Morgunblaðið - 28.08.2003, Blaðsíða 31

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. ÁGÚST 2003 31
Elínar Pálsdóttur og tvíburasystur
hennar Guðbjargar Ásu, en þær eru
báðar látnar. Þær höfðu kynnst ung-
ar að árum og ávallt haldið vinskap
síðan.
Helga var að mér fannst alveg ein-
stök kona sem mér þótti mjög vænt
um. Ætíð sérlega ljúf, góð og glaðleg í
framkomu. Hlustandi var hún einnig
góður og átti gott með að setja sig í
spor annarra, sama á hvaða aldri þeir
voru. Eflaust hefur það átt sinn þátt í
hve fólk laðaðist auðveldlega að
henni. Hún sagði og oft svo skemmti-
lega frá að hlustendur hlógu dátt og
þá einnig hún sínum dillandi hlátri.
Helga höfðaði til fólks á öllum aldri
og sem dæmi um það má nefna að
hún var jafnt vinkona mín, móður
minnar sem og ömmu. Slíkt held ég
að sé alveg sérstakt.
Mjög eru minnisstæðar heimsókn-
irnar á Starhagann, fyrst með móður
minni og eftir að hún lést með ömmu
og í seinni tíð ég sjálf. Þær voru alveg
sérstakar og gleymast aldrei. Helga
sinnti ekki aðeins þeim fullorðnu
heldur börnunum líka. Stundum
kepptist ég við að tala við Helgu svo
að ömmu eða mömmu þótti nóg um.
Hún leyfði mér að ganga um húsið
sem mér fannst vera sem höll þegar
ég var yngri og Helga þá að sjálf-
sögðu drottningin í höllinni. Ég mátti
skoða bækur, listmuni og spila á pí-
anóið, en nótnasafnið á heimilinu
fannst mér afar spennandi. Ekki tók
síðan verra við þegar Helga bauð til
borðstofu. Hún var mjög gestrisin og
töfraði alltaf fram gómsætar veiting-
ar. Það var ætíð tilhlökkunarefni að
vera boðin til veislu á Starhaganum,
borðin hreinlega svignuðu undan
kræsingum.
Helga var einnig mjög lagin í hönd-
unum og ég dáðist oft að hannyrðum
hennar. Sérstaklega man ég eftir
jólatrésteppi einu sem hún gaf móður
minni. Á því stigu jólastelpur og
-strákar dans. Stelpurnar voru með
örsmáar fléttur úr garni sem ég
horfði alltaf aðdáunaraugum á og
undraðist þennan mikla hagleik.
Helga fór ekki varhluta af mótlæti í
lífinu. Hún missti bæði eiginmann
sinn Guðmund Jónsson og eldri dótt-
ur sína Maríu, aðeins 37 ára að aldri,
með fárra ára millibili. Þá sem oftar
dáðist ég að Helgu, hvílíka stillingu
hún sýndi. Aldrei heyrðist hún
kvarta. Mér fannst bæði Helga og
yngri dóttir hennar Ingibjörg Rann-
veig sannkallaðar hetjur í svo þung-
bærum raunum.
Síðar á lífsleiðinni missti hún einn-
ig bróðurdóttur sína Áslaugu Jóns-
dóttur. Hún átti tvo drengi, Bjarna
og Andrés Jón, sem Ingibjörg og
Helga tóku að sér og ólu upp eftir
andlát móður þeirra. Enn eitt dæmið
um mikilleik Helgu og dóttur hennar
Ingibjargar.
Mig langar að leiðarlokum að
þakka Helgu vináttu hennar í gegn-
um árin. Dýrmætar minningar lifa
áfram um mæta konu.
Ingu, Andrési Jóni, Bjarna, Jóni og
Áslaugu sendi ég einlægar samúðar-
kveðjur.
Að lokum vil ég enda á orðum Ein-
ars Benediktssonar:
Vor ævi stuttrar stundar
er stefnd til Drottins fundar
að heyra lífs og liðins dóm.
En mannsins sonar mildi
skal máttug standa í gildi
hún boðast oss í engils róm.
Svo helgist hjartans varðar
ei hrynur tár til jarðar
í trú að ekki talið sé.
Í aldarstormsins straumi
og stundarbarnsins draumi
oss veita himnar vernd og hlé.
Elín Davíðsdóttir.
Minningarnar um Helgu Eiríks-
dóttur eru í huganum baðaðar sól-
skini; sólfari áhyggjulausra bernsku-
daga þegar allur heimurinn brosti við
litlum dreng. Blítt var brosið hennar
og höndin hlýja leiddi hann ungan og
reiddi fram gjafirnar mörgu, litlar og
stórar. Hvílík hamingja að eiga at-
hvarf og skjól undir vængnum henn-
ar, vandalaust barnið, eins og væri
það einkasonur.
