Morgunblaðið - 05.04.2003, Blaðsíða 59

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. APRÍL 2003 59
Í ÁGÆTU bréfi til blaðsins laugar-
daginn 29. mars, undir yfirskriftinni
Réttur tungunnar, veltir Matthías
Johannessen því fyrir sér hvernig
standi á því að danskan skuli ekki
hafa sigrað á Íslandi með sama hætti
og á Grænlandi og í Færeyjum. Hann
segir:
Íslendingar hafa alltaf verið stoltir
af tungu sinni og arfleifð. Ef þeir
halda við það er okkur borgið. Við
prédikuðum aldrei á dönsku og gátum
aldrei lært danska tungu eins og
Færeyingar og Grænlendingar. Af
hverju? Mér er nær að halda það hafi
verið af sálrænum toga; eða eigum við
að segja þjóðræknilegum?
Þjóðarsálfræði er fyrst og fremst
vinsæl samræðulist sem felst í að sál-
greina hinar og þessar þjóðir í alvöru-
bragðbættu í gríni. Allir vita að
Bandaríkjamenn eru opnir, einlægir
og dáldið barnalegir. Danir eru lige-
glad, Þjóðverjar stífir og formlegir og
svo framvegis. Sjálfar sjá þjóðirnar
sig kannski með allt öðrum augum.
Hafa þjóðir sálarlíf? Í Konungs-
skuggsjá er fjallað um þetta mál og
þar blandast höfundi ekki hugur um
að svo sé. Segir meðal annars að þjóð-
ir geti orðið sjúkar, og að þá sé skylda
nágrannaþjóða að hjálpa þeim út úr
sjúkdómi sínum. Ef til vill hafa þjóðir
sálarlíf og persónuleika með sama
hætti og einstaklingar. Og þjóðir hafa
þá einnig mismikið sjálfstraust.
Sjálfsmynd þjóða byggir á ýmsu, til
dæmis efnhagslegum krafti eða hern-
aðarstyrk, mannfjölda, ríkidæmi en
einnig á menningarlegu afli. Og þó Ís-
land hafi aldrei haft ríkidæmi til að
gera sig gildandi né her eða mann-
fjölda, þá höfum við menningarlegan
styrk sem er fljótt á litið óskiljanlega
mikill.
Íslendingar hafa ávallt byggt
sjálfsmynd sína á íslenskri fornmenn-
ingu. Og sú tilfinning hefur lifað með
þjóðinni og gert hana að sterkri þjóð
með mikið sjálfstraust. Við vorum
ekki rík þjóð þegar við vorum að berj-
ast til sjálfstæðis. En við áttum menn-
ingu sem stórþjóðir öfunduðu okkur
af. Okkar menningarstarf til forna er
einnig undirstaða norrænnar menn-
ingar og þetta höfum við alltaf vitað
og þetta hafa frændur okkar í Noregi,
Danmörku og Svíþjóð líka alltaf vitað.
Það var og er borin virðing fyrir
okkur vegna þessa menningarfram-
lags okkar og nú kemur niðurstaðan:
Við værum ekki sjálfstæð þjóð í dag
nema vegna íslenskra fornbók-
mennta. Og þetta er púra sálfræðilegt
atriði. Enda svarar Matthías spurn-
ingu sinni sjálfur áður en hann varpar
henni fram:
Íslendingar hafa alltaf verið stoltir
af tungu sinni og arfleifð. Ef þeir
halda við það er okkur borgið
Borgið? Hvernig borgið? Borgið
sem þjóð væntanlega.
