Morgunblaðið - 10.01.2004, Blaðsíða 4
FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 10. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Ostar í nánast öllum tilvikum dýrari hér en í fjórum viðmiðunarlöndum
Verðmunurinn yfir-
leitt á bilinu 100–200%
OSTUR er nánast í öllum tilvikum
dýrastur hér á landi að því er fram
kemur í könnun Neytendasamtak-
anna á verði á ostum í fimm lönd-
um í nýliðnum nóvember og des-
ember. Ríkin sem um ræðir eru
auk Íslands, Danmörk, Holland,
Belgía og Frakkland. Annars veg-
ar var borið saman verð á algeng-
um ostum innan fjögurra flokka og
oftast var um að ræða innlenda
osta í hverju landi, fastir ostar með
skorpu, fastir ostar án skorpu, blá-
mygluostur og hvítmygluostur.
Hins vegar var kannað verð á er-
lendum ostum sem fluttir eru inn
og seldir hér á landi. Í öllum til-
vikum reyndist verð hæst hér á
landi þegar borið var saman verð á
algengum ostum í hverju landi.
Mestu munar á hvítmygluostinum,
en kílóið af honum var lægst í Hol-
landi á 318 krónur en hér kostaði
kílóið 1.497 krónur sem er 371%
hærra verð. Blámygluosturinn var
207% dýrari hér en í Danmörku.
Skorpulausi osturinn er 153% dýr-
ari hér en í Hollandi, en Neytenda-
samtökin segja að samt hafi verið
um að ræða gouda-ost á tilboðs-
verði hér. Þá var kannað verð á 38
mismunandi tegundum osta sem
fluttar eru inn. Í 33 tilvikum var
hæsta verð hér á landi, í fjórum til-
vikum var hæsta verðið í Dan-
mörku og í einu tilviki var jafnhátt
verð hér og í Danmörku.
Rúmlega 400% verðmunur
Algengast er að osturinn sé 100–
200% dýrari hér en í ódýrasta við-
miðunarlandinu. Þó eru tvö dæmi
þar sem osturinn er rúmlega 400%
dýrari hér en í ódýrasta viðmið-
unarlandinu, franskur Saint Nect-
arie ostur er 437% dýrari hér en í
Frakklandi og danskur Fløde-
Havarti sem er 417% dýrari hér en
í Danmörku.
Jóhannes Gunnarsson, formaður
Neytendasamtakanna, segir að sá
mikli munur sem birtist í verð-
könnun samtakanna á ostum komi
sér síst á óvart. „Þetta er staðfest-
ing á því sem áður hefur komið í
ljós. Það er sama hvort við berum
saman verð á ódýrum tegundum
innan ákveðinna flokka þar sem
kemur fram mikill verðmunur, sér-
staklega á sérostunum, og síðan á
ostum sem verið er að flytja inn.
Sá verðmunur sem þar er oft á tíð-
um er gersamlega út í hött og jafn-
vel ofurtollar skýra ekki þennan
mikla verðmun,“ segir Jóhannes.
„Ég ítreka fyrri sjónarmið
Neytendasamtakanna um að það
eigi að auka samkeppni í ostum.
Núna liggur fyrir að við höfum
nánast bara eitt mjólkursamlag
þannig að það er ekki samkeppni
fyrir að fara hér innanlands og þá
verður að tryggja eðlilega sam-
keppni á þessu sviði. Ég hef ekkert
á móti því miðað við smæð mark-
aðarins að innlendir aðilar styrki
sína stöðu, til að mynda með sam-
einingum, en þegar þetta er komið
svo langt að við getum nánast bara
talað um eitt mjólkursamlag þá
verður að tryggja neytendur með
samkeppni erlendis frá, það er
ekki hægt neitt annað.
Tollkvótar verði afnumdir og
innflutningur gefinn frjáls
[...]Við leysum þetta bara til
frambúðar með því að afnema toll-
kvóta og gefa innflutning frjálsan.
[...]Ég fellst á að það verði ákveð-
inn aðlögunartími veittur en krafa
okkar er að jafnvel lágmarkstollar
verði lækkaðir því þeir veita það
mikla vernd innlendri framleiðslu
að það ýtir ekki undir neina sam-
keppni,“ segir Jóhannes.
Morgunblaðið hafði samband við
Osta- og smjörsöluna, Samtök af-
urðastöðva í mjólkuriðnaði og
Verðlagsnefnd búvara en þessir
aðilar sögðust vilja gefa sér tíma
til þess að fara yfir forsendur og
útreikninga í könnun Neytenda-
samtakanna og vildu að svo stöddu
ekki tjá sig um niðurstöður henn-
ar.
!
"
#
$
TVEIR karlmenn frömdu vopnað
bankarán í útibúi SPRON í Hátúni
skömmu fyrir hádegi í gær og höfðu á
brott með sér ótilgreinda peninga-
fjárhæð. Þeir ruddust með offorsi inn
í bankann og sýndu mjög ógnandi
framkomu í garð starfsfólks. Brutu
þeir rúðu í gjaldkerastúku og höfðu í
hótunum áður en þeir fengu peninga
afhenta. Annar ræningjanna fór inn
fyrir afgreiðsluborð og tók peninga
sem komið var fyrir í tösku þeirra. Að
því loknu flúðu þeir af vettvangi, ann-
ar þeirra á reiðhjóli en hinn á harða-
hlaupum eftir að hafa skilið hjól sitt
eftir. Ekki er ljóst hvaðan þeir komu
en slóð þeirra var rakin í vesturátt frá
bankanum. Svo virðist sem sá á reið-
hjólinu hafi gefist upp á hjólreiðunum
á gatnamótum Höfðatúns og Skúla-
götu því þar fannst hjólið sem var
stolið. Slóðin var næst rakin upp í
Mjölnisholt og týndist þar. Á leiðinni
fundust sönnunargögn sem lögreglan
tók í vörslu sína.
