Morgunblaðið - 18.10.2003, Síða 14

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
14 LAUGARDAGUR 18. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
LOKAGILDI úrvalsvísitölunnar var
1.903,6 stig í gær og hefur aldrei ver-
ið hærra, en hæsta lokagildi fram til
þessa var 1.888,7 stig hinn 17. febr-
úar árið 2000. Vísitalan hækkaði um
1,3% frá fyrra degi og hækkun það
sem af er þessum mánuði er 4,8%.
Úrvalsvísitalan hefur hækkað um
27% frá miðju ári og um 40,8% frá
áramótum.
Í Hálffimm fréttum greiningar-
deildar Kaupþings Búnaðarbanka
segir að mikla hækkun vísitölunnar
að undanförnu megi skýra með góð-
um horfum í íslensku efnahagslífi og
í rekstrarumhverfi fyrirtækja. Aðrir
þættir sem hafi leitt til hækkunar
séu barátta um stjórnunarítök í
nokkrum af stærstu fyrirtækjum
landsins, auk þess sem fyrirtækjum
hafi fækkað mikið í Kauphöllinni en
peningamagn í umferð hafi aukist
mikið.
Í Hálffimm fréttum segir einnig
að Pharmaco hafi haft mest áhrif á
þróunina, en markaðsvirði þess hafi
tvöfaldast frá því í ársbyrjun og virði
þess sé nú um 95 milljarðar króna.
Vægi þess í vísitölunni sé um 21% og
það hafi því mikil áhrif á vísitöluna,
en Pharmaco hækkaði um 5,6% í gær
og lokagengi bréfa þess var 32,20. Þá
segir að bankageirinn vegi einnig
þungt í vísitölunni eða um 42%.
Greiningardeild Kaupþings Bún-
aðarbanka segir að ef horft væri
framhjá hækkun Pharmaco og bank-
anna þriggja frá áramótum hefði
vísitalan hækkað um 19% á árinu og
ef Bakkavör væri einnig sleppt hefði
hækkunin numið 16,8%, sem sé sam-
bærilegt þeim vexti sem verið hafi á
heimsmörkuðum þetta árið.
Greiningardeildin segir forvitni-
legt við þessi áhrif Pharmaco og
Bakkavarar á úrvalsvísitöluna að
starfsemi fyrirtækjanna sé erlendis.
Að auki segi allir bankarnir að vaxta-
tækifæri þeirra liggi fyrst og fremst
erlendis og ljóst sé að fjárfestar
bindi miklar vonir við það. Úrvals-
vísitalan endurspegli því fremur at-
vinnurekstur Íslendinga en íslenskt
efnahagslíf.
Met í Kauphöllinni

 



   



 

 
 


   



 
!







 "   ## $ 

#
%

&
'

"



#

STJÓRNENDUR hjá Kaupþingi Búnaðarbanka og
Landsbanka Íslands telja bankana ekki vera komna út
fyrir verksvið sitt með eignarhaldi í óskyldum fyr-
irtækjum til skamms tíma. Á fundi Félags viðskipta-
fræðinga og hagfræðinga í gær kom fram gagnrýni á
eignarhald bankanna í fyrirtækjum í óskyldum rekstri,
eins og sagt var frá í frétt Morgunblaðsins í gær. Nið-
urstöður framsögumanna voru á þá leið að bankarnir
væru komnir út fyrir verksvið sitt með beinum af-
skiptum sínum af fyrirtækjum. Þá voru svokallaðir
Kínamúrar sem eiga að skilja að ólíka starfsemi banka
sagðir nokkuð þunnir.
Eignarhaldið eðlilegt

AÐ mati Sigurðar Einarssonar, stjórnar-
formanns Kaupþings Búnaðarbanka, hafa
bankarnir alls ekki farið út fyrir verksvið
sitt með eignarhaldi
í óskyldum fyr-
irtækjum. Hann seg-
ist telja að einblínt
sé um of á neikvæð-
ar hliðar fjárfestinga
bankanna fremur en
þær jákvæðu.
„Það fer enginn
banki inn í fyrirtæki
sem eignaraðili
nema til að aðstoða
félög við útrás á nýja
markaði eða við um-
breytingar. Það er ekki neitt sérstakt
áhugamál hjá bönkunum að halda uppi
ákveðnum fyrirtækjum. Menn einblína allt
of mikið á það hugsanlega neikvæða sem
gæti verið í þessum fjárfestingum,“ segir
Sigurður.
Hann segir jákvæðar hliðar fjárfestinga
bankanna augljósar. „Fjárfestingar bank-
anna, til dæmis Kaupþings Bún-
aðarbanka í fyrirtækjum eins og Össuri,
Bakkavör og Baugi gerðu þessum fyr-
irtækjum kleift að stunda útrás. Við áttum
á tímabili yfir 30% í Bakkavör, svipað í
Össuri og um 20% í Baugi. Innkoma bank-
ans í þessi fyrirtæki hefur verið verulega
verðmætaskapandi fyrir fyrirtækin og
þjóðfélagið í heild,“ segir Sigurður.
Hann kveðst ekki sjá ástæðu til að setja
sérstakar reglugerðir um hvað bankar
mega eiga. „Það á ekki að þurfa neinar
reglur eða lagastoðir til að hafa hemil á
þessu. Bankarnir eru bestir í að stýra
þessu. Ef þeir fara of geyst í fjárfestingar
kemur það verst niður á þeim sjálfum,“
segir Sigurður.
Einblínt um of á
neikvæðar hliðar
Sigurður
Einarsson

