Morgunblaðið - 14.01.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. JANÚAR 2003 11
BRESKA leiguflugfélagið Astraeus,
sem annast mun flug fyrir Iceland
Express milli Keflavíkur og Kaup-
mannahafnar og London, var stofnað
í apríl á síðasta ári. Það hefur nú fjór-
ar þotur í rekstri og bætir þeirri
fimmtu við á næstunni. Flestir
starfsmanna hafa langa reynslu úr
fluginu og gengust sex stærstu hlut-
hafarnir fyrir stofnun þess eftir að
margir höfðu misst vinnu hjá öðrum
flugfélögum í kjölfar samdráttar í
flugi eftir hryðjuverkin í Bandaríkj-
unum 11. september 2001.
Einn stofnendanna, John Mahon,
er flugrekstrarstjóri og yfirflugstjóri
félagsins en hann var áður yfirflug-
stjóri hjá breska lágfargjaldaflug-
félaginu Go.
Byrjuðu með tvær þotur
„Við hófum starfsemi í apríl á síð-
asta ári eftir undirbúning frá því í
desember 2001, byrjuðum með tvær
þotur og bættum fljótlega tveimur
við,“ segir John Mahon í samtali við
Morgunblaðið. Hann segir að eftir
uppsagnir og samdrátt í flugi hafi
margt sérhæft starfsfólk verið verk-
efnalaust og talsvert framboð á flug-
vélum. Menn hafi hóað sig saman og
úr varð að ráðast í stofnun félagsins
og leigja vélar. Var það gert með að-
stoð fjárfestingarfélags, sem hann
sagði ekki hafa komið nálægt flug-
rekstri áður, og taldi það frekar kost
en galla. Hann segir hluthafana sex
ráðgera að bjóða fleiri starfsmönn-
um aðild að félaginu enda hafi sumir
starfsmanna jafnvel yfirgefið örugg-
ar stöður og gengið til liðs við hið
nýja félag. „Okkur tókst að fá nauð-
synleg leyfi flugyfirvalda á fimm vik-
um, sem yfirleitt tekur þrjá mánuði,
og er skýringin einkum sú að við er-
um með reynt fólk á öllum sviðum
sem kann sitt fag.“
Eingöngu í flugrekstri
John Mahon segir ráðgert að bæta
einni þotu við fljótlega eftir að Ís-
landsflugið hefst í lok febrúar og síð-
an tveimur til viðbótar síðar á árinu.
Flugvélarnar eru af gerðinni Boeing
737, bæði 300- og 700-gerðirnar, og
taka þær 148 farþega. Starfsmenn
Astraeus eru 192 og þar af eru flug-
liðar um 140. Félagið sinnir ein-
göngu flugrekstri fyrir ferðaheild-
sala eða ferðaskrifstofur, þ.e. er ekki
sjálft með sölustarfsemi, heldur út-
vegar vélar og áhafnir og sér um við-
hald og tryggingar þeirra. Iceland
Express hefur eigið flugþjónustufólk
en hjá öðrum aðilum sem Astraeus
flýgur fyrir eru flugfreyjur og flug-
þjónar starfsmenn flugfélagsins.
„Höfuðstöðvar okkar eru í Eng-
landi og við fljúgum mest til landa við
Miðjarðarhafið, m.a. Portúgals,
Spánar, Ítalíu, Egyptalands og lítils
háttar til Tyrklands og svo má nefna
Gambíu í Vestur-Afríku,“ segir yfir-
flugstjórinn og bætir við að nokkrar
ferðir hafi verið farnar til Múrmansk
með lax- og silungsveiðimenn. „Það
er fyrir ferðaskrifstofu í Bretlandi
sem sérhæfir sig í slíkum ferðum og
þegar þeir vissu að við myndum
fljúga til Íslands veit ég að hann hef-
ur áhuga á að þreifa fyrir sér með að
selja veiðimönnum Íslandsferðir.“
Yfirflugstjórinn dvaldi hér á landi
í nokkra daga í síðustu viku til að
ganga frá ýmsum atriðum varðandi
flugreksturinn hér en félagið setur í
raun upp stöð í Keflavík þegar flugið
hefst og þar verður heimahöfn einn-
ar þotu félagsins. Flugmenn munu
þá dvelja hér nokkra daga í senn og
sinna fluginu til Kaupmannahafnar
og London.
Ólík uppbygging flugfélaga
En hver er skýringin á því að sum
flugfélög, oft ný svonend lágfar-
gjaldafélög, geta boðið lægri fargjöld
en rótgróin flugfélög? John Mahon
segir það einkum vegna þess að
uppbygging þeirra sé ólík. Rótgrónu
félögin reki umfangsmikla sölu-
starfsemi og þjónustu sem kosti
miklar fjárfestingar. Boðið sé upp á
mat og drykk í flugvélunum og far-
þegar eigi kost á dvöl í þægilegum
biðstofum á flugvöllum. Allt þetta
kosti sitt.
