Morgunblaðið - 12.09.2004, Qupperneq 16
16 SUNNUDAGUR 12. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
æ fleiri kjósa að skrá sig til herþjónustu. Önnur ástæða er það
efnahagslega öryggi sem herinn getur boðið. Ókeypis húsnæði,
matur, menntun – og góður lífeyrir ef öll starfsævin er hjá hern-
um.
Einu sinni keypti Charles sjálfur þann lífsstíl sem hann selur
nú. Hann ólst upp í fátæku landbúnaðarhéraði í Norður-
Karólínu og allt benti til að hann myndi keyra traktor á stóru
tóbaksekrunum í framtíðinni. En unglingurinn vildi sjá heiminn.
– Ég hef verið í Kóreu, á Haiti og í Kosovo, segir hann stoltur. –
Gömlu vinirnir mínir urðu eftir á ekrunum.
Sólin steikir. Malbikið brennur undir iljunum. Charles andar
léttar þegar hann kemur inn í loftkælt anddyrið þar sem hann
geymir standinn sinn. Hann fyllir hann af bæklingum. Enginn
stoppar þá stuttu stund sem hann dvelur við. – Þetta er slæmur
tími til að ná í nýliða. Sumarfríið er nýbyrjað og þá vita stúdent-
arnir hvað þeir vilja. Eða halda að þeir viti það. Lok sumarfrís-
ins er góður tími fyrir mig. Þeir hafa kannski ekki komist inn í
skóla, eða þeir hafa ekki efni á að halda áfram. Þá get ég freistað
þeirra með öruggum starfsframa í hernum.
Það er auðveldara að ná í ungt fólk sem ekki getur farið í há-
skóla. – Ég var sjálfur einn af þeim sem vildu út. Heldurðu að
Bill Gates gangi um og veiti bóndastrákum tækifæri til starfs-
frama í Microsoft? Það er aðeins í hernum sem dyrnar standa
öllum opnar. Allir kynþættir, allir menningarhópar, fólk úr öll-
um lögum þjóðfélagsins. Við getum boðið bandarísk gildi:
Tryggð, skyldur, virðingu, heiður, heilindi, kjark, trú. Fólk öðl-
ast fjárhagslegt öryggi, menntun, spennandi starf. Og síðast en
ekki síst, það skráir nafn sitt á spjöld sögunnar. Okkar kynslóð
lifir örlagaríka tíma. Veistu hver er hetja okkar tíma? Banda-
ríski hermaðurinn. Við erum neyðarlína heimsins.
Í litlu húsi í einu af fátæku úthverfunum í Fayetteville situr
Jaqueline Lambert. Gluggapóstarnir eru að detta í sundur,
hurðin hangir skökk á lömunum.
– Ég átti erfitt með að láta enda ná saman, tók þá vinnu sem
mér bauðst hér og þar. Tímakaupið var lágt og engin heilsu-
trygging. Síðan fann ég enga vinnu og varð að sækja um fé-
lagslega aðstoð, segir Jaqueline. Faðir hennar yfirgaf hana og
móður hennar þegar hún var smábarn og Jaqueline ólst upp við
þröngan kost. Hún óskaði sér betra lífs og skráði sig í herinn.
Í Fort Bragg hitti hún James.
– Ég vissi það um leið og ég hitti hann. Að það yrði hann, segir
hún. James og Jaqueline giftu sig skömmu seinna. Í febrúar
2003 voru nýgift hjónin send til
Kúveits. Mánuði síðar réðust
fyrstu sveitirnar inn í Írak.
James var með. Hann varð 22
ára daginn sem stríðið hófst.
Jaqueline var send aftur í her-
stöðina í Fort Bragg þegar inn-
rásin hófst og þjónustu hennar
við flóann var lokið. Hún fylgdi
James í gegnum bréfin.
„Við keyrðum í alla nótt. Í
dag taldi ég 25 lík. Ólyktina
lagði af þeim og við þurftum að
setja á okkur gasgrímur. Ég
hef ekki hugmynd um hvernig ég á að komast hjá því að verða
geðveikur. Ég er að verða spólvitlaus, en ég á eftir að jafna
mig,“ skrifaði James í mars.
„Ég veit í raun og veru ekki hvernig ég á að þola meira. Sá
James sem þú þekkir, sem aldrei gafst upp á neinu í lífinu, er við
það að missa vitið og brotna saman. Ég er ein taugahrúga, en
þetta á eftir að verða í lagi,“ skrifaði hann í apríl.
9. apríl tók James Bagdad og var þar yfir heitu sumarmán-
uðina.
