Morgunblaðið - 22.01.2003, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. JANÚAR 2003 27
ÉG hafði vonast til, að með auk-
inni fræðslu og umræðu myndi
draga úr fordómum gegn ofvirkum
börnum og fjölskyldum og skiln-
ingur á aðstæðum þeirra aukast úti
í þjóðfélaginu. Þegar ég las svo
grein í Morgunblaðinu 20. des-
ember 2002 eftir Kristin Jóhann-
esson sá ég að enn skortir á að svo
sé. Fyrirsögn greinarinnar er: „Er-
um við að dópa niður börnin okk-
ar?“ Höfundur heldur því fram að
svo sé þegar ofvirk börn eru annars
vegar.
Ég er enginn sérfræðingur í þess-
um málum, en sem foreldri drengs
sem hefur verið greindur með
ADHD/athyglisbrest hef ég skoðað
allar hliðar á sjúkdóminum, lesið allt
efni sem ég hef getað náð í og talað
við lækna sem hafa áralanga reynslu
og menntun í þessum fræðum. Því
held ég því fram, að skoðun Kristins
eigi ekki við nein haldbær rök að
styðjast.
Kristinn segir ekki í greininni
hvort hann hafi einhverja reynslu af
ofvirkum börnum og því geng ég út
frá því að svo sé ekki. Hann gefur í
skyn að við foreldrar sinnum ekki
okkar hlutverki og notum þá þessa
greiningu til þess að fría okkur af
allri ábyrgð. Hann opnar ekki einu
sinni fyrir möguleikanum á að of-
virkni/athyglisbrestur geti stafað af
líffræðilegum orsökum, sé jafnvel
ættgengur.
Í greininni er Kristin duglegur að
staðhæfa alla hluti og benda á alls
konar rannsóknir um hitt og þetta.
Hann staðhæfir að ritalín dragi úr
vexti barna, dragi úr félagstengslum
þeirra og dragi úr hvatvísi þeirra
(forvitni). Mig langar aðeins að koma
inn á þessar staðhæfingar Kristins.
Fyrst vil ég nefna að nýjar rann-
sóknir sýna að ritalín dregur ekki úr
eða hægir á vexti barna. Ekki veit ég
hvar Kristinn fékk upplýsingar um
að ef þú gefur barni ritalín þá eigi
barnið erfiðara með að mynda fé-
lagstengsl, því ef lyfið virkar eins og
það á að gera þá líður barninu betur
og á þá auðveldara með samskipti
við önnur börn/fullorðna. Svo er það
þetta með hvatvísina. Barn með
ADHD þekkir ekki hræðslu, skynjar
ekki hættur og stundum virðist sem
almenna skynsemi vanti. Að taka
ritalín dregur alls ekki úr forvitni
barna gagnvart umhverfi sínu. Ef
einhvað er þá gerir lyfið það að verk-
um, að barnið stoppar aðeins til þess
að sjá og skynja hvað er í kringum
sig og nýtur þess betur.
Þessi sjúkdómur kemur í mörgum
myndum. Það er einkennilegt þegar
fólk heldur því fram að þetta sé ný-
tísku sjúkdómur. Það eru til heim-
ildir um hann allt frá 1860 þegar
þýskur læknir að nafni Heinrich
Hoffman orti ljóð um barn sem til
hans hafði komið með ofvirkniein-
kenni. Næst var það um 1900 að
breskur læknir að nafni George Still
birtir grein þar sem hann lýsir of-
virknieinkennum hjá 24 börnum. Ef
við lítum 30–40 ár til baka hérna á
Íslandi þá er ég viss um að einhver
kannast við manneskju með ADHD.
Jú, það var hann Jón í götunni/
bekknum sem var svo heimskur/eða
óþekkur að allir voru sammála um að
það yrði nú ekkert úr honum og þeg-
ar hann Jón svo lenti í fangelsi/eit-
urlyfjum þá urðu ekki margir hissa á
því. Hann var alltaf svo misheppn-
aður. Ef hann Jón hefði verið greind-
ur strax í skóla þá hefði hann átt eins
mikla möguleika og ég og þú til að
verða nýtur þjóðfélagsþegn. Fólk
heldur að börnin séu bara óþekk,
óstýrilát eða ofstopafull og að þau
börn sem hafa athyglisbrest séu illa
gefin. En með réttri meðhöndlun fá
þessi börn tækifæri til að komast til
manns og eiga gott líf.
