Morgunblaðið - 27.07.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 27. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Það hlaut að finnast eðlileg skýring á svínaríinu. Bara gert í vodkafylliríi.
Lögreglan á Blönduósi fær viðurkenningu
Liðsheild sem
dregur vagninn
LÖGREGLAN áBlönduósi fékk ný-verið viðurkenn-
ingu frá tryggingafélögun-
um VÍS, Sjóvá-Almennum
og Tryggingamiðstöðinni
fyrir að „stuðla að bættu
mannlífi“ á Blönduósi. Var
viðurkenningin veitt á há-
tíðinni Matur og menning
2003, sem fram fór í bæn-
um um síðustu helgi. Á
viðurkenningarskjalinu
stendur meðal annars:
„Lögreglan á Blönduósi
hefur sýnt ósérhlífni í
starfi við að fylgjast með
þjóðveginum og hafa vak-
andi auga og stöðva þá
sem keyra of hratt.“ Yfir-
lögregluþjónninn á
Blönduósi, Kristján Þor-
björnsson, veitti viður-
kenningunni móttöku fyrir hönd
lögreglunnar. Aðrir lögreglumenn
sáu sér því miður ekki fært að
fylgjast með athöfninni enda
„uppteknir við að vinna á vegin-
um“, eins og einn lögreglumaður
komst að orði.
Tóku þeir marga á meðan þú
varst að veita viðurkenningunni
móttöku, Kristján?
„Ekki veit ég það enda erum við
ekki að keppast við tölur í þessu
sambandi nema þá hraðatölur og
þá að reyna að halda aftur af
þeim.“
Hvað er það við lögregluna á
Blönduósi sem gerir hana svona
sérstaka varðandi eftirlit á þjóð-
veginum?
„Já, stórt er spurt, en við erum
öll mjög sérstök þó það sé á mis-
munandi hátt. En einhvern veginn
hefur okkur tekist að mynda hér
liðsheild sem dregur vagninn
kröftuglega.“
Hvenær og hvers vegna byrj-
uðuð þið að leggja þessa áherslu á
að sporna við hraðakstri á þjóð-
veginum?
„Það má segja að þessi áhersla
hafi byrjað árið 1987. Þá var um-
ferð mjög að aukast hér á þjóð-
veginum og mikið um alvarleg
slys að okkur fannst. Það er fátt
verra í vinnu lögreglumanna en að
vera á slysavettvangi blóðugur
upp á axlir og allir velja sér annað
hlutskipti ef hægt er. Þessi stað-
reynd og sú að það var vilji til þess
að reyna að gera eitthvað varð-
andi þessar aðstæður leiddi til
þess að þessir starfshættir voru
teknir upp. Þarna lögðust margir
á plóginn. Sýslumaðurinn, sem þá
var Jón Ísberg, allir lögreglu-
mennirnir og einnig dómsmála-
ráðuneytið sá okkur fyrir lög-
reglubifreiðum sem hentuðu
verkefninu og létu okkur hafa
hraðamælingatækin, eða sum
þeirra, en eitthvað af þeim keypti
embættið sjálft.
Allir þessir aðilar og fleiri til
eiga því þátt í því að þessi stefna
var tekin upp hér.“
Er ekki nóg að gera á öðrum
sviðum löggæslunnar í Húna-
vatnssýslu?
„Löggæsla er þannig starf að
það eru alltaf næg
verkefni. Þetta er fyrst
og fremst spurning um
stefnu, áherslur eða
vilja.“
Hvað eru margir
starfandi lögreglumenn í umdæm-
inu?
„Núna eru sjö lögreglumenn við
störf auk héraðslögreglumanna
sem starfa hér um helgar.“
Kemur það að gagni að vera
sýnilegur á vegunum?
„Ég held að ekkert geti komið í
staðinn fyrir sýnilega löggæslu og
áhrif hennar á hvaða málaflokk
sem er þannig að ég hef mikla trú
á sýnilegri löggæslu.“
Hvernig bregðast ökumenn við
þessum afskiptum ykkar af akst-
urslagi þeirra?
„Ökumenn eru fyrirmyndarfólk
upp til hópa og allflestir kveðja
með því að þakka fyrir sig og það
er venja að við óskum fólki góðrar
ferðar þannig að samskiptin eru
nær undantekningarlaust mjög
góð við vegfarendur.
