Morgunblaðið - 17.06.2003, Blaðsíða 28
LISTIR
28 ÞRIÐJUDAGUR 17. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
GRÍMAN – Íslensku leiklistarverð-
launin var afhent í fyrsta sinn í gær-
kvöld við hátíðlega athöfn í Þjóðleik-
húsinu sem sjónvarpað var í beinni
útsendingu.
Verðlaun fyrir sýningu ársins hlaut
leikhópurinn Á senunni fyrir verkið
Kvetch eftir Steven Berkoff í leik-
stjórn Stefáns Jónssonar. Stefán
hlaut einnig verðlaun fyrir bestu leik-
stjórn ársins.
Kvenleikari ársins í aðalhlutverki
var valin Edda Heiðrún Backman fyr-
ir hlutverk sitt í Hægan Elektra og
Kvetch. Edda fór af vettvangi með
báðar hendur fullar því hún hlaut
einnig verðlaun sem besti kvenleikari
í aukahlutverki í Kryddlegnum hjört-
um. Karlleikari ársins í aðalhlutverki
var valinn Hilmir Snær Guðnason
fyrir hlutverk sitt í Veislunni en besti
karlleikari í aukahlutverki var Ólafur
Darri Ólafsson.
Leikskáld ársins var valinn Þor-
valdur Þorsteinsson fyrir handritið að
leiksýningunni ...And Björk of course.
Viðbrögð verðlaunahafa voru allt
frá því að vera nokkur orð yfir í ræður
og ljóð.
„Ég hélt alltaf að ég væri í aðal-
hlutverkinu,“ sagði Edda Heiðrún
Backman við mikil hlátrasköll, þegar
hún tók við verðlaunum sem besta
leikkona í aukahlutverki í Kryddlegn-
um hjörtum.
Þegar Edda tók við verðlaunum
sem besti kvenleikari í aðalhlutverki
sagði hún: „Ég held að það sé stærsta
gæfa manns að fá að mennta sig og
starfa við það sem hugur hans stend-
ur til. Það fékk ég og held ég megi
segja að ég hafi notið hverrar stund-
ar.“
Þegar Stefán Jónsson tók við verð-
launum fyrir bestu leikstjórn varð
honum að orði við mikil hlátrasköll:
„Á dauða mínum átti ég von en ekki
þessu. Ég hélt reyndar að ég myndi
taka Grímuna, – í allri hógværð – fyrir
aukahlutverk, enda hef ég sérhæft
mig í þeim og ætíð neitað öllum aðal-
hlutverkum.“
Felix Bergsson tók við verðlaunun-
um fyrir bestu sýninguna úr höndum
Vigdísar Finnbogadóttur og risu
áhorfendur úr sætum: „Kvetch er bú-
ið að vera ótrúlegt ævintýri, hugmynd
sem ég er búinn að ganga með í 12 ár.
Það er oft svo með góðar hugmyndir
að þær eru á flökti í höfðinu á manni
og einn góðan veðurdag grípur maður
þær og þá reynist tíminn oft réttur.
Það var sannarlega réttur tími núna
og fólkið sem starfaði að sýningunni
alveg hreint með ólíkindum.“ Felix
bætti við að hann væri sérstaklega
stoltur fyrir hönd sjálfstætt starfandi
atvinnuleikhópa og sagði að þó rík-
isleikhúsin væru mænan í leikhúslíf-
inu væru atvinnuleikhóparnir gras-
rótin, þar sem hlutirnir gerast, og
sæist það best á tilnefningum kvölds-
ins.
GULLGRÍMUNA, heiðursverðlaun
Leiklistarsambands Íslands, hlaut
Sveinn Einarsson leikhússtjóri,
leikstjóri, leikskáld og leiklist-
arfræðingur fyrir æviframlag sitt
til leiklistar.
„Sveinn var aðeins 28 ára þegar
Leikfélag Reykjavíkur réð hann í
stöðu leikhússtjóra árið 1963 og
varð hann fyrstur til að gegna
þeim starfa hjá félaginu. Hann var
leikhússtjóri félagsins í Iðnó í níu
ár samfleytt og auk þess skóla-
stjóri Leiklistarskóla LR þar til
hann var skipaður í embætti Þjóð-
leikhússtjóra árið 1972, sem hann
gegndi í ellefu ár, eða fram á mitt
ár 1983,“ segir í greinargerð Leik-
listarsambands Íslands.