„Mér líður eins og dýri í búri, í bandi með rafmagnsstuði. Þú
veist að ég fæ martraðir, líka á daginn, en það er orðið verra,“
skrifaði hann í maí.
„Ég hef séð of margt látið fólk og ég get ekki meira, vinan.
Handa- og fótalaus lík með opin bök. Andlit og húð brunnið af.
Það er erfiðara að takast á við þetta ógeð en mig hafði grunað.
Ég vil ekki vinna við þetta lengur því ég sé beint inn í dauðann,“
skrifaði James í steikjandi sumarhita.
Viku áður en James átti að koma heim var Jaqueline kölluð
inn á skrifstofu yfirmannsins. Þar sat presturinn og yfirmaður
herfylkisins. – Það var eins og steinn fyrir brjóstið þegar þeir
sögðu að hann væri særður. „Ekki alvarlega“ sögðu þeir. „Fékk
kúlu í höfuðið.“ Ekki alvarlegt? Ég var í áfalli. Presturinn keyrði
mig heim. Nokkrum klukkustundum seinna fékk ég símtal frá
konu hjá tryggingafélagi hersins. Það var þá sem ég fékk að vita
að ástandið væri alvarlegt. Daginn eftir kom presturinn aftur.
Hann sagði að James væri í og úr dái. Snemma næsta morgun
stóð ég í dyrunum og beið. Ég sá þá koma. Prestinn og liðsfor-
ingjann.
Jaqueline berst við að koma orðunum frá sér. Augun eru
glansandi, en kinnarnar þurrar. Hvert atkvæði kostar. – Hann
laðaði fram bros hjá öllum, minnist hún. – Honum fannst allra
best að drekka bjór og spila á spil. Ég grillaði ostasamlokur
handa honum. Nautakjötskássa var það besta sem hann fékk.
Með baunum, lauk og gulrótum.
Unga ekkjan blaðar í minningabókinni sem hún hefur búið til.
Þar eru myndir af James, hluti af einkennisbúningnum hans,
litlir miðar og bréfin sem hann skrifaði henni, fáni frá deildinni
hans, blaðaúrklippur, dánartilkynningin og samúðarkveðjurnar.
Frá vinum og fjölskyldu, frá þingmönnum Norður-Karólínu, frá
hershöfðingjum og majórum. Eitt hljóðar svo: „Það hryggir mig
innilega að frétta af láti eiginmanns þíns. Göfug þjónusta James
í „Operation Iraqi Freedom“ hjálpaði til við að tryggja öryggi
föðurlands okkar og frelsið sem er Bandaríkjamönnum svo
kært. Þjóðin mun aldrei gleyma fórn hans og óeigingjörnu fram-
lagi til baráttunnar um að gera heiminn friðsamlegri og frjáls-
ari.
Ég og Laura sendum okkar innilegustu samúð. Við vonum að
þú finnir huggun í trúnni.“
– Hann skrifaði sjálfur undir það, segir Jaqueline um bréfið
sem prentað er á þykkan, dýran pappír. Efst er gullslegið
skjaldarmerki forsetans. Neðst stendur George Bush með bláu
bleki.
„Það er svo mikill dauði. Of mikill dauði.“ Skrifaði James í síð-
asta bréfinu.
Sumarmorgun einn lá það í póstkassa Jaqueline. Viku eftir að
kúlan klauf höfuð hans.
Working hard for Uncle Sam
Ready to fight for my fellow man.
Freedom, freedom, that’s what I say
Fighting for the American way.
Forever we hold our banner high,
We’ll hold it up forever until we die.
Winning wars is what we do,
Fighting hard for me and you.
(Hermannasöngur frá Írak)
American Way
Steindir gluggar kirkjunnar í Fort Bragg. Þegar hermennirnir eiga erfitt með að vinna úr þeim hörmungum sem þeim mæta á
átakasvæðunum er kirkjan oft eina stofnunin sem þeir þora að leita til.
Ljósmynd/Paal Audestad
Jeremy Bails er 23 ára gamall og einn úrvalshermannanna í 82. fallhlífarsveitinni, svokölluðum heiðursverði. Hér hlýtur hann
ofanígjöf fyrir ólifnað helgarinnar og er yfirheyrður ásamt félögum sínum vegna málsins.
Um 46.000 hermenn búa í Fort Bragg-herstöðinni, margir ásamt fjölskyldum sínum sem koma oft til að fylgjast með æfingum.
Hér er hershöfðinginn William Cadwell með soninn Hudson.
Í NÆSTU VIKU
verður Seierstad meðal baptista í Texas.