En það sem hrjáir umferðina er
þetta tímaleysi og óþol sem er svo
áberandi hjá ökumönnum. Það
lýsir sér í hraðakstri, ótímabær-
um framúrakstri og tillitsleysi
sem er allt of mikið. En það verð-
ur líka að segja eins og er að vega-
kerfið er hreinasta hörmung og
hefur enga burði til að flytja alla
þá umferð sem nú fer um það. Ég
hef enga trú á því að þessu vega-
kerfi hafi verið ætlað að flytja all-
an þann þungaflutning sem áður
fór með skipum í viðbót við þá
stórauknu umferð einkabifreiða
sem orðið hefur á undanförnum
árum. Vegurinn er oft þröngur,
útsýni lélegt, vegaxlir litlar sem
engar, sig og dældir eru algeng
fyrirbrigði og síðast en ekki síst er
búfé oft að þvælast á vegsvæðinu.
Það ætti að vera eitt af megin-
verkefnum þeirra sem fjármunum
ráða að tryggja öryggi þeirra sem
um vegina fara og það ætti til
dæmis að vera sjálfsagt að mal-
bikað öryggissvæði fyrir utan ek-
inn veg væri ekki minna en einn
metri hvorum meginn. Síðan eru
það einbreiðu brýrnar.
Það þarf nú að nefna þá
hörmung. En þessi at-
riði eru sett til hliðar og
frekar er kosið að setja
fjármagn í að bora göt í
fjöll og öllum arðsemiskröfum ýtt
til hliðar.“
Áttu von á liðsauka um versl-
unarmannahelgina?
„Við höfum í mörg ár fengið
liðsauka um verslunarmannahelg-
ar og eins verður það núna. Til
okkar koma afbragðs lögreglu-
menn með mikla reynslu og sumir
þeirra hafa komið hingað árum
saman.“
Kristján Þorbjörnsson
 Kristján Þorbjörnsson er
fæddur árið 1954. Hann átti
framan af ævi heima á Krossá í
Vatnsdal, sem hann segir vera
„fegurstu sveit á landinu“. Krist-
ján hóf störf í lögreglunni á
Blönduósi árið 1976 og hefur
starfað þar óslitið frá árinu 1982.
Hann lauk prófi frá Lögreglu-
skóla ríkisins árið 1984. Kristján
var skipaður aðalvarðstjóri í lög-
reglunni á Blönduósi árið 1987
og yfirlögregluþjónn 1991. Áður
stundaði hann margvísleg störf
svo sem búskap á Kornsá. Krist-
ján er fráskilinn og á fimm börn
á aldrinum 16 til 27 ára.
Ökumenn
eru fyrir-
myndarfólk
ERLENDUR veiðimaður landaði
risahæng í Kjarrá fyrir fáum dög-
um. Laxinum var sleppt eftir
hörkuviðureign, en mældur ná-
kvæmlega 103 cm og áætlaður 22–
23 pund samkvæmt mikið notaðri
þumalputtareglu um samspil lengd-
ar og þyngdar. Þótt Þverá/Kjarrá
sé þekkt fyrir stóra laxa er þetta
með stærstu löxum úr ánni síðustu
sumur.
Guðleifur Kristinn Stefánsson,
kokkur í veiðihúsinu í Þverá, bætti
við að áin væri að detta í 900 laxa
og veiði væri góð þessa daganna.
„Bæði svæðin, þ.e.a.s. Þverá og
Kjarrá, gáfu samtals 60 laxa í
fyrradag og gærdagurinn gaf alls
40. Það hefur verið góð veiði um
allt svæðið, en á köflum mok í
Kjarrá,“ sagði Guðleifur. Þessi tala
er sú hæsta úr íslenskri á það sem
af er sumri.
Beðið eftir smálaxi
Þröstur Elliðason, leigutaki
Hrútafjarðarár og Breiðdalsár,
sagði menn bíða í startholunum eft-
ir því að smálaxagöngur færðust í
aukana og sagðist hann hafa heyrt
áhyggjuhljóð í mönnum vegna þess
hve seint sá smái ætlar að ganga í
ár á norðanverðu landinu í sumar.
