Morgunblaðið - 10.01.2004, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 10. TBL. 92. ÁRG. LAUGARDAGUR 10. JANÚAR 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Á boðstólum
á Alþingi
Þingmenn gera góðan róm
að matnum Daglegt líf
Lesbók og Börn í dag
LESBÓK | Eftirþankar jólanna
Smásaga
Hrollvekjur í
blíðu og stríði
Íslandsvinur að verki BÖRN | Jólin brennd
og spiluð út
Lukkuláki
Tittur
Hvað er málið?
Nýtt kortatímabil
Stærsta útsalan
Opið 10-18 í dag!
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
K
RI
2
32
30
0
1/
20
04
SEXTÁN umsækjendur, þar af ellefu kon-
ur, sækja um tvö prestsembætti í Grafar-
vogsprestakalli í Reykjavíkurprófastsdæmi
eystra.
Prestarnir eru sr. Bjarni Þór Bjarnason,
sr. Elínborg Gísladóttir og sr. Helga Helena
Sturlaugsdóttir. Guðfræðingar í hópi um-
sækjenda eru Aðalsteinn Þorvaldsson, Arn-
dís Ósk Hauksdóttir, Bryndís Valbjarnar-
dóttir, Gunnar Jóhannesson, Hans Guðberg
Alfreðsson, Halldóra Ólafsdóttir, Lena Rós
Matthíasdóttir, Sigríður Munda Jónsdóttir,
Sigríður Rún Tryggvadóttir, Sjöfn Þór, Sól-
veig Jónsdóttir, Vigfús B. Albertsson og
Þóra Ragnheiður Björnsdóttir.
Biskup Íslands skipar í embættin frá 1.
mars næstkomandi, samkvæmt niðurstöðu
valnefndar.
Ellefu konur
vilja sama brauð
ROKKSVEITIN
200.000 naglbítar
mun taka þátt í
hljómsveitakeppni
í London hinn 20.
janúar. Um er að
ræða eins konar
forkeppni að hljómsveitakeppni sem mun
taka til gervallrar heimsbyggðarinnar og
kallast Global Battle of the Bands. Sú
keppni fer fram í nóvember á þessu ári en
það má lýsa henni sem eins konar blöndu
af Músíktilraunum, Stjörnuleitinni og
Evróvisjón. /77
Naglbítar keppa
MICHAEL Howard, leiðtogi breska
Íhaldsflokksins, vill að ráðamenn knatt-
spyrnuliðsins Liverpool reki þjálfarann
Gerard Houllier og ráði í staðinn Martin
O’Neill, framkvæmdastjóra skoska liðsins
Celtic. „Við þurfum á O’Neill að halda en
það er ekki nóg að hann komi í lok tíma-
bilsins. Við þurfum hann núna,“ segir BBC
að Howard hafi sagt við annan aðdáanda
Liverpool í vikunni.
Vill að Houllier víki
BRESKUR embættismaður sagði í
gær að Saddam Hussein, fyrrverandi
forseti Íraks, hefði ekki gefið neinar
gagnlegar upplýsingar við yfir-
heyrslur. Skjöl sem Saddam hafði
meðferðis er hann var handtekinn
hefðu hins vegar reynst gagnleg.
„Handtaka Saddams hefur haft
mun víðtækari og gagnlegri áhrif en
við höfðum átt von á,“ sagði hinn
ónafngreindi embættismaður. „Hann
hefur ekkert talað sjálfur en skjölin
sem fundust í fórum hans hafa leitt til
þess að frekari vitneskja fékkst sem
aftur hafði í för með sér ýmsar að-
gerðir [af okkar hálfu],“ sagði emb-
ættismaðurinn.
Saddam telst stríðsfangi
Ráðamenn í bandaríska varnar-
málaráðuneytinu, Pentagon, hafa
kveðið upp úr um að Saddam teljist
stríðsfangi. Þar með er óvissu eytt um
það hvaða stöðu Saddam hafi í skiln-
ingi laganna. „Við höfum komist að
þeirri niðurstöðu að hann fái stöðu
stríðsfanga,“ sagði ónafngreindur
heimildarmaður í Pentagon. „Við
munum ekki gefa neina formlega yf-
irlýsingu vegna þessa. Það þarf ekki.“
Sagði embættismaðurinn að staða
Saddams sem stríðsfanga þýddi að
hægt yrði að birta honum ákæru
vegna stríðsglæpa. Þá nýtur hann
réttinda í samræmi við Genfar-sátt-
málann um meðferð stríðsfanga.
Saddam þögull sem gröfin
London, Washington. AP, AFP.
VÍÐA erlendis er bannað að stjórnarformenn
fyrirtækja séu starfandi sem slíkir, meðal annars
vegna þess að ekki sé unnt að hafa eftirlit með
störfum þeirra og það geti þeir einungis sjálfir
gert, að því er fram kom hjá Árna Harðarsyni
lögfræðingi hjá Deloitte á hádegisverðarfundi
Félags viðskipta- og hagfræðinga á Fiðlaranum
á Akureyri í gær. Stefán Svavarsson, endurskoð-
andi og dósent við Háskóla Íslands, sagði að
kaupréttarsamningar til handa stjórnarmönnum
hefðu spillt fyrir eftirliti stjórnar.
