Morgunblaðið - 26.04.2003, Síða 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 26. APRÍL 2003 MORGUNBLAÐIÐ
„ÞETTA var mesti hraði sem ég
hafði nokkurn tíma séð, jafnt innan-
bæjar sem utan,“ segir Pétur Guð-
mundsson, varðstjóri hjá lögregl-
unni í Reykjavík, sem var ásamt
öðrum lögreglumanni við hraðamæl-
ingar á Miklubraut, vestan við
Elliðaár í fyrrakvöld. Rétt fyrir
klukkan ellefu var tveimur kraft-
miklum sportbílum ekið niður Ár-
túnsbrekkuna á 190 km hraða. Und-
ir stýri voru tveir 17 ára piltar.
Lendi bíll í árekstri við kyrrstæðan
hlut á þessum hraða getur ekkert
komið í veg fyrir dauðaslys.
Ekið samsíða
Bílunum var ekið nánast samsíða,
annar var á akreininni lengst til
vinstri en hinn var lengst til hægri.
Slíkur hraði var á bílunum að Pétur
segir alveg ljóst að piltarnir hafi
ekki orðið varir við lögreglubílinn.
Hraðamæling var staðfest með rad-
ar og bílunum síðan veitt eftirför.
Beðið var með að kveikja á for-
gangsljósum og sírenum enda talin
hætta á að lögreglan yrði stungin af
en vegna hins mikla hraða höfðu
sportbílarnir mikið forskot á lög-
reglubílinn. Annar bílinn var stöðv-
aður fljótlega og skráðu lög-
reglumennirnir niður skrán-
ingarnúmer á þeim bíl og héldu
áfram að elta hinn bílinn sem var
stöðvaður til móts við Kringluna.
Piltarnir voru sviptir ökuréttindum
á staðnum.
Samkvæmt upplýsingum frá lög-
reglu eru báðir bílarnir skráðir á
foreldra eða forráðamenn piltanna.
Sprengdu skalann
Piltarnir tveir sprengdu sekt-
arskalann. Reglugerð um hvaða
sektum skuli beitt við hraðakstri þar
sem hámarkshraðinn er 80 km/klst
nær nefnilega „aðeins“ upp í 160 km/
klst. Viðurlög við slíkum akstri er
70.000 króna sekt og svipting öku-
réttinda í þrjá mánuði.
Jóhann Hauksson, lögfræðingur
hjá lögreglustjóranum í Reykjavík,
segir að samkvæmt lögum verði gef-
in út ákæra á hendur piltunum.
Dómari muni ákveða refsinguna en
hún verði varla minni en 100.000
króna sekt og svipting ökuréttinda í
sex mánuði. Samkvæmt reglum sem
tóku gildi um áramót fá byrjendur í
akstri bráðabirgðaökuréttindi til
eins árs en fullnaðarskírteini að því
loknu, fullnægi þeir ákveðnum skil-
yrðum m.a. þeim að hafa ekki verið
sviptir ökuréttindum. Piltarnir tveir
fá því ekki fullnaðarökuskírteini í
bráð.
Dauðaslys óhjákvæmilegt
við árekstur
Magnús Þór Jónsson, prófessor í
véla- og iðnaðarverkfræði við Há-
skóla Íslands, hefur sett upp líkan
sem sýnir beyglun á bílum við
árekstur. Samkvæmt þessu líkani
beyglast bílar sem ekið er á 190 km
hraða um meira en 1,7 metra við að
aka á kyrrstæðan hlut s.s. annan bíl,
vegrið eða ljósastaur. Í raun má því
segja að húddið gangi aftur í aft-
ursætið eða jafnvel lengra. Við slík-
an árekstur duga hvorki loftpúði né
svokölluð formbreytingavörn til að
koma í veg fyrir dauðaslys.
Hefðu piltarnir ekið aftan á bíl
sem ekið var á löglegum hraða yrði
beyglun á bílunum svo mikil að bú-
ast mætti við stórslysi.
Strangari skilyrði um
bifhjól en bíla
Í umferðarlögum eru sett skilyrði
um aldur og reynslu þeirra sem fá
réttindi til að stjórna öflugum mót-
orhjólum. Hægt er að fá réttindi á
minni bifhjól við 17 ára aldur. Eftir
tvö ár öðlast viðkomandi réttindi á
öflugt mótorhjól. Vilji menn taka
próf á stóru bifhjólin, án þess að
hafa reynslu af minni hjólunum,
þurfa þeir að hafa náð 21 árs aldri.
Engin sambærileg skilyrði eru um
ökuréttindi á bifreiðum.
Tveir sautján ára piltar óku sportbílum á 190 km hraða niður Ártúnsbrekku
„Mesti hraði sem ég
hafði nokkurn tíma séð“
Morgunblaðið/JúlíusPétur Guðmundsson útivarðstjóri og Þórir Rúnar Geirsson við eftirlit á Miklubrautinni.