„ÉG held að þær breytingar sem eru að
eiga sér stað séu í takt við nýja tíma í
bankastarfsemi og þá löggjöf sem er í
gildi,“ segir Sigurjón
Þ. Árnason banka-
stjóri Landsbanka Ís-
lands. „Það gilda
ákveðnar reglur um
það hvað bankar
mega eiga og hvað
ekki. Eftir því sem ég
best veit hafa bank-
ar verið að halda sig
innan þeirra marka.
Margir átta sig ekki á
því að íslenskir
bankar eru ekki bara
að reka útibú heldur líka fjárfesting-
arstarfsemi en í henni felst meðal annars
að koma á umbreytingum á fyrirtækjum.
Bankarnir eiga hluti í fyrirtækjum skamm-
an tíma og taka með því þátt í umbreyting-
arferli. Þetta er alþekkt út í heimi.“
Sigurjón segist undrast þá miklu athygli
sem kaup Landsbankans á hlutum í Eim-
skipafélaginu hafa fengið, enda eigi bank-
inn einungis um 15% hlut í félaginu. „Það
hefur margoft komið fyrir að íslenskur
banki hafi um skamma stund eignast 15%
í einhverju fyrirtæki án þess að því hafi ver-
ið veitt sérstök athygli,“ segir Sigurjón.
Hann telur ekki ástæðu til að skilja frekar
á milli viðskiptabankastarfsemi og fjárfest-
ingarstarfsemi íslenskra banka. „Þar sem
ég þekki til halda Kínamúrarnir ágætlega.
Menn eiga alveg að geta treyst því að þeir
séu í lagi.“ Sigurjón segir frekari aðskilnað
milli þessara tveggja þátta í starfsemi
bankanna ekki mundu verða í takt við þró-
un erlendis og bendir á að í Bandaríkjunum
hafi verið fallið frá slíkum aðskilnaði.
Í takt við
nýja tíma
Sigurjón Þ.
Árnason
VERÐBÓLGA, mæld með
samræmdri vísitölu neyslu-
verðs í EES-ríkjunum, var að
meðaltali 1,9% á tímabilinu frá
september í fyrra til jafnlengd-
ar í ár. Á evrusvæðinu var verð-
bólgan 2,1%, á Íslandi 1,2%, en
minnst var hún í Þýskalandi,
1,1%. Verðbólgan á þessu tíma-
bili var mest á Írlandi, 3,8%.
Hækkun vísitölunnar frá
ágúst til september í ár var
0,3% á EES-svæðinu í heild, en
á Íslandi var hækkunin 0,7%.
1,9% verðbólga
á EES-svæðinu
ÍSLENSK erfðagreining og Roche
Diagnostics greindu í gær frá upp-
götvun í samstarfi fyrirtækjanna
um þróun erfðafræðilegra greining-
arprófa fyrir algenga sjúkdóma.
Vísindamenn Íslenskrar erfða-
greiningar hafa fundið ákveðnar
gerðir erfðavísis sem tvöfalda
áhættu einstaklinga á að fá hjarta-
áfall, samkvæmt frétt frá fyrirtæk-
inu. ÍE og Roche Diagnostics hyggj-
ast nota þessa uppgötvun til að þróa
DNA-greiningarpróf til að greina
þá einstaklinga, sem eru í aukinni
hættu á að fá hjartaáfall, og gera
þannig kleift að beita réttum for-
varnarúrræðum í tíma. Íslensk
erfðagreining hlýtur áfanga-
greiðslu frá Roche fyrir þessa upp-
götvun.
Kortlagning erfðavísisins byggð-
ist á skimun á öllu erfðamengi 2000
sjúklinga og heilbrigðra ættingja
þeirra. „Eftir nákvæma kortlagn-
ingu greindu vísindamenn ÍE basa-
röð erfðavísisins og beittu svokall-
aðri fylgnigreiningu á yfir 1000
breytilega, einstaka basa innan hans
(e. SNP). Þær rannsóknir leiddu í
ljós tvær setraðir (e. haplotypes),
eða tvær gerðir af erfðavísinum sem
báðar eru skilgreindar út frá breyti-
leika í aðeins sex bösum. Báðar þess-
ar gerðir eru algengar og tengjast
umtalsvert aukinni hættu á hjarta-
áfalli á Íslandi, jafn mikilli og jafn-
vel meiri en aðrir þekktir áhættu-
þættir svo sem reykingar, hár
blóðþrýstingur, hátt kólesterólgildi
og sykursýki,“ segir í frétt ÍE.
ÍE og Roche skilgreina
erfðafræðilegan
áhættuþátt hjartaáfalls
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hafnaði í gær beiðni fuglabúsins Móa
um heimild til að leita á nýjan leik
nauðasamninga vegna skulda félags-
ins.
Í niðurstöðu úrskurðar Héraðs-
dóms segir að samkvæmt lögum skuli
héraðsdómari synja um heimild til að
leita nauðasamnings ef nauðasamn-
ingur hafi áður verið staðfestur fyrir
skuldarann innan þriggja ára fyrir
frestdag eða kröfu hans um staðfest-
ingu nauðasamnings hafi verið hafn-