„Ég er ekki orðinn svartsýnn
ennþá, en það væri slæmt ef þessar
göngur skiluðu sér ekki. Það var að
vísu einhver hreyfing á smálaxi í
Hrútunni fyrr í vikunni, en í Breið-
dalnum eru menn helst að tína upp
tveggja ára fiska,“ sagði Þröstur.
Alls voru þá komnir á þriðja tug
laxa úr Hrútunni og tíu löxum
meira úr Breiðdalsá. Í báðum ánum
hefur sjóbleikjuveiðin hins vegar
verið með miklum ágætum, fiskur
mjög vænn, upp í 5-6 pund, og því
bjargað mörgum deginum.
Teljari í Beljanda
Breiðdælingar státa ekki aðeins
af einu flottasta veiðihúsi landsins,
sem vígt var á dögunum, heldur er
kominn vaka-teljari í fossinn Belj-
anda. Á dögunum sýndi teljarinn að
sex laxar höfðu farið upp á efri
svæðin og fór þá veiðimaður upp
fyrir að leita, fann fiska og veiddi
einn. Hermt er að aldrei hafi lax
veiðst svo snemma sumars fyrir of-
an Beljanda og í vikulokin voru
komnir 17 laxar upp fyrir. Þröstur
Elliðason, leigutaki, segir teljarann
skipta miklu máli í nýtingu veiði-
svæða, áður fóru menn helst ekki
upp fyrir Beljanda fyrr en í ágúst,
en nú væri hægt að sjá nákvæmlega
hvenær fiskur gengi upp fyrir og í
hve miklu magni.
Ferlíki
dregið úr
Kjarrá
Sigurður Blöndal með fallegan 17
punda hæng úr Svalbarðsá.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
KATLA Þorsteinsdóttir, lögfræð-
ingur Alþjóðahúss, gagnrýnir með-
ferð stjórnvalda á málefnum rúm-
ensku fjölskyldunnar sem flutt var
úr landi á föstudag og segir að dóms-
málaráðuneytið hafi allt vald í hendi
sér í slíkum málum, sé allt í senn,
handhafi löggjafar-, framkvæmda-
og dómsvalds.
Katla vonast til að fólkið leiti rétt-
ar síns fyrir dómi en slíkt mál hafi
aldrei áður komið til kasta dómstóla.
Það sé þó varla raunhæft enda sé bú-
ið að flytja þau úr landi. Jafnvel þó
að þau hefðu kært úrskurð dóms-
málaráðuneytisins til dómstóla áður
en til þess kom hefðu þau engu að
síður verið flutt úr landi. Með þessu
hafi fólkið í raun verið svipt mögu-
leikum til að leita réttar síns. Hún
minnir á að í Mannréttindasáttmála
Evrópu sé ekki nóg að í lögum sé
kveðið á um réttláta málsmeðferð
heldur verði hún að vera tryggð í
raun og veru.
Rannsókn ófullnægjandi
Þá gagnrýnir Katla rannsókn
stjórnvalda á máli fjölskyldunnar. Í
stjórnsýslulögum sé kveðið á um að
stjórnvaldi beri að rannsaka mál áð-
ur en ákvörðun er tekin, í þessu felist
að hvert mál skuli sæta sjálfstæðri
rannsókn. Af úrskurði Útlendinga-
eftirlitsins megi ráða að það hafi
nánast verið látið nægja að vitna í
rannsókn Evrópusambandsins á að-
stæðum í Rúmeníu vegna aðildarum-
sóknar landsins. Slík vinnubrögð séu
bönnuð samkvæmt flóttamannarétti
en það sé óleyfilegt að halda e.k. lista
yfir þau lönd sem teljast örugg. Að-
spurð segir hún að Útlendingaeftir-
litið hefði getað kannað skýrslur frá
Amnesty International og öðrum
mannréttindasamtökunum. „Fólk
sem vinnur í þessum geira veit að
mannréttindi eru brotin í Rúmeníu,
sérstaklega á ungverska minnihlut-
anum og öðrum hópum svo sem síg-
aunum. Þarna er verið að horfa fram
hjá hlutum sem almannarómur veit,“
sagði hún. Sjálfstæð rannsókn hefði í
öllu falli þurft að fara fram.
Katla Þorsteinsdóttir, lögfræðingur Alþjóðahúss
Mannréttindi brotin í Rúmeníu