Morgunblaðið - 02.11.2003, Blaðsíða 34

LISTIR
34 SUNNUDAGUR 2. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
RÚRÍ er fulltrúi Íslands á
Feneyjatvíæringnum að
þessu sinni – sýnir þar mikið
fossaverk, Vötn í hættu, sem
hefur vakið mikla athygli.
Um síðustu helgi, næstsíð-
ustu sýningarhelgina, var
aðsókn að íslenska skálanum
í Feneyjum svo mikil, að
hleypa þurfti inn í hollum.
Þegar Rúrí var á leið til
Feneyja í vor hringdi gall-
eristinn Dorothea van der
Koelen í hana og bauð henni
að sýna samhliða tvíæringn-
um á samsýningu í galleríi
Koelen í Feneyjum, La gall-
eria Venezia. Rúrí sýndi
ljósmyndir byggðar á sömu
hugmyndum og lágu til
grundvallar stóra verkinu á
tvíæringnum. Í kjölfarið
bauð Dorothea van der
Koelen Rúrí að taka þátt í
stórri samsýningu í stóru
galleríi Koelen í Mainz í
Þýskalandi. Sýningin hefur
yfirskriftina Tölur – Tími –
Tákn, og flest verkanna
tengjast því þema.
Mörg af verkunum á sýningunni
í Mainz tók Dorothea van der
Koelen með sér á stóru myndlist-
arstefnuna í Köln sem stendur þar
yfir þessa dagana, þar á meðal
verkið eftir Rúrí, sem heitir 400
rúmmetrar á sekúndu.
Úrval af listamönnum
„Ég hitti Dorotheu fyrst í gegn-
um Eddu Jónsdóttur í Galleríi i8
1997, þær voru þá að vinna saman
að sýningu á verkum mínum,
Rögnu Róbertsdóttur og Kristjáns
Guðmundssonar. Á sýningunni nú í
Mainz er mikið úrval af góðum
listamönnum, Lore Bert, Eduardo
Cillida, Heinz Gappmayr, Raimund
Girke, Nigel Hall, Gottfried Hon-
egger, Joseph Kosuth, François
Morellet og fleiri stór nöfn. Suma
listamennina sýnir hún á öðrum
hvorum staðnum, suma á báðum.
Dorothea er með mjög stóran bás
á Kölnarstefnunni, um 150 fer-
metra. Verkið mitt er nýtt, það
fyrsta í nýrri seríu, en unnið í
framhaldi af verkinu á tvíæringn-
um. Þetta er mynd af fossum á
filmu, tvær myndir
2,50x2,50 alls að stærð.
Það er hljóð með, sem
hægt er að hlusta á úr
þráðlausum heyrnartólum.
Dorothea lokar sýningunni
í Mainz meðan á Kölnar-
stefnunni stendur og mitt
verk er nú komið upp hér á
sýningarbásnum, fyrir
miðju þegar komið er inn.“
Rúrí segir það mjög já-
kvætt að fá tækifæri til að
sýna í þessum félagsskap
og segir sýninguna á Köln-
arstefnunni hjá Dorotheu
van der Koelen mjög vel
heppnaða.
„Hún hefur oft fengið
viðurkenningu fyrir besta
básinn á Kölnarstefnunni.
Því er það mjög gott fyrir
mig að fá þetta tækifæri,
og svo verður bara að
koma í ljós hverju þetta
skilar. Hún er nú með hug-
mynd um að efna til far-
andsýningar og vill hafa
mitt verk þar með. Þar
verða verk eftir fjórtán listamenn
frá átta löndum, en ég hef ekki
haft ráðrúm til að spyrja hvert
sýningin kemur til með að fara.“
Sama dag og Kölnarstefnunni
lýkur, í dag, lýkur Feneyjatvíær-
ingnum, en verk Rúríar þar verður
í framhaldi af því flutt til Hollands,
þar sem það verður sýnt í janúar í
galleríinu Het Domein. „Þetta er
tiltölulega ungt safn í Suður-Hol-
landi, en mjög framsækið. Safn-
stjórinn þar situr í sýningarnefnd-
um víða um heim, meðal annars í
Museum of Modern Art, MoMA, í
New York, og verður sýningar-
stjóri hollensku sýningarinnar á
tvíæringnum í Sao Paolo.“
Ekki er ólíklegt að Feneyjaverk
Rúríar fari enn víðar, því hún hef-
ur þegar fengið fyrirspurnir um
möguleika á að sýna það bæði á
Bretlandi og í Frakklandi, eftir að
sýningu á því í Hollandi lýkur.
„Það er mjög gaman að fá svona
undirtektir.“
Mikil umfjöllun
Ragnheiður Pálsdóttir hefur haft
það verk með höndum í sumar að
sitja yfir verki Rúríar í íslenska
skálanum í Feneyjum, og segir hún
aðsóknina á tvíæringinn hafa verið
mikla. „Íslenski skálinn hefur feng-
ið mikla umfjöllun, og mörgum hef-
ur þótt verk Rúríar besta verkið,
þannig að fyrir hana er þetta per-
sónuleg velgengni. Verkið hennar
er sterkt, en einfalt; myndirnar eru
mjög fallegar og hljóð með þeim,
og þetta er mjög grípandi. Það
koma rúmlega þrjú þúsund manns
á svæðið á dag, og meira núna,
þegar líður að lokum sýningarinn-
ar. Annars er þetta svo stórt
svæði, að fólk getur hæglega eytt
heilli viku í að skoða sýningarskál-
ana hundrað.“
Ragnheiður segir Feneyjatvíær-
inginn njóta mikillar virðingar í
Evrópu, og víðar – hann sé orðinn
að stofnun sem fylgst er með. „Það
er alls konar fólk sem kemur alltaf
annað hvert ár hingað, gagngert til
að skoða sýninguna og sjá hvað er
að gerast. Á Íslandi erum við svo
einangruð, og ekkert inná kortinu
að sækja svona sýningar. Þeir sem
koma hingað að heiman eru flestir
myndlistarmenn sjálfir. Almennt
vekur verk Rúríar mikla ánægju
og fólk spyr um allt milli himins og
jarðar – til dæmis hvers vegna
verkið heiti Vötn í hættu. Heima er
þetta pólitískt mál í kjölfar umræð-
unnar um Kárahnjúka, en fólk veit
lítið um það hér. Það sem mér hef-
ur þótt hvað skemmtilegast að
upplifa hér er þessi mikli og fjöl-
breytti fólksfjöldi sem kemur hing-
að – fólk sem ferðast heimshorna á
milli bara til að skoða tvíæringinn
– fólk á öllum aldri og alls konar
týpur. Heima er myndlistin svo af-
markaður heimur og hátíðlegur, en
hér er hún fyrir alla. Þegar Ítal-
irnir eru búnir að skoða æpa þeir
bellissimo, bellissimo! [fagurt, fag-
urt!] – þeir kunna að njóta þess að
gleðjast yfir fegurðinni, þótt ekki
sé nema í stutta stund.“
Myndlistarmaðurinn Rúrí með mörg járn í eldinum
Mjög gaman að fá
svona undirtektir
Rúrí við verk sitt 400 rúmmetra á sekúndu á sýning-
arbás Dorotheu van der Koelen á Kölnarstefnunni.
Gestur á Kölnarstefnu virðir fyrir sér 400 rúmmetra á sekúndu.
Í NORRÆNA húsinu stendur yfir samsýning
listamannanna sem reka Meistara Jakob gall-
erí á Skólavörðustíg 5 í Reykjavík. Sýningin
er haldin í tilefni af því að fimm ár eru liðin
frá stofnun gallerísins – þótt vissulega eigi
það sér forsögu í enn öðru galleríi, eða List-
húsi 39 sem var í Hafnarfirði. Á sýningunni í
Norræna húsinu sýna þrettán listamenn verk
sín, þau Aðalheiður Skarphéðinsdóttir, Að-
alheiður Valgeirsdóttir, Auður Vésteinsdóttir,
Elísabet Haraldsdóttir, Guðný Hafsteins-
dóttir, Guðný Magnúsdóttir, Kristín Sigfríður
Garðarsdóttir, Kristín Geirsdóttir, Sari
Maarit Cedergren, Þorbjörg Þórðardóttir,
Þórður Hall, Valgarður Gunnarsson og
Magdalena Margrét Kjartansdóttir.
Að stofni til hafa verið á bilinu ellefu til
fjórtán listamenn í þeim hópi sem fyrst stóð
að Listhúsi 39 og nú stendur að Meistara Jak-
obi – og auk þess að reka gallerí í Hafnarfirð-
inum, rak Listhús 39 þar sýningarsal, þar sem
meðlimirnir sýndu, auk þess að leigja hann út.
Frægar voru jólasýningar hópsins, sem þóttu
galsafengnar og skemmtilegar. En hvers
vegna færðu listamennirnir sig til Reykjavík-
ur og stofnuðu Meistara Jakob?
Garðveisla í nóvember
„Við sáum að það var ekki hægt að reka
gallerí af þessu tagi í svo litlu bæjarfélagi,“
segja þær Auður Vésteinsdóttir, Aðalheiður
Valgeirsdóttir og Guðný Hafsteinsdóttir, sem
að þessu sinni eru í forsvari fyrir hópinn.