Í tæpa tvo áratugi deildi fólk mitt
húsi með Helgu og manni hennar
Guðmundi Jónssyni, dætrunum
tveim, Ingibjörgu og Maríu og for-
eldrum Helgu, heiðurshjónunum
Maríu Bjarnadóttur og Eiríki Jóns-
syni. Að ógleymdum Jóni, bróður
Helgu, góðum vini. Þetta var á Star-
haga 14. Þar voru í allt saman komn-
ar þrjár kynslóðir undir einu þaki,
þeir elstu fæddir á síðari hluta
nítjándu aldar, hinir yngstu um miðja
hina tuttugustu. Þarna var ausið af
brunnum lífsreynslu og speki en
einnig brosað að uppátækjum hinna
ungu og óráðnu. Oft var leiðbeint,
stundum skútað, alltaf hlustað og líka
snúist til varnar í virkinu ef að var
sótt utanfrá. Það var staðið þétt sam-
an. Allt var þetta kompaní svo ein-
stakt; átakalaust og ljúft. Aldrei
styggðaryrði eða ósætti og allt fyr-
irgefið; vináttan einlæg og sönn. Og í
miðjum hópnum var Helga.
Hún var sönn hefðarfrú, ef til vill
örlítil dekurrófa. Alltaf svo fín og fal-
leg og varkár til orðs og æðis. Naut
þess að sofa frameftir og spjalla við
vinkonur sínar í síma. Það gátu orðið
býsna löng símtöl. En svona vildi
Guðmundur einmitt hafa það. Hann
bar hana á höndum sér. Það leyndi
sér aldrei hversu heitt þau elskuðu
hvort annað. Svo bjó hún til besta
matinn og bakaði fínustu kökurnar;
kókostertu með dökkum súkku-
laðihjúp á afmælum drengsins sem á
þessar minningar. Gestrisni þeirra,
örlæti og manngæska var með þeim
hætti að fáu verður til jafnað. Alltaf
hlaupið til hjálpar ef einhvers staðar
bjátaði á.
Svo dó Guðmundur fyrirvaralaust í
umferðarslysi. Hvað verður um
Helgu, hugsuðum við. Getur hún
bjargað sér? En Helga kom á óvart.
Hún klæddi sig í kápuna sína og hélt
af stað í atvinnuleit. Fór á efri árum
að vinna úti í fyrsta sinn á ævinni. Og
áður en varði hafði hún unnið hug og
hjarta samstarfsmanna sinna og
gesta Landsbókasafnsins. Eins og
allra hinna sem kynntust henni á lífs-
leiðinni.
Helga átti við ýmislegt fleira mót-
læti að stríða í lífinu, svo sem sáran
dótturmissi. María eldri dóttir henn-
ar lést í blóma lífsins úr bráðasjúk-
dómi langt úti í heimi. Svo voru líka
ýmsir hnökrar í ullinni eins og gerist
og gengur á bestu heimilum. Helga
tók öllu andstreymi með yfirvegaðri
rósemi og aldrei heyrðist hún barma
sér eða kvarta. Hún var sterk og öfl-
ug þegar á reyndi og sótti styrk í trú
og bæn.
Nú er kommúnan á Starhaga 14
ekki lengur til. Allir farnir nema Ingi-
björg. Hún er enn í þessu stóra húsi
fullu af minningum. Þar veitir hún
skjól og móðurumhyggju tveimur
munaðarlausum frændum því áfram
standa dyr opnar; einkunnarorðin
hennar Helgu eru þar enn í fullu
gildi: Allt mitt er þitt!
Helga Eiríksdóttir hefur kvatt
þetta jarðlíf. Hennar er sárt saknað,
en sólargeislarnir leika áfram um
minningarnar, líka þegar fátæklegar
línur eru settar á blað; smálegur
þakklætisvottur fyrir góðar gjafir
sem aldrei verða endurgoldnar.
Vilhelm G. Kristinsson.
Elskulega, hjartkæra Helga er nú
horfin okkur, þessi yndislega mann-
eskja, sem ég leit ávallt á sem móð-
ursystur mína. Hún og móðir mín
voru vinkonur frá því þær voru ung-
ar. Mér þótti óumræðilega vænt um
Helgu, sem ávallt var mér og syni
mínum svo góð. Hún var svo ljúf, blíð,
falleg, prúðmannleg og hógvær. Mér
eru minnisstæð boðin á glæsilegu
heimili hennar. Um tíma leigðum við
sonur minn, þá tveggja ára, í einbýlis-
húsi hennar. Helga gekk í gegnum
mikla reynslu, missti eiginmann sinn,
Guðmund, af slysförum árið 1973 og-
Maríu, eldri dóttur sína árið 1980.
