Morgunblaðið - 07.12.2003, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 SUNNUDAGUR 7. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
H
ættu þessu helvíti! heyrist hrópað frá strákaborðinu þeg-
ar hækkað er í lagi með Christina Aguilera.
Það eru frímínútur. Krakkarnir streyma út úr stof-
unum og flæða um gangana í Valhúsaskóla. Allir síð-
hærðir – bæði strákar og stelpur.
Bekkirnir á göngunum eru útkrotaðir með tippexi og tússi, búið að
hefta í þá og tálga þá. Þeir eru alveg eins og unglingssálir; ægir saman
ólíkum skilaboðum. Áletrunum með hljómsveitum sem eru vinsælar í
það og það skiptið og nöfnum með forskeytinu „I Love …“
– Hvað ertu að gera? spyr lítil sæt stúlka vinsamlega og sest fyrir
framan blaðamann.
– Ég er fluga á vegg, svarar blaðamaður.
– Ég drep flugur, segir hún án þess að bregða svip.
Þannig er húmorinn hjá kynslóðinni sem ólst upp við Fóstbræður.
Íbygginn strákur í svörtum Iron Maiden-bol byrjar að ýta litlum gormi
í öxlina á blaðamanni, sem tekur ekkert eftir því í fyrstu, en eftir nokkr-
ar mínútur spyr hann undrandi hvað strákurinn sé að gera.
– Ég er að drepa þig, segir strákurinn.
Smám saman safnast nokkur fjöldi forvitinna krakka
í kringum blaðamann. Þau þræta um hvort sé vinsælla
Justin Timberlake eða Eminem, þó að flestir hafi gam-
an af diskói.
– Haldið þið þá upp á Bee Gees? spyr blaðamaður.
– Ha?
Löngum göngutúr síðar er strákurinn í Iron Maiden-
bolnum enn að ýta gorminum í öxlina á blaðamanni.
– Bless Pétur … þú deyja, segir hann.
– Það síðasta sem þú munt sjá er andlitið á mér, segir vinur hans.
– Nei, gormur, segir strákurinn í Iron Maiden-bolnum.
Blaðamaður flýr gorminn inn á kennarastofuna. Fyrsti maðurinn
sem mætir honum er Gísli Ellerup dönskukennari. Fleiri kunnugleg
andlit eru þarna, Helga Kristín og Dóra heilsa gamla nemandanum sín-
um með virktum.
– Segðu að við séum alveg jafnunglegar, segir Dóra brosandi.
– En láttu samt koma fram hvað kennaralífið sé erfitt, út af kjarabar-
áttunni, segir Helga Kristín.
– Já, þú getur sagt að við höfum horast svo mikið, segir Dóra og
skellihlær.
Boðið er upp á kaffi og ljúffengar flatkökur. Einnig kökuleifar frá
bekk sem samdi um að nemendur sem kæmu ekki of seint og slepptu
ekki heimalærdómi á mánaðartímabili fengju að horfa á Charlie’s Ang-
els og belgja sig út af sælgæti. Þrír náðu ekki að uppfylla skilmálana og
þurfa að læra allan daginn.
– Einn í bekknum bað um að fá að horfa á Jennu Jameson. Ég hefði
áreiðanlega tekið vel í það en þar sem hann fór að skellihlæja fannst
mér það tortryggilegt og hafnaði því, segir kennarinn og brosir feginn.
Farið er yfir stafsetningarreglur í íslenskutíma hjá Helgu Kristínu.
Þegar blaðamaður sest á skólabekk heyrist kallað úr strákaröðinni:
– „The New Guy!“
Helga Kristín skoðar stíl númer 36 í glósumöppum sem búið er að
krota hjörtu á og fer yfir málfræðireglur. Einhver hefur týnt fall-
orðabókinni og kennarinn fær ekki orða bundist:
– Það er stórkostleg synd ef ég á að segja alveg eins og er.
Síðan fer hún yfir persónulegar og ópersónulegar sagnir.
– Mig langar, þig langar, honum langar, segir einn nemenda.
– Nei, nei, nei, nei, segir kennarinn með grettu í brosinu. Æ, þarna
kom smáþágufalls …
– Viltu skrifa að við séum geðveikt óþekk, er hvíslað að blaðamanni.
En mikið voru krakkarnir alvarlegir á útskriftarmyndinni vorið 1987.
Þau sem voru með spangir brostu sjaldnast og merkilegt nokk, hin ekki
heldur. Það getur verið svo erfitt að vera fullorðinn – samræmdu prófin
eru nú einu sinni lestarmiði út í lífið.
Ég vildi geta sagt að einn strákur skæri sig úr. Hann er með skakkt
bros, í grænni peysu, með bólur á enninu. Það eru vírar í spöngunum og
hárið er dálítið eins og vírar sem standa í allar áttir. Höfuðið stendur á
löngum og mjóum vír.
