Morgunblaðið - 19.11.2003, Blaðsíða 36

MINNINGAR
36 MIÐVIKUDAGUR 19. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Í einni af bestu bók-
um sem skrifuð hefur
verið á íslenskri tungu,
er sagt frá gamalli konu sem lifði
alltaf áfram, eins og nokkurs konar
kerti sem drottinn hafði gleymt að
slökkva. Þessi gamla kona trúði ekki
á neinar brautir nema í hæsta lagi á
drottins braut. Hana langaði alltaf
heim.
Hún amma mín lifði alltaf ein-
hvern vegin áfram og var ég farinn
að halda að hún yrði eilíf. Lífshlaup
hennar snerti þrjár aldir. En nú er
hún komin heim, það er komið að
leiðarlokum, hendur fallnar í skaut,
lífskertið er slokknað. Hún amma
mín er komin í djúpan faðm hvíld-
arinnar, þar sem sálin þráir að hvíl-
ast frá eilífð til eilífðar, þar sem feg-
ursta blómið lifir.
Í mínum huga hafði aldrei fæðst á
jörðu þessari eins saklaus og hrein-
hjörtuð manneskja. Amma mín
hugsaði aldrei misjafnt til nokkurrar
manneskju en vildi öllum vel, hún
var umvafin elsku og mildi. Ásjóna
hennar var hlý og fögur og í henni
bjó afl kærleikans. Hún var sálar-
megin í lífinu. Yfir henni hvíldi jafn-
an þroskuð rósemi, öryggi og friður.
MÁLFRÍÐUR
JÓNSDÓTTIR
✝ Bjarný MálfríðurJónsdóttir fædd-
ist á Fögrueyri við
Fáskrúðsfjörð 29.
ágúst 1896. Hún lést
á Landakotsspítala
við Túngötu 7. nóv-
ember síðastliðinn
og var útför hennar
gerð frá Hallgríms-
kirkju 17. nóvem-
ber.
Líkt og lyngværa
heiðarjurt
langar mig, þig kærleik
vefja
áður en harðger rótin er
hrifin burt
og hinstu för skal upp-
hefja.
(Ókunnur höfundur.)
Amma mín lést á
öldrunardeild Landa-
kots. Ég og fjölskylda
mín sátum við höfðalag
hennar þegar hún tók
síðustu andvörpin. Það
var eins og hún hefði
beðið eftir okkur áður en hún skildi
við. Hún vildi kveðja áður en hún
lagði í hina hinstu för. Það sem ein-
kenndi augu hennar þessa stund var
þessi kyrra hreina dýpt. Silkimjúkir
lokkar hennar lágu í bugðum um
aldurhniginn meitlaðann vanga
hennar. Óstyrk og sinaber höndin
eins og hrjóstrugt landslag hafði
leitað skjóls í bernskuferskum hönd-
um barnanna minna. Líkaminn og
sálin var orðið eitt. Getur í raun
réttri nokkuð í veröldinni spillt
nokkru sem er eins fagurt í eðli
sínu?
Þegar maður hugsar til baka var
þessi háaldraða kona eitt sinn ung
austfirsk sveitastúlka sem hljóp um
á björtum hlýjum degi, þar sem sólin
ljómaði yfir tignarlegum fjöllum
Austurlands á eilífðarhimni. Sem
barn hafði hún staðið í fjöruborðinu
við Fögrueyri við Fáskrúðsfjörð, þar
sem hún var fædd og uppalin, leikið
sér að skeljum og kuðungum við
fuglakvak og sjávarnið hafsins.
Hún var af þessu fátæka fólki
landsins sem aldrei brást kjarkur í
ólgusjó lífsins, sem unni landinu og
þjóðinni af heilum hug. Það var
þetta fólk, þessi sterki þjóðernis-
andi, sem gerði okkar fátæka eyland
lengst vestur í hafi í jaðri heimsins
að stórþjóð í velmegunar- og menn-
ingarlegum skilningi.
Það voru forréttindi að fá að alast
upp á heimili, þar sem amma mín
var alltaf til staðar. Það var tilhlökk-
un fyrir ungan svein að vakna í bítið,
þar sem beið manns grautur úr
haframjöli með rjóma, angan af ný-
bökuðu brauði og eplaskífum. Þetta
voru veisluföng sem hefðu sómað sér
vel á morgunverðarborði á bestu
veitingahúsum veraldarinnar.
Á þessum árum var vekjara-
klukka á heimilinu óþörf. Að vera
vakinn upp með blessunarorðum og
hlýleik ömmu minnar er einhver sú
fegursta minning sem aldrei líður
mér úr minni. Aldrei svaf hún amma
mín yfir sig. Það sem henni var trú-
að fyrir, leysti hún af hendi af ein-
stakri skyldurækni.
Nýburstaðir skórnir stóðu fyrir
framan dyrnar mínar á hverjum
morgni áður en skólaganga hófst.
Hvítar leikfimibuxurnar ávallt ný-
þvegnar og straujaðar af einstakri
natni.
Ég á erfitt með að dylja tilfinn-
ingar mínar á þessari stundu, þegar
ég kveð þig, elsku amma mín. Þú
varst ekki of gömul til þess að ég
gæti grátið, en jafnframt var gleði
yfir því að þú hafir fundið náðina.
Ég flyt þér hetjukviðu minningar
þinnar. Einn dag kem ég yfir til þín,
elsku amma mín, yfir jökulinn, inn
um dyr dýrðarinnar.
Þangað til lýsir stjarnan þín stök
á himni skært yfir kjölfari á öldudal
ævi þinnar.
Ég er stoltur af að vera afkomandi
þinn og hreykinn af uppruna mínum.
Megir þú hvíla í friði, elsku amma
mín. Mildi þína man ég alla ævi.
Þinn dóttursonur,
Kristinn Kolbeinsson.
Löngu liðið sunnu-
dagskvöld kemur í
hugann. Kýrnar komn-
ar úr haganum. Þegar
hópurinn var kominn í
fjós var einn básinn
auður. Ein kýrin hafði ekki fylgt
hópnum. Ekki snúið með hinum
heim úr haga. Slíkt var óvenjulegt
enda kýr félagsverur og þekktar
fyrir að halda hópinn. Eitthvað
hafði komið fyrir. Eftir stundar leit
var ljóst hvað orðið hafði. Flekkótta
kýrin lá meðvitundarlaus í laut
nokkurri skammt frá þeim stað er
hópurinn hafði verið á beit skömmu
áður. Augun sljó og púlsinn á háls-
slagæðinni hægur. Doðinn sem svo
var kallaður og algengur kvilli á ár-
um áður hafði lagt nýborna mjólk-
urkúna nánast að velli. Orsökin of
snögg breyting efnaskipta þegar-
mjólkurframleiðsla hófst að nýju að
burði loknum.
Hver voru ráðin. Að ná í dýra-
lækninn. Á sunnudagskvöldi og
GUDMUND
KNUTSEN
✝ Gudmund Knut-sen fæddist í Osló
10. september 1923.
Hann lést á Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á
Akureyri 20. október
síðastliðinn og var
útför hans gerð frá
Akureyrarkirkju 31.
október.
enginn GSM sími.
Ekki heldur beint
símasamband. Aðeins
hjálpsöm prestshjón á
símstöðinni. Stóðu upp
frá kvöldmatnum til
þess að gefa samband
og hálfum tíma síðar
renndi gráa Volkswag-
en-bjallan nær á þjóð-
vegahraða niður túnið.
Nánast yfir móa og
mýrar. Knutsen var
kominn.
Ekki mátti það síðar
verða þar sem síðustu
andartökin voru fram-
undan í grænni lautinni. Og hand-
tökin voru eftir aksturlaginu. Hröð.
Læknistaskan opnuð. Slanga sett á
flöskustút. Hálsslagæðin fundin og
innan tveggja mínútna rann kalk-
upplausnin um æðakerfi kýrinnar.
Eftir því sem lækkaði í flöskunni
rifaði meira í augu hennar. Ef til
vill var lífi hennar borgið.
Doðakastið var slæmt og næstu
daga kom Knutsen reglulega og
vitjaði sjúklingsins í lautinni. Þar til
hún reis upp á fimmta degi. Gaf
henni kalkupplausn og vítamín og
hún náði heilsu.
Þessi saga af dýralækningum er
hluti af því starfsumhverfi sem
dýralæknar bjuggu við eftir miðbik
síðustu aldar og raunar allt til þessa
dags þótt margt hafi breyst. Á þeim
tíma sem Gudmund Knutsen kom
til Eyjafjarðar nýútskrifaður frá
dýralæknaháskóla í Osló, en hann
var ættaður frá Asker bæjarfélagi
suðvestan hinnar eiginlegu Osló-
borgar. Viðdvölin átti að verða
stutt. Eitt til tvö ár. En varð að nær
sex áratuga langri starfsævi.
Starfsævi sem er Eyfirðingum og
eyfirsku sveitafólki að góðu kunn.
Atorka og eljusemi einkenndu jafn-
an störf Gudmund Knutsens og þær
voru ófáar ferðirnar sem farnar
voru fyrirvaralaust. Á nóttu eða
degi. Í sól eða byl. Allt eftir því
hvernig þörfin bauð og skyldan
kallaði. Á skírdagskvöldi einhverju
sinni fékkst hann við erfiðan burð.
Tveir kálfar á leið í heiminn og fjór-
ir framfætur birtust samhliða.