„Á 20 ára ferli sem leikhússtjóri
tveggja helstu leikhúsa landsins
lagði Sveinn m.a. mun meiri rækt
við nýjan innlendan leikskáldskap
en áður hafði þekkst og breytti
þannig áherslum í verkefnavali
þessara leikhúsa að trú okkar,
bæði leikhúsfólks og almennings,
á möguleika íslensks leikskáld-
skapar jókst til mikilla muna. Önn-
ur mikilvæg áherslubreyting sem
varð í leikhússtjóratíð Sveins var
að leit eftir erlendum verkefnum
beindist í auknum mæli út fyrir
hinn þrönga engilsaxneska heim.
Í Þjóðleikhússtjóratíð sinni
stofnaði Sveinn Íslenska dans-
flokkinn árið 1973, sat í stjórn
flokksins 1973–83 og aftur sem
formaður 1992–96. Árið 1973
stofnaði hann einnig Leiklistar-
samband Íslands og var formaður
þess í 16 ár eða til 1989. Bæði Ís-
lenski dansflokkurinn og Leiklist-
arsamband Íslands fagna þrjátíu
ára afmæli um þessar mundir. Þá
var Sveinn formaður Leikskálda-
félags Íslands 1985–89.
Sem einn af okkar helstu leik-
stjórum á Sveinn að baki 86 svið-
setningar, þegar allt er talið, á
leikritum og óperum, bæði heima
og erlendis, m.a. nokkrum frum-
uppfærslum, sígildum verkum og
nútímaverkum, auk þess sem hann
hefur átt fjölda leikstjórnarverk-
efna í útvarpi og sjónvarpi.
Sveinn hefur gegnt ótal trún-
aðarstörfum tengdum menningar-
málum heima og erlendis og starf-
aði auk þess að menningarmálum
fyrir Evrópuráðið. Hann var for-
maður íslensku UNESCO-
nefndarinnar síðan 1994. Á sein-
asta ári var Sveinn kosinn í að-
alstjórn UNESCO.“
Sveinn þakkaði fyrir sig með
þessu ljóði:
Þér æskan forðum ólgaði í barmi
og allir vegir færir blöstu við.
Að gera mynd af gleði okkar og harmi
sem gæti varpað birtu á leiksins svið.
Seinna varð þér ljóst að hálft er hólið
að hollari er innri röddin örg.
Það fáum tekst að finna upp aftur hjólið
né færa langa vegu risabjörg.
Þá lærist þér að ljúft er starf á vori:
að leita út með kornið þitt og sá.
Þú finnur að það leikur létt í spori
að leggja örlátt hönd þann plóginn á.
Sú aldna reynsla má aldrei verða byrði
því öll við reynum að feta hærri stig.
Ef metin er sú viðleitni einhvers virði
þú verður glaður og þakkar fyrir þig.
Morgunblaðið/Arnaldur
Sveinn Einarsson, heiðursverðlaunahafi ársins.
Sveinn Einarsson
hlaut Gullgrímuna
!
"#$ % ' $ ! () * + ! %
!,! "
"
- . )/
!. (/ " 0
/ "%
#1 ( 2 "
3 4!
/%
5
6)2*" $
4 2 7
,*
"
"
8 *
*
$/ 0* 0 " $ * 9 " "
! !
"
#$%
"& %
% "
! '(
') "
*& +
, %
Íslensk leiklistarverðlaun afhent á nýjan leik eftir þriggja áratuga hlé
„Kvetch er búið að vera
ótrúlegt ævintýri“
Morgunblaðið/Arnaldur
Edda Heiðrún Backman tekur við verðlaunum sínum sem leikkona ársins í
aðalhlutverki úr hendi Baltasars Kormáks og Gunnars Eyjólfssonar. Hún
varð jafnframt hlutskörpust í flokki leikkvenna í aukahlutverki.
Morgunblaðið/Arnaldur
Grímuhafar hylltir að hátíð lokinni í Þjóðleikhúsinu í gærkvöldi.