Morgunblaðið - 13.06.2004, Page 37

Það eru yndislegar
minningar sem koma
upp í huga manns
þegar ég hugsa um hana ömmu
mína. Það var alltaf gaman að
koma á Staðarbakka í helgarleyfi
til ömmu og afa og alltaf hlakkaði
ég til að geta spilað við ömmu, hún
var alltaf tilbúin að leika við mann,
hún fann alltaf barnið í sér og þeg-
ar klepparar voru spilaðir þá voru
endalaus hlátrasköll sem glumdu í
kringum okkur. Hún gaf svo mikið
af sér og gat alltaf gefið sér tíma
til að sýna og kenna mér nýja
hluti. Oft voru farnar fjöruferðir
ýmist til að tína skeljar og steina.
Ein fjöruferðin var þó lengri en
allar hinar. Þá sýndi hún mér hvar
var að finna vatnsuppsprettu sem
aðeins sást þegar það fjaraði út.
Mér er mjög minnisstætt þegar
amma kenndi mér á skauta. Það
var mikið ævintýri. Hún setti mig í
gamla skauta af Kollu og fór með
mig út á Hópið og vinkonur mínar
trúðu því vart að amma mín gæti
kennt á skauta. Ég gæti endalaust
talið. Ég get vart beðið þess að
Victoría mín verði nógu stór svo
ég geti sagt henni sögurnar af
langömmu sinni sem nú hefur
kvatt okkur og byrjað nýtt líf á
æðri stað og kveð ég hana með
miklum söknuði og þakklæti fyrir
allar minningarnar sem ég bý að í
dag. Elsku afi, ég votta þér mína
dýpstu samúð.
Kveðja.
Ólöf Árnný.
Elsku amma mín. Minningarnar
eru margar og skemmtilegar sem
ég á í huga mér um þig og þær
ætla ég að ylja mér við. Það að
kveðja ástvin er erfitt en síðustu
stundir þínar voru ekki eins og þú
hefðir kosið sjálf, þú varst alltaf á
ferðinni, stoppaðir sjaldan við og
því held ég að þú sért fegin að
kveðja þetta líf.
Í dag hefðir þú orðið 81 árs, svo,
elsku amma, til hamingju með
daginn.
MARGRÉT MAGNÚS-
DÓTTIR ÖFJÖRÐ
✝ Margrét Magn-úsdóttir Öfjörð
fæddist hinn 5. júní
1923 í Skógsnesi í
Gaulverjabæjar-
hreppi í Árnessýslu.
Hún lést á hjúkrun-
arheimilinu Kumb-
aravogi 29. maí síð-
astliðinn og var útför
hennar gerð frá Eyr-
arbakkakirkju 5.
júní.
Ég kveð þig með
söknuði.
Elsku afi, innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Ástarkveðjur.
Kristín og
fjölskylda.
Það er margs að
minnast þegar við
hugsum til hennar
ömmu á Eyrarbakka.
En það sem er okkur
ofarlega í huga er
hvað hún var alltaf
glöð og brosandi þeg-
ar við hittum hana. Ekki brást að
amma átti nýja sögu handa manni
og þá var oftast stutt í bros hjá
flestum. Alltaf þegar komið var á
Staðarbakka tóku amma og afi á
móti okkur með bros á vör og
kossi á kinn. Boðið var uppá kaffi
og meðlæti og svo spilaði amma
yfirleitt við einhvern úr fjölskyld-
unni eða kenndi honum nýtt spil,
og erum við viss um að amma hafi
kennt öllum barnabörnum og
barnabarnabörnum að spila klepp-
ara, lönguvitleysu eða steliþjóf.
Hún amma bakaði bestu flatkökur
í heimi og prjónaðisokka og vett-
linga sem eru hlýir eins og hjarta
hennar var.
Amma, það er svo margs að
minnast um þig og það er allt gott.
Afi minn og amma mín
úti á Bakka búa.
Þau eru bæði sæt og fín,
þangað vil ég fljúga.
Elsku afi, langafi, okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur.
Magnús, Linda, Dagur
Fannar og Daldís Perla.
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 2004 37
Hinn 8. júní síðast lið-inn var tekið fyrstaskref í uppbyggingustofnunar nokk-urrar merkilegrar,
sem ber nafn Guðbrands Þorláks-
sonar og er með aðsetur á Hólum
í Hjaltadal, fyrst til að byrja með
í Auðunarstofu, en í framtíðinni
er henni ætlað að vera í menning-
armiðstöð Hólastaðar, sem vonir
standa til að verði opnuð árið
2006, á 900 ára afmæli skólahalds
á Hólum.
