Morgunblaðið - 10.01.2004, Blaðsíða 34

LISTIR
34 LAUGARDAGUR 10. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
„ÍSLENSKIR tónlistarmenn eru á
meðal þeirra bestu í heimi, leika
með rómuðum sveitum og hafa
meira að segja áhrif á popptónlist-
ina. Íslenskir rithöfundar er lesnir
um allan heim. En meðal myndlist-
armanna standa þessir afkomendur
víkinganna ekki í fremstu röð. Á
þessu eru þó undantekningar:
Thorlákur Morthens, sem um árabil
hefur sýnt í Evrópu og Bandaríkj-
unum og hefur eignast kaup-
endahóp,“ segir í grein í nýjasta
hefti hins víðlesna þýska tímrits
Der Spiegel.
Þar er rakið að Tolli hafi unnið
sem sjómaður og tónlistarmaður
áður en hann lagði stund á mynd-
listarnám í Reykjavík og Berlín.
„Hann málar eins og Íslendingar
semja tónlist: villt og kröftuglega.
Ísland Tolla er æpandi landslag úr
rauðu hrauni, bláu vatni og gulu
sólskini. Mislitur heimur sem bíður
eftir að kraftar náttúrunnar leysist
úr læðingi. Og nú er komin út bók
eftir Tolla: Kalligraphie der Land-
schaft (fagurfræði landslagsins).
Þessum áhrifaríku myndum fylgir
texti á þýsku, ensku og frönsku,
sem íslenski jarð- og veðurfræðing-
urinn Ari Trausti Guðmundsson
hefur samið,“ segir í grein Der
Spiegel.
Der Spiegel fjallar um Tolla
Mynd Tolla, Tvíburar (2003).
Villtur og kröftugur málari
KVIKMYNDIN Kaldaljós eftir
Hilmar Oddsson hefur fengið prýðis
viðtökur, en hún er byggð á sam-
nefndri skáldsögu Vigdísar Gríms-
dóttur. Fjallar hún um Grím nokkurn
Hermundsson, myndlistarnema sem
varð fyrir voveiflegri reynslu í
bernsku er fjölskylda hans lét lífið í
snjóflóði. Myndin gerist á tveimur
tímaskeiðum; annars vegar er lýst líf-
inu í litla sjávarplássinu áður en snjó-
flóðið fellur, en hins vegar er Grímur
orðinn fullorðinn og á í ástarsambandi
við kennara sinn. Atburðir fortíðarinn-
ar stjórna því hvernig hann hegðar sér
sem fullorðinn; hann er svo heltekinn
af missi sínum að það stendur honum
verulega fyrir þrifum. Kallar það á
uppgjör sem ekki verður tíundað nán-
ar hér.
Tónlistin í myndinni er eftir Hjálm-
ar H. Ragnarsson og er hún nú komin
út á geisladiski. Hún er fallega flutt af
London Session Orchestra undir
stjórn Nicks Ingmans, upptakan er
framúrskarandi og öll vinnsla eins og
hún á að vera. Tónlistin er ákaflega að-
gengileg og að mörgu leyti vel heppn-
uð. Hjálmar notar mikið píanó og beit-
ir napurlegum fimmundahljómum til
að skapa einmanalega stemningu, en
þannig tekst honum að undirstrika
sálarkvalir Gríms. Er það yfirleitt
verulega sannfærandi og fellur hag-
anlega að atburðarásinni. Eins og leik-
stjóri myndarinnar segir í bæklingn-
um sem fylgir geisladiskinum tekur
tónlistin „við þar sem orðin enda“ og
myndin hverfur í myrkur. Hún ómar í
huganum og kallar söguna til lífs á ný.
Efniviður Hjálmars er aðeins fáein
stefbrot sem hann vinnur úr á ýmsa
vegu eftir því sem er að gerast í mynd-
inni hverju sinni. Sumt er afar áheyri-
legt, og oft tekst Hjálmari að magna
upp andrúmsloft myndarinnar með
einföldum hendingum og löngum
liggjandi tónum. Hins vegar er spurn-
ing hvort tónlistin sé ofnotuð eða ekki;
hugsanlega hefði farið betur á að hafa
bara þögn hér og þar. Í ástarsenunni
fer Hjálmar yfir strikið, þar er tónlist-
in svo sykursæt að útkoman er bein-
línis væmin og er atriðið fyrir vikið
hroðalega klisjukennt.
Þar sem tónlistin byggist svo mikið
á sama efniviðnum jaðrar við að hún
virki einsleit, sérstaklega er á líður.
Þetta á þó aðeins við um sjálfan geisla-
diskinn, í myndinni hefur einfalt tón-
málið þau áhrif að frásögnin verður
fókuseraðri en ella, og þá er auðvitað
tilganginum náð. Í heild má því segja
að kvimyndatónlist Hjálmars sé, fyrir
utan það sem nefnt var hér að ofan,
prýðilega heppnuð.
TÓNLIST
Geisladiskur
Tónlist eftir Hjálmar H. Ragnarsson
úr kvikmyndinni Kaldaljósi
London Session Orchestra,
stjórnandi Nick Ingman.
KALDALJÓS
Þar sem orðin enda
Morgunblaðið/Kristinn
Hjálmar H. Ragnarsson
Jónas Sen
ÞÝSKI myndlistarmaðurinn Ingo
Fröhlich opnar sýningu sína Strich
+ Linie / Lína + strik í Galleríi
Kling og Bang, Laugavegi 23 kl. 18
í dag.