Blaðamaður skoðar sjálfan sig á bekkjarmynd í geymslu í kjallara
Valhúsaskóla. Finnur til saknaðar. Æ, þarna eru stelpurnar sem hann
var skotinn í og strákarnir sem þær voru skotnar í. Sumum krökkunum
kynntist maður betur síðar og úr varð vinátta, en aðrir gufuðu hreinlega
upp.
Sagan endurtekur sig. Það heyrast köll og skrækir að ofan. Síðasti
kennsludagur fyrir prófin að baki. Eftir smástund dettur á dúnalogn.
Þegar blaðamaður fer aftur upp eru fjórar stúlkur eftir í skólanum. Þær
eru að samhæfa danssporin í almenningnum.
– Við erum hámark þess að vera kúl, segir ein þeirra í miðri sveiflu. –
Ég var í freestyle, segir önnur og bætir við: Kennarinn sló á rassinn á
mér og sagði: „Inn með rassinn!“
Það heyrist öskur af klósettinu og út hleypur stúlka með svarta
klessu á kinninni. Hún byrjar að stimpast við vinkonu sína sem klíndi
þessu í hana, meira í gamni en alvöru.
Bráðum verður nærvera þeirra aðeins á mynd á göngunum. Þær
finna sér nýjan vettvang til að dansa á.
Fluga á vegg
SKISSA
Pétur Blön-
dal settist á
skólabekk í
gagnfræða-
skóla
Morgunblaðið/Jim Smart
„ALLT sem hann segir um veð-
urspár er rétt en mér finnst allt í
lagi að leyfa fólki að vera þátttak-
endur í því sem við sjáum. Ég vil
hafa léttleika yfir veðurspám sam-
fara ábyrgð og þegar engin hætta er
á ferðum leyfi ég mér að slá á létta
strengi,“ segir Sigurður Þ. Ragn-
arsson, jarð- og veðurfræðingur,
vegna aðfinnslna Einars Svein-
björnssonar veðurfræðings varð-
andi spá sína um rauð jól.
Einar segir meðal annars í bréfi
sínu til Morgunblaðsins á föstudag
að menn geti ekki spáð veðri frá
degi til dags lengra fram í tímann en
5 til 10 daga og gangi spá Sigurðar
eftir um rauð jól eftir verði það hel-
ber tilviljun. „Glannaskap þann sem
Sigurður Þ. Ragnarsson sýnir við
veðurspár sínar leyfa veðurfræð-
ingar sér ekki,“ segir hann meðal
annars.
Spá er spá
Sigurður segist fyrst og fremst
styðjast við bandarísk gögn í spám
sínum og sitt mat á þeim sé að það
verði rauð jól í ár. „Ég þarf ekki á
Einari að halda til að útskýra mín
gögn,“ segir hann, „en við vitum að
það þarf ekki að koma nema köld
lægð upp að landinu og þá breytist
þetta allt saman. Það veit íslenska
þjóðin og það þarf ekki að segja
henni það. Það eru líkur á rauðum
jólum og það felst ekki nokkur
glannaskapur í því að spá því.“ Og
Sigurður heldur áfram: „Við vitum
að veðurspá morgundagsins bregst
en samt leyfum við okkur að gefa út
veðurspá fyrir morgundaginn,“ seg-
ir hann. „Það sem ég geri er að
segja fólki það sem ég sé, því mér
finnst ekki ástæða til að liggja á
þeim upplýsingum. Alþjóð veit að
veðurspár eru spár eins og aðrar
spár og það er eðlilegt að fólk slái
varnagla enda veit það að spár geta
brugðist. Við búum á Íslandi, sem er
mesta rokrassgat á byggðu bóli
vegna tíðra komu lægða, og við
verðum að taka mið af því. Það þarf
ekki mikinn sérfræðing til að skilja
að svona spár geta ekki verið mjög
fullkomnar.“
En hvers vegna er þá verið að spá
um veður fram í tímann? „Mér finnst
eðlilegt að fólk fái að vita hvað við
sjáum, hvað er í kortunum. Við bú-
um til verðbólguspár fram í tímann
en þær geta breyst. Af hverju köst-
um við þeim fram? Jú, þetta eru
horfur á þeim tíma sem þær eru
gerðar. Rétt eins og veðurspár.“
Eitt er gamanmál og annað spá
„Ef svona langtímaspár eru gerð-
ar á menningarlegan hátt eins og
Veðurklúbburinn á Dalbæ gerir eða
menn byggja þær á hátterni dýra þá
er það í góðu lagi,“ segir Einar í
samtali við Morgunblaðið. „Þetta
getur haft ákveðið skemmtanagildi
en þá verða menn líka að setja það
þannig fram að þetta sé meiri leikur
en alvara. Ég get til dæmis sagt með
gamansömum undirtóni að mér
finnist ekki ósennilegt að 14. júlí
næsta sumar verði 11 stiga hiti í
Reykjavík, skýjað og úrkomulaust,
sem er meðaltalsveðrið á þessum
tíma. En þegar öllu er á botninn
hvolft er veðrið mikið alvörumál,“
bætir hann við. Taki veðurfræð-
ingar hins vegar spár ekki alvarlega
og kasti spám fram langt fram í tím-
ann séu þeir frekar að blekkja fólk
en upplýsa.
„Verðbólguspá verður aldrei betri
en forsendurnar gefa til kynna. Ef
forsendurnar sem menn gefa sér
eru veikar er þjóðhagsspáin líkleg
til þess að fara út af sporinu, en í
þessum efnahagsspám vitum við
ekki hversu góðar og hversu mark-
tækar þær eru. Hins vegar býr
ákveðin eðlisfræði að baki í veðrinu
og við höfum langa reynslu að baki.
Niðurstaðan er sú að þessar spár
gagnast 5 til 8 daga fram í tímann
og í 10 daga að hámarki.“
Svokallaðar veðurlagsspár spá í
tíðarfarið og segir Einar að
skemmtilegt sé að velta þeim fyrir
sér, en þær séu langt því frá að vera
heilagur sannleikur, þótt þær geti
staðist í einhverja daga. „Það er
ekki þar með sagt að það geti ekki
komið einn og einn dagur sem er á
ská og skjön við þá spá. Það getur
þess vegna verið aðfangadagur með
snjó og hvítum jólum.“
Einar segir í bréfi sínu að Sig-
urður sé ekki veðurfræðingur en
Sigurður segist ekki nenna að elta
ólar við þau ummæli. „Ég er lærður
veðurfræðingur. Ég lærði upp-
haflega jarðvísindi og tók síðan
diplómagráðu í veðurfræði. Einar er
ekkert meiri veðurfræðingur en ég.
Hann tók veðurfræði í grunnnámi
og er því bara veðurfræðingur en ég
í mastersnámi. Ef hann vill gera lítið
úr mínum spám með þessum hætti
þá er það hans mál. Ég bý til veð-
urspár alla daga vikunnar allt árið
um kring fyrir þrjá fjölmiðla og það
væri dapurlegt ef ég gæti ekki kall-
að mig veðurfræðing. En ég er
reyndar blendingur.“
Tveir veðurfræðingar deila um veðurspár fram í tímann
Einar
Sveinbjörnsson
Sigurður Þ.
Ragnarsson
Spurning um skemmt-
anagildi og ábyrga spá
Á FUNDI utanríkisráðherra Atl-
antshafsbandalagsins í Brussel
áréttaði Halldór Ásgrímsson utan-
ríkisráðherra boð ríkisstjórnarinn-
ar um að Ísland taki að sér leiðandi
samræmingarhlutverk á flugvellin-
um í Kabúl í Afganistan frá og með
næsta vori. Á fundinum í Brussel
var fjallað um árangur af aðlögun
NATO að nýjum ógnum og þeim
árangri fagnað sem náðst hefur í
baráttunni gegn alþjóðlegri hryðju-
verkastarfsemi, að því er segir í til-
kynningu utanríkisráðuneytisins.
Þá var og rætt um fækkun í liðs-
afla bandalagsins á Balkanskaga
og yfirtöku þess á friðaraðgerðum í
Afganistan. Einnig ræddu ráðherr-
arnir undirbúning fyrir leiðtoga-
fund bandalagsins í Istanbul í vor
þar sem sjö ný ríki gerast formlega
aðilar. Í því sambandi ítrekuðu
þeir þá stefnu bandalagsins að dyr
stæðu opnar ríkjum er uppfylltu
skilyrði aðildar.
Halldór sat hádegisverðarfund
bandalagsins með utanríkisráð-
herrum sjö verðandi aðildarríkja
þar sem rætt var um Atlantshafs-
tengslin. Ráðherra lagði í máli sínu
áherslu á mikilvægi þessara
tengsla og að samstaða ríkja
beggja vegna Atlantshafsins sé
grundvöllur sameiginlegra varna
og ein helsta forsenda friðar og
stöðugleika í Evrópu.
Þetta var í síðasta skipti sem
fráfarandi framkvæmdastjóri
bandalagsins, Robertson lávarður,
stjórnar utanríkisráðherrafundi en
hann lætur af störfum um næstu
áramót og voru honum þökkuð góð
störf á umbreytingatímum. Þá
lýstu ráðherrarnir fullum stuðningi
við Jaap de Hoop Scheffer, verð-
andi framkvæmdastjóra bandalags-
ins.
Íslendingar taki að sér leiðandi
hlutverk á flugvellinum í Kabúl
Utanríkisráðherra
áréttar boð Íslands
BIFREIÐ var ekið á hross á
Snæfellsnesvegi við Ásbrú í
Kolbeinsstaðahreppi á föstu-
dagskvöldið.
Engin slys urðu á fólki en
hrossið drapst við höggið.
Samkvæmt upplýsingum lög-
reglu var hrossastóð á veg-
inum á blindhæð og niða-
dimmt þegar bíllinn lenti á
einu hrossinu. Er bifreiðin
stórskemmd.
Hrossið
drapst við
höggið