Morgunblaðið - 14.01.2003, Síða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 14. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Svona, svona, nú geturðu hætt að væla, Villi litli.
Málstofa um áhrif smáríkja innan ESB
Auka breidd og
víðsýni nema
MÁLSTOFA umstöðu smáríkja íEvrópusamband-
inu og áhrif á ákvarðana-
töku verður haldin í hátíð-
arsal Háskóla Íslands í
aðalbyggingu á morgun
klukkan 12.15. Málstofan
er haldin í tengslum við
kennslu á námskeiðinu
stjórnskipunarrétti og
ágripi af þjóðarrétti sem
er kennt á fyrsta ári laga-
náms við lagadeild HÍ.
Björg Thorarensen, sem
er fundarstjóri á málstof-
unni og Morgunblaðið
ræddi við, sagði, að í
stjórnskipunarréttinum
væri fjallað um stjórnar-
skrá Íslands og meginein-
kenni íslenskrar stjórn-
skipunar, m.a. um þýðingu
fullveldisins. Einnig væri þar
fjallað um nokkur grunnatriði
þjóðaréttar og tekist á við álita-
efni um framsal fullveldisréttar-
ins til alþjóðastofnana.
– Segðu okkur aðeins frá tilefni
og efni málstofunnar...
„Með samningnum um Evr-
ópska efnahagssvæðið gekkst ís-
lenska ríkið undir víðtækar þjóð-
réttarskuldbindingar um að lög-
festa réttarreglur sem sprottnar
eru frá stofnunum Evrópusam-
bandsins, án þess þó að samning-
urinn fæli í sér framsal löggjaf-
arvalds. Staða íslenska ríkisins í
þessari alþjóðasamvinnu og
möguleikar þess að hafa áhrif á
efni þessara réttarreglna er því
mjög raunhæft álitaefni og er það
markmið málstofunnar að varpa
ljósi á það.“
– Hverjir taka til máls?
„Málshefjendur á málstofunni
verða Stefán Már Stefánsson,
prófessor við lagadeild HÍ, og
Baldur Þórhallsson, dósent í
stjórnmálafræði við félagsvísinda-
deild HÍ, en báðir hafa þeir sér-
hæft sig í rannsóknum er tengjast
Evrópurétti og málefnum Evr-
ópusambandsins. Stefán mun
fjalla um það hverjir yrðu mögu-
leikar Íslands til að hafa áhrif á
ákvarðanatöku sem varðar hags-
muni þess hjá stofnunum ESB ef
það gengi í sambandið og hver
yrðu helstu vandamál í því sam-
bandi. Baldur mun fjalla um það
hvaða leiðir smáríki innan Evr-
ópusambandsins nota í dag til að
hafa áhrif á ákvarðanatöku sam-
bandsins og bera saman við þær
aðferðir sem stærri ríkin beita.
Einnig munu þeir leita svara við
spurningunni hvort áhrif og hags-
munir Íslands verði betur tryggð-
ir með ESB-aðild og framsali full-
veldis til stofnana sambandsins en
með núverandi aðild að samningn-
um um Evrópska efnahagssvæð-
ið.“
– Þetta er ekki eina málstofan?
„Á síðasta skólaári hóf laga-
deild HÍ að halda opnar málstofur
af þessu tagi í tengslum við
kennslu í stjórnskipunarrétti og
voru þær mjög fjölsóttar. Mark-
miðið með þeim er að
víkka sjóndeildarhring
bæði laganema og ann-
arra háskólanema með
því að tengja stjórn-
skipunarréttinn við
aðrar fræðigreinar, t.d. stjórn-
málafræði, sagnfræði eða heim-
speki, þar sem fjallað er um sömu
grundvallarhugtök út frá öðru
sjónarhorni. Það er ekki síður
markmið með málstofunum að
vekja áhuga og umræðu almenn-
ings á þjóðfélagslegum málefnum
sem tengjast grunnstoðum ís-
lenskrar stjórnskipunar og stöðu
Íslands í samfélagi þjóðanna. Það
er því vert að árétta, að málstofan
er opin öllum sem áhuga hafa á
málefninu.“
– Verða fleiri málstofur á næst-
unni og ef svo er, um hvað munu
þær fjalla?
„Fyrirhugaðar eru fleiri mál-
stofur í tengslum við stjórnskip-
unarrétt og þjóðarrétt sem munu
m.a. fjalla um atriði tengd alþing-
iskosningum, starfsemi og hlut-
verk Öryggisráðs SÞ og mann-
réttindaákvæði stjórnarskrár-
innar. Ég vil vekja athygli á
nýbreytni sem lagadeild hyggst
brydda upp á, að halda opna fundi
um athyglisverða hæstaréttar-
dóma skömmu eftir uppkvaðningu
þeirra. Þar munu kennarar eða
aðrir sérfræðingar kryfja nýja
dóma og stjórna umræðum um
efni og áhrif þeirra. Loks langar
mig að nefna að framundan eru
ýmsir áhugaverðir fyrirlestrar á
vegum Lagastofnunar, sem starf-
ar innan vébanda lagadeildarinn-
ar. Hinn 7. febrúar nk. verður til
dæmis haldinn fundur á sviði um-
hverfisréttar um nokkur atriði
sem tengjast svokölluðum þátt-
tökuréttindum. Þar verður fjallað
um rétt almennings til að taka
þátt í undirbúningi ákvarðana
sem geta haft áhrif á umhverfið.“
– Hver er tilgangurinn með
þessum málstofum og hverju skila
þær?
„Allt er þetta liður í því að opna
lagadeildina með því að tengja
laganámið við aðrar fræðigreinar
og raunhæf álitamál í þjóðfélags-
umræðunni. Þannig er
hægt að gefa laganám-
inu meiri breidd og
auka víðsýni nemenda
og hvetja lögfræðinga
til að bæta við sig meiri
þekkingu. Ekki síður þjóna þessir
opnu fundir og fyrirlestrar þeim
tilgangi að vekja almenning til vit-
undar um margvísleg viðfangsefni
lögfræðinnar og auka möguleika
manna til að kynna sér svör lög-
fræðinnar og annarra fræðigreina
við ýmsum grundvallarspurning-
um. Viðtökurnar hafa verið afar
góðar og málstofurnar greinilega
fallið í góðan jarðveg.“
Björg Thorarensen
 Björg Thorarensen er fædd í
Reykjavík 1966. Stúdent frá MR
1985 og lagapróf frá HÍ 1991.
Fulltrúi í dóms- og kirkju-
málaráðuneyti 1991–92, lauk
M.Sc. í lögum frá Edinborgarhá-
skóla í stjórnskipunarrétti og
mannréttindum 1993. Stunda-
kennari í þeirri grein við HÍ til
2002. Lögfræðingur í dóms-
málaráðuneytinu frá 1995 og
skrifstofustjóri löggæslu- og
dómsmálaskrifstofu 1996–2002.
Prófessor við lagadeild HÍ frá
mars 2002.
…meiri breidd
og auka víð-
sýni nemenda