Ingo Fröhlich er fæddur í Nord-
horn í Þýskalandi og útskrifaðist
frá Wessensee-skólanum í Berlín
2001. Hann er búsettur í Berlín en
hefur dvalist hér á landi und-
anfarið.
Sýning Ingo stendur til 8. febr-
úar. Opið fimmtudaga til sunnu-
daga kl. 14–18.
Ingo Fröhlich vinnur að verki sínu.
Þýsk list í Kling og Bang
TVÆR einkasýningar verða
opnaðar í Galleríi Skugga,
Hverfisgötu 39, kl. 17 í dag. Á
jarðhæð sýnir Sólveig Birna
Stefánsdóttir níu málverk og
ber sýningin yfirskriftina „Reið-
túr á nykri“ og vísar til huglægs
ferðalags um lendur málverks-
ins. Sólveig Birna kannar hvern-
ig beita má málunartækni og
áferð til að túlka ólík skynhrif.
Viðfangsefni hennar felst í
þeirri spennu sem myndast milli
hins tvívíða flatar annars vegar
og efniskenndrar áferðarinnar
hins vegar. Verkin eru unnin ár-
ið 2003 með akrýl á pappír.
Sólveig Birna lauk framhalds-
námi í fjöltæknideild Kunstaka-
demíunnar í Þrándheimi, Nor-
egi, árið 1994. Hún hefur unnið
verk sín í ýmsa miðla og tekið
þátt í alþjóðlegum sýningum.
Í kjallara gallerísins opnar
Hulda Vilhjálmsdóttir, Húdda,
sýninguna „Þegar ég gef þér rit-
ið, tek ég mynd af því með gler-
myndavélinni“. Um er að ræða
málverk, skúlptúr og innsetn-
ingu. Sýningin er unnin út frá
draumi sem Huldu dreymdi fyr-
ir um fjórum árum þar sem hún
er stödd í kjallara, djúpt í jörð-
inni og grefur upp rit sem hún
færir vinkonu sinni, Elísabetu
Jökulsdóttur, rithöfundi. Á leið
sinni þaðan eignast hún gler-
myndavél en hana túlkar Hulda
sem tákn fyrir það sem hún sér
og það sem býr í minningum
hennar.
Hulda útskrifaðist frá
Listaháskóla Íslands árið 2000
og hefur á undanförnum árum
tekið þátt í fjölmörgum sýning-
um.
Sýningarnar standa til 1.
febrúar. Opið kl. 13–17 fimmtu-
daga til sunnudaga. Aðgangur
er ókeypis.
Verk eftir Huldu Vilhjálmsdóttur.
Reiðtúr og draumur
viðfangsefni lista-
manna í Skugga
Sparisjóður í 90 ár –
Saga Sparisjóðs
Mýrasýslu 1913–
2003 er skráð af
Snorra Þorsteinssyni.
Bókin fjallar um starf
sjóðsins í níutíu ár og
gerir nokkra grein fyrir
þróun í atvinnu- og við-
skiptalífi héraðsins á þessu árabili.
Stofnun Sparisjóðs Mýrasýslu var
ákveðin á aðalfundi sýslunefndar Mýra-
sýslu 13. mars 1913 og 1. október sama
ár tók sjóðurinn til starfa og veitti fyrsta
daginn viðtöku innlögum frá fjórum ein-
staklingum, samtals 85 krónum. Sjóð-
urinn hafði frá upphafi þá sérstöðu meðal
sparisjóða, að sýslusjóður bar ábyrgð á
skuldbindingum hans, en ekki hópur
ábyrgðarmanna/stofnfjáreigenda. Því var
sýslunefnd æðsta yfirvald sjóðsins, mark-
aði stefnu, kaus honum stjórn og endur-
skoðendur og staðfesti reikninga.
Útgefandi er Snorri Þorsteinsson og
Sparisjóður Mýrasýslu. Bókin er 213 bls.,
prentuð í Prentmet ehf.
Saga
Blikkkóngarnir nefnist
ný bók eftir Magnus
Mills í íslenskri þýðingu
Snæbjörns Arngríms-
sonar. Bókin kemur út í
Neon-bókaflokki Bjarts.
Sögumaður býr í upp-
hafi verksins einn í
blikkhúsi langt úti á
sandauðninni og nýtur
þess að hlusta á gnauð vindsins. En þegar
Mary Petrie flytur inn og nágrannarnir taka
saman föggur sínar og ganga í lið með
Michael Hawkins neyðist sögumaður til að
endurskoða líf sitt og stöðu í veröldinni.
Strætisvagnabílstjórinn Magnus Mills
vakti mikla athygli í Bretlandi árið 1998
þegar fyrsta skáldsaga hans, Taumhald á
skepnum, var tilnefnd til Booker- og Whit-
bread-verðlaunanna. Sú saga koma út í
Neon árið 2000 og sama ár heimsótti
Mills bókmenntahátíð í Reykjavík. Hann
vinnur nú að sínu fimmta ritverki, þar sem
hann sækir að nokkru leyti innblástur til Ís-
landsferðarinnar.
Útgefandi er Bjartur. Bókin er 169 bls.,
prentuð í Odda. Kápugerð annaðist Ásta S.
Guðbjartsdóttir, Verð: 1.880 kr.
Skáldsaga