Morgunblaðið - 14.01.2003, Blaðsíða 36

HESTAR
36 ÞRIÐJUDAGUR 14. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Fyrir heimsmeistaramótið
í Herning
Við bjóðum eftirfarandi:
Bílaleigubílar á ótrúlega hagstæðu verði.
Hafið samband í síma 456 3745 eða á heimasíðu okkar fylkir.is
Fylkir • Bílaleiga ehf. ferðaskrifstofa.
www.fylkir.is
Á mótssvæði
•Húsbíla og hjólhýsi, 2ja til 7 manna.
• Höfum tryggt stæði fyrir húsbíla og hjólhýsin
á besta stað mótssvæðis.
Í Herning
•Hótelherbergi fyrir einstaklinga og fjölskyldur.
Í nágrenni við Herning
• Sumarhús af öllum stærðum og gerðum.
•Bjóðum auk þess úrval sumarhúsa fyrir hópa
sem vilja vera saman í götu eða hverfi. Reiðfatnaður
Náttúrulegur lífsstíll
FREMSTIR FYRIR GÆÐI
Í UMFJÖLLUN um vígslu nýju
reiðhallarinnar á Hólum í Hjaltadal
fyrir skömmu var sagt að með til-
komu Hólahallarinnar væru reiðhall-
irnar orðnar fimm talsins á Norð-
vesturlandi sem ekki er allskostar
rétt því í upptalningu hefði reiðhöllin
á Þingeyrum gleymst en hún var
byggð um svipað leyti og eldri höllin
á Hólum og hefur verið mikið notuð.
Þá bárust einnig upplýsingar um að
búið væri að byggja reiðskemmu á
Siglufirði og væri það hestamanna-
félagið Glæsir þar í bæ sem ráðist
hefði í það stórvirki.
Er það í rauninni athyglisvert
framtak því félagið er með þeim
minnstu á landinu. Að sögn Sævalds
Gunnarssonar, gjaldkera félagsins,
höfðu þeir um nokkurn tíma velt því
fyrir sér hvort ekki væri brýn þörf
fyrir þá að fá einhverja inniaðstöðu
til þjálfunar hrossanna því eins og
menn vita geti verið mjög snjóþungt
á Siglufirði og fyrir komið að menn
hafi jafnvel þurft nánast að grafa
hrossin upp úr snjónum eins og Sæ-
valdur orðaði það.
„Það var svo fyrir tæpum tveimur
árum að við uppgötvum að til voru
stálbitar í skemmu hjá fyrirtæki hér
í bæ og kviknaði þá sú hugmynd að
byggja reiðskemmu. Voru menn
ekkert að tvínóna við hlutina og í júní
eða júlí 2001 var hafist handa við
framkvæmdir og í október sama ár
var skemman tilbúin eitthvað um 14
metrar á breidd og 25 metrar á
lengd. Allt var þetta unnið í sjálf-
boðavinnu,“ segir Sævaldur og upp-
lýsir aðspurður að útlagður kostnað-
ur við skemmuna hafi verið eitthvað
innan við tvær milljónir króna.
Hann segir að þótt skemman sé
ekki stór nýtist hún prýðilega til
dæmis í tamningar en vissulega
hamli það fullkominni nýtingu að
menn kunni ekki nægjanlega að
vinna með hross við slíkar aðstæður.
Var fenginn reiðkennari frá Akur-
eyri til að leiðbeina þeim um notkun
skemmunar og hefði áhugi fyrir
henni glæðst nokkuð eftir það.
Skemman var sambyggð litlu félags-
heimili og einnig hefur verið byggt
gerði tengt skemmunni.
Í sumar voru haldnir Hátíðisdagar
hestmanna á Tröllaskaga en það er
sameiginleg skemmtun hestamanna-
félaganna Gnýfara á Ólafsfirði,
Svaða í Fljótum og Hofsósi og
Glæsis á Siglufirði og upplýsir Sæ-
valdur að þá hafi verið haldinn ágæt-
ur dansleikur í skemmunni. „Þá var
einnig byggður hringvöllur á svæði
félagsins og þegar við höfum rétt úr
kútnum eftir þá framkvæmd stendur
til að gera skeiðbraut samhliða hon-
um,“ upplýsir Sævaldur og hann
heldur áfram „það er góð uppsveifla í
félaginu um þessar mundir. Fyrir
nokkrum árum voru að ég held þrír
sem stunduðu hestamennsku hér á
Siglufirði að einhverju ráði en í dag
segjum við á hátíðis- og tyllidögum
að félagar séu um 60. Það er mikið af
nýju fólki í félaginu sem hefur verið
að stíga sín fyrstu skref í hesta-
mennskunni og því óhætt að segja að
góður uppgangur sé í hestamennsk-
unni á Siglufirði um þessar mundir.