ÞETTA er skelfilegt, það er eina orðið yfir þetta,“ segir Sigurður
Helgason, sviðsstjóri umferðaröryggissviðs Umferðarstofu, um ofsa-
aksturinn í fyrrinótt. Þetta sé þó ekki fyrsta dæmið um slíkt. Því
miður sé ástandið þannig að gríðarlega
stór hluti ökumanna aki langt yfir leyfi-
legum hámarkshraða á stofnbrautum á
höfuðborgarsvæðinu. Vísar hann m.a. til
sjálfvirkra hraðamælinga Gatna-
málastjórans í Reykjavík og Vegagerð-
arinnar. Þar kemur m.a. fram að um
þriðjungur ökumanna ekur hraðar en á
90 km hraða um Ártúnsbrekku og 1% aka
á a.m.k. 110 km hraða.
„Þetta eru alltof háar tölur,“ segir Sig-
urður og minnir á að menn hafi sjálf-
stæðan vilja. „Ef menn vilja fleiri ljót slys,
alvarleg meiðsli og dauðaslys, þá eiga
þeir endilega að halda áfram að keyra
svona. Ef ekki, þá eiga þeir að láta af
þessu.“ Sigurður varast að draga álykt-
anir af ungum aldri ökumannanna og
bendir á að ökufantar séu á ýmsum aldri. „Þessir 17 ára gaurar eru
jafnólíkir og þeir eru margir. Það er mín skoðun að það hafi orðið
geysilegar framfarir í ökukennslu og í þjálfun ungra ökumanna á
síðustu árum. Það hefur hreint út sagt skilað sér í stórfækkun á tjón-
um hjá þeim, langt umfram aðra,“ segir hann. Viðhorf til aksturs
fari eftir ýmsu, s.s. félagahópnum, uppeldi og viðhorfi til lífsins al-
mennt.
Þriðjungur ekur
hraðar en á 90 um
Ártúnsbrekku
HÁSKÓLI Íslands þarf að greiða fyrrverandi
prófessor við læknadeild HÍ, sjö milljónir króna
vegna þess að prófessorsstaða hans var lögð nið-
ur með ólögmætum hætti og réttra málsmeðferð-
arreglna var ekki gætt þegar honum var vikið úr
starfi um stundarsakir vegna meintrar vanrækslu
í starfi, samkvæmt dómi Héraðsdóms Reykjavík-
ur sem kveðinn var upp í gær. Landspítali – há-
skólasjúkrahús var sýknaður af kröfum prófess-
orsins.
Prófessornum, Gunnari Þór Jónssyni, var sagt
upp störfum 1999 en Hæstiréttur dæmdi upp-
sögnina síðar ógilda. Eftir það greiddi spítalinn
honum laun en deilt í málinu var um hvernig þau
skyldu reiknuð. Sama ár var honum veitt lausn
frá störfum sem prófessor við HÍ um stund-
arsakir en störfunum við spítalann og háskólann
gegndi hann samhliða. Árið 2001 ákvað deild-
arráð læknadeildar að leggja niður prófessors-
stöðu hans um leið og breytingar voru gerðar á
skipulagi og kennslufyrirkomulagi í læknadeild.
Prófessorinn krafðist m.a. bóta á þeim grund-
velli að ólögmætt hafi verið að leggja stöðuna nið-
ur enda um dulbúna uppsögn að ræða. Krafðist
hann alls um 75 milljón króna í bætur og byggði
stærstur hluti kröfunnar á því að brotinn hafi
verið á honum réttur sem æviskipuðum embætt-
ismanni.
Vald ekki framselt með fullnægjandi hætti
Dómurinn féllst ekki á að ákvörðun um að
leggja niður prófessorsstöðuna hafi verið ógild og
prófessorinn ætti því ekki rétt á launum til 2012.
Þá hafnaði dómurinn því að eini tilgangurinn með
því að leggja niður stöðuna hafi verið að koma
honum úr starfi.
Ákvörðun um að leggja niður stöðuna var tekin
af deildarráði en ekki deildarfundi sem skv. lög-
um um Háskóla Íslands fer með ákvörðunarvald í
málefnum deilda skólans, í þeim málum sem
deildirnar hafa á annað borð vald um. Dómurinn
taldi á hinn bóginn ljóst að hvorki hafi verið tekin
ákvörðun á deildarfundi að leggja niður stöðuna
sem prófessorinn gegndi, né hafi deildarfundur
framselt deildarráði með nægilega skýrum hætti
vald til að taka slíka ákvörðun. Því hafi ekki verið
staðið rétt að þessari ákvörðun og hún að því leyti
ólögmæt.