að á sama tímabili af öðrum sökum en
þeim að ágallar hafi verið á fram-
kvæmd nauðasamningsumleitana.
Hæstiréttur hafi hafnað staðfestingu
nauðasamnings 7. okt. sl. Í dómi rétt-
arins sé farið yfir málsmeðferð og
komist að þeirri niðurstöðu að frum-
varp til nauðasamninga hafi verið
fellt á fundi með atkvæðismönnum en
ekki samþykkt eins og beiðandi hafi
talið.
„Meginreglan samkvæmt 2. tl. 1.
mgr. 38. gr. laga nr. 21/1991 er sú að
nauðasamnings verði ekki leitað að
nýju fyrr en að liðnum þremur árum
frá því að fyrri tilraun hófst. Und-
antekning er gerð í þeim tilvikum að
formgallar á málsmeðferð hafa orðið
til þess að synjað er staðfestingar
nauðasamnings. Hlýtur þá að verða
að krefjast þess að öðrum skilyrðum
hafi verið fullnægt, m.a. að frumvarp-
ið hafi verið samþykkt af tilskildum
meirihluta kröfuhafa. Svo var ekki í
þessu tilviki. Sú ákvörðun að lækka
samningskröfu Tollstjórans í Reykja-
vík um tiltekna fjárhæð leiddi til þess
að menn töldu að nægilegur fjöldi
kröfuhafa talið eftir kröfufjárhæðum
hefði samþykkt nauðasamninginn.
Hæstiréttur féllst ekki á að svo hefði
verið. Vissulega hefur þetta orðið til
þess að beiðandi taldi ekki ástæðu til
að óska nýs fundar og hækka boð sitt
og var um þetta í góðri trú. Þetta er
hins vegar ekki ágalli á framkvæmd í
skilningi ákvæðisins. Eftir stendur að
nauðasamningurinn var ekki sam-
þykktur af nægilegum fjölda kröfu-
hafa og var því ekki staðfestur. Þar
sem ekki eru liðin þrjú ár frá frest-
degi við fyrri tilraun verður að hafna
beiðni um heimild til nauðasamnings-
umleitana,“ segir í dómnum.
Stjórnendur Móa eru nú að skoða
þann möguleika að áfrýja þessari nið-
urstöðu til Hæstaréttar.
Beiðni Móa um
nauðasamninga
var aftur hafnað
HITAVEITA Hvalfjarðarstrandar-
hrepps skrúfaði í fyrrakvöld fyrir
heitt vatn til kjúklingabúsins að
Hurðarbaki í Hvalfjarðarstrandar-
hreppi, en kjúklingabúið Móar er
þar með um 70 þúsund kjúklinga í
eldi. Gunnar Gauti Gunnarsson hér-
aðsdýralæknir segir að vegna þess
hve heitt er í veðri sé ekki hætta á að
fuglarnir í búrinu drepist. Vel sé
fylgst með heilbrigði kjúklinganna
og oddvita Hvalfjarðarstrandar-
hrepps hafi verið gerð grein fyrir
stöðu mála.
Samkvæmt lögum ber sveitar-
stjórn ábyrgð á því að heilbrigði
dýra sé tryggt og þau fái nægt fóður.
Þetta þýðir að ef sá sem á dýrin get-
ur ekki tryggt heilbrigði þeirra eða
að þau fái nægt fóður ber sveitar-
stjórn að gera það. Gunnar Gauti
segir að þrír fuglahópar séu að
Hurðarbaki og yngsti hópurinn sé
mjög viðkvæmur fyrir hitasveiflum.
Nú séu hitablásarar að blása heitu
lofti inn í húsið og eins og staðan er í
dag sé ekki hætta á að fuglarnir
drepist. Ef hins vegar kólnar í veðri
og vindkæling eykst sé ekki víst að
hitablásararnir hafi undan. Gunnar
Gauti segir hins vegar að hann hafi
verið fullvissaður um að sveitar-
stjórn hreppsins muni tryggja að
fuglarnir drepist ekki, enda séu lögin
alveg skýr.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins hefur Kaupþing-Búnaðar-
banki kynnt sér stöðu mála að Hurð-
arbaki, en bankinn er með
allsherjarveð í eignum Móa og yrði
því fyrir tjóni ef fuglarnir dræpust.
Sigmundur Hannesson, lögmaður
fuglabúsins Móa, segir að sér sé
óheimilt að mismuna kröfuhöfum
með því að greiða skuld Móa við
Hitaveitu Hvalfjarðarstrandar-
hrepps. „Við getum ekki mismunað
kröfuhöfum. Það er meginregla þótt
það stæði svo sem ekki í okkur að
greiða þetta. En menn ganga svona
rösklega fram í þessu og þess vegna
tökum við fast til varna því við viljum
ekki mismuna mönnum og höldum
okkur við það hver sem í hlut á,“
sagði Sigmundur um framgöngu
hitaveitunnar.
Orkuveita Reykjavíkur hefur
einnig hótað að loka á rafmagn og
vatn til starfsemi Móa í Mosfellsbæ.
Ekki hefur enn komið til lokunar.
Skrúfað var fyrir
heitt vatn til Móa