Og svo má geta þess að við héldum
firmakeppni á árinu og leituðum til
fyrirtækja í bænum um þátttöku og
voru viðtökurnar slíkar að segja má
að við höfum komið hálfgrátklökkir
af fundi þeirra,“ segir Sævaldur og
kímir í lok viðtalsins.
Sjö hallir á Norðvesturlandi
HÚN var sláandi fréttin um jörpu
hryssuna sem bókstaflega var
sprengd út í buskann fyrsta laugar-
dagskvöld ársins þegar eigandinn,
Axel Jón Birgisson, fór í léttan útreið-
artúr niður að Elliðaárstíflunni og
hugðist æja um stund við „löggiltan“
áningarstað við enda stíflunnar þegar
sprengd var svokölluð tívolíbomba, í
þann mund er hann hugðist stíga af
baki skammt frá nærliggjandi íbúðar-
húsi. Sagði Axel að hryssan hefði bók-
staflega ærst við þessi ósköp. Og með
það sama var hún horfin út í myrkrið.
Síðan þetta gerðist hefur staðið yf-
ir linnulaus leit að heita má að hryss-
unni. Eftir því sem næst verður kom-
ist rauk hún Vatnsendaveginn
meðfram uppistöðulóninu ofan stífl-
unnar, yfir gömlu brúna yfir Elliða-
árnar og yfir Breiðholtsbrautina.
Sást til hennar þegar hún rauk
stjórnlaust í átt að Rauðavatni þar
sem menn reyndu að stöðva hana sem
reyndist gersamlega útilokað, að
sögn Axels og þar með var hún horfin.
Búið er að fínkemba svæðið frá Kald-
árseli í suðri og alveg norður Mos-
fellsheiði og allt svæðið vestur að
Fákssvæðinu. Þá hefur verið flogið
yfir svæðið en allt hefur þetta verið
án árangurs.
En þessi leiða frétt er því miður
ekkert einsdæmi og um nýliðin ára-
mót hafa borist fregnir af því að hest-
ar og hundar hafi horfið, væntanlega í
ofsahræðslu vegna flugelda. Þrjú
hross fórust í Skagafirði, slys urðu á
fólki og bifreiðar skemmdust undir
Hafnarfjalli sem kunnugt er af frétt-
um. Hér eru ótalið allt „minniháttar“
ónæði sem hestamenn hafa hlotið af
sprengingum þar sem fólk er að detta
af baki og skráma sig eða hestar að
rjúka með fólk og svo framvegis en
það yrði langur listi.
Tíu hross dauð uppi á jökli
Þá eru í fersku minni dæmi þegar
hross hurfu frá Oddsstöðum í Lund-
arreykjadal og fleiri bæjum fyrir
tveimur árum. Sigurður Oddur Ragn-
arsson, bóndi þar á bæ, telur sig hafa
misst tíu hross sem ruku stjórnlaust
upp á Ok þar sem þau drápust.
Hrossin fundust ekki fyrr en komið
var fram í mars og hafði þá verið eytt
ómældum tíma í að eltast við hross og
leita víða á þessu svæði milli upp-
sveita Borgarfjarðar og Oks. Telur
Sigurður tímabært orðið að setja ein-
hverjar hömlur á þessa sprengi-
gleidd. Sem dæmi nefndi hann að
glöggt megi greina bæði sprengi-
drunur og glampa frá höfuðborgar-
svæðinu upp í Lundarreykjadal þeg-
ar sprengingar standa sem hæst um
áramótin.
Nýjar fjáraflaleiðir fyrir
björgunarsveitir
„En þetta er erfitt við að eiga, okk-
ur dýraeigendum finnst við vera í
minnihluta, fjöldinn virðist vilja
taumlausar sprengingar og því meiri
sprengingar því meiri gleði,“ segir
Sigurður og bætir við að finna þurfi
nýjar leiðir til að fjármagna rekstur
björgunarsveita, þetta séu hálfgerð
öfugmæli orðin og benti hann á nýlegt
dæmi þar sem brennd var ný jeppa-
bifreið í eigu björgunarsveitar á „vel
heppnaðri“ flugeldasýningu sveitar-
innar. „Þetta er held ég farið að verða
hálfgerð villimennska og ekki í nein-
um takti við alla þá dýraverndarhug-
sjón og umhverfisvænleika sem
auknu fylgi á að fagna og ræður ríkj-
um í orði en ekki alltaf á borði,“ sagði
Sigurður.
Um þessi áramót voru hross einnig
á ferðinni í Lundarreykjadal og sagð-
ist Sigurður vita til þess að á Gull-
berastöðum hafi hross hlaupið í gegn-
um tvennar girðingar og væru nú
einhvers staðar á svæðinu milli Lund-
arreykjadals og Oks og væri verið að
leita að þeim.