Héraðsdómur komst ennfremur að þeirri nið-
urstöðu að réttra málsmeðferðarreglna hafi ekki
verið gætt þegar prófessornum var vikið frá
störfum um stundarsakir. Með því hafi prófess-
ornum verið sýnd óvirðing og í málsmeðferðinni
fælist ólögmæt meingerð. Var hann því talinn
eiga rétt á miskabótum vegna þess og bótum
vegna missis prófessorsstöðunnar, samtals sjö
milljónir.
Dóminn kváðu upp héraðsdómararnir Sigríður
Ingvarsdóttir og Skúli J. Pálmason auk Sturlu
Stefánssonar yfirlæknis. Jón Steinar Gunnlaugs-
son hrl. flutti málið f.h. Gunnars Þórs. Hörður
Felix Harðarson hrl. var til varnar fyrir HÍ og
Óskar Norðmann hdl. fyrir Landspítalann.
Fyrrverandi prófessor dæmd-
ar sjö milljónir í bætur frá HÍ
VETURINN sem nú er liðinn
var óvenju hlýr á landinu og í
Reykjavík og í Stykkishólmi
var þetta þriðji hlýjasti vetur-
inn frá upphafi mælinga, aðeins
1964 og 1929 voru hlýrri, sam-
kvæmt upplýsingum frá Veður-
stofu Íslands.
Mest munaði um fádæma
hlýjan desember en aðrir mán-
uðir voru einnig hlýir. Í
Reykjavík hefur hiti síðastliðna
12 mánuði verið hærri en með-
alhiti nokkurs almanaksárs frá
upphafi mælinga. Veturinn var
einnig hlýr fyrir norðan, á Ak-
ureyri var aðeins hlýrra 1964
en nú, en þar hófust mælingar
árið 1881.
Hið óvenju hlýja veðurfar í
vetur getur þó engar vísbend-
ingar gefið um hvernig veðrið
verður í sumar, að sögn Þór-
önnu Pálsdóttur veðurfræðings
hjá Veðurstofu Íslands. Hún
bendir þó á að samkvæmt spá
frá Evrópsku veðurspámið-
stöðinni í Reading virðist horf-
ur á að meðalhiti tímabilsins
apríl til júní verði yfir meðallagi
á Íslandi.
Óvenju
hlýr vetur
að baki
SVEITARSTJÓRN Mýrdals-
hrepps hefur ákveðið að ganga
að tilboði Svisslendingsins
Rudolf Lamprecht í eyðijörðina
Engigarð, sem er við Heiðar-
dal. Eins og greint hefur verið
frá í Morgunblaðinu hafði sveit-
arstjórnin áður ákveðið að nýta
sér ekki forkaupsrétt á tveimur
bújörðum, Litlu- og Stóru-
Heiði í Heiðardal, sem Lamp-
recht hefur gert tilboð í.
Jörðin Engigarður sem verið
hefur í eigu hreppsins hefur
verið í eyði áratugum saman.
Skv. upplýsingum Sveins Páls-
sonar sveitarstjóra var ásett
verð jarðarinnar 5 ½ milljón
króna og er söluverðið ekki
fjarri þeirri upphæð.
Lamprecht, sem er umsvifa-
mikill fiskiræktandi, hefur
einnig samið við Veiðifélag
Vatnsdalsár, Kerlingardalsár
og Heiðarvatns um leigu á
þessum veiðisvæðum til næstu
tíu ára.
SEXTÁN umsóknir bárust um
stöðu forstjóra nýrrar lýð-
heilsustofnunar en umsóknar-
frestur um stöðuna rann út 22.
apríl.
Umsækjendur eru Ari
Nyysti tannlæknir, Björn
Daníelsson lögfræðingur, Elín
Ebba Ásmundsdóttir forstöðu-
iðjuþjálfi LSH, Esther Guð-
mundsdóttir framkvæmda-
stjóri, Guðjón Magnússon
læknir, Hulda Ólafsdóttir
markaðs- og rekstrarráðgjafi,
Ingunn Björnsdóttir fram-
kvæmdastjóri, Laufey Stein-
grímsdóttir forstöðumaður,
Lilja Sigrún Jónsdóttir læknir,
María Heimisdóttir læknir,
Pétur Ó. Stephensen forstöðu-
maður ÍTR, Sigurður P. Sig-
mundsson forstöðumaður,
Skúli Thoroddsen forstöðu-
maður, Soffía Gísladóttir fé-
lagsmálastjóri, Sólveig Hjalta-
dóttir viðskiptafræðingur og
Stefán Hrafn Jónsson lýðfræð-
ingur. Tekið er á móti umsókn-
um sem bera póststimpil frá 22.
apríl og því geta umsóknir enn
átt eftir að berast.
Sextán
sóttu um
Ákveðið að
taka tilboði
Svisslendings