Morgunblaðið - 05.10.2004, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. OKTÓBER 2004 23
UMRÆÐAN
Á SÍÐASTA kirkjuþingi var sam-
þykkt stefnumótun þjóðkirkjunnar til
ársins 2010. Mikil vinna hafði verið
lögð í þetta verk. Margir fundir
haldnir og málið rætt á héraðs-
fundum og ráðstefnum um allt land.
Eg sat nokkra slíka fundi þar sem
málið var tekið til skoðunar. Aðferða-
fræðin var nokkuð nýstárleg fyrir
marga (styrkleiki, veikleiki, ógnanir,
tækifæri). Eg var einn af þeim sem
fundu sig ekki alls kostar í verkefninu
eins og það var sett fram, en það er
ekki neinn áfellisdómur um aðferðina
Einkunnarorðin eru „Biðjandi,
boðandi, þjónandi“ kirkja. Og meg-
instefnan felst í orðunum „Þjóð-
kirkjan er samfélag í trú og tilbeiðslu
sem mótast af kærleiksboði Krists.
Hún er mannlegt samfélag um and-
legan boðskap.“
Stefnumótunin skiptist í þrjá hluti.
Framtíðarsýn, stefna og hlutverk
þjóðkirkjunnar; Starfsemi þjóðkirkj-
unnar, sem er stærsti hluti stefnu-
mótunarinnar, og síðast Skipulag
þjóðkirkjunnar.
Eg tel það miður að umræður um
stefnumótunina hafa verið mjög litl-
ar.
Í lifandi kirkju þarf að vera sífelld
umræða um innihald, markmið og
leiðir, og það ekki síst þegar stefnu-
mótun til langs tíma hefur verið gerð.
Eins og hér á sér stað.
Eftir lestur Stefnumótunarinnar
komst eg að þeirri niðurstöðu að hún
væri mjög ópersónuleg, t.d. eru mjög
lítið notuð starfsheiti innan kirkj-
unnar og sem dæmi má nefna að orð-
ið sóknarnefnd kemur aldrei fyrir í
stefnumótuninni. Þegar rætt er um
hennar störf er að öllum líkindum tal-
að um starfsfólk, eða sjálfboðaliða.
Biðjandi, boðandi, þjónandi kirkja
hlýtur að vera persónuleg, og það er
styrkur hennar. Aðferðafræðin við
mótun stefnumótunarinnar á ef til vill
þátt þessari skoðun.
Stefnumótunin gerir mikið gagn þó
ekki verði allir sammála sem ekki er
von. Þarna er tekið á flestum málum
kirkjunnar sem ekki er mikill ágrein-
ingur um og stefnumótunin hefur
mikið trúarlegt ívaf sem er af hinu
góða. Aftur á móti er ekki mótuð
stefna í hinum ýmsu ágreinings-
málum innan kirkjunnar svo sem
hvort kirkjan eða starfsmenn hennar
eigi að blanda sér í pólitíska umræðu.
Sumir kirkjunnar menn telja óæski-
legt og hættulegt að kirkjan blandi
sér í pólitík en aðrir taka pólitíska af-
stöðu til mála á opinberum vettvangi.
Ef við flettum upp í stefnumótuninni
kemur í ljós að málið er ekki rætt.
Afstaða til annarra trúfélaga er
ekki rædd, að öðru leyti en því að tal-
að er almennt um að hafa gott sam-
starf við öll trúfélög. Þarna finnst
mér vanta meira afger-
andi stefnumótun í þá
veru að ná betri sam-
stöðu innan Evangelisku
lúthersku kirkjunnar.
Hvers vegna á hún að
vera sundruð?
Í stjórnarskránni frá
1874, sem enn er í gildi,
segir: „Hin evangeliska
lútherska kirkja skal
vera þjóðkirkja á Íslandi
og skal hinu opinbera að
því leyti skylt að styðja
hana og vernda.“ Og í
riti sínu Stjórnarskrá Ís-
lands ræðir Ólafur Jó-
hannesson um þjóðkirkj-
una og hann segir „Í
orðinu þjóðkirkja felst að til hennar
skuli allir landsmenn taldir aðrir en
þeir sem sérstaklega hafa áskilið sér
að vera utan hennar.“
Fríkirkjumenn hafa
áskilið sér rétt til að
vera utan þjóðkirkju,
eða orðið að vera það.
En hvers vegna?
Vegna ágreinings um
kosningu presta og
skipulagsbreytingar
þar að lútandi. En eru
viðhorfin ekki allt önn-
ur nú en árið 1886? Er
ekki kominn tími til að
leysa þann ágreining
þannig að allir er að-
hyllast evangaliska lúth-
erska kirkjuskipan séu
innan þjóðkirkjunnar? Á
ekki skipulag þjóðkirkj-
unnar að vera það sveigjanlegt að
innan hennar rúmist allir þeir er
stjórnarskráin tilnefnir þó leyfa þurfi
skipulagslega sérstöðu, því um trúar-
legan ágreining er ekki að ræða.
Við erum núna að móta stefnuna til
2010 en ekki 1910. Íþróttahreyfingin
hefur leyst sín vandamál á þann hátt
að ÍSÍ er æðsti aðili hreyfingarinnar
innanlands sem utan en UMFÍ starf-
ar sjálfstætt en allir meðlimir þess
eru jafnframt innan ÍSÍ.
Að stefnumótuninni er mikill feng-
ur. Þjóðkirkjan hefur mikilhæfum og
víðsýnum forustumönnum á að skipa
sem eg treysti til að framkvæma
stefnumótun þjóðkirkjunnar á meiði
hinnar heilögu kirkju er biður, boðar
og þjónar í nafni Jesú Krists um heim
allan. Eins og segir í stefnumót-
uninni.
Um stefnumótun
þjóðkirkjunnar
Gunnar Sveinsson
skrifar um trúmál
Gunnar Sveinsson
’ Að stefnu-mótuninni er
mikill fengur.‘
Höfundur er fyrrverandi
kaupfélagsstjóri í Keflavíkursókn.
inástæðan fyrir því að börnin snúa
fæst heim aftur, þau dvelja áfram
á höfuðborgarsvæðinu eða á Ak-
ureyri sem var svo lánsöm að vilja
háskóla og listaháskóla. Akureyri
er nú háþekkingarsvæði og vex
hægt og bítandi. Næstu byggð-
arlög njóta góðs af, jafnvel Ísa-
fjörður og Austurland með fjar-
námi.
Álver í Fjarðabyggð hefur vissu-
lega margvísleg áhrif: Störf skap-
ast og önnur störf hverfa. Álver
kippir fótunum undan ákveðnum
fjölda fyrirtækja sem eru til staðar
og eru óháð álveri og gefur öðrum
fyrirtækjum, sem eru háð álveri,
undir fótinn. Hver heildarnið-
urstaðan verður er enn óljóst. Auð-
vitað skapast einhver störf fyrir
háskólamenntaða, en alls ekki í
samræmi við starfs- og menntunar-
áhuga ungu kynslóðarinnar.
Guðmundur Bjarnason hefur
sagt: „Nú streymir unga fólkið á
nýjan leik heim á æskustöðvarnar.
En tölur frá Hagstofu Íslands um
búferlaflutninga sýna annað: „Á
Austurlandi var einkum um að
ræða flutninga frá útlöndum; að-
fluttir umfram brottflutta í flutn-
ingum milli landa voru 525 á öðr-
um fjórðungi ársins 2004. Aftur á
móti voru brottfluttir heldur fleiri
en aðfluttir í innanlandsflutningum
til Austfjarða (13).“ (hagstofa.is).
Það sem stóð Austfirðingum til
boða í raun virðist hafa verið hand-
an ímyndunarafls ráðamanna.
Höfundur er sjálfstætt starfandi
fræðimaður og blaðamaður.
leikur að
fljúga
Það er…
Fjölskylduhátíð Vildarklúbbsfélaga
Vildarklúbbur Icelandair kemur til móts við barnafjölskyldur með
einstöku Vildartilboði. Börn yngri en 12 ára, í fylgd með fullorðnum,
greiða aðeins 1.000 Vildarpunkta fyrir flugsæti til allra áfangastaða
Icelandair í Evrópu.
Missið ekki af frábæru tækifæri!
Hafið samband við söluskrifstofur Icelandair eða við fjarsölu Icelandair
í síma 5050100. Opið mán. - fös. kl. 9-17. (Ekki hægt að bóka á netinu.)
Vissir þú að félagar í Vildarklúbbnum fá allt að 9.000 Vildarpunkta fyrir Evrópuferð?
Ekki nema 1.000
Vildarpunktar fyrir
börn að12 ára aldri
Sölutímabilið er til og með föstudagsins
8. október.
Ferðatímabilið er til 5. nóvember
(síðasta heimkoma).
Takmarkað sætaframboð!
Flugvallarskattar og
þjónustugjald
Osló 4.205 kr.
Kaupmannahöfn 5.295 kr.
Stokkhólmur 4.615 kr.
London 4.985 kr.
Glasgow 4.835 kr.
Frankfurt 5.005 kr.
París 5.435 kr.
Amsterdam 5.145 kr.
Þjónustugjald 900 kr.
www.vildarklubbur.is
Vildartilboð
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
LÝ
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
IC
E
26
05
5
1
0/
20
04