Morgunblaðið - 02.11.2003, Blaðsíða 39

SKOÐUN
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 2. NÓVEMBER 2003 39
Sími 552 1400
fax 552 1405
Laugavegi 170, 2. hæð, 105 Reykjavík
Viðar Böðvarsson
viðskiptafræðingur
löggiltur fasteignasali
Heimasíða: www.fold.is - Netfang: fold@fold.is
20 íbúðir - 2ja, 3ja og 4ra herbergja
Okkur hefur verið falið af opinberum aðila að útvega 20 íbúðir, 2ja, 3ja og 4ra herbergja, í
Reykjavík. Staðgreiðsla í boði fyrir réttar eignir. Skoðun og kaup ganga mjög hratt fyrir sig.
Áhugasamir hafi samband við sölumenn Foldar fasteignasölu í gsm-síma
sölumanna: Böðvar 892 8934, Ævar 897 6060, Þorri 897 9757, Helgi 897 2451.
Dan V.S. Wiium hdl.,
lögg. fasteignasali
Erlendur Davíðsson,
lögg. fasteignasali
Hákon R. Jónsson,
sölumaður
Ólafur Guðmundsson
sölustjóri,
Netfang: kjoreign@kjoreign.is
Heimasíða: www.kjoreign.is
Sími 533 4040 • Fax 533 4041
Opið í dag frá kl. 12-14
TRAUST OG ÖRUGG ÞJÓNUSTA
Ármúla 21 • Reykjavík
VOGATUNGA - KÓP. Gott
240,0 fm raðhús á tveimur hæðum
ásamt sérbyggðum 29,0 fm bílskúr.
Glæsileg innrétting í eldhúsi og inn-
byggð tæki. Góður suðurgarður og
suðursvalir. Fallegt útsýni. Verð
26,0 millj. Nr. 3569
HJARÐARHAGI + BÍLSKÚR
Góð íbúð á einum vinsælasta stað
bæjarins. Íbúðinni fylgir bílskúr.
Tengt f. Þvottavél á baði. Suður-
svalir. Verð 14,5 millj. Nr. 3561
LEIRUBAKKI Rúmgóð 4ra herb.
íbúð á 2. hæð í nýviðgerðu húsi.
Fallegt útsýni. Vestursvalir. Stutt í
skóla og flesta þjónustu. Áhv. hús-
bréf 2,9 millj. Verð 12,5 millj. Nr.
3572
KRUMMAHÓLAR Snyrtileg og
falleg 4ra herb. endaíbúð á 6. hæð í
lyftuhúsi. Glæsilegt útsýni, suður-
svalir. Stærð um 85 fm. Laus strax.
Verð 11,7 millj. Nr. 3507
LAUGAVEGUR Góð 3ja herb. íbúð á 3ju hæð, skrifstofa sem var breytt í
íbúð. Nýtt gler, parket á hluta, sturta, tengt f. þvottavél. Spennandi eign.
Verð 13,9 millj. Stærð 92 fm. Nr. 4068
GOÐABORGIR Mjög vel staðsett íbúð í fallegu umhverfi. Búðin er mjög
góð með sérinngang, sérlóðarskika til afnota og tengt f. þvottavél í íbúð.
Hús og lóð snyrtileg. Stærð 67 fm. Verð 10,2 millj.
jöreign ehf
 
  

 
  
 

  STRANDGATA
GÓÐ STAÐSETNING
512 fm götuhæð ásamt 215 fm á annarri hæð
í þessu vel þekkta húsi í hjarta Hafnarfjarðar.
Jarðhæðin er með góðri lofthæð og áberandi
verslunargluggum út á Strandgötu. Nánari
upplýsingar veita Sverrir, Kjartan og Óskar.
3728
Í MARS á þessu ári kom út á veg-
um heilbrigðis- og trygginga-
málaráðuneytis skýrsla stýrihóps um
stefnumótun í mál-
efnum aldraðra til
ársins 2015. Hér er
ekki lítið færst í fang,
að móta stefnu á ann-
an áratug fram í tím-
ann í svo víðfeðmum
og margslungnum
málaflokki. Mér vitanlega hefur ekki
farið mikið fyrir kynningu eða um-
ræðum á opinberum vettvangi um
skýrsluna, en ég vona þó að hún hljóti
ekki þau örlög að rykfalla í skúffum
ráðuneyta. Í stýrihópnum voru 5
manns, tveir fulltrúar heilbrigðis- og
tryggingamálaráðherra, hinir þrír
komu frá félagsmálaráðherra, for-
sætisráðherra og fjármálaráðherra.
Það vekur óneitanlega nokkra furðu
að í stýrihópnum sem vann að þessari
skýrslu var enginn fulltrúi samtaka
eldri borgara. Þrátt fyrir það kemur
fram í skýrslunni að þeir séu sjálfir
bestu talsmennirnir í málefnum sem
að þeim snúa. Í þessum stutta pistli
gefst ekki tækifæri til að fjalla um
skýrsluna í heild, en í henni kemur
fram fjölmargt sem er einkar fróðlegt
og áhugavert, ekki síst þegar vitnað
er í ályktun allsherjarþings og
stefnumið Sameinuðu þjóðanna í mál-
efnum aldraðra frá árinu 1999 og
ennfremur ítarlega svæðaáætlun SÞ
frá árinu 2002. Þar kemur m.a. eft-
irfarandi fram: „Gera þarf umfjöllun
um öldrunarmál að lið í allri stefnu-
mótun til að þjóðfélög og efnahagslíf
aðlagist breytingum á fólksfjölda og
þjóðfélag allra aldurshópa verði að
veruleika.“
Tillögur stýrihópsins taka mið af
framangreindum sjónarmiðum og
eru flokkaðar í níu eftirfarandi svið:
Jafnrétti. Forvarnir og heilsufar aldr-
aðra. Þjónusta við aldraða í heima-
húsum. Stofnanaþjónusta fyrir aldr-
aða. Efnahagur og atvinnumál
aldraðra. Húsnæðismál aldraðra.
Stjórnun, skipulag og ábyrgð á mál-
efnum aldraðra til framtíðar. Rann-
sókir, framtíðarsýn, stefnumótun.
Aðgerðaáætlun um framkvæmd til-
lagna stýrihópsins.
Eins og sjá má af þessari upptaln-
ingu er fjallað um mörg mikilvægustu
svið sem snerta málefni aldraðra en
því miður stundum nokkuð yfirborðs-
lega. Hér verður aðeins stiklað á
nokkrum atriðum sem tengjast beint
þeirri baráttu sem eldri borgarar
þurfa sífellt að heyja fyrir daufum
eyrum stjórnvalda.
Í kaflanum um efnahags- og at-
vinnumál aldraðra kemur m.a. fram
að efnahagslegt sjálfstæði aldraðra
sé grundvallarmannréttindi. Því sé
áríðandi að almannatryggingakerfið
veiti þeim, sem ekki hafa átt þess
kost eða af öðrum ástæðum ekki tek-
ist að tryggja sér nægileg lífeyrisrétt-
indi að lágmarki, nauðsynlegan fram-
færslueyri eins og ályktanir
Sameinuðu þjóðanna leggja svo mikla
áherslu á. Dregið verði úr tekjuteng-
ingum hjá þeim sem minnstar hafa
tekjur og framfærslueyrir eftir
skatta verði ekki undir skilgreindri
lágmarksframfærslu. Því miður er
ekki í skýrslunni fjallað sérstaklega
um skattamál og fjárhagslegar skyld-
ur sem oft og tíðum leggjast afar
þungt á aldraða og valda þeim
ómældum áhyggjum á efri árum.
Stýrihópurinn tekur undir tillögur
nefndar um sveigjanleg starfslok þar
sem lagt er til að eftirlaunaaldur
verði hækkaður upp í 72 ár. Kannski
er þetta framtíðin, en í þessu sam-
bandi má þó geta þess að Íslendingar
vinna lengri vinnudag og eiga lengri
starfsævi, en gerist hjá öðrum þjóð-
um sem við berum okkur saman við.
Verður næst stuttlega vikið að
kaflanum um stofnanaþjónustu. Þar
er m.a. vitnað í heilbrigðisáætlun til
ársins 2010 þar sem meðal markmiða
er að bið aldraðra eftir vistun á hjúkr-
unarheimili fyrir fólk sem er í mjög
brýnni þörf verði ekki lengri en 90
dagar. Ekki kemur fram hvernig sú
viðmiðunartala er fundinn, en þrír
mánuðir hlýtur að vera býsna langur
tími fyrir fólk sem er í mjög brýnni
þörf fyrir hjúkrun. Fram kemur að
árið 2001 skorti á höfuðborgasvæðinu
281 hjúkrunarrými til að mæta mjög
brýnni þörf samkvæmt vistunarmati.
Í skýrslunni er gerður samanburður
á kostnaði vegna heimahjúkrunar og
stofnanavistunar, sem leiðir í ljós að
heimaþjónusta er hagstæðari út frá
kostnaðarhliðinni. Einnig er vísað í
niðurstöður erlendra rannsókna sem
gefa til kynna að lífsgæði aldraðra
sem eiga þess kost að geta búið heima
séu meiri en þeirra sem búa á öldr-
unarheimilum. Þá er greint frá at-
hyglisverðri könnun sem heil-
brigðisráðuneytið gerði meðal
forstöðumanna hjúkrunarheimila í
október 2002, en spurt var hvort talið
væri að einhverjir sjúklingar á við-
komandi stofnun gætu verið í þjón-
ustuíbúðum með góðri heimahjúkrun
og heimilishjálp. Forstöðumenn tíu
hjúkrunarheimila töldu að svo væri
en ellefu töldu það ekki mögulegt. Á
níu heimilum af tíu var talið að 5–10%
sjúklinga gætu verið í þjónustuíbúð
með viðeigandi þjónustu. Á einu þess-
ara hjúkrunarheimila var talið að 10–
20% íbúanna gætu búið í þjón-
ustuíbúð með viðeigandi þjónustu.
Þetta eru athyglisverðar upplýs-
ingar, sem sannarlega væri ástæða til
að rannsaka nánar. Óhætt er að taka
undir með stýrihópnum sem samdi
skýrsluna að af könnuninni megi
draga þá ályktun að markviss og góð
þjónusta við aldraða í heimahúsum
geti dregið verulega úr eftirspurn eft-
ir stofnanavistun. Í þessu sambandi
vakna enn fleiri spurningar þegar sú
staðreynd er höfð í huga að sam-
anburður við nágrannaþjóðir hefur
leitt í ljós að hlutfall aldraðra á stofn-
unum er mun hærra hér á landi en
annars staðar.
Í nýlegri grein eftir Guðnýju Björk
Eydal og Sigurveigu Sigurðardóttur
um öldrunarþjónustu á Íslandi kemur
m.a. fram að hlutfall aldraðra á stofn-
unum er hæst hér á landi miðað við
hin Norðurlöndin. Fyrir fólk sem er
80 ára eða eldra eru tölurnar 27,5%
fyrir Ísland, en um 20% fyrir hin
Norðurlöndin, nema Noreg sem er
með 25,9%. Svipað kemur fram varð-
andi fólk sem er 67 ára og eldra. Þar
er Ísland næsthæst með 9,4% en
Norgur hæstur með 11,8%.
Stýrihópurinn leggur mikla
áherslu á að fjölga þurfi úrræðum,
veita aukna og fjölbreyttari þjónustu,
skapa öldruðum félagslegar og fjár-
hagslegar aðstæður sem gera þeim
kleift að að búa á eigin heimili eins
lengi og nokkur kostur er, að koma til
móts við þarfir þeirra utan stofnana.
Í samhengi við þessi sjónarmið koma
fram ábendingar í kaflanum um hús-
næðismál aldraðra þar sem bent er á
nauðsyn á fjölbreyttum úrræðum
húsnæðis, s.s. byggingu sérhannaðra
íbúða, sambýla, hjúkrunaríbúða og
ennfremur þarf að auðvelda öldr-
uðum að búa lengur í eigin húsnæði
og aðlaga það breyttum forsendum
efri ára. Þannig gæti fagfólk tekið út
íbúðarhúsnæði hjá öldruðum og gert
tillögur um breytingar og end-
urbætur og jafnframt kannað mögu-
leika á notkun hjálpartækja til að
auðvelda áframhaldandi búsetu á efri
árum. Í kaflanum um stjórnun og
ábyrgð á málefnum aldraðra til fram-
tíðar er lögð áhersla á skýrari ábyrgð
og endurskoðun á verkaskiptingu
ráðuneyta heilbrigðismála og félags-
mála, ennfremur endurskoðun ríkis
og sveitarfélaga þar sem tekin verði
af öll tvímæli um hlutverk og ábyrgð
aðila á þjónustu við aldraða. Varað er
við að skilgreina málefni aldraðra
fyrst og fremst sem heilbrigðismál og
hvatt til þess að félagslegum þáttum
verði gert hærra undir höfði en hing-
að til. Að mati stýrihópsins er dreifð
ábyrgð, skörun verkefna, óljósar
kröfur um frumkvæði og flókið skipu-
lag málaflokksins ein meginástæða
þess að heildarsýn er ófullnægjandi.
Hér að framan hefur verið drepið á
fáein atriði úr skýrslu stýrihóps um
stefnumótun í málefnum aldraðra til
2015, en tilgangurinn er að vekja at-
hygli á henni og umræður. Nauðsyn-
legt er að málefni aldraðra verði tekin
til alvarlegar umræðu og endurskoð-
unar á fjölmörgum sviðum og þeim
komið í farveg sem samræmist kröf-
um nútímans, þó að ekki sé horft
lengra fram í tímann.
Stefnumótun í
málefnum aldraðra
Eftir Margréti Margeirsdóttur
Höfundur er félagsráðgjafi.
Frönsk undirföt
Opið virka daga frá kl. 11-18,
laugardaga frá kl. 11-15.
undirfataverslun
Síðumúla 3

  
  







 

 



  

 !
!

"
  !


 

#  $% &'#
#   $% '

 () 
*& *+*  #
&& && *+ & #