Við, sem erum foreldrar ofvirkra
barna, erum ekki frábrugðin öðrum
foreldrum. Við elskum börnin okkar
og viljum gera allt það besta fyrir
þau. Þegar foreldrar hafa horft upp
á barnið sitt þjást, já, lesendur góðir,
þessi börn þjást mikið fyrir að vera
„ekki eins og allir hinir“, þá grípa
þeir til þeirra lausna sem í boði eru.
Málið er að engin tvö börn eru eins.
Ofvirkni/ADHD og allt sem þetta er
nú kallað kemur ekki eins fram í öll-
um börnum sem þýðir, að það er
ekki til ein stöðluð meðferð fyrir alla.
Það er ekkert að því að leita og prófa
aðrar meðferðir, t.d. breyta mat-
aræði barnsins, gefa því vítamín sem
gæti virkað, nýjar uppeldisaðferð-
ir … svona mætti lengi telja.
Ritalín er ekki undrameðal sem
lagar allt. Gefið er lyf til að halda
sjúkdómnum niðri í bland við mark-
vissar uppeldisaðferðir, agastjórnun
og atferlismótun. Foreldrar leggja
mikið á sig til að læra hvernig best
sé að aga og ala upp börnin sín. Það
getur ekki verið eftirsóknarvert að
leitast við að fá þann stimpil á barnið
sitt að það sé „gallað“, eins og Krist-
inn segir í greininni. Rannsóknir
sýna að fólk verður ekki háð lyfinu í
þeim skömmtum sem mælt er með
gegn ofvirkninni. Við foreldrar setj-
umst ekki niður og segjum: „Æi,
barnið er svo erfitt, elskan, ættum
við ekki að athuga hvort við getum
ekki DÓPAÐ það niður smávegis,
ha?“
Við, sem höfum séð og fundið
hvernig lyfið hefur breytt lífi
barnanna okkar, hljótum að vera
sammála því, að svona greinar eins
og Kristinn skrifar ættu ekki að hafa
mikil áhrif á okkur og halda ótrauð
áfram að gera það sem við getum til
að börnunum okkar líði sem best.
Við erum ekki að dópa
niður börnin okkar
Eftir Önnu Mariu
Arnold
„Að taka
ritalín dreg-
ur alls ekki
úr forvitni
barna gagn-
vart umhverfi sínu.“
Höfundur er dagforeldri og móðir.
skattskerfisins að því hærri sem
tekjurnar séu þeim mun hærra hlut-
fall af tekjunum fari til greiðslu
tekjuskatts“.
Eftir framangreinda breytingu á
skattalögunum fær þessi fullyrðing
ekki staðist. Stór hópur einstaklinga
nýtur nú þeirra forréttinda að með
hækkandi tekjum lækkar skatthlut-
fallið! Búið er sem sagt að innleiða
stiglækkandi tekjuskatt hér á landi
fyrir þennan forréttindahóp. Þeir
hljóta að vera fáir sem telja að stig-
lækkandi skattur sé sanngjarn skatt-
ur og enn færri munu telja eðlilegt að
slík skattaregla gildi um tiltekna
samfélagshópa en aðra ekki.
Einstaklingur sem starfar við eig-
in rekstur í félagsformi greiðir tekju-
skatta í samræmi við svokölluð reikn-
uð laun en þau eru háð samþykki
skattyfirvalda. Samkvæmt gildandi
lögum og eðli máls hljóta skattyfir-
völd að gæta hófsemdar í slíku mati.
Löng reynsla sýnir að góð menntun
og starfshæfni, oft samfara löngum
vinnutíma, skila eigendum yfirleitt
fjárhagslegum ávinningi sem er
meiri, og oft mun meiri, en reiknuð
laun ná að mæla. En þegar reiknuðu
laununum sleppir hrapar skatthlut-
fallið í 26,2% eins og að framan segir.
