Morgunblaðið - 04.04.2004, Blaðsíða 58

58 SUNNUDAGUR 4. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Grettir
Grettir
Smáfólk
Í DAG ER
DAGURINN...
SEM ÞIÐ MEGIÐ BORÐA
ALLT SEM ÞIÐ VILJIÐ
ÁN ÞESS AÐ FÁ
SAMVISKUBIT...
VERIÐ VELKOMIN Í
HEIMINN MINN!
HÉRNA ER INNKAUPA-
LISTINN ÞINN!
ÞETTA KEMST EKKI
Í BÍLINN...
KAUPA...
STÆRRI
BÍL...
HVAÐ ER AÐ
GERAST? ERTU
AÐ FARA Í
RÚMIÐ MEÐ
EKKERT TEPPI?
ÉG LÉT SNOOPY FÁ ÞAÐ...
ÉG ÆTLA AÐ REYNA AÐ
VENJA MIG AF ÞVÍ ÞÓ AÐ
ÞAÐ DREPI MIG.. ÉG SAGÐI
HONUM AÐ LÁTA MIG EKKI
FÁ ÞAÐ SAMA HVAÐ GERIST..
ÉG MUNDI
EKKI
TREYSTA
HONUM
FYRIR ÞVÍ!
AF HVERJU
EKKI? HANN
ER MEÐ ÞAÐ
Á ÖRUGGUM
STAÐ...
Leonardó
© LE LOMBARD
MIKIÐ ER ÞETTA
NÚ FALLEGT!
ÞETTA ER SVO
HÁTT!
ÞAÐ
BOÐAR
EKKI
GOTT!
SJÁÐU ÞESSA
FALLEGU
GJÁAMYNDUN Í
FJALLINU!
ÞESSI STEINN ER MJÖG
ÁHUGAVERÐUR!
VIRKILEGA...
ÞÚ VERÐUR AÐ HALDA
HONUM VEL
3
2
1
VISSI
ÞAÐ!
ÞÚ ÖSKRAÐIR SVO HÁTT AÐ
ÞÚ HEFUR KOMIÐ SNJÓFLÓÐI
AF STAÐ!
SKO... ALLT Í EINU FINNST MÉR
FJALLAMYNDUN EKKI EINS
SPENNANDI OG ÁÐUR. ÉG HELD AÐ
VIÐ SÉUM BÚNIR AÐ KAFA NÓGU
DJÚPT OFAN Í MÁLIÐ
FÖRUM
HEIM!
ÉG ÞORI VARLA AÐ SEGJA
ÞAÐ EN HJARTAÐ MITT
ÖSKRAR AF GLEÐI
HANN
MEINAR AÐ
HANN SÉ
GLAÐUR
ÉG HELD AÐ ÉG FINNI
MÉR ANNAÐ SÉRSVIÐ
Í RANNSÓKNUM
HÉÐAN Í FRÁ
GOTT!
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
VEIÐAR á hrefnu og sala á
hrefnukjöti voru til umfjöllunar í
fréttatíma Stöðvar 2 að kvöldi mið-
vikudagsins 31. mars. Þar hélt
Árni Finnsson, formaður Náttúru-
verndarsamtaka Íslands og áður
talsmaður Grænfriðunga hér á
landi, því fram að ekki væri til
neins að veiða hrefnur því kjötið af
þeim seldist ekki. Þetta er ekki
rétt hjá Árna.
Undirritaður var einn af þeim
sem stunduðu hrefnuveiðar vegna
rannsókna Hafrannsóknastofnunar
á liðnu sumri. Gert var samkomu-
lag við hvalveiðimenn um að þeir
reyndu að selja kjötið upp í kostn-
að við veiðarnar. Svo vel tókst til
að allt kjötið seldist áður en veiðar
hófust. Kaupandi þess var fyrir-
tækið Ferskar kjötvörur. Það hef-
ur síðan dreift kjötinu til verslana
og annarra viðskiptavina.
Á árum áður, þegar hrefnuveiðar
voru stundaðar hér af mestum
krafti, sáum við hvalveiðimenn
sjálfir um sölu kjötsins til endur-
seljenda og neytenda. Þá seldust
hér innanlands allt að 200 tonn á
ári af hrefnukjöti. Eins seldum við
kjöt til útflutnings og höfðum góða
markaði í Japan og Færeyjum.