Öllu tók hún með æðruleysi, þrátt
fyrir sársaukann enda trúði hún á al-
góðan Guð og var sannfærð um, að
hún myndi hitta þau aftur. Yngri
dóttirin, Ingibjörg Rannveig, hefur
ávallt reynst móður sinni ómetanleg-
ur styrkur og hjálp. Báðar dætur
Helgu og Guðmundar hafa verið mér
miklar og góðar vinkonur. Ég var
stödd á Heilsustofnun N.L.F.Í, þegar
Ingibjörg hringdi til mín og tjáði mér,
að móðir hennar væri helsjúk og
meðvitundarlaus. Ég fór samstundis
til Reykjavíkur á Líknardeild Land-
spítalans við Hringbraut, hrygg í
huga yfir því að hún myndi ekki vita
af mér þar. Ingibjörg hvíslaði í eyra
hennar: „Mamma mín, hún Marsí er
komin til þín!“ Mér til óumræðilegrar
gleði opnaði Helga augun sín, þekkti
mig, tók um hendi mína og ég gat
sagt henni, hve innilega mér þætti
vænt um hana. Þetta var í hinsta sinn,
sem ég sá hana á lífi. Nú hefur hún
fengið hvíld frá þjáningum sínum og
bíður upprisudagsins.
Ég votta Ingu minni, drengjunum
hennar, Bjarna og Andrési, Jóni,
bróður Helgu, en þau voru mjög náin,
og Áslaugu eiginkonu Jóns, svo og
öðrum ástvinum, mína og sonar míns
dýpstu samúð og bið góðan Guð að
styrkja þau og hugga. Helga er
geymd en ekki gleymd. Blessuð sé
minning þín, elsku Helga. Við mun-
um ávallt minnast þín með þakklæti
og elsku.
Þín af alhug
Marína Birta (Marsí) og
Örvar Omrí.
Við fengum heitt súkkulaði með
rjóma og fransbrauð með smjöri. –
Það var hátíð.
Við fengum marglitt poppkorn –
poppað á pappírspönnu. – Það var há-
tíð.
Við fengum gullpeninga í netpoka
með súkkulaðibragði. – Það var hátíð.
Við skutum upp flugeldum, héldum
á blysum og mynduðum orð með
stjörnuljósum. – Það var hátíð –
„Þrettándinn“.
Síðastliðin þrjátíu ár mættum við
alltaf á Starhagann í þrettándaboð til
Ingibjargar og Helgu. – Það var hátíð
– Þrettándahátíð heima hjá „Helgu á
Starhaga“. Við gátum ekki hugsað
okkur að sleppa úr boði, það var svo
gaman að koma saman að skjóta upp
flugeldum og fara svo inn í hlýjuna til
Helgu og drekka heitt súkkulaði. Það
var hátíð.
Í okkar huga var Helga „frænka“
þó við værum ekkert skyldar. Hún
var alltaf svo hlý og notaleg með fal-
legt bros. Hún hafði líka einstakt lag
á því að láta okkur krakkana haga
okkur sérstaklega vel. Uppskriftin
var yfirvegun og þolinmæði. Við ætl-
uðum nefnilega að vera viss um að fá
að mæta aftur að ári.
– Það var hátíð og verður áfram
næstu árin.
Við heiðrum minningu Helgu og
fögnum lífi hennar og skjótum upp
flugeldum og sól henni til heiðurs í
næsta þrettándaboði.
– Það verður hátíð.
Við bregðum blysum á loft og rit-
um nafnið hennar með stjörnuljósi. –
Það verður hátíð og Helga verður
alltaf með okkur – Ein af stjörnunum.
Elsku Helga, takk fyrir allt og allt
og gleðilega hátíð á himnum ofan.
Elsku Ingibjörg, Bjarni, Andrés
Jón og fjölskylda. Við vottum ykkur
okkar innilegustu samúð.
Valgerður, Sólveig og Guðrún.
þar og maður ljómaði af stolti að
eiga svona myndarlega ömmu.
Minningarnar um ömmu eru
minningar um stöðugleika og ör-
yggi. Hún var róleg, fékkst ekki um
smámuni og hafði gott skopskyn.
Hún var framtakssöm og hreif oft
aðra með sér með jákvæðni og bjart-
sýni. Amma var hörð af sér og barm-
aði sér aldrei svo við heyrðum til,
ekki einu sinni á sjúkrabeðinun.
Fárveik á sjúkrahúsinu sagðist hún
aðspurð í mesta lagi vera drusluleg
eða ónýt og vildi heldur spjalla um
okkar gengi í daglega lífinu, vinnu
og skóla.
Ömmu Margrétar verður sárt
saknað. Góðar minningar og hollráð
munu fylgja okkur um ókomna tíð.
Elsku amma, hvíl í friði.
Snorri, Brynhildur og Margrét.
Í dag fimmtudaginn 28. ágúst er
lögð til hinstu hvílu amma mín, Mar-
grét Ingvarsdóttir.
Það er með innilegu þakklæti fyrir
að hafa fengið að njóta samvista við
hana í svo langan tíma að ég kveð
hana.
Amma átti langa og góða æfi
lengst af, var heilsuhraust þó svo að
elli kerling hafi verið farin að segja
til sín líkamlega síðustu árin þá hélt
hún sinni andlegu heilsu, fylgdist
ávallt vel með og var virk í allri um-
ræðu um bæði fjölskyldu og þjóð-
félagsmál.
Þegar minningarnar fljóta áfram
geri ég mér betur og betur grein fyr-
ir því hvað hún amma mín var mikill
kvenskörungur. Hún ól upp börnin
sín fimm svo til ein, afi var alltaf á
sjónum. Hún rak heimili þeirra með
miklum myndarskap,vann sjálf flest
þau verk sem þurfti að vinna, saum-
aði, prjónaði, heklaði, málaði, bakaði
og eldaði. Hún var alltaf að.
Hún var líka alltaf fín hún amma
gekk um í fínum kjólum, kápum og
með hatt. „Mér finnst ég bara vera
hálfklædd, ef ég er ekki með hatt,“
sagði hún við mig eitt sinn þegar við
vorum að finna okkur til í bæjarferð.
Það var nefnilega gaman að vera lítil
stelpa og fá að fara með ömmu í bæ-
inn, hún fór í strætó og sýndi okkur
systrunum allt aðra hluti og staði en
við vorum vanar að sjá.
Af ömmu var margt hægt að læra,
hún hafði jákvæða lífsýn, hallmælti
aldrei nokkrum manni, hafði þann
eiginleika að geta glaðst með öðrum
og líkaði vel að vera innan um fólk.
En kunni jafnframt þá list að vera
ein með sjálfri sér og láta sér aldrei
leiðast.
Með ömmu Margréti er gengin
góð kona sem sárt er saknað. Að
leiðarlokum vil ég og fjölskylda mín
þakka allar þær góðu stundir sem
við áttum saman.
Ég kveð ömmu mína með virðingu
og þökk.
Blessuð sé minning hennar.
Jóhanna Margrét Guðjónsdóttir.
Í dag er kvödd hinstu kveðju frá
Fossvogskirkju systir mín Margrét
Ingvarsdóttir frá Skipum fædd 23.
maí 1911. Svo mikið á ég henni að
þakka í lífinu að ég finn mig knúinn
til að kveðja hana með nokkrum orð-
um. Þegar við vorum börn fjögurra
og fimm ára gömul gerðist örlaga-
ríkur atburður í lífi fjölskyldunnar,
móðir okkar féll frá okkur fimm
systkinunum eftir löng og erfið veik-
indi. Heimilið leystist upp og okkur
börnunum var komið í fóstur. Svo
gerðist það að mestu fyrir áeggjan
sóknarprestsins séra Gísla Skúla-
sonar að faðir okkar freistaði þess að
halda hópnum saman og halda áfram
búskap á Skipum. Guðfinna Guð-
mundsdóttir frá Traðarholti gerðist
ráðskona hans og síðar eiginkona og
stjúpmóðir okkar systkinanna, nema
yngsta barnsins, Bjarna, sem læknir
móður okkar, Konráð, tók að sér og
síðar ættleiddi. Það kom þegar í ljós
á barnsárum Margrétar að hún bjó
yfir einstaklega ljúfu og mildu geðs-
lagi sem kom sér sérlega vel við
umönnun á yngri systkinunum sem
urðu alls átta. Það er sannfæring
mín að hennar framkoma gerði erfitt
stjúpmóðurhlutverkið bærilegra hjá
Guðfinnu.
Ég átti svo eftir að þiggja af henni
og hennar ágæta eiginmanni Krist-
jáni Kristjánssyni skipstjóra mikið
örlæti og greiða, meðal annars að fá
skipsrúm hjá Kristjáni á björgunar-
skipinu Sæbjörgu og siglingar á
Ólafi Bjarnasyni frá Akranesi. Ekki
má ég gleyma hjálpsemi þeirra
hjóna á þeim árum þegar ég var á
löngu tímabili formaður Ungmanna-
félags Stokkseyrar og þau þá búsett
á Blómsturvöllum á Stokkseyri og
Kristján gerðist leiðbeinandi eða
bara leikstjóri þegar við settum upp
sjónleikinn Ráðskona Bakkabræðra
en Vilborg systir okkar lék aðalhlut-
verkið.
Síðustu æviárin dvaldi Margrét á
Hrafnistu í Hafnarfirði. Mér finnst
einhvernveginn ég skynji það að
einnig hafi hún þar uppgötvast sem
sönn heiðurskona. Og nú að leiðar-
lokum þakka ég hverja stund sem
við áttum saman og kveð þig með
orðum skáldsins,
Nú legg ég augun aftur,
ó, Guð, þinn náðarkraftur
mín veri vörn í nótt.
Æ, virst mig að þér taka,
mér yfir láttu vaka
þinn engil, svo ég sofi rótt.
(Þýð. Sveinbjörn Egilsson.)
Jón Ingvarsson, Skipum.
Blessunin hún Margrét Ingv-
arsdóttir föðursystir mín er látin eft-
ir langvarandi veikindi. Það fyrsta
sem ég man eftir henni var þegar
við systkinin fórum ásamt föður
okkur í morgunkaffi á sunnudags-
morgnum til Möggu og Kristjáns á
Mýrargötu 10 í Reykjavík. Það var
svo gaman því að þau áttu fimm
börn sem gaman var að vera í sam-
félagi við og svo voru móttökur
þeirra hjóna svo hlýjar að ég minn-
ist þessara heimsókna með mikilu
þakklæti. Einnig voru jólaboðin
ógleymanleg, þar var mikið sungið
og dansað í kringum jólatréð að
ógleymdum frábærum veitingum
sem Magga reiddi fram af mikilli
kunnátu. Heimilið bar þeim hjónum
gott vitni, þar var hjartahlýja,
reglusemi og hreinlæti haft í fyr-
irrúmi. Hún vann ýmis störf utan
heimilis þegar börnin komust á
legg, svo sem við matreiðslu og
einnig sá hún um veislur fyrir fólk.
Mikinn áhuga hafði hún á hannyrð-
um og eru ófá milliverkin, dúkarnir,
púðarnir og margt fleira sem hún
vann í höndunum að ógleymdum
fötunum sem hún saumaði á börnin
sín eins og tíðkaðist í þá daga.
Árin liðu og þau hjón fluttu að
Fálkagötu 23 með börnin sín. Ég
kom oft með foreldrum mínum
þangað og einnig með eiginmanni
mínum seinna. Alltaf voru þau hjón
jafn elskuleg og góð og áttum við oft
góðar samverustundir með þeim.
Kristján og Snorri maður minn
höfðu báðir mikinn áhuga á sjónum
og veiðiskap og gátu rætt þessi
áhugamál sín endalaust. Einnig
höfðu þau hjón mikinn áhuga á vel-
ferð barna og ungmenna og flygdust
vel með hvernig þeim reiddi af.
Vegna búsetu minnar urðu fundir
færri en oft varð mér hugsað til
Möggu sérstaklega eftir að hún
missti manninn sinn. Síðust árunum
eyddi hún á Hrafnistu í Hafnarfirði
og átti þar mörg góð ár, en síðasta
árið hefur verið henni erfitt. Ég átti
því láni að fagna að geta fygst með
henni síðasta spölinn og alltaf var
hún jafn elskuleg brosandi og þakk-
lát öllu sem gert var fyrir hana. Ég
kveð þig elsku frænka með þakklæti
fyrir allt og allt.
Sigríður Bjarnadóttir.
Ástkær sambýliskona mín og móðir okkar,
HILDUR ARNDÍS KJARTANSDÓTTIR,
Ljósheimum 16b,
lést á heimili sínu miðvikudaginn 27. ágúst.
Jarðarförin auglýst síðar.
Sigurjón Guðbjörnsson,
Oddný Björg Hólmbergsdóttir, Jón Guðmundsson,
Rósa Hallgeirsdóttir, Lárus H. Lárusson,
Guðmunda Hallgeirsdóttir,
Kjartan Hallgeirsson, Soffía Guðrún Magnúsdóttir,
Halla Hallgeirsdóttir.