Er hér á ferðinni samvinnu-
verkefni Hólaskóla, Háskóla Ís-
lands, og embættis vígslubiskups
á Hólum og markmiðið „að sinna
sögu og helgi Hólastaðar með
rannsóknum, listsköpun og miðl-
un,“ eins og sagði í fréttatilkynn-
ingu nokkrum dögum áður. Mun
Guðbrandsstofnun „standa fyrir
dagskrám, málþingum, ráð-
stefnum og námskeiðum til að
miðla þeim rannsóknum og
menningararfi sem hún stendur
fyrir. Einnig er fyrirhuguð út-
gáfustarfsemi á vegum hennar.“
Þetta var orðið löngu tíma-
bært, og sannarlega við hæfi, er
það loks gerðist, að kenna stofn-
unina við Guðbrand, því hann var
sem kunnugt er biskup á Hólum
1571–1627, eða í samtals 56 ár, og
hefur enginn setið jafn lengi bisk-
upsstól á Íslandi, fyrr eða síðar.
Kristnin í landinu á honum
mikið að þakka, og tungan þó
kannski enn meira, því bent hefur
verið á, að ef Guðbrandsbiblía
hefði ekki komið út á sínum tíma,
árið 1584, væri óvíst að við töl-
uðum íslensku í dag. Þar á ofan
var sumt í henni svo afbragðsvel
þýtt, m.a. Nýja testamentið, sem
reyndar er að mestu leyti verk
Odds Gottskálkssonar frá 1540,
að mann setur hljóðan. Þessi
fyrsta Biblía okkar á móðurmál-
inu hefur jafnan verið talin mesta
stórvirki íslenskrar menning-
arsögu. Guðbrandur var sjálfur
góður þýðandi og pennafær, og
líkir sr. Jón Halldórsson (1665–
1736) í Hítardal honum um stíls-
máta við Martein Lúther, og seg-
ir aukinheldur:
Svo hafði herra Guðbrandur öðlast þá gáfu
af Guði framar öðrum landsmönnum vorum
að vera orðhittinn og gagnorður, skýr og
skorinyrtur í hans útleggingum, bókum og
skrifi með þekkjanlegri, þó fordildarlausri
orðsnilli.
Alls er kunnugt um 100 bækur,
sem prentaðar voru á Hólum eða
Núpufelli í biskupstíð hans, og
þar af hafa 79 varðveist. Hann
sjálfur er talinn höfundur 11 bók-
anna, sá þar að auki um útgáfu 9
og þýddi 32.
Sigurbjörn Einarsson biskup
ritaði árið 1984 grein í Morg-
unblaðið, þar sem hann minntist
Guðbrands og 400 ára afmælis
biblíuútgáfu hans. Þar sagði hann
m.a.:
Guðbrandur var afrendur maður að gáfum
og þreki. Hann gat sér ungur lærdómsorð
við háskólann í Kaupmannahöfn. Þar las
hann ekki aðeins guðfræði af kappi, heldur
lagði sig líka eftir málfræði, stærðfræði og
stjörnufræði, enda reiknaði hann út hnatt-
stöðu Íslands betur en áður hafði verið gert
og gerði uppdrátt af Íslandi furðu góðan.
Með þessu síðast nefnda og
öðru því tengdu var hann braut-
ryðjandi í að auka áhuga og
þekkingu manna á landinu og
náttúru þess. Eins tengist hann
latínu, í gegnum nám sitt, og
heimspeki, lögfræði og fleiri
greinum.
Einnig var Guðbrandur hagur
á tré og málm. Útskurðar hans,
þ.e.a.s upphafsstafa Guð-
brandsbiblíu og sumra mynda-
móta hennar, er getið í Bisk-
upsdrápu þeirri, sem eignuð er
Magnúsi Ólafssyni (1573–1636),
presti og skáldi í Laufási og ort
að biskupi látnum. En þar segir:
Handverksment, sem meisturum mundi
mætum reiknast til ágætis,
listamanns á letri glæstu
líta má, en hvergi víta,
sett þar hefur bókstaf breyttan,
borinn hugviti’ og sjálfur skorið,
fígúrur þar allar eirninn
eru prísandi, – biblía vísar.
Sagt hefur verið að Guð-
brandur biskup hafi í engu verið
meðalmaður. Og víst er, að hann
stakk víða niður fæti, oftast svo
um munaði. Er raunar vafasamt,
hvort Ísland hafi nokkru sinni átt
mann sem í afkastasemi taki hon-
um fram. Fyrir vikið getur hin
nýja stofnun á Hólum, sem í virð-
ingarskyni er látin bera nafn
hans, tengst í svo margar áttir,
og faðmað og hýst ólíkar vísinda-
og listgreinar.