Tuttugu ára veiðibann á hrefnu
hefur eyðilagt þessa markaði og
skiljanlega tekur einhvern tíma að
vinna þá upp aftur.
Hrefnukjöt er holl og góð vara.
Rannsóknir Rannsóknastofnunar
fiskiðnaðarins á íslensku hrefnu-
kjöti á liðnu hausti sýndu að kvika-
silfursinnihald þess var vel undir
gildandi mörkum fyrir sjávarfang
sem oft er neytt. Þar er miðað við
500 g/kg og var styrkur kvikasilf-
urs í hrefnukjötssýnum sem skoð-
uð voru á milli 10 og 35% af þessu
hámarksgildi. Hámarksgildi fyrir
sjávarfang sem sjaldan er neytt er
helmingi hærra, eða 1.000 g/kg. Ís-
lenskt hrefnukjöt er því holl fæða
og óhætt að hvetja alla til að leggja
sér þessar kræsingar til munns.
GUNNLAUGUR
KONRÁÐSSON,
Stigahlíð 48,
105 Reykjavík.
Hrefnukjötið
seldist allt
Frá Gunnlaugi Konráðssyni
hvalfangara:
NÚ er kominn tími ferminganna.
Margar stúlkur vilja fermast í þjóð-
búningum. Flestar velja upphlut.
Af hverju heitir búningurinn
UPPHLUTUR? Í fornu máli er tal-
að um niðurhlut (neðri hluta – sem
nú heitir pils) og upphlut, sem var þá
efri hluti klæðnaðarins til að halda
niðurhlutnum uppi. Í langan tíma
var þessi efri flík hulin undir treyju,
sem ávallt var borin utanyfir.
Um miðja 19. öld er farið að nota
þennan klæðnað sem sjálfstæðan
búning og fær hann þá heitið upp-
hlutur eftir þeirri flík, sem þá var
orðin sýnileg. Á þeim tíma var upp-
hluturinn í litum: dökkblár, dökk-
grænn eða dökkrauður og stundum
svartur, en pilsið var alltaf svart eins
og við peysufötin og hefur oftast ver-
ið kallað peysufatapils.
Á upphlutnum voru millur, 5-8 á
hvorum barmi og borðar sitt hvorum
megin, sem annað hvort voru balder-
aðir með silkibalderingu eða líberí-
borðar (það eru vírofnir borðar). Aft-
an á bakinu voru annaðhvort
flauelsborðar með stímum utan með
eða kniplaðir borðar. Þessi upphlut-
ur var alltaf með miðleggingu aftan á
bakinu.
Við þennan búning var notuð djúp,
prjónuð skotthúfa með mislitum
skúf, hvít lérefts eða vaðmálsskyrta
og dúksvunta, sem oftast var köflótt
eða röndótt.
Búningurinn hefur tekið ýmsum
breytingum á hálfri annarri öld.
Mest varð breytingin um aldamótin
1900, þá var upphlutsbolurinn (upp-
hluturinn) orðinn svartur, húfan orð-
in grunn og með svörtum skúf. Eftir
það urðu áframhaldandi breytingar,
sem því teljast til 20. aldar og af því
draga búningarnir nafn, þ.e.a.s. þeir
flokkast í 19. og 20. aldar búninga.
Það er því mikilvægt að blanda ekki
saman búningahlutum frá mismun-
andi tímabilum, svo sem að nota
djúpa húfu við 20. aldar búning eða
öfugt.
Þjóðbúningum fylgja hefðir, sem
virða þarf.
Íslensku þjóðbúningarnir vekja
allstaðar athygli fyrir stílfegurð.
Afar mikilvægt er að þeir séu
bornir rétt og af virðingu.
Æskilegt væri að sendiráð íslands
erlendis gætu miðlað upplýsingum
um þjóðbúningana, þar sem áhugi á
þeim er vaxandi meðal Íslendinga
erlendis. Upplýsingar um þjóðbún-
ingana er að fínna á www.buningur-
inn.is fyrir þá, sem hafa aðgang að
Netinu.
DÓRA JÓNSDÓTTIR,
Frakkastíg 10,
101 Reykjavík.
Upphlutur
Frá Dóru Jónsdóttur: