Morgunblaðið - 22.12.2003, Síða 32
UMRÆÐAN
32 MÁNUDAGUR 22. DESEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
„SJÓÐHEITAR stelpur – takið
eftir – sjóðheitar stelpur dansa í
BÚRUM“. Þessi texti er fenginn að
láni úr auglýsingu fyrir klámkvöld
sem haldið var í
Reykjanesbæ 13. des-
ember. Aðalaðdrátt-
araflið átti að vera
stelpur í búrum. Mér
var bent á þessa aug-
lýsingu í síðustu viku
og mig setti hljóða. Ég
veit að margir vilja
kalla þetta frelsi. Þetta
kallast frelsi af því að
stelpunum er borgað
fyrir að vera í búri. Í
frelsinu felst þó aug-
ljóslega þversögn. Búr
eru ekki táknberar
frelsis. Búr standa fyr-
ir frelsissviptingu.
Í okkar samfélagi virðast margir
túlka það þannig að svo framarlega
sem manneskju er borgað fyrir eitt-
hvað þá sé það í lagi. Við vitum að
það er hægt að finna fólk til að gera
hvað sem er ef gulrótin sem er í boði
lokkar. Það er hægt að fá fólk til að
samþykkja að vera drepið og étið
eins og nýlegt dæmi í Þýskalandi
sannar. Það er hægt að fá fólk til að
samþykkja að selja úr sér líffæri og
til að dansa í búrum. Það að finna
fólk til að framkvæma það sem
hverjum sem er dettur í hug er ekki
erfitt ef réttu verðlaunin eru í boði.
Verðlaunin geta verið í formi pen-
inga, frægðar, aðdáun-
ar, athygli eða ein-
hvers annars sem
vantar inn í líf fólks.
Það er því sorglegt að
fylgjast með því í dag
að konur eru trekk í
trekk verðlaunaðar
fyrir að vera til sýnis
fyrir karla í staðinn
fyrir að vera verð-
launaðar fyrir að vera
manneskjur.
Mikið hefur verið
rætt og skrifað um
birtingarmyndir
kvenna í fjölmiðlum.
Raddir kvenna heyrast mun minna
heldur en raddir karla. Konur birt-
ast aftur á móti mun oftar en karl-
menn fáklæddar með stút á munn-
inum. Hlutverk kvenna í okkar
nútímalega, siðmenntaða, jafnrétt-
issinnaða þjóðfélagi virðist fyrst og
fremst vera að birtast í kynferð-
islegum stellingum sem eiga að
höfða til karla og kenna okkur hin-
um konunum hvernig við getum líka
lært að höfða til karlmanna. Þetta
er birtingarmynd sem margir eru
mjög ósáttir við. Þetta er ekki jafn-
rétti og það er mjög auðvelt fyrir
hvern þann sem vill sannreyna að
skoða birtingarmyndir kvenna í fjöl-
miðlum, hvort sem það er í uppá-
haldssjónvarpsþættinum, tónlistar-
myndböndum, auglýsingum,
tímaritum, á vefnum eða ann-
arsstaðar. Konur eru sviptar því
sem gerir okkur að manneskjum,
við erum lítillækkaðar og settar í
hlutverk kynlífsþrælsins. Það er það
hlutverk sem virðist sterkast höfða
til margra karlmanna og það er það
hlutverk sem margir karlmenn eru
tilbúnir að verðlauna konur fyrir,
hvort sem það er í formi peninga, at-
hygli eða aðdáunar.
Þegar við mótmælum er okkur
Stelpur í búrum
Katrín Anna Guðmundsdóttir
skrifar um birtingarmyndir
kvenna ’Klámvæðingin tekurtoll af samfélaginu. Hún
dregur úr virðingu
kynjanna hvors fyrir
öðru, hún lítillækkar og
hún hefur áhrif á börn.‘
Katrín Anna
Guðmundsdóttir
Í LAUGARDAGSÚTGÁFU
Morgunblaðsins skrifar Björn Ingi
Hrafnsson grein, sem
ber titilinn Traust og
trúverðugleiki. Höf-
undur, sem titlar sig
„varaþingmaður
Framsóknarflokksins
og aðstoðarmaður ut-
anríkisráðherra“, rís
því miður ekki undir
þessari dýru fyr-
irsögn greinar sinnar
því hann gerist þar
sekur um að fara með
staðlausa stafi. Um-
ræðuefni Björns Inga
er margumtalað líf-
eyrisfrumvarp ríkisstjórnarinnar.
Hann segir m.a.: „Nú er rétt að
geta þess að þverpólitísk frumvörp
eru ekki ýkja algeng á Alþingi Ís-
lendinga. Þaðan af síður þing-
mannafrumvörp sem orðið hafa til
í samtölum formanna allra flokka
og allir þingflokkar hafa samþykkt
að leggja fram. Slíkt heyrir frem-
ur til undantekninga og þá vita-
skuld aðeins að full
sátt sé um mál og til
standi að afgreiða
þau. Einmitt þetta
átti við um eftirlauna-
frumvarpið og hin
mikla samstaða um
það endurspeglaðist í
hófstilltri umræðu um
efni þess við fyrstu
umræðu á Alþingi,
enda þótt það ætti
vissulega eftir að
breytast.“
Í fyrsta lagi skal
það tekið fram að
mjög eindregin andstaða kom
fram gegn frumvarpinu þegar við
fyrstu umræðu á Alþingi. Þetta
geta menn kynnt sér í gagnasafni
Alþingis. Af hálfu þingmanna VG
fór ekkert á milli mála hvaða aug-
um frumvarpið var litið enda hafði
aðstandendum þess verið skýrt frá
því áður, að andstaða væri fyrir
hendi af hálfu VG. Ekkert fór á
milli mála á þeim bænum.
Þá er ósatt að um hafi verið að
ræða samkomulagsmál milli þing-
flokkanna eins og aðstoðarmaður
utanríkisráðherra gefur í skyn í
framangreindri tilvitnun. Þing-
flokkarnir höfðu ekki séð umrætt
frumvarp þegar því var dengt
fram miðvikudaginn 10. desember,
daginn áður en fyrsta umræða fór
fram um málið. Þingflokkar Fram-
sóknarflokks og Sjálfstæðisflokks
samþykktu frumvarpið þegar í
stað eftir hraðsuðuyfirferð. Þetta
er okkur nú sagt vera vinnubrögð
sem gildi hjá „stjórntækum“ flokk-
um og er svo að skilja að aðeins
þeir stjórnmálaflokkar séu
„stjórntækir“, sem hafa á að skipa
þingliði sem þarf ekki að kynna
sér málin áður en það samþykkir
þau, ef svo er mælt fyrir um.
Í þriðja lagi vil ég lýsa furðu á
því að aðstoðarmaður Halldórs Ás-
grímssonar skuli vísa til samræðna
formanna stjórnmálaflokkanna án
þess að hafa sjálfur verið við-
staddur slíka fundi og því ekki
með vitneskju frá fyrstu hendi um
hvað þar fór fram, hvaða fyr-
irvarar kunni að hafa verið settir
um efnisþætti og málsmeðferð.
Það sem meira er, eftir því sem ég
best veit, sat formaður Framsókn-
arflokksins enga slíka fundi með
formönnum stjórnarandstöðu-
flokkanna.
Þetta er óvandaður og ótrúverð-
ugur málflutningur og ekki sæm-
andi Birni Inga Hrafnssyni, póli-
tískum aðstoðarmanni Halldórs
Ásgrímssonar, formanns Fram-
sóknarflokksins. Annaðhvort er
Björn Ingi vísvitandi að fara með
rangt mál eða að formaður Fram-
sóknarflokksins segir honum ekki
rétt frá.
Aðstoðarmaður Halldórs
Ásgrímssonar leiðréttur
Ögmundur Jónasson
svarar Birni Inga ’Þetta er óvandaður ogótrúverðugur málflutn-
ingur og ekki sæmandi
Birni Inga Hrafnssyni.‘
Ögmundur Jónasson
Höfundur er formaður
þingflokks VG.