Morgunblaðið - 13.06.2004, Síða 39

Morgunblaðið - 13.06.2004, Síða 39
SKOÐUN MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. JÚNÍ 2004 39 DAGGARVELLIR 4A og B Í HAFNARFIRÐI - NÝTT LYFTUHÚS - Nýkomnar á sölu 2ja til 4ra herbergja íbúðir á góðum stað á Völlunum. Íbúðirnar afhendast fullbúnar að innan en án gólfefna, þó með flísum á baðherbergi og þvottahúsi. Lóð fullkláruð. Innréttingar, hurðir og tæki eru frá Byko, ýmsir valmöguleikar. Húsið er fimm hæðir og er með lyftu. Hægt er að fá íbúðirnar með eða án stæðis í bílageymslu. Stutt verður í alla þjónustu s.s. skóla, sund og íþróttaaðstöðu. Frábært útivistarsvæði í grend við húsið. Afhending janúar - febrúar 2005 Byggingaraðili Feðgar ehf. Fjarðargötu 17 - Hafnarfirði Sími 520 2600 - Fax 520 2601 Netfang as@as.is Heimasíða http://www.as.is Kári Halldórsson, löggiltur fasteignasali, Jónas Hólmgeirsson, Eiríkur Svanur Sigfússon, Birna Benediktsdóttir, Melkorka Guðmundsdóttir Verð frá 2ja herbergja kr. 11.600.000 3ja herbergja kr. 13.000.000 4ra herbergja kr. 14.100.000 Sími 520 7500 hraunhamar@hraunhamar.is • www.hraunhamar.is Magnús Eiríksson, löggiltur fasteignasali, Bæjarhrauni 10, Hafnarfirði Grettisgata 74 opið hús á sunnudag Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. sími 588 4477 - valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9 -17.30.. Til sýnis í dag falleg þriggja herbergja íbúð í virðulegu steinhúsi. Íbúðin er á annarri hæð. Extra lofthæð. Parket. Rósettur í loftum. Vel skipulögð og nýtist vel. Góður bak- garður í suður. Bára sýnir íbúðina á milli kl. 13 og 17 í dag. Allir velkomnir. Verð 11,9 m. Óttuhæð - Garðabæ Ingólfur G. Gissurarson, logg. fast. sími 588 4477 - valholl.is - Opið virka daga frá kl. 9 -17.30. Í einkasölu ca. 240 fm glæsi- legt einbýlishús á frábærum útsýnisstað í Hæðahverfinu í Garðabæ. Um er að ræða hús á 2 hæðum með innbyggðum bílskúr. Húsið er skemmti- lega innréttað. 5 svefnher- bergi. Stórar stofur með mikilli lofthæð. Fallegur frágenginn garður og stór verönd mót suðri. Innkeyrsla hellulögð með hitalögn. Þetta er hús í sérflokki, staðsett á frábærum stað í lokaðri botnlangagötu. Verð 50 millj. Upplýsingar veitir Bárður Tryggvason í gsm 896-5221. Þegar það gerist æða stresshormónin út í blóðið, að því er virðist að tilefn- islausu. Oftast er þó eitthvað sem kemur þessum viðbrögðum af stað, eitthvað sem heilinn hefur lært að túlka sem mjög hættulegt þó það sé í sjálfu sér meinlaust. Það þurfa ekki endilega að vera raunverulegar að- stæður eða hlutir, hugsanir og draumar geta ræst stresshormónin og hleypt af stað öflugu hræðslu- viðbragði. Eitrun af ýmsu tagi getur líka ræst streituhormónin og valdið viðbrögðum sem heilinn túlkar sem ótta. Dæmi um slíkt er ofneysla nikótíns og kaffis, ekki síst á ung- lingsárunum. Dæmigerð ofsahræðsla lýsir sér m.a. með óþægilegum hröðum hjart- slætti, handtitringi, andnauð, svita og öðrum einkennum sem eru dæmigerð fyrir hræðsluviðbrögð og lýst hefur verið hér að framan. Heilinn túlkar þessi einkenni sem merki um að eitt- hvað hræðilegt sé að gerast. Tengi heilinn óttaviðbragðið við sérstakar aðstæður eru miklar líkur á því að þú reynir að forðast þær aðstæður í framtíðinni. Flestir sem verða gripnir ofsahræðslu upplifa sterka löngun til að forða sér úr þeim aðstæðum sem þeir eru í þegar kastið skellur yfir, m.a. vegna þess að okkur finnst pín- legt að aðrir verði vitni að ósköp- unum. Óttinn við að fá næsta kast í kringumstæðum þar sem aðrir verða vitni að því sem gerist gerir það að verkum að menn koma sér upp margs konar klækjum til að geta forðað sér sem fyrst úr aðstæðum þar sem fleiri eru saman komnir. Margir veigra sér t.d. við að setjast í miðið á bekknum í bíó eða leikhúsi heldur velja sér sæti við ganginn sem næst útgöngudyrunum. Þjáist þú af skyndilegum ótta- viðbrögðum er mikilvægt að þú