Huldu andlit sín með
hettu og nælonsokk
Ræningjarnir voru dökkklæddir
og með andlit sín hulin við ránið. Ann-
ar notaði hettu en hinn nælonsokk.
Við rannsókn málsins fannst barefli
sem notað var í ráninu og einnig hníf-
ur, en slíku vopni var ekki beitt við
sjálft ránið og ekki upplýst hvort
hann tilheyri ræningjunum.
Mennirnir eru grannvaxnir og
taldir vera á þrítugsaldri.
Bankanum var lokað í kjölfar ráns-
ins þegar rannsókn hófst.
Ránið í gær er fyrsta bankarán
ársins en fylgir gríðarlegri hrinu
bankarána sem framin hafa verið síð-
astliðna 10 mánuði. Búið er að dæma
fyrir tvö rán af átta þar sem 19 ára
piltur fékk eins árs fangelsi.
Lögreglan í Reykjavík biður alla
þá sem gætu veitt upplýsingar um
ránið í gær að hafa samband.
Enn eitt bankaránið framið af ungum mönnum í SPRON í Hátúni
Sýndu mjög ógnandi fram-
komu í garð starfsfólksins
Morgunblaðið/Júlíus
Lögreglumenn fundu nælonsokk í Ásholti sem grunur leikur á um að annar
ræninginn hafi notað sem andlitsgrímu við ránið í SPRON í gærdag.
Bankaránið tilkynnt kl. 11.19 í
gær.
Ræningjarnir flýja með peninga í
vesturátt.
Barefli finnst í porti við Lauga-
veg.
Stolið reiðhjól finnst við Höfða-
tún/Skúlagötu.
Nælonsokkur finnst við Ásholt/
Laugaveg.
Slóðin rakin upp í Mjölnisholt og
týnist þar.
Atburðarásin
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra hélt í gær upp að Kára-
hnjúkum þar sem hann fylgdist
með framkvæmdum og heilsaði
upp á starfsmenn og yfirmenn
ítalska verktakans Impregilo. Hall-
dór var þar á ferð ásamt eiginkonu
sinni og vinafólki í fylgd Hrannar
Hjálmarsdóttur, kynningarfulltrúa
Landsvirkjunar við Kárahnjúka-
virkjun. Veður eystra var nokkuð
hráslagalegt, þoka og snjómugga.
Þetta er fyrsta för Halldórs að
Kárahnjúkum frá því framkvæmd-
ir hófust en hann stefnir á að heim-
sækja svæðið að nýju næsta sumar.
„Þetta eru í einu orði sagt stór-
kostlegar framkvæmdir og þetta
gengur mjög vel. Allt það rask sem
orðið hefur á svæðinu hefur þegar
orðið. Það sem eftir er er allt meira
og minna neðanjarðar. Að vísu á
eftir að byggja stífluna en undir-
staðan undir hana er að miklu leyti
komin. Þannig að þetta mun að
mínu mati falla afskaplega vel að
svæðinu og landslaginu og það er
alveg ljóst að hérna opnast stór-
kostlegir möguleikar í sambandi
við ferðamál,“ sagði Halldór.
Ræddi við starfsmenn og
skoðaði Hafrahvammagljúfur
Halldór fór m.a. niður í Hafra-
hvammagljúfur og skoðaði byrjun-
arframkvæmdir við stífluna. Þá
hitti hann fjölmarga starfsmenn á
svæðinu, trúnaðarmann verkalýðs-
hreyfingarinnar og yfirmenn Imp-
regilo.
Halldór segir eðlilegt að ýmsir
byrjunarörðugleikar komi upp
þegar framkvæmd af þessari
stærðargráðu sé annars vegar. „En
það er búið að koma þessu mjög vel
fyrir og nú eru að störfum hér á
svæðinu yfir þúsund manns. Þann-
ig að mér finnst þetta hafa tekist
allt saman mjög vel.
Ég fékk þær upplýsingar að
samskiptin gengju vel. Við verðum
að hafa í huga að hér er komið al-
þjóðlegt samfélag. Ég fékk þær
upplýsingar að þarna væri fólk af
26 þjóðernum þannig að það er
eðlilegt að þar séu einhver úrlausn-
arefni á hverjum degi alveg eins og
í þúsund manna byggðarlögum í
landinu.“
Halldór segist hafa langað að
koma að Kárahnjúkum þegar
framkvæmdir væru vel á veg
komnar.
„Þetta er mál sem hefur verið
rætt mikið í mínu starfi og inni á
mínu heimili þannig að það var fyr-
ir okkur hjónin afskaplega
skemmtilegt og ánægjulegt að
eyða deginum þarna. Og ég held að
þetta sé með því ánægjulegra sem
við höfum upplifað,“ sagði ráð-
herra.
Morgunblaðið/Steinunn Ásmunds
Halldór Ásgrímsson og Sigurjóna
kona hans skoða líkan af Kára-
hnjúkasvæðinu.
„Stórkost-
legar fram-
kvæmdir“
Utanríkisráðherra
heimsótti Kára-
hnjúka í gær