Einnig bendir hann á mikinn mun
á bókunarkostnaði. Þegar sæti er
bókað á Netinu segir hann kostnað
vera kringum 260 krónur en þegar
það sé gert með símtali við sölumann
flugfélags sé kostnaðurinn um 1.500
krónur. Allt þetta skipti máli í
rekstrarkostnaði. Telur hann að þró-
unin verði sú næstu árin að öll flug-
félög muni leggja mun meiri áherslu
á að draga úr slíkum kostnaði og
bjóða í staðinn lægri fargjöld. Þá
segir hann að lággjaldaflugfélög hafi
víðast hvar ekki tekið mjög mikið frá
öðrum flugfélögum heldur miklu
fremur gefið fleirum kost á að
ferðast, ellilífeyrisþegum og tekju-
lágu fólki sem ekki hefur getað veitt
sér slíkan munað fyrr.
Breska leiguflugfélagið Astraeus flýgur fyrir Iceland Express
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Breski flugstjórinn John Mahon er yfirflugstjóri og flugrekstrarstjóri
Astraeus, sem flýgur fyrir Iceland Express.
Ein af fimm þot-
um eingöngu í
Íslandsfluginu
EKKI er útilokað að íslenskir flug-
menn geti fengið störf hjá flug-
félaginu Astraeus. John Mahon,
flugrekstrarstjóri og yfirflug-
stjóri, segir að ráða þurfi nokkra
nýja flugmenn síðar á árinu þegar
tvær til þrjár flugvélar bætast í
flotann. Hann segist þegar hafa
fengið fyrirspurnir frá íslenskum
flugmönnum.
Um það bil 50 íslenskir flug-
menn eru nú atvinnulausir og seg-
ir Jóhann Þ. Jóhannsson, formaður
Félags íslenskra atvinnuflug-
manna, allsendis óvíst hversu mag-
ir þeirra muni fá vinnu á ný í sínu
fagi á næstunni. Tveir hafa ráðið
sig til Grikklands og hann segir að
með sumaráætlun Flugleiða muni
fyrirtækið trúlega bæta við sig
kringum 20 flugmönnum. Flug fé-
lagsins til New York hefst eftir hlé
15. mars. Flestir þeirra sem nú eru
atvinnulaustir störfuðu hjá Flug-
leiðum. Jóhann segir að eftir fund
með forráðamönnum Flugleiða í
síðustu viku sé ekkert fast í hendi
með ný verkefni í leiguflugi eða
fraktflugi en þeirra sé leitað.
Ráða hugs-
anlega
íslenska
flugmenn
Í FJÓRUM af tólf ráðuneytum íslensku stjórn-
sýslunnar eru settir ráðuneytisstjórar við
stjórnvölinn en ekki skipaðir. Munu menn vera
settir í embætti ráðuneytisstjóra til að brúa
tímabundið bil, t.d. þegar skipaður ráðuneyt-
isstjóri hverfur til tímabundinna starfa erlend-
is. Til að brúa slíkt bil hefur ráðuneytisstjóri í
heilan áratug verið settur í embætti í iðnaðar-
og viðskiptaráðuneyti.
Kristján Skarphéðinsson er settur ráðuneyt-
isstjóri í iðnaðar- og viðskiptaráðuneyti frá ára-
mótum, þá er Hermann Sæmundsson settur
ráðuneytisstjóri í félagsmálaráðuneyti, Halldór
S. Kristjánsson í samgönguráðuneyti og Guð-
mundur Árnason í menntamálaráðuneyti.
Ólafur Davíðsson, skipaður ráðuneytisstjóri í
forsætisráðuneyti, segir að meginreglan sé sú
að skipað sé í embætti ráðuneytisstjóra. Í öllum
tilvikunum sem um ræðir sé um tímabundið fyr-
irkomulag að ræða og ákveðnar ástæður liggi
að baki.
Tímabundin
störf erlendis
„Það er beinlínis gert ráð fyrir því að setning
sé takmörkuð í tíma. Sú staða getur komið upp
ef starfsmenn hverfa tímabundið til starfa er-
lendis að það þurfi að setja tímabundið í emb-
ætti þeirra á meðan. Það er t.d. kveðið á um það
í samningum um Norðurlandasamstarf að fari
menn til starfa á norrænum vettvangi eigi þeir
rétt á því að snúa aftur í sitt fyrra starf,“ segir
Ólafur.
