Morgunblaðið - 10.01.2004, Blaðsíða 20

ERLENT
20 LAUGARDAGUR 10. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
GEORGE W. Bush Bandaríkjafor-
seti mun í næstu viku kynna fyrir-
ætlanir um að senda mannaða flaug
til plánetunnar Mars og reisa geim-
stöð á tunglinu, að sögn háttsettra
embættismanna í Hvíta húsinu.
Hann mun þó ekki leggja til að
hugmyndir þessar verði að veruleika
á næstunni heldur telja menn að
hann vilji stefna að því að reisa
mannaða geimstöð á tunglinu árið
2015 og útfrá henni senda mannað
far til Mars, að því er heimildarmenn
hjá bandarísku geimvísindastofnun-
inni, NASA segja. Þetta yrðu fyrstu
ferðirnar til tunglsins síðan árið
1972. Búist er við að Bush kynni
áætlanir sínar á miðvikudag.
Þrír háttsettir embættismenn
segja að Bush sé áfjáður í að hleypa
lífi að nýju í geimferðaáætlun
Bandaríkjamanna, en nokkur áföll
að undanförnu hafa dregið úr áræðni
manna og ákafa í þessum efnum.
Þannig fórust sjö manns með geim-
ferjunni Kólumbíu í febrúar í fyrra
en hún liðaðist í sundur er hún kom
inn í lofthjúp jarðar.
Vill þjappa þjóðinni saman
Sumir hafa spáð því að Bush komi
fram með djarfa geimferðaáætlun til
að reyna að þjappa þjóðinni saman í
kringum um eitthvað jákvætt á með-
an hann berst fyrir því að verða end-
urkjörinn í forsetakosningunum á
þessu ári. George Bush eldri, fyrr-
verandi forseti Bandaríkjanna og
faðir núverandi forseta, boðaði einn-
ig geimstöðvar á tunglinu og mann-
aða könnunarleiðangra til Mars. „Á
nýrri öld: Aftur til tunglsins; aftur til
framtíðar. Og í þetta sinn til að vera
þar. Síðan ferð til morgundagsins,
ferð til annarrar plánetu: mönnuð
geimferð til Mars,“ sagði Bush eldri,
árið 1989, í ræðu sem hann hélt á 20
ára afmæli fyrstu mönnuðu ferðar-
innar til tunglsins. Ekkert varð úr
þessum áætlunum.
Enginn veit hvernig NASA myndi
borga fyrir geimstöð á tunglinu eða
leiðangra til Mars en þegar Bush
eldri bar fram slíkar tillögur var gert
ráð fyrir að þær myndu kosta um
400-500 milljarða dollara.
Mars-jeppinn fastur
á loftpúðum
Fréttirnar um nýja geimferða-
áætlun koma í kjölfar þess að sex
hjóla Mars-jeppinn Spirit lenti heilu
og höldnu á rauðu plánetunni á laug-
ardag. Honum er ætlað að kanna
plánetuna og hafa þegar borist frá
honum myndir sem vakið hafa at-
hygli. Hins vegar kemst hann hvorki
lönd né strönd þar sem loftpúðarnir
sem gerðu honum kleift að lenda far-
sællega á yfirborði plánetunnar
hamla því að hann komist áfram,
hann situr fastur á þeim. Annar
Mars-jeppi, Opportunity, á að lenda
á plánetunni 24. janúar ef allt fer
samkvæmt áætlun.
Tólf manns hafa farið til tunglsins
á vegum Bandaríkjamanna, allir á
árunum 1969-1972. Keppinautar
Bandaríkjamanna flýta sér að reyna
að komast út í geiminn, Kínverjar
sendu sex gervihnetti á braut um
jörðu á síðasta ári auk þess sem þeir
sendu mann út í geiminn í fyrsta
sinn og eru þar með komnir í hóp
með Bandaríkjamönnum og Rússum
sem það hafa einnig gert. Þeir
hyggjast senda mann öðru sinni út í
geim innan tveggja ára, hefja vinnu
við að koma ómönnuðu geimfari til
tunglsins á þessu ári og auk þess
ráðgera þeir mannaða ferð til Mars
einhvern tíma í framtíðinni. Indverj-
ar áætla að komast til tunglsins 2008
og Íranar tilkynntu fyrir nokkrum
dögum að þeir myndu senda gervi-
hnött upp í heiðhvolfið innan 18
mánaða og vera þannig fyrsta ísl-
amska þjóðin sem sendir eigin gervi-
hnött þangað og notar til þess sína
eigin tækni.




    
 

 
 

  

 
 

 


 

  


 
  

  

 


  



 



  

  

 
   
 
    

  

  
   
 
 

  


 


! 

 "#
$ 
 %#
$&&
'  
   




!"#$
%&' (")*"#($"


 
+  
,
(

 


 
      


)

     
    



*
&
  
 




 
 

+ 
,  
 

- ',
  

. 
 
  
/#

  


"# 
$' 
*    0 
  
 



 ,






     


 

    123
      
/#3
 


  4'


 
(


  

 
    
  
      /#  "#
$

! 
  2  
$
   

 " 5
6/7  
$8
 2#

-
.
/01(2!"#3"0$23"
45
(60(6
 

   '
 

 



 
&  
  
   
  
&

 
 

9  
 

 -



  ' 

  
&

  
 
 
  ' 

*'   
 


  



 

  

 



 
:
  


 
 


   
 

' 



  
;


<4
  "# $4
 
  

-
-
.
/
/
.
7
7
8
8 23
!492523"
9

"2#
    

4  


  


(
 

 
=::  * 
 
   1# 
$
 
   $ 
 
  
 
,

 Talið að Bush muni kynna nýja
og djarfa geimferðaáætlun
Menn til Mars
og geimstöð
á tunglinu
Washington. AP. AFP.
Reuters
Bush Bandaríkjaforseti er sagður
áfjáður í að hleypa lífi í geim-
ferðaáætlun Bandaríkjamanna.
FORELDRAR í Suður-Kóreu eru
tilbúnir til að leggja ýmislegt á sig
og börnin sín svo þau megi verða
góð í ensku. Mæður spila enskar
barnavísur fyrir börnin á meðan
þau eru í móðurkviði, fá handa
þeim rándýra enskukennara allt
frá því þau byrja að læra að ganga
og senda börnin sín á leikskólaaldri
til Bandaríkjanna svo þau læri
örugglega nógu góða ensku.
Skurðaðgerðir eru nýjasta og lík-
lega öfgafyllsta dæmið um hversu
langt foreldrar vilja ganga til að
barnið nái fullkomnum framburði.
Þá er skorið í tunguhaftið og tung-
an þannig gerð „lengri“ og liðugri
til að minni líkur séu á ruglingi á
milli L- og R-hljóða. Aðgerðirnar,
sem gerðar eru á börnum sem eru
rétt að byrja að ganga, þykja bera
vott um hversu mikil samkeppni
ríkir í þjóðfélaginu og þykir sumum
nóg um. Stjórnvöld telja til dæmis
fulllangt gengið og hefur opinber
mannréttindanefnd látið gera kvik-
mynd um aðgerðina sem á að
hræða fólk og fá það til að hætta við
slíka aðgerð á börnum sínum.
Í myndinni segir frá móður sem
er gagntekin af framburði sonar
síns er fer með hlutverk í ensku
leikriti á leikskólanum. Hún fer
með hann í skyndi til læknisins til
að láta skera í tunguna svo fram-
burðurinn verði betri. Sýnt er
hvernig barnið öskrar á meðan því
er haldið niðri og aðgerðin fram-
kvæmd, en móðirin er látin segja
hughreystandi: „Þetta er einungis
gert með framtíð hans í huga.“
Þótti áður ófínt
Leikstjóri myndarinnar segir al-
gengt að áhorfendur loki augunum
þegar sýnt er frá aðgerðinni. Hann
notaði myndir sem teknar voru við
raunverulega aðgerð, sem tekur
rúman hálftíma. „Í myndinni vildi
ég sýna hvernig samfélag okkar
treður á mannréttindum barnanna
undir því yfirskini að þarna sé
framtíð þeirra höfð í huga.“
Sá sem gat talað fullkomna ensku
var á árum áður litinn hornauga í
samfélaginu, þótti snobbaður og
jafnvel óþjóðrækinn. Nú er ensku-
kunnáttan aftur á móti mikilvægt
stöðutákn og afar eftirsótt hjá há-
skólum og í viðskiptalífinu. Þetta
„ensku-æði“ foreldra sem eiga börn
á leikskólaaldri, hófst hins vegar
fyrir fjórum árum þegar yfirvöld
ákváðu að enska yrði skyldufag í
skólum strax í þriðja bekk.
Tungan ekki of stutt
Margir læknar gagnrýna aðgerð-
irnar og þvertaka fyrir að tungan í
Kóreubúum sé of stutt eða ekki
nógu sveigjanleg til að þeir geti tal-
að ensku án hreims. Þeir benda í
því sambandi á þúsundir Kóreubúa
sem aldir eru upp í Bandaríkjunum
og tala fullkomna ensku án þess að
hafa farið í aðgerð. Þeir segja æf-
ingu vera lykilatriði ekki skurð-
aðgerð. „Að láta heilbrigðan
krakka fara í skurðaðgerð svo hann
fái góðan framburð í ensku er út í
hött,“ segir Park Bom-chung lækn-
ir á sjúkrahúsi í Seoul.
„Ensku-æðið“ hefur meira að
segja orðið til þess að ný orð hafa
sprottið upp á kóreskri tungu.
Þannig er orðið „gæsapabbi“ nú
notað yfir feður sem fljúga reglu-
lega til Bandaríkjanna til að hitta
börnin sín sem eru látin alast þar
upp eingöngu í þeim tilgangi að þau
verði góð í ensku.
Skurðaðgerðir til að
ná betri framburði
AP
Enskukennsla fyrir börn á leikskólaaldri er afar vinsæl hjá suður-
kóreskum foreldrum um þessar mundir. Bandaríkjamaðurinn
Richard Pannier kennir börnum á leikskólaaldri ensku í einkaskóla í Seoul.
S-Kóreumenn ganga langt til tryggja að börnin læri ensku
Seoul. AP.
’ Í myndinni vildiég sýna hvernig
samfélag okkar treð-
ur á mannréttindum
barnanna okkar
undir því yfirskini að
þarna sé framtíð
þeirra höfð í huga. ‘