„Hluti af hópnum ákvað að flytja í höfuðborg-
ina, hluti heltist úr lestinni en nýir meðlimir
bættust við. Við fengum húsnæði við Skóla-
vörðustíg 5 og opnuðum með mikill garðveislu
í garðinum hjá Ófeigi hinn 13. nóvember fyrir
fimm árum. Það var auðvitað mikil bjartsýni
að standa fyrir garðveislu á þessum árstíma –
en, viti menn, það var þetta líka ágæta veð-
ur.“
Á sýningunni í Norræna húsinu sýna þeir
ellefu listamenn sem staðið hafa að Meistara
Jakobi, auk tveggja sem nú eru að bætast í
hópinn, þeim Valgarði og Magdalenu. „Lista-
mennirnir sem standa að galleríinu eru allir
mjög virkir,“ segja þær Auður, Aðalheiður og
Guðný. „Við höldum einkasýningar hér heima
og tökum þátt í samsýningum erlendis, svo
það má segja að við séum öll út og suður. En
við sjáum sjálf um afgreiðslu og rekstur gall-
erísins og skiptumst á að taka vaktir þar.
Þegar einhver meðlimurinn er upptekinn
vegna sýningahalds, skiptum við hans vöktum
á okkur og síðan tekur hann vaktir af öðrum
þegar hann kemur til baka. Þetta er mjög
gott fyrirkomulag og þar sem við eigum og
rekum galleríið sjálf, ráðum við stefnunni,
þurfum ekki að láta markaðinn stjórna okkur
– og höfum mikinn styrk hvert af öðru.“
Gluggi að vinnustofum
Galleríið hefur einnig visst fræðslugildi.
Þegar fólk kemur inn til okkar, getur það
treyst því að verkin séu eftir góða listamenn.
Við höfum tækifæri til þess að spjalla við
gesti okkar, fræða þá um listamennina og um
verkin, hvernig þau eru unnin og hvaða hug-
mynd liggur að baki þeim. Við lánum verk
heim og erum með möppur frá hverjum og
einum listamanni sem við getum lánað fólki
heim með sér.
Þegar þær stöllurnar eru spurðar hvers
konar verk séu til sölu hjá Meistara Jakobi,
segja þær: „Það eru öll möguleg verk – önnur
en þau sem hægt er að hengja utan á sig. Við
erum með málverk, keramik, grafík, skúlpt-
úra, listvefnað og lágmyndir.“ Og það má
segja að sýningin í Norræna húsinu end-
urspegli starfsemina við Skólavörðustíginn
vegna þess að þar syngur hver listamaður
með sínu nefi, svo þar gefur að líta málverk,
keramik, grafík, skúlptúra, listvefnað og lág-
myndir. En hvers vegna að halda samsýn-
ingu?
„Við höfum haldið nokkrar samsýningar áð-
ur, hér heima, á Ítalíu og í Noregi. Þótt við
rekum sameiginlegt gallerí, erum við öll með
okkar eigin vinnustofur. Það sem gefur að líta
í galleríinu, er aðeins örlítið brot af því sem
hvert og eitt okkar hefur upp á að bjóða. Gall-
eríið er eins konar gluggi að vinnustofunum
okkar – og talandi um glugga, þá skiptumst
við á að vera með útstillingargluggann. Við
leggjum mikinn metnað í hann. Og þar sem
við erum farin að tala um útstillingar og sam-
sýningar erum við í samstarfi við Ostabúðina
sem er gegnt okkur við Skólavörðustíginn.
Þar er lítið veitingahús í kjallaranum og við í
Meistara Jakobi erum með verk okkar til sýn-
is þar.
Núna fannst okkur tilvalið að halda upp á
fimm ára afmælið með samsýningu og vorum
svo heppin að Norræna húsið bauð okkur að
halda sýningu. Það er mjög gott að sýna hér
og starfsfólkið hefur reynst okkur mjög vel.
Það er langt síðan haldin hefur verið íslensk
sýning hér í húsinu og við opnunina hjá okkur
fundum við að gestir voru ákaflega glaðir yfir
að vera komnir aftur hingað á myndlistarsýn-
ingu.“
Látum ekki stjórnast
af markaðinum
Listamannahópurinn sem stendur að Meistara Jakob gall-
eríi er þessa dagana með sýningu í Norræna húsinu í tilefni
af fimm ára afmæli gallerísins. Súsanna Svavarsdóttir
ræddi við þrjá meðlimi hópsins um kosti þess fyrir lista-
menn að standa saman að rekstri gallerís.
Morgunblaðið/Kristinn
Guðný Hafsteinsdóttir, Auður Vésteinsdóttir og Aðalheiður Valgeirsdóttir.