Björn Friðfinnsson, ráðuneytisstjóri dóms-
málaráðuneytis, var upphaflega skipaður ráðu-
neytisstjóri í iðnaðar- og viðskiptaráðuneyti.
Þegar hann fór til starfa hjá Eftirlitsstofnun
EFTA í Brussel árið 1993 var Þorkell Helga-
son, nú orkumálastjóri, settur ráðuneytisstjóri.
Síðan hafa mannaskiptingar verið tíðar, Halldór
Jón Kristjánsson, bankastjóri Landsbanka, var
settur ráðuneytisstjóri árið 1996, Þórður Frið-
jónsson, framkvæmdastjóri Kauphallar Íslands,
tók við 1998 og ári síðar Þorgeir Örlygsson, nú
dómari við EFTA-dómstólinn. Um áramótin
var Kristján Skarphéðinsson loks settur ráðu-
neytisstjóri og mun hann gegna starfinu út árið.
Björn Friðfinnsson var færður í dómsmála-
ráðuneyti um áramótin 1998–1999, en þá voru
miklar tilfærslur gerðar í stjórnsýslunni. Þor-
steinn Geirsson var færður úr dómsmálaráðu-
neyti í sjávarútvegsráðuneytið og Árni Kol-
beinsson, nú hæstaréttardómari, fór úr
sjávarútvegsráðuneyti í fjármálaráðuneyti.
Flutningur Björns í dómsmálaráðuneytið var til
fimm ára og mun því tímabili ljúka um næstu
áramót. Ólafur segir að Björn flytjist þá að
óbreyttu aftur yfir í iðnaðar- og viðskiptaráðu-
neyti. Kristján Skarphéðinsson hafi verið settur
ráðuneytisstjóri í iðnaðar- og viðskiptaráðu-
neytinu, til að brúa bilið þarna á milli. Sam-
kvæmt núgildandi lagaákvæðum eru ráðuneyt-
isstjórar settir til fimm ára í senn, en Björn
Friðfinnsson var skipður ráðuneytisstjóri áður
en þau ákvæði tóku gildi og er skipun hans því
ótímabundin. Lögum samkvæmt á að auglýsa
stöður ráðuneytisstjóra og skipa í þær.
Ólafur bendir á að setning Guðmundar Árna-
sonar í embætti ráðuneytisstjóri í menntamála-
ráðuneyti gildi eingöngu til 15. mars. Guðríður
Sigurðardóttir, skipaður ráðuneytisstjóri
menntamála, hafi tekið við stöðu forstöðumanns
Þjóðmenningarhúss tímabundið í sex mánuði í
haust og setning Guðmundar sé þannig tíma-
bundin ráðstöfun.
„Meginreglan er sú að ráðuneytisstjórar eru
skipaðir í embætti og henni á að fylgja. Það
verða að vera einhverjar raunverulegar ástæð-
ur fyrir því að sett er í starf og ég tel að í þess-
um tilvikum sem núna eru uppi séu raunveru-
legar ástæður fyrir því. Það er fyrirsjáanlegt
hvenær það breytist og þá verður skipað í þessi
embætti,“ segir Ólafur.
Óvenjumargir ráðuneytis-
stjórar settir en ekki skipaðir
Tímabundnar ráð-
stafanir og ákveðnar
ástæður að baki þeim
VELFERÐARSJÓÐUR barna
stefnir að því að koma upp hvíldar-
og endurhæfingarheimili fyrir
langveik börn í Kópavogi. Ingi-
björg Pálmadóttir, framkvæmda-
stjóri sjóðsins, segir að búið sé að
sé að fá styrk frá ríkinu til reksturs
heimilisins. Enn eigi eftir að ganga
frá samningum vegna húsnæðis en
hún vonar að því ljúki fljótlega.
Ingibjörg segir að húsnæðið sem
um ræðir hafi áður tilheyrt Kópa-
vogshæli en standi nú autt. „Það
ætlum við að endurbyggja ef við
fáum til þess tilskilin leyfi.“ Húsið
stendur neðst niðri við voginn.
„Þetta er fyrir börn sem eru
langveik og þurfa hvíld og end-
urhæfingu,“ segir Ingibjörg. Ekki
væri alltaf þörf á að þessi börn
legðust inn á spítala. Bæði börn og
foreldrar fengju þannig hvíld og
endurhæfing væri fyrir hendi fyrir
þau sem það þyrftu. Gert er ráð
fyrir að tíu til fjórtán börn geti bú-
ið á heimilinu samtímis.
Stjórn sjóðsins hefur undirbúð
verkið í samvinnu við Umhyggju,
stuðningsfélag langveikra barna.
Rekstrar-
styrkur
tryggður
Húsnæði fyrir
langveik börn