Ljóst er að fjölmargir þessara ein-
staklinga geta nú lækkað skatta sína
um hundruð þúsunda á ári hverju.
Hátekjuskattur á Jón
Eins og áður segir er hátekju-
skattur lagður á launatekjur umfram
visst mark. Í mjög góðri grein í
Morgunblaðinu 17. desember sl. var
fjallað um það óréttlæti sem
skattabreytingarnar í lok árs 2001
munu hafa í för með sér og þar er
sérstaklega rætt um hátekjuskatt-
inn. Yfirskrift greinarinnar er:
„Stefnir í að launþegar muni standa
nær einir undir hátekjuskattinum.“
Margir af tekjuhæstu einstakling-
um landsins eru í hópi þeirra er
starfa hjá eigin félögum. Vill einhver
halda því fram að það sé eðlileg og
sanngjörn skattheimta að sleppa
þessum hópi að mestu úr neti há-
tekjuskattsins en láta launþega sitja
áfram í súpunni?
Gjör rétt, þol ei órétt
Umræddar lagabreytingar byggð-
ust fyrst og fremst á röksemdum um
samkeppnisstöðu íslenskra fyrir-
tækja gagnvart erlendum aðilum og
hugmyndum um að unnt sé að laða
erlend fyrirtæki til landsins með
lækkun skatta. Ég leyfi mér að hafa
þá skoðun að þessar röksemdir eigi
ekki við um starfsemi verulegs hluta
þeirra þúsunda einkahlutafélaga sem
stofnuð hafa verið að undanförnu. Ég
kem ekki auga á neitt sem réttlætir
að leggja miklu hærri skatta á Jón en
séra Jón.
Allir landsmenn hafa sama rétt til
að njóta þjónustu ríkis og sveitarfé-
laga í skólum, sjúkrastofnunum og á
öðrum sviðum. Álagning skatta verð-
ur einnig að hvíla á jafnréttisgrunni.
Þess er að vænta að ráðandi
stjórnmálaöfl beiti sér fyrir leiðrétt-
ingu á því mikla misrétti sem hér hef-
ur verið fjallað um. Stjórnmálamenn
hljóta að vera á einu máli um mik-
ilvægi þess „að gera rétt og þola ei
órétt“ í skattamálum. Stjórnmála-
menn hljóta að minnast þess að vald
sitt sækja þeir fyrst og fremst til
hinna stóru hópa launafólks og eft-
irlaunaþega. Ólíklegt er að þessir
hópar sætti sig til lengdar við þá
stórfelldu mismunun í skattamálum
sem gerð er grein fyrir hér á undan.
Höfundur er löggiltur
endurskoðandi.
SÍÐASTLIÐIÐ föstudagskvöld
17. jan. heyrði ég í fréttum ummæli
núverandi lögmanns Árna Johnsen
þar sem vitnað var í mitt nafn með
tilliti til refsilækkunar Árna í huga,
sem taka á undir.
Hinn 17. og 19. júlí 2001 var
Fréttastofan á ferðinni með tilvitnun
í þáverandi lögmann Árna Johnsen
þar sem nafn mitt kemur við sögu.
Ég fékk útskrift af þessum fréttum,
en lét kyrrt liggja enda þótt farið
væri rangt með. Nú get ég ekki orða
bundist. Tilvitnun 17. júlí 2001 kl.
18.00.
„Jakob Möller, formaður laga-
nefndar Lögmannafélagsins, segir
að í íslensku réttarkerfi séu fjár-
dráttarmál og brot í opinberu starfi
tekin mjög alvarlega. Það sjáist á ný-
legum dómi í slíkum málum eins og
t.d. þegar Eggert Haukdal, oddviti
Vestur-Landeyjahrepps, var dæmd-
ur í 3 mánaða skilorðsbundið fang-
elsi í Hæstarétti fyrir að hafa dregið
sér fé að upphæð 500 þúsund krón-
ur.“
Síðar í fréttinni eru fyrrgreind orð
aukin og endurtekin af lögmanni.
