðinn
söngur Jóhanns Friðgeirs Valdi-
marssonar ekki sannfærandi og
ekki er hann fallegur í lokin. Það
er ekki nóg að komast alla leið upp
á háa tóninn, það skiptir líka máli
hvernig það er gert. Jóhann á það
því miður til að vera belgingslegur
í söng sínum. Um þverbak keyrir í
lokatóni eins fallegasta jólasálms
allra tíma, Guðs kristni í heimi
(Adeste fideles). Þar leyfir Jóhann
Friðgeir sér að troða sér á óafsak-
anlegan hátt fram fyrir tónlistina
með hvimleiðum tenórastælum.
Þannig endar diskurinn Lýs, milda
stjarna. Og svo kemur auðvitað
klappið.
Þótt margt sé hér vel gert hljóta
gallar þessarar útgáfu að vega
þungt. Fyrri diskur Mótettukórs
Hallgrímskirkju, Jól í Hallgríms-
kirkju (MK9-002), sem gefinn var
út árið 1997, er þessari nýju plötu
miklu fremri. Þar má upplifa ein-
staka jólastemningu, sem leiðir af
frábærum tónlistarflutningi allra
hlutaðeigandi. Þann gullfallega
disk ættu væntanlegir kaupendur
hiklaust að velja frekar en hinn
nýja.
TÓNLIST
Geislaplötur
Otto Olsson: Aðventa, Guðs sanni son.
Áskell Jónsson: Betlehemsstjarnan.
Alesandro Stradella: Pietà, Signore. Jo-
hann Eccard: Mig huldi dimm og döpur
nótt, María fer um fjallaveg. Giulio Cacc-
ini: Ave Maria. Trond Kverno: Ave maris
stella. Pietro Mascagni: Intermezzo.
Georges Bizet: Agnus Dei. W.A. Mozart:
Andante í C-dúr K 315. Franz Schubert:
Mille cherubini in choro. Sigvaldi Kalda-
lóns: Nóttin var sú ágæt ein. Adolphe
Adam: Ó, helga nótt. Önnur sálmalög: Nú
kemur heimsins hjálparráð, Sjá himins
opnast hlið, Opin standa himins hlið,
Guðs kristni í heimi. Söngur: Mótettukór
Hallgrímskirkju, Jóhann Friðgeir Valdi-
marsson (tenór). Hljóðfæraleikur: Kári
Þormar (orgel), Daði Kolbeinsson (óbó).
Stjórnandi: Hörður Áskelsson. Tónleika-
upptaka í Hallgrímskirkju 1.–8. desem-
ber 2001. Heildarlengd: 79’45. Útgef-
andi: ÓMI/Edda – miðlun og útgáfa,
2002.
LÝS, MILDA STJARNA
Mótettukór Hallgrímskirkju á æfingu.
Valdemar Pálsson
Aðventutónleikar
Mótettukórsins
Morgunblaðið/Jim Smart