fáir hjálp við að ganga í gegnum þær að- stæður sem þú forðast og lærir að efast um ógnarhugsanir þínar. Hverj- ar eru líkurnar á því að ég fái óttakast einmitt núna? Hve oft hefur það gerst við þessar tilteknu aðstæður? Hvað er það versta sem getur gerst? Er það virkilega svo hræðilegt þó aðrir sjái að mér líður illa? Er það virkilega svo að allir ókunnugir vilji mér illt, séu óvinir? Ef óttinn er mikill og lam- andi kann að vera ráð að ganga í gegnum þær aðstæður í huganum sem maður er smeykur við í djúpri slökun, áður en maður tekst á við þær í raunveruleikanum. Þú verður að setja þig í aðstæðurnar stig af stigi þar til heilinn hefur skilið að þetta er ekki hættulegt. Það hjálpar líka að öðlast innsæi í hvernig heilinn lærir að túlka veruleikann á rangan hátt og framkalla óttaviðbrögð í líkamanum þegar engin hætta er yfirvofandi. Að fæðast hræddur? Líklegt er að sumir einstaklingar séu fæddir með þeim ósköpum að eiga auðveldara en aðrir með að verða hræddir, þ.e. hafa fengið ofurvirkt viðvörunarkerfi í vöggugjöf. Það var líklega mikið lán í árdaga en bagalegt í nútímasamfélagi. Þessu má líkja við ofurvirka reykskynjara sem pípa í tíma og ótíma svo varla er hægt að rista brauðsneið án þess að ærast af hávaða. Þeir sem erft hafa ofurvirkt viðvörunarkerfi þjást gjarnan af stöð- ugum kvíða, eru óöruggir, eirð- arlausir, svartsýnir og þola illa álag og spennu. Þeir eiga oft erfitt með svefn og hafa tilhneigingu til að finn- ast flest óyfirstíganlega erfitt. Lyf sem auka virkni vissra taugaboðefna (t.d. serotoníns) í heilanum gera oft mikið gagn fyrir þessa einstaklinga. Nærri lætur að um sjö af hundraði hafi einkenni einhvern tíma ævinnar sem gefa vísbendingu um að viðkom- andi geti hafa erft ofur virkt viðvör- unarkerfi. Á Íslandi eru því líklega yfir tuttugu þúsund einstaklingar með þetta vandamál. Ef þú tilheyrir þessum hóp ertu í sérstökum áhættu- hóp hvað varðar að þróa ótta og kvíða gagnvart aðstæðum sem í raun eru meinlausar. Þó lyf geti komið að góð- um notum er engum blöðum um það að fletta að sálfræðileg meðferð í þeim anda sem að ofan er lýst getur reynist þér afar gagnleg, m.a. dregið verulega úr þörf fyrir lyf og aukið lífsgæði þín til muna. Í meðferðinni færð þú þann stuðning sem þú þarft til að horfast í augu við „óargadýrin“ stig af stigi og lærir aðferðir til að halda viðvörunarkerfinu í skefjum. Mikilvægt er að vinna skipulega og reyna ekki að kynnast of mörgum „óargadýrum“ í einu. Þess vegna er mikil áhersla lögð á að greina vanda- málið í byrjun. Hvað er það sem þú hræðist/kvíðir mest, á skalanum einn til tíu? Reynt er að gera sem ná- kvæmastan lista yfir allar aðstæður sem valda hugarangri og þeim raðað upp þannig að fyrst koma aðstæður sem eru mest ógnvekjandi og síðast aðstæður sem eru minnst ógnvekj- andi. Því næst er valið að vinna með eitt ákveðið vandamál í senn og næsta vandamál ekki tekið fyrir fyrr en það fyrra er afgreitt. Hverjir geta hjálpað? Sú sálfræðilega meðferð sem er rauði þráðurinn í þessari grein kallast hug- ræn atferlismeðferð (cognitive be- havior therapy). Þeir sem kunna til verka við slíka meðferð hafa yfirleitt sálfræði, geðlækningar eða fé- lagsráðgjöf sem grunnmenntun með sérmenntun í hugrænni atferlis- meðferð. Aðrar starfsstéttir eins og hjúkrunarfræðingar hafa þó á síðari árum haslað sér völl á þessu sviði. Í Svíþjóð er þjálfun í hugrænni atferl- ismeðferð skipt upp í þrjú stig sem hvert um sig tekur tvö ár í námi. Þeir sem lært hafa fyrsta stigið hafa rétt- indi til að stunda meðferðina undir handleiðslu. Þeir sem lært hafa annað stigið mega vinna án handleiðslu. Þeir sem bæta við sig þriðja stiginu hafa rétt til að handleiða þá sem tekið hafa stig eitt og tvö. Höfundur er dósent í sálfræði við Karolinska-háskólann í Stokkhólmi.

x

Morgunblaðið

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.