Hinn 19. júlí er endurtekning á
fréttum lögmannsins. Þá má vel vera
að Jakob Möller hafi ekki fundist
nóg að gert í dómum gagnvart mér,
því hann bætir einum mánuði við
fangelsisdóm minn í hvert sinn.
Hefur þrjá mánuði að stað tveggja.
Undirritaður hefur sannanlega
verið talsmaður Ríkisútvarpsins og
frétta þess og er svo enn. Ég á hins-
vegar í fórum mínum margar út-
skriftir af fréttum þar sem ekki er
rétt með farið gagnvart mér. Þær
bíða síns tíma. En af þessu tilefni
þykir mér hlýða að taka eftirfarandi
fram.
Hinn 15. feb. 2000 voru mér birtar
þrjár ákærur frá Ríkissaksóknara
byggðar á skýrslu KPMG, án eigin
rannsóknar embættisins. Hér var
um að ræða ákærur vegna umboðs-
svika og fjárdráttar að fjárhæð
2.212.360,00.
I. ákæra nam 1.035.000,00. II.
ákæra skiptist í 677.360,00 og 500
þúsund krónur = 1.177.360.
Ég var sýknaður af I. ákæru og II.
6. feb. og 17. maí 2001 í Héraðsdómi
og Hæstarétti.
Áfram stóð dómur vegna II2 sem
ræddur var hér að framan og Jakob
Möller breytti úr tveim í þrjá mán-
uði. Komið er eitt og hálft ár frá því
að þessi frétt var flutt á öldum ljós-
vakans án leiðréttingar.
Þá er þess að geta að um svipað
leiti og sýknað var vegna ákæru II
dró ákæruvaldið hana til baka þar
sem komið var í ljós að tvíákært var
samkvæmt henni. Hefði málatil-
búnaðurinn ekki þurft að vera vand-
aðri?
Þá þykir mér hlýða að þessu gefna
tilefni að taka fram að engar sann-
anir liggja fyrir um sekt mína varð-
andi ákæru II2, þrátt fyrir marga
dóma.
Eftir að hafa stuttlega rakið
vinnubrögð þess endurskoðanda
sem vann bókhaldið, segir Stefán
Svavarsson endurskoðandi eftirfar-
andi orð sem liggja fyrir í gögnum
málsins.
„Fyrir þessa sök þurfti endur-
skoðandinn að gera leiðréttingar á
upphafsstöðu bókhalds í byrjun árs
1995 þegar hann vann að uppgjöri í
lok þess árs. Þær færslur leiddu til
þess að viðskiptastaða Eggerts í árs-
lok 1995 samkvæmt ársreikningi var
sú að hann var skuldlaus við hrepp-
inn. Þrátt fyrir það, er því haldið
fram að skuld hans hafi verið 500
þús. og gerð „leiðréttingarfærsla“ í
bókhaldi 1996 til þess að koma hon-
um í þá skuldastöðu.
Engin grein er gerð fyrir efnis-
þáttum þessarar skuldar á ársbyrj-
un 1996, hvorki fyrir Héraðsdómi né
fyrir Hæstarétti, heldur virðist „leið-
réttingarfærslan“ tekin gagnrýnis-
laust og látin ráða niðurstöðu um
skuldastöðu Eggerts. Það sætir
furðu að engar sannanir eru færðar
fyrir því að Eggert hafi skuldað um-
rædda fjárhæð, en þrátt fyrir það er
hann fundinn sekur um auðgunar-
brot á báðum dómstigum.“
Fréttastofa
Ríkisútvarpsins
Eftir Eggert
Haukdal
„Nú get ég
ekki orða
bundist.“
Höfundur er fv. þingmaður.
RSH.is
Dalvegi 16b • 201 Kópavogur
Sími 544 5570 • Fax 544 5573
www.rsh.is • rsh@rsh.is
GSM
VERSLUN • VERKSTÆÐI
Radíóþjónusta Sigga Harðar
Handfrjáls búnaður
Mikið úrval
Vertu með báðar
hendur á stýri
w
w
w
.d
es
ig
n.
is
©
20
03
SETRI‹
útsala!
Skeifunni 17 • 108 Reykjavík • Sími: 550-4150