BJÖRN JÓNASSON,
Lindehøjen 8,
2720 Vanløse.
Þjóðarsálfræði
Frá Birni Jónassyni:
SAMSETNING móðurmjólkur
breytist eftir þörfum barnsins og
legið dregst saman þegar barnið
sýgur. Það þekk-
ir líka móður
sína af munn-
vatninu á geir-
vörtu hennar. Í
grein Magnúsar
Jóhannssonar,
Brjóstamjólk, í
Mbl. 19.1. 1997,
segir m.a.:
„Lengi hefur
verið vitað að
börn sem eru á
brjósti fá færri sýkingar en börn
sem fá uppleyst mjólkurduft eða
þynnta kúamjólk í pela. Þetta gild-
ir m.a. um kvef, inflúensu, eyrna-
bólgu, heilahimnubólgu og melting-
arfærasýkingar. Barnahjálp SÞ og
Alþjóðaheilbrigðisstofnunin mæla
með brjóstagjöf upp að tveggja ára
aldri eða lengur. Samtök banda-
rískra lækna mæla með brjóstagjöf
í 6–12 mánuði.“
Um að njóta barnsins síns
Ungbörn vakna á næturnar til að
drekka. Þá er afar notalegt fyrir
móður og barn að það sé tekið upp
í rúm og njóti bæði hlýju og nær-
ingar hjá móður sinni.Vansvefta
móðir þarf líka að geta lagt sig á
daginn þegar barnið sefur og tekið
það upp í rúm til að gefa því að
drekka þegar með þarf. Hvílík
sæla og heilsubót fyrir báða aðila.
Ég sé ekki neitt sem mælir gegn
því að faðirinn njóti barnsins ef
það er ekki á kostnað móður og
barns. Í norsku vikublaði las ég að
foreldrar tíðkuðu það gjarnan að
láta ungt barn sitt sofa á milli sín á
næturna. Var hræðslan við að það
gæti kafnað talin óþörf. (Varla get-
ur það þó átt við þegar drukkið
fólk á í hlut.) Þetta hlýtur að
styrkja mjög samband foreldra og
barns.
Ný tillaga mín
Síðasti dagur landsfundar Sjálf-
stæðisflokksins var sunnudagurinn
30. mars sl. og síðustu forvöð til að
bera fram tillögu sem borin yrði
undir atkvæði fundarmanna.Tillaga
mín er á þessa leið: Heimavinnandi
móðir fái sem svarar launum skrif-
stofumanns meðan börnin eru ung.
Við höfðum farið í Borgarnes á
laugardeginum til að samfagna
elskulegri mágkonu minni, Krist-
ínu Thorlacius, á sjötugsafmæli
hennar. Þegar halda skyldi í bæinn
var dekk sprungið og varadekk
vindlaust, auk þess sem við lentum
í aftaka veðri undir Hafnarfjalli.
Kristínu tileinka ég þessa grein
mína. Hún er allt það sem ein kona
gæti óskað sér að vera, glöð, góð
og gáfuð og hefur auk þess gefið
þjóð sinni sjö börn, sem er meira
en flestir eignast.
Heimavinnandi kona eignast að
jafnaði fleiri börn en sú útivinn-
andi.
RANNVEIG
TRYGGVADÓTTIR,
Bjarmalandi 7, 108 R.
Allra hagur
Frá Rannveigu Tryggvadóttur:
Rannveig
Tryggvadóttir
þýðandi
VEGNA greinar hr. Ólafs Björnsson-
ar í Mbl. 1. apríl sl. um fyrsta íslenska
frambyggða bátinn, langar mig að
taka fram eftirfarandi. Árið 1945 var
byggður frambyggður bátur í Tac-
oma á vesturströnd Bandaríkjanna.
Bátur þessi fékk nafnið Fanney RE 4
og var eign Síldarverksmiðja ríkisins
og Fiskimálanefndar Reykjavíkur frá
1. nóv. 1945. Þetta mun hafa verið
fyrsta skipið sem sigldi undir íslensk-
um fána um Panamaskurð á leið sinni
til Íslands. Fanney sökk 2. maí 1968
út af Horni, en mannbjörg varð.
Teikning af skipinu mun hafa verið
bandarísk, en samt sem áður var hún
óumdeilanlega íslensk og var alla tíð
undir íslenskum fána.
INGÓLFUR INGVARSSON,
Réttarheiði 27,
810 Hveragerði.
Fanney RE
var hin fyrsta
Frá Ingólfi Ingvarssyni:
ÉG var staddur í Reykjavík og ákvað
að koma við í búð á Laugaveginum og
lagði bílnum við stöðumæli en var
ekki með 100 krónur á mér til að setja
í mælinn. Ég ákvað að taka sjensinn
og vera fljótur enda var ég ekki nema
4 mínútur, en þegar ég kom til baka
þá var kominn sektarmiði upp á 1.500
kr. og ég bölvaði mér fyrir asnaskap-
inn. Síðan fór ég að hugsa um ferð-
irnar á Laugaveginn og nágrenni í
gegnum tíðina og það komu góðar
minningar þegar ég labbaði upp og
niður Laugaveginn. Ég ákvað að
koma aldrei þangað aftur á meðan
þetta væri svona. Mig furðar ekki að
fólki hafi fækkað á þessum slóðum
þegar það er hægt að fá ókeypis bíla-
stæði td. í Kringlunni og Smáratorgi
svo að maður taki dæmi. En það er
hægt að breyta þessu, ég kem að því
síðar. Þegar ég kem á Laugaveginn
og borga í mælinn þá get ég ekki farið
langt því ég þarf að fara aftur og
borga í mælinn. Þá fer tími til spillis
þar sem ég annars gæti slappað af í
verslunarleiðangrinum.
Einhver myndi segja að það væri
hægt að skilja bílinn eftir í bílastæð-
ishúsi, en ég segi til hvers þegar hægt
er að fá ókeypis bílastæði annars
staðar? Nei ég er með hugmynd sem
gæti komið öðrum hugmyndum af
stað þó ekki væri annað. Hún er sú að
fólk gæti komið á vissum tímum þeg-
ar minnst hefur verið að gera hjá
kaupmönnum á þessu svæði, og það
legði bílunum á viss svæði og verslaði
fyrir ákveðna upphæð og þar yfir.
Síðan færi það að bílnum, tæki sekt-
armiðana, færi með þá á ákveðinn
stað og sýndi bæði kvittanir og sekt-
armiðana og gengi frá sínum málum
og færi svo sína leið. Síðan yrði reikn-
að út í prósentum og hver kaupmaður
borgaði visst hlutfall af því sem var
verslað fyrir hjá honum. Þannig
myndu kaupmenn borga sektarmið-
ana og sleppa í staðinn þeim afslætti
sem beir gefa hvort sem er, eða það
sem betra er að hafa mann á kaupi
sem setur í mælana fyrir þá sem ætla
að versla á þessu svæði.
En eins og allir vita þá er hægt að
misnota allt, en hægt er að ræða hvað
er til ráða og taka á því þegar að því
kemur. Ef kaupmenn hefðu mann á
þessu svæði þá yrði borgin af þeim
tekjum sem hún fær fyrir sektarmið-
ana og þá yrði hún að koma til móts
við við kaupmenn. Þeir hafa verið að
bíða eftir að borgin gerði eitthvað í
þeirra málum en borgin hefur ekkert
gert eins og allir vita. En það er hægt
að gera þetta með góðu móti svo allir
yrðu ánægðir, borgin, kaupmenn og
það sem betra er kúnninn.
Eins og ég sagði áður þá verður
eitthvað að gera, annars hættir fólk
að koma þarna í framtíðinni. Auðvitað
er alltaf hægt að finna smugu til að
svindla en þá þarf að taka á því þegar
að því kemur. Það kemur hvort eð er
upp vandamál sem verður að leysa
hvað sem við gerum í málunum.
Þetta þarf ekki endilega að vera
eins og hugmynd mín en ein hugmynd
skapar aðra hugmynd og svo fram-
vegis. Allir geta verið sammála um
það að þetta svæði er mjög mikilvægt
fyrir samskipti fólks og bara gott líf í
höfuðborg Íslands. Það er ekki flókn-
ara en það.
RÚNAR ÞORGEIRSSON,
Túngötu 22, Grindavík.
Laugavegur og nágrenni
Frá Rúnari Þorgeirssyni:
Morgunblaðið/Kristinn
Það getur kostað skildinginn að gleyma að setja í stöðumælinn.