Morgunblaðið - 10.01.2004, Page 16

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
16 LAUGARDAGUR 10. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
DONALD J. Johnston aðalfram-
kvæmdastjóri OECD, efnahags- og
framfarastofnunarinnar, segir að
mikilvægt sé að Ísland verði minna
háð útflutningi sjávarafurða í fram-
tíðinni; að útflutningstekjur lands-
manna hvíli á fleiri stoðum. Hann
segir í samtali við blaðamann Morg-
unblaðsins að uppbygging í áliðnaði
hjálpi þar til auk þess sem hann tek-
ur undir þá von manna að iðnaður
geti byggst upp í kringum áliðnaðinn
hér á landi, eins og gerst hafi í öðrum
löndum. Þetta var á meðal þess sem
Johnston ræddi á fundum sínum
með íslenskum ráðamönnum í heim-
sókn hans hér á landi, en Johnston
hvarf af landi brott í gærmorgun eft-
ir þriggja daga dvöl.
Aðspurður segist Johnston hafa
notið dvalarinnar, hún hafi verið
mjög vel skipulögð og hann hafi átt
marga góða fundi. Mikilvægastur
þeirra hafi verið 40 manna fundur
hans með stjórnendum og embætt-
ismönnum hérlendum sem þátt taka
í nefndarvinnu á vegum OECD.
„Það er mikilvægt fyrir OECD að
aðalframkvæmdastjórinn komi öðru
hverju til höfuðborga aðildarland-
anna, því störf okkar tengjast svo
mörgum sviðum opinberrar stjórn-
sýslu. Eina leiðin til að hitta alla er
því að koma í heimsókn, það er ekki
hægt að ætlast til þess að allir komi
til okkar til Parísar.“
Johnston kveðst ferðast mikið
starfs síns vegna. „Ég hef ekki kom-
ið til Íslands frá því að ég varð aðal-
framkvæmdasstjóri árið 1996. Ég
kom hingað síðast árið 1994. Ég
hefði hinsvegar átt að koma fyrr, en
ég kem ekki nema mér sé boðið.“
Johnston segir að sumir þarfnist
OECD meira en aðrir. „Það er mis-
munandi hve lengi ég dvelst í hverju
landi. Sum lönd þarfnast OECD
meira en önnnur. Til dæmis hin nýju
ríki þar sem markaðshagkerfi er að
þróast. Það eru lönd sem vilja fá okk-
ur til dæmis til að hjálpa til við end-
urbætur á efnahagskerfinu og slíkt.
Á sunnudaginn fer ég til Tyrklands
sem er eitt aðildarlandanna. Tyrk-
land er land sem getur haft mikið
gagn af OECD.“
Hefur það gefið þér nýja sýn á
landið að koma hingað í eigin per-
sónu?
„Við höfum manneskju hjá stofn-
uninni sem fylgist með efnahagslíf-
inu á Íslandi frá degi til dags, og hún
heldur mér upplýstum. En það er
gott að koma og hitta lykilfólkið á
staðnum. Ég hef rætt við núverandi
og væntanlegan forsætisráðherra og
ég fékk góða tilfinningu fyrir því
hvert þeir eru að stefna. Það var
mjög gagnlegt og var vonandi gagn-
legt fyrir þá líka að hitta mig.“
Johnston segir að það hafi einnig
verið gott að fá að heyra frá fyrstu
hendi allt varðandi uppbygginguna
við Kárahnjúka og á Reyðarfirði.
Hvernig er útlitið fyrir íslenskt
efnahagslíf á næstu árum?
„Hagvöxtur er að aukast eftir
milda niðursveiflu. Peningamála-
stefnan er að ganga vel upp, verð-
bólga hefur lækkað mjög mikið og
atvinnuleysistölur eru mjög lágar.
Það er umtalsverð erlend fjárfesting
í landinu nú, einkum í álframkvæmd-
um, og það þarf að passa að hagkerf-
ið ofhitni ekki. En útlitið er jákvætt.“
Er Ísland til fyrirmyndar að ein-
hverju leyti innan OECD?
„Já, í ákveðnum hlutum. Þetta er
lítið hagkerfi, sem þýðir samt ekki að
það sé ekki hægt að læra af því. Stór
hagkerfi geta lært margt af litlum
hagkerfum á ýmsum ólíkum svið-
um.“
OECD hefur látið stjórnunarhætti
fyrirtækja sig varða og gaf út
skýrslu árið 1999 um málið.
Johnston segir að skýrslan hafi kom-
ið út áður en hneykslismálin sem
skekið hafa markaði í Bandaríkjun-
um og Evrópu komu fram. „Við
hugsuðum skýrsluna á sínum tíma
aðallega sem leiðbeiningar fyrir þró-
unarlöndin og ung markaðshagkerfi.
Eftir að hneykslismálin urðu kom sú
krafa fram að skýrslan sem við gáf-
um út yrði yfirfarin og henni breytt
til að taka á þeim vandamálum sem
komið höfðu fram. Nú hefur nefnd
verið að störfum við að uppfæra
skýrsluna og breyta henni og hún
mun koma út á næstu dögum til
kynningar.“
Eru líkur á að við eigum eftir að
sjá fleiri stór hneykslismál fyrir-
tækja í fleiri löndum á næstunni. Eða
er þessu að linna?
„Hvernig get ég vitað það. Hins-
vegar á endurskoðendastéttin eftir
að þurfa að þola fleiri áföll.“
Hvernig starf er það að vera aðal-
framkvæmdastjóri OECD?
„Þetta er eitt allra áhugaverðasta
starf á alþjóðavettvangi sem til er.
Það snertir svo mörg atriði almanna-
heilla, og almennrar stjórnsýslu. Til
þess að vera í því þarf maður að hafa
áhuga á pólitík, en ástæðan fyrir því
að ég fór út í pólitík á sínum tíma
(Johnston var þingmaður og ráð-
herra í Kanada 1978-1988) var áhug-
inn á að vera í hringiðunni á hverjum
tíma. Starf OECD snertir á öllu
mögulegu, þjóðhagfræði, stjórn-
sýslulegum þáttum, viðskiptum,
landbúnaði, fiskveiðum, sjálfbærri
þróun og svo mætti lengi telja. Þetta
er frábært starf.“
Fjölga þarf
stoðunum
Aðalframkvæmdastjóri OECD, Donald D.
Johnston, segir að horfur séu jákvæðar í
efnahagslífinu hér á landi. Þóroddur
Bjarnason hitti Johnston að máli.
Morgunblaðið/Jim Smart
Donald J. Johnston segir að starf sitt sé eitt hið allra besta sem til er.
INNAN vébanda OECD eru 30 að-
ildarþjóðir sem eiga það sameig-
inlegt að hafa lýðræðislega
stjórnarhætti og markaðs-
hagkerfi. Með virku sambandi við
70 aðrar þjóðir, frjáls fé-
lagasamtök og borgaraleg sam-
tök, er stofnunin með alþjóðlega
yfirsýn. OECD er best þekkt fyrir
margvíslegt útgefið efni og töl-
fræðilegar upplýsingar. Starf
stofnunarinnar nær yfir hag-
fræðileg og félagsleg málefni, allt
frá þjóðhagfræði til viðskipta,
menntunar, þróunar, vísinda og
nýsköpunar.
30 aðildar-
þjóðir
tobj@mbl.is
Ásgrímur Halldórsson SF landaði
240 tonnum af síld á Höfn í vikunni
og er þetta fyrsta síldin sem landað
er á árinu. Þetta var stutt veiðiferð
því skipið hélt til veiða kl. 17 daginn
áður. Aflinn fékkst í tveimur köstum
í Hornafjarðardýpi og er blandaður
en fer allur í vinnslu að sögn Gunn-
ars Ásgeirssonar, stjórnarformanns
hjá Skinney-Þinganesi hf. Hnúfu-
bakur hugðist gæða sér á síldinni í
nótinni og reif hana talsvert.
Jóna Eðvalds landaði síðar í vik-
unni 140 tonnum af síld sem fékkst á
Vestfjarðamiðum. Jóna hefur verið í
vélarupptekt síðan í desember en er
nú til í slaginn.
Skinnney-Þinganes á eftir 800
tonn af síldarkvóta og segist Gunnar
hafa hug á að ná honum áður en skip-
in fara til loðnuveiða. „Það hefur ver-
ið nokkuð góð loðnuveiði norðaustur
af Langanesi svo hún hlýtur að fara
að ganga hér suðureftir,“ segir
Gunnar. Hann segir markaði fyrir
loðnuafurðir lofa góðu en alltaf sé
erfitt að segja til um Japansmark-
aðinn fyrr en vitað sé hvað menn
hafa í höndunum. Japanir eru sem
kunnugt er mjög nákvæmir á
hrognafyllingu loðnunnnar sem þeir
kaupa en verðið er gott. Gallinn við
Rússlandsmarkað er sá að þar er
verslað í bandaríkjadollurum en sá
gjaldmiðill er erfiður um þessar
mundir að sögn Gunnars.
Morgunblaðið/Sigurður Mar
Ásgrímur Halldórsson við bryggju. Það var þröngt í höfninni og allir bátar
í landi. Nú viðrar betur og flestir eru farnir á sjóinn aftur.