Árni sagði einnig að nokkur vakning hefði orð-
ið í þeim efnum að undanförnu að gera stjórn-
endur ábyrga og vísaði til tveggja nýlegra dóma,
þar sem annars vegar var um það að ræða að
ekki höfðu verið staðin skil á virðisaukaskatti og
hins vegar vegna gjaldþrots Nanoq. Sagði hann
umhugsunarefni hversu lengi stjórnarmenn
ættu að standa í aðgerðum til þess að bjarga fé-
lögum frá gjaldþroti.
Árni sagði einnig að þegar eitthvað færi úr-
skeiðis í rekstri fyrirtækja skýldu stjórnarmenn
sér gjarnan á bak við ýmsar afsakanir. Ein
þeirra væri þekkingarleysi og sagði Árni það
ekki ganga. „Það er mjög mikilvægt að stjórn-
armenn þekki og skilji rekstur félaga og fari eftir
þeim reglum sem í gildi eru. Þeir verða að skilja
hlutverk sitt sem stjórnarmenn og geta tekið
sjálfstæðar ákvarðanir, leitað sér ráðgjafar ef
vafi leikur á einhverju. Þá er heldur ekki nóg að
bóka andmæli á fundum ef menn eru ekki sáttir,
þeir verða að segja sig úr stjórn ef þannig stend-
ur á og þá tímanlega,“ sagði Árni.
Stefán Svavarsson, endurskoðandi og dósent
við Háskóla Íslands, fjallaði á fundinum um
stjórnir fyrirtækja og endurskoðendur, verkefni
þeirra og samskipti við stjórnir og framkvæmda-
stjórn.
Í máli hans kom meðal annars fram að kaup-
réttarsamningar til handa stjórnarmönnum
hefðu spillt fyrir eftirliti stjórnar og að þeir
sinntu þá ekki hluthöfum nægilega.
Fjallaði hann einnig um það hvort t.d. fóstra,
trésmiður eða læknir, með fullri virðingu fyrir
þessum störfum, gætu verið virk sem stjórnar-
menn í stórum fjármálastofnunum. Dró hann
það í efa að þeir sem hvorki hefðu menntun né
reynslu sem tengdist slíkum rekstri gætu sinnt
slíkum störfum svo vel færi. „Mér er það hulin
ráðgáta hvernig hægt er að sinna eftirlitshlut-
verki stjórnarmanns ef þannig háttar til.“
Þá efaðist hann einnig um hæfi sumra stjórn-
armanna íslenskra fyrirtækja og stofnana til að
semja um kaup og kjör forstöðumanna og nefndi
t.d. bankaráð ríkisbankanna sem á sínum tíma
hefðu samið um eftirlaunakjör bankastjóra.
Taldi hann mjög ólíklegt að þeir hefðu gert sér
grein fyrir hvað það hefði kostað.
Vakning um að gera
stjórnendur ábyrga
Árni Harðarson lögfræðingur sagði á fundi Félags viðskipta- og hag-
fræðinga að starfandi stjórnarformenn væru víða bannaðir í útlöndum
 Stjórnendur/12
LÍTIL stúlka stendur í rústum húsa í Kabúl sem
eyðilagst hafa í þeim endalausu hörmungum sem yf-
ir Afganistan hafa dunið á síðustu 25 árum. Um ein
og hálf milljón manna týndi lífi í stríðsátökum og
sex milljónir manna flúðu land. Er talið að um tvær
milljónir Afgana búi enn fjarri heimahögunum og
víst er að marga dreymir þá um bjartari framtíð til
handa ættjörðinni, rétt eins og stúlkuna á myndinni.
Reuters
Draumur um bjartari framtíð
GENGI Bandaríkjadollara lækkaði
enn gagnvart evrunni í gær eftir að
greint hafði verið frá því að einungis
eitt þúsund ný störf hefðu orðið til
vestra í desember.
Hagfræðingar í Bandaríkjunum
höfðu spáð því að tölur vinnumála-
ráðuneytisins í Washington myndu
sýna að 148 þúsund ný störf hefðu
orðið til í desember. Töldu þeir að sú
stund væri runnin upp að störfum
færi loksins að fjölga verulega enda
hefur að undanförnu verið nokkur
uppsveifla í efnahagsmálunum.
Þetta gekk hins vegar ekki eftir.
„Ég er afar vonsvikinn. Það er
augljóst að fyrirtækin sýna mikla
varkárni, sem endurspeglast í því að
þau ráða ekki nýtt starfsfólk,“ sagði
Sung Won Sohn, aðalhagfræðingur
hjá Wells Fargo-bankanum. „Menn
leggja mesta áherslu á aukna fram-
leiðslu en fresta því hins vegar í
lengstu lög að ráða nýtt fólk.“
Hika við
að ráða
nýtt fólk
Washington. AFP. TIMOTHY Dumouchel, sem býr í Wiscons-
in í Bandaríkjunum, hefur lagt fram
kvörtun til lögreglunnar en hann segir
Charter-kapalsjónvarpsstöðina bera
ábyrgð á því að öll fjölskylda hans hefur
breyst í sófadýr. Hann hótar fyrirtækinu
málsókn. „Ég tel að ástæða þess að ég
reyki og drekk á hverjum einasta degi og
konan mín er of feit sé sú að við höfum
horft á sjónvarp á hverjum einasta degi
undanfarin fjögur ár,“ sagði Dumouchel í
skriflegri kvörtun sinni til lögreglunnar.
Sjónvarpssjúkur
hótar málsókn
Chicago. AFP.