Góðra ráða var nauðsyn og innan
stundar var Knútsen kominn. Ann-
ar kálfurinn varð að sýna þessum
heimi nokkra biðlund. Þetta tókst
að lokum en svo lá dýralækninum á
að komast til starfa að snjóskaflar á
leið að fjósdyrum reyndust farkosti
hans ofviða. Um svipað leyti og tví-
burakálfarnir náðu á spena voru
skóflur hafnar á loft og dráttarvél
sett af stað til þess að losa bílinn úr
fangbrögðun útmánaðanna.
Margar slíkar ferðir átti Guð-
mund Knutsen á starfsferli sínum í
eyfirskum byggðum. Hvorki spurt
um tíma eða færð. Stundum voru
skíðin tekin fram. Læknistaskan
sett á bakið og brunað af stað. Þá
naut hann hins norska uppeldis.
Þótt ekki ætti fyrir honum að liggja
að flytja til heimalandsins að nýju
var Noregur honum kær. Kom það
gjarnan fram í samtölum og frásög-
um frá heimalandinu. Á meðan
hann beið áhrifa frá kalkgjöfinni í
lautinni forðum notaði hann tímann
og sagði frá landi og þjóð. Og síðar
þegar hann hafði spurnir af því að
eitt okkar hefði dvalið um sumar í
Norgi spurði hann að bragði hvort
honum hefði ekki þótt hann fal-
legur.
Með Gudmund Knutsen er geng-
inn maður sem setti svip á Eyja-
fjörð og eyfirskan landbúnað um
nær hálfrar aldar skeið. Maður sem
margir minnast fyrir skjót viðbrögð
og ósérhlífni þegar hans var vant.
Fjölskyldan frá Ásláksstöðum.
Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
STEINGRÍMUR BJÖRNSSON
frá Ytri-Tungu á Tjörnesi,
Litla Hvammi 8b,
Húsavík,
lést á Sjúkrahúsinu á Húsavík laugardaginn
15. nóvember.
Jarðarförin fer fram frá Húsavíkurkirkju mánu-
daginn 24. nóvember kl. 14.00.
María Valsteinsdóttir,
Þórarinn Björn Steingrímsson, Birgit Schov,
Kristbjörg Guðrún Steingrímsdóttir, Guðmundur Ingi Georgsson,
Ólöf Anna Steingrímsdóttir, Benjamín Bjartmarsson,
Birna Friðrika Steingrímsdóttir, Heri Jógvan Joensen
og barnabörn.
Frænka okkar,
LOUISE E. THORARENSEN,
Kaplaskjólsvegi 51,
Reykjavík,
lést á Landspítalanum í Fossvogi sunnudaginn
16. nóvember.
Útförin auglýst síðar.
Fyrir hönd annarra aðstandenda,
Henrik Thorarensen,
Þór Thorarensen,
Henrik E. Thorarensen.
Maðurinn minn,
FRIÐRIK PÉTURSSON,
lést á líknardeild Landspítala Landakoti mánu-
daginn 17. nóvember.
Jónína Jónasdóttir.
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
FRIÐRIK ÞÓRISSON,
Hátúni 10,
lést á Landspítalanum við Hringbraut mánu-
daginn 17. nóvember.
Inga Ósk Guðmundsdóttir,
Þórir Ingi Friðriksson, Margrét Guðmundsdóttir,
Sigþrúður Hrönn Friðriksdóttir, Einar Már Steingrímsson,
Þóra Björk Friðriksdóttir, Halldór Sveinsson,
Friðrik Þór Friðriksson, Ina Poulsen
og barnabörn.
Yndislegi drengurinn okkar,
BJARTMAR JÓNASSON,
Kirkjuvegi 7,
Hafnarfirði,
lést á heimili okkar sunnudaginn 16. nóvember.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á
Styrktarfélag krabbameinssjúkra barna.
Rósa Guðbjartsdóttir, Jónas Björn Sigurgeirsson,
Sigurgeir Jónasson, Margrét Lovísa Jónasdóttir.
Eiginmaður minn, faðir okkar og tengdafaðir,
KÁRI JÓNSSON,
Skólabrekku 7,
Fáskrúðsfirði,
andaðist á Landspítalanum við Hringbraut
mánudaginn 17. nóvember síðastliðinn.
Minningarathöfn verður í Fossvogskirkju
fimmtudaginn 20. nóvember kl. 13.30.
Jarðarförin verður frá Fáskrúðsfjarðarkirkju laugar-
daginn 22. nóvember kl. 14.00.
Sigríður Jónsdóttir,
Ásgrímur Ragnar Kárason, Jóhanna G. Þorbjörnsdóttir,
Jón Bernharð Kárason, Þórunn Linda Beck,
Friðrik Svanur Kárason, Bryndís Gunnlaugsdóttir,
Unnsteinn Rúnar Kárason, Jóhanna M. Agnarsdóttir.