Þá er eflaust mörgum í fersku
minni þegar hross ruku upp á Skarðs-
heiði og enduðu þar í sjálfheldu eins
og sjá má á meðfylgjandi mynd.
Þurfti í því tilfelli að kalla út björg-
unarsveitir og dýralækni til að ná
hrossunum niður. Voru þau sprautuð
með deyfilyfi áður en reynt var að
hefja niðurgönguna. Á Snæfellsnesi
hefur margsinnis komið fyrir að
hross hafi rokið til fjalla og í einu til-
felli fundust þau ekki fyrr en sumarið
eftir. Þá hafa hross frá Höfnum í
Melasveit rokið upp í Hafnarfjall þar
sem ekki var stingandi strá að finna
og hírðust þar við sult í einhvern tíma.
Ónefnd eru öll þau óþægindi sem
hestar og hestamenn verða fyrir í
hesthúsahverfum í eða við þéttbýli á
þessum tíma sem sprengingar standa
yfir. Þar eru sjálfar áramótaspreng-
ingarnar ekki stóra vandamálið. Þá
eru hrossin lokuð inni í húsi og hafa
hestamenn gjarnan kveikt ljós til að
minnka áhrif af glömpum sprenging-
anna og gott þykir einnig að hafa hátt
stillt útvarp í gangi sem dregur úr há-
vaðanum frá sprengingunum. Það
eru hinar stöku sprengingar sem
byrja að heyrast jafnvel fyrir jól og
skjóta öðru hvoru upp kollinum allt
fram yfir 6. janúar. Áhættusamt get-
ur verið að bregða sér á bak á þessum
tíma því aldrei er að vita hvar eða
hvenær verður sprengt.
Reglur segja að einungis megi
sprengja frá 27. desember til og með
6. janúar og þykir mörgum hesta-
manninum orðið tímabært að setja
mun þrengri skorður á þau tíma-
mörk.
Það mun ekkert launungarmál að
sprengigleði Íslendinga hefur aukist
verulega síðustu árin þótt heldur hafi
dregið úr sölu síðustu tvö árin en á ár-
unum frá 1990 til 2000 átti sér stað
veruleg söluaukning ár frá ári.
Hvergi í heiminum virðist notkun á
flugeldum yfir áramót almennari en
hér á Íslandi og upplýsti Ólafur Jóns-
son hjá Landsbjörg að milli 60 til 70%
landsmanna keyptu sér sprengitól í
einhverri mynd og væri það margfalt
meira en í öðrum löndum. Það er því
engum blöðum um að fletta að Íslend-
ingar vilja sprengjuregn um áramót
en að sama skapi þykir mörgum orðið
nóg um og þar eru dýraeigendur
vafalaust í meirihluta.
Það er vissulega viðkvæmt mál að
stór hluti ágóðans af flugeldasölu
skuli renna til björgunarsveita sem að
sögn fjármagna lungann af sínum
tækjakaupum með þessum fjármun-
um. Það veitir landsmönnum vissu-
lega öryggiskennd að vita af vel bún-
um björgunarsveitum en fer ekki sú
góða kennd að verða blendin þegar
fylgifiskur þessarar fjáröflunar er
eins og fréttir síðustu daga bera með
sér?
Flugeldar valda
stórum skaða hjá
hesteigendum
Morgunblaðið/RAX
Hross geta bókstaflega ærst þegar þau fælast flugelda og geta vaðið svo tugum kílómetra skiptir stjórnlaust fram.
Leita þau þá ávallt upp á við, eins og myndin hér sýnir þegar hross ruku upp í Skarðsheiði fyrir nokkrum árum og
voru handsömuð í sjálfheldu við fjallstopp.
Hestar og flugeldar eiga litla samleið og um
hver áramót berast fréttir af atvikum þar
sem hross og önnur dýr ærast af flugeldum.
Valdimar Kristinsson velti því fyrir sér eft-
ir fréttir undanfarna daga hvort ekki sé nóg
komið af sprengjugleði landans og tíma-
bært sé að stemma stigu við þessum öfgum.
vakri@mbl.is
BOÐIÐ verður til veglegrar veislu
á bænum Ármóti í Vestur-Land-
eyjum á laugardag þegar vígð
verður formlega glæsileg uppbygg-
ing á staðnum sem staðið hefur í
tvö ár.
Og það er hvorki meira né minna
en öllum landsmönnum sem verður
boðið til veislunnar og að sögn Haf-
liða Halldórssonar, sem veitir
staðnum forstöðu, verður opnað
klukkan 14 og mun veislan standa
til klukkan 22. Formleg dagskrá
hefst klukkan 17 með því að Guðni
Ágústsson opnar staðinn með form-
legum hætti en síðan verður boðið
upp á ýmis skemmtiatriði og að
sjálfsögðu veglegar veitingar.
Vígsluhátíð á Ármóti