En umfram allt var þessi mað-
ur samt kristinn einstaklingur,
sem bar hag kirkju sinnar fyrir
brjósti. Og þrátt fyrir afrek sín
var hann alla tíð auðmjúkur og
bljúgur við fótskör meistarans,
eins og sannast af orðunum, sem
hann bað um að yrðu klöppuð á
legstein sinn. Þar segir upp á lat-
ínu: Jesu Christi peccator, sem
útleggst: Syndari Jesú Krists.
Ég lýk þessu með annarri til-
vitnun í grein Sigurbjörns Ein-
arssonar, en þar segir:
Það eru varla ýkjur, sem sagt hefur verið
um Guðbrand biskup, að hann hafi verið
margra manna maki. Biskupsstjórn hans í
þrengri merkingu, búrekstur hans á Hólum
og á útibúum stólsins, yfirstjórn skólans á
biskupssetrinu, afskipti hans af almennum
landsmálum, langvinnar og harðar stórdeil-
ur og málarekstur, ritstörfin og bókaútgáf-
an – umsvif hans og atorka á hverju einu
þessara sviða mega teljast vel sæmileg
kraftaraun einum manni. En bókagerðina
ber þó yfir allt hitt og þar gnæfir Biblían
stórum hæst. Séra Matthías mun fara
nærri um það, hvað Guðbrandur mátti
hugsa síðast á banasæng sinni, þegar hann
horfði yfir líf sitt. Matthías leggur honum
þessi orð í munn:
Eitt stórverk gafstu mér, Guð, af náð,
að gjöra með kröftunum ungu:
Nú geymir að eilífu Ísaláð
þitt orð á lifandi tungu.
Guðbrandur
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Það var óvenju fagurt
um að litast á Hólum
í Hjaltadal rétt fyrir
miðja síðustu viku,
sólin brosti og hló
og fuglar sungu.
Sigurður Ægisson
var þar staddur
ásamt fjölda manns,
og tilefnið, eins og
umgjörðin, gleðiríkt.
Inger Steinsson,
útfararstjóri,
s. 691 0919
Ólafur Ö. Pétursson,
útfararstjóri,
s. 896 6544
Bárugötu 4, 101 Reykjavík.
S. 551 7080
Vönduð og persónuleg þjónusta.
Kársnesbraut 98 • Kópavogi
564 4566 • www.solsteinar.is
ÚTFARARSTOFA
HAFNARFJARÐAR
Flatahrauni 5A, sími 565 5892
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Símar 581 3300 - 896 8242
Allan sólarhringinn - Áratuga reynsla
Suðurhlíð 35 — Fossvogi — www.utforin.is
Sverrir Olsen,
útfararstjóri.
Sverrir Einarsson,
útfararstjóri.
Kistur - Krossar
Prestur - Kirkja
Kistulagning
Blóm - Fáni
Val á sálmum
Tónlistarfólk
Sálmaskrá
Tilk. í fjölmiðla
Erfisdrykkja
Gestabók
Legstaður
Flutningur kistu á
Komum heim til aðstandenda ef óskað er
Bryndís Valbjarnardóttir,
útfararstjóri.
milli landa og
landshluta
Landsbyggðar-
þjónusta
Baldur Frederiksen,
útfararstjóri.
Guðmundur Þór
Gíslason,
útfararstjóri.
Helluhrauni 10, 220 Hfj.
Sími 565 2566
Englasteinar
Legsteinar
HUGVEKJA
AFMÆLIS- og minningar-
greinum má skila í tölvupósti
(netfangið er minning@mbl.is,
svar er sent sjálfvirkt um leið
og grein hefur borist) eða á
disklingi. Ef greinin er á disk-
lingi þarf útprentun að fylgja.
Nauðsynlegt er að tilgreina
símanúmer höfundar og/eða
sendanda (vinnusíma og heima-
síma). Ekki er tekið við hand-
skrifuðum greinum.
Um hvern látinn einstakling
birtist ein aðalgrein af hæfi-
legri lengd á útfarardegi, en
aðrar greinar séu um 300 orð
eða 1.500 slög (með bilum) en
það eru um 50 línur í blaðinu (17
dálksentimetrar). Tilvitnanir í
sálma eða ljóð takmarkast við
eitt til þrjú erindi. Einnig er
hægt að senda örstutta kveðju,
HINSTU KVEÐJU, 5–15 lín-
ur, og votta virðingu án þess að
það sé gert með langri grein.
Greinarhöfundar eru beðnir að
hafa skírnarnöfn sín en ekki
stuttnefni undir greinunum.
Frágangur afmælis-
og minningargreina