Morgunblaðið - 05.04.2003, Blaðsíða 69

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. APRÍL 2003 69
HRAFNHILDUR Gunnarsdóttir og
Þorvaldur Kristinsson eru lesbía og
hommi. Nú hafa þau gert heimildar-
mynd um sameiginlega reynslu sína
og annarra samkynhneigðra af því
að koma úr skápnum. Hrein og bein
tekur á tilfinningum þess að vitund-
in um að það vera öðruvísi en hinir
vaknar, einangrunar, einmanaleika,
ástarþrár, óttans við höfnun, skorts
á jákvæðum fyrirmyndum, og þeirr-
ar dýrmætu reynslu að rjúfa víta-
hringinn og öðlast sátt við eigin hlut
í lífinu.
Mótvægi við bábiljurnar
Fyrir rúmum áratugi fór Þorvald-
ur að íhuga möguleikann á að gera
mynd um samkynhneigða. „Heimild-
armynd sem segði eitthvað af lífi
okkar og væri einskonar mótvægi
við bábiljurnar,“ segir Þorvaldur.
„En tíðarandinn og hugmyndin fóru
ekki saman, og það er ágætt, rétti
tíminn var ekki kominn.“
Hrafnhildur byrjar síðan að vinna
sögulega heimildamynd um samkyn-
hneigða Íslandi, Svona fólk, og þá
fór Þorvaldur að hugsa hvort þau
ættu samleið. „Þegar Hrafhildur
frumsýndi mynd sína Corpus Cam-
era, var ég ekki lengur í vafa. Mynd-
in hafði þvílík áhrif á mig,“ segir
Þorvaldur.
Og Hrafnhildur var til í að gera
mynd um ungt fólk að koma út úr
skápnum. „Þessi mynd er reyndar
öðruvísi en ég á vanda til, hún er
byggð upp á viðtölum, sem er stíll
sem ég er búin að leggja á hilluna.
En af því að við höfðum takmarkað
fjármagn til að gera myndina, þá er
þetta besta lausnin, og í raun og veru
er myndin ekkert lakari fyrir vikið.“
– Hverju viltu koma á framfæri?
„Ég vil koma þessari erfiðu reynslu
til skila. Fólk heldur að nú séum við í
góðum málum, af því að ákveðin lög á
Íslandi vernda okkur. Maður heyrir
utan af sér að allir séu orðnir leiðir á
þessu skápakjaftæði, og af hverju við
þurfum endilega að vera að röfla um
þetta … En þetta er mjög djúpstæð
reynsla og sterk, og hver og einn á
sína sögu og þær eru allar jafn
merkilegar. Íslendingar eru svo góð-
ir í því að bæla niður erfiða reynslu
og telja sér trú um að þetta hafi ekki
verið neitt mál. Ég var t.d í meðferð
sem byggist á kenningum Jungs, og
sagði þar að það hefði ekki verið
neitt mál að koma út úr skápnum.
Það var ekki fyrr en eftir marga
mánuði að ég uppgötvaði hversu
sterk og mikil reynsla það var. Og ég
settist ofan á þetta allt saman til að
láta þetta ekki hafa nein áhrif á mig.
Það er því mikilvægast fyrir mig að
reyna að miðla til fólks hversu stórt
skref þetta er,“ segir Hrafnhildur.
Talar til allra
– Verður myndin sýnd ungu fólki
sérstaklega?
„Já, myndin hefur gríðarlegt
fræðslugildi,“ upplýsir Þorvaldur.
„Við höfum prófað hana á fólki, sam-
kynhneigðu og gagnkynhneigðu,
gömlu fólki og ungu fólki og hún virð-
ist tala til allra. Öðrum þræði erum
við hér að beina máli myndarinnar til
ungs samkynhneigðs fólks sem ekki
hefur haft hugrekki eða getu til að
taka skrefið, en veit alveg hvað það
vill, því samkynhneigðir vita yfirleitt
frá fyrstu unglingsárum innst inni
hvað þeir vilja. Einnig viljum við
gjarna opna gluggann til gagnkyn-
hneigðra vina þeirra. Myndin er
ekki síst ætluð skólum til kennslu í
lífsleikni, og kennsluleiðbeiningar
fylgja með. Þannig skírskotar hún til
margra og verður líka skemmtun í
sjónvarpinu á sunnudagskveldi, fyr-
ir foreldra okkar, afa og ömmur.“
Þorvaldur segir einn mikilvæg-
asta þátt myndarinnar vera að í
henni sé sýnt fólk með andlit, þekkj-
anlegt fólk sem kemur til dyranna
einsog það er klætt. „Því að fordóm-
arnir nærast á því hversu samkyn-
hneigðir eru þrátt fyrir allt lítt sýni-
legir, nema kannski sínum nánustu,
og stundum ekki einu sinni þeim.
Viðmælendurnir tóku þátt í að rjúfa
þennan múr og hikuðu ekki við að
koma fram í mynd. Við skynjuðum
að viðtölin tóku mikið á þau, en þau
höfðu til að bera innri kraft sem
gerði þeim kleift að tala opinskátt
um lífsreynslu sína.“
„Þau eru alveg einstaklega opin,
alveg eins og þau hafi gleymt
myndavélinni og tjá sig hispurs-
laust,“ segir Hrafnhildur ánægð.
„Mér fannst þau líka svo skynsöm,
miðað við mig og vini mína á ár-
unum kringum 1980. Vonandi er það
vinna Samtakanna ’78 sem er að
skila sér til þeirra og út í sam-
félagið.“
Óumræðilegur einmanaleiki
– Og þið viljið opna það enn
meira …
„Myndin á að ná mest til þeirra
sem eru að velta fyrir sér eigin sam-
kynhneigð því að þau hafa fáar fyr-
irmyndir. Fæst af ungu samkyn-
hneigðu fólki finnur til skyldleika
með þeim ýktu persónuleikum sem
fjölmiðlarnir sýna. En ég sé að það
mætti líka gera mynd um gagnkyn-
hneigða krakka sem eru að spá í
kynhneigð sína og þeirra leit að
hamingjunni,“ leggur Hrafnhildur
til.
– Það er alltaf erfitt að byrja að
vera kynvera.
„Já, það er hárrétt,“ samþykkir
Þorvaldur, „en vandi samkyn-
hneigðra er sérstæður að því leyti að
heimurinn sendir leynt og ljóst skila-
boð um að eitthvað snúi öfugt, og sé
ekki einsog það á að vera. Því fylgir
bæði sársauki til að byrja með og
óumræðilegur einmanaleiki, þeim
finnst þau vera ein í heiminum.
Þetta heyrði ég fyrir 20 árum og
þetta heyri ég enn í dag.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
„Samkynhneigðir vita frá upphafi hvað þeir vilja,“ segja Þorvaldur og Hrafnhildur.
Múrinn rofinn
Þau eru kornung og einlæg, hrein og
bein, viðmælendurnir í nýrri heimild-
armynd sem fjallar um ungt fólk og sam-
kynhneigð. Hildur Loftsdóttir hitti
kvikmyndagerðarfólkið.
Úr myndinni Hrein og bein.
Heimildarmyndin Hrein og bein
verður frumsýnd í dag í Regnbog-
anum og verður síðan á almennum
sýningum dagana 7.–9. apríl.
Sýnd kl. 2, 4 og 6. / Sýnd kl. 2 Tilboð 500 kr. / Sýnd kl. 6. / Sýnd kl. 4.
ÁLFABAKKI
Sýnd kl. 5.50, 8 og 10.10. B.i. 16. / Sýnd kl. 10.10. B.i. 16. / Sýnd kl. 10. B.i. 16.Sýnd kl. 3, 5.15, 8 og 10.40. B.i. 12. / Sýnd kl. 5.45, 8.30 og 11.15. B.i. 12. / Sýnd kl. 8 og 10.30. B.i. 12.
Sýnd kl. 2 og 4. Ísl. tal. Sýnd kl. 6, 8 og 10.Sýnd kl. 2 og 3.45. / Sýnd kl. 2 og 4. / Sýnd kl. 2. / Sýnd kl. 2.
Sýnd kl. 4 og 6. / Sýnd kl. 6 og 8.
Kvikmyndir.com
Kvikmyndir.is
SV MBL
Radíó X
SG DV
sv mbl
Mögnuð spennumynd sem sló rækilega
í gegn við opnun í Bandaríkjunum í síðustu
viku með óskarsverðlaunahöfunum
Tommy Lee Jones og
Benicio Del Toro í aðalhlutverki.
Kvikmyndir.isi i i
FRÁ LEIKSTJÓRA “ROMEO MUST DIE” OG “EXIT WOUNDS”
INNIHELDUR FRÁBÆRA TÓNLIST MEÐ DMX, EMINEM OG 50 CENT
AKUREYRI / KEFLAVÍK
Sýnd kl. 6 og 8.

SG DV

HL MBL
Sýnd kl. 8 og 10.40. B.i. 12. Sýnd kl. 2 og 4. / Sýnd kl. 2 og 4.
ÁLFABAKKI / KEFLAVÍK
Frábær
skemmtun fyrir
alla fjölskylduna.
Með hinum rauðhærða
Rupert Grint sem
leikur Ron Weasley í
HARRY POTTER
myndunum
ÁLFABAKKI / KRINGLAN / KEFLAVÍKÁLFABAKKI / KRINGLAN / AKUREYRI
Kvikmyndir.is
EINNIG SÝND Í LÚXUS VIP Í ÁLFABAKKA KL. 5.15, 8 OG 10.40. B.I. 16.
KEFLAVÍKÁLFABAKKI / KRINGLAN / AKUREYRI / KEFLAVÍKÁLFABAKKI / KRINGLAN / AKUREYRI / KEFLAVÍK
ÁLFABAKKI
ÁLFABAKKI
Sjóðheit og mögnuð stórmynd
með frábærum tæknibrellum.
Frá leikstjóranum Jon Amiel.
HILARY SWANK
AARON ECKHART
DELROY LINDO
STANLEY TUCCI
Íslenskt tal Tilboð 500 kr.