Nýárssíldinni
landað á Höfn
Hornafirði. Morgunblaðið.
ÍSFISKSKIPIÐ Björgúlfur EA
veiddi alls 5.000 tonn á árinu 2003
og nam aflaverðmætið rúmum 526
milljónum króna (FOB-verðmæti).
Þetta er mesti afli sem skipið hef-
ur komið með að landi á einu ári
og kemur fram á vef Samherja að
sennilega sé hér um að ræða
mesta aflaverðmæti sem íslenskur
ísfisktogari hefur skapað á einu og
sama árinu.
Afli skipsins var að langstærst-
um hluta þorskur, eða um 3.600
tonn. Þá veiddi skipið um 650 tonn
af ýsu, 350 tonn af ufsa, rúm 200
tonn af karfa og samtals um 200
tonn af öðrum tegundum. Aflinn
fór nær allur til vinnslu í starfs-
stöðvum Samherja á Dalvík og
Stöðvarfirði.
Hörkutarnir inni á milli
„Heilt yfir má segja að veið-
arnar á árinu hafi gengið vel og al-
gerlega stóráfallalaust,“ segir Sig-
urður Haraldsson, skipstjóri á
Björgúlfi EA. Hann segist sáttur
við afraksturinn en þó sé erfitt að
beita samanburði á milli ára í
seinni tíð, því rekstrarumhverfið
hafi breyst svo mikið. „Það má eig-
inlega segja að þetta sé rólegt líf
hjá okkur á köflum en svo koma
hörkutarnir inn á milli og þá verða
vaktirnar stundum langar. En ég
er með gott skip og góða áhöfn
sem veit um hvað þetta snýst og
það hefur auðvitað sitt að segja,“
segir Sigurður.
Björgúlfur EA er nú í annarri
veiðiferð sinni á nýju ári, á Vest-
fjarðamiðum.
Metafli
hjá Björg-
úlfi EA„ÞAÐ er full ástæða til þess að
hvetja til fiskáts. Jákvæðu áhrifin
eru mun meiri en þau neikvæðu og
þar skipta Omega 3-fitusýrurnar
mestu máli,“ segir Sjöfn Sig-
urgísladóttir, forstjóri Rann-
sóknastofnunar fiskiðnaðarins.
Þetta segir hún í kjölfar birt-
ingar rannsókna bandarískra vís-
indamanna í vísindatímaritinu
Science, þar sem segir að svo mikil
eiturefni séu í eldislaxi, einkum frá
Norður-Evrópu, að borði menn slík-
an fisk oftar en einu sinni í mánuði
aukist hugsanlega hættan á því að
þeir fái krabbamein.
Sjöfn segir að vissulega væri
betra að fiskurinn væri án þessara
eiturefna, en ekki sé annað að sjá
en magnið sé innan þeirra marka
sem talin eru í lagi.
„Það er verið að rannsaka inni-
hald þessara eiturefna í íslenzkum
eldisfiski að beiðni opinberra aðila.
Niðurstöður munu væntanlega
liggja fyrir innan skamms,“ segir
Sjöfn.
Hún segir jafnframt að það gæti
verið athyglisvert að bera saman
hollustu lax og nautakjöts, hvort
væri hættulegra heilsu fólks.
Jákvæð áhrif
fiskáts mun meiri
FISKISTOFA innheimti á árinu
2003 alls tæpa 101 milljón króna
vegna ólögmæts sjávarafla. Alls
nam gjald vegna afla umfram
aflaheimildir innan lögsögu á
fiskveiðiárinu 2001/2002 tæpum
93 milljónum króna. Þar af var
útgerðarfélaginu Blíðu ehf. á
Hellissandi gert að greiða rúmar
20 milljónir króna vegna um-
framafla Storms SH. Þá var út-
gerðarfélagið Bervík ehf. í Ólafs-
vík sektað um rúmar 17 milljónir
króna vegna umframveiða Klett-
svíkur SH og útgerðarfélagið
Kristján ehf. í Kópvogi um tæpar
15 milljónir vegna veiða Bervíkur
SH.
Gjald Fiskistofu vegna afla um-
fram aflaheimildir utan fiskveiði-
lögsögu árið 2002 nam samtals
rúmum 8 milljónum króna og þar
af var Vinnslustöðinni hf. í Vest-
mannaeyjum gert að greiða nærri
2,5 milljónir króna vegna um-
framveiða Sighvats Bjarnasonar
VE. Vegna annars ólögmæts
sjávarafla á fiskveiðiárinu 2002/
2003 lagði Fiskistofa 30.800 króna
gjald á Clinton GK frá Grindavík.
100 milljónir vegna
